Πώς μπορεί να λέγονται πολλά ψέματα μαζί, μέσα από την προβολή μιας αληθοφάνειας; Μιλώντας στο "Εθνος", (16/8/99) για το 35ωρο, ο Χρ. Πρωτόπαππας είπε τα εξής: "Υποστήριξα, υποστηρίζω και θα υποστηρίζω το 35ωρο. Κατά τη γνώμη που, είναι η απάντηση της κοινωνίας μας στο μέγα πολιτικό ερώτημα: Πώς θα αξιοποιηθεί η νέα τεχνολογία υπέρ του λαού, υπέρ της ποιότητας ζωής των εργαζομένων υπέρ της απασχόλησης; Δε νομίζω ότι κανείς είναι ευτυχής να βλέπει - τις απαραίτητες - νέες τεχνολογικές εφαρμογές να εντείνουν τις ανισότητες και να δημιουργούν κέρδη μόνο για τη μία πλευρά. Ποτέ δε μίλησα όμως για νομοθετικές παρεμβάσεις. Τέτοιες μεγάλες τομές πρέπει να ωριμάζουν μέσα στην κοινωνία, να προωθούνται με συμφωνίες των κοινωνικών εταίρων...".

Βεβαίως αν παρακολουθούσε κανείς ρεπορτάζ της "Ελευθεροτυπίας", (13/8/99), για την εφαρμογή του 35ωρου στις τράπεζες και την επίσκεψη σ' αυτές του ίδιου του υφυπουργού Εργασίας, θα διαπίστωνε ότι η εφαρμογή του νέου ωραρίου σ' αυτές επέφερε "αύξηση της πελατείας, βελτίωση ποιότητας υπηρεσιών, προσλήψεις". Επίσης τα μηνύματα που έλαβε ο υφυπουργός είναι ότι:"Υπάλληλοι, πελάτες αλλά και διευθυντικό προσωπικό δηλώνουν στην πλειονότητά τους ότι το νέο ωράριο τούς εξυπηρετεί, ενώ πρέπει να επισημανθεί ότι στο κεντρικό της Εμπορικής, στην Κοραή, δημιουργήθηκαν δυο νέες θέσεις εργασίας", ενώ "στα αρνητικά εντάσσονται οι "γκρίνιες" των γυναικών υπαλλήλων που δήλωσαν δυσκολίες στο να συμβιβάσουν την εργασία με τις υποχρεώσεις τους προς τα παιδιά τους".

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο Χρ. Πρωτόπαππας θέτει ένα πολιτικό ερώτημα, που σαν διαδικασία είναι υπαρκτό. Η αιτία την οποία προσδιορίζει για τη δημιουργία του προβλήματος, είναι όμως αληθοφανής και όχι αληθινή. Πράγματι η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία, είναι αντικειμενική διαδικασία της ανάπτυξης των όλων παραγωγικών δυνάμεων και ιδιαίτερα των μέσων παραγωγής. Αυτό είναι και θεωρητικά διατυπωμένο και πραχτικά διαπιστωμένο από το 1848, όταν οι Μαρξ - Ενγκελς έγραφαν στο "Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος" ότι οι αστοί "είναι υποχρεωμένοι να επαναστατικοποιούν αδιάκοπα τα μέσα παραγωγής". Ταυτόχρονα ο Μαρξ, διατυπώνοντας τον απόλυτο, το γενικό νόμο της καπιταλιστικής συσσώρευσης, δηλαδή το γεγονός ότι ένα μέρος, το μεγαλύτερο, των κερδών μετατρέπεται σε κεφάλαιο για να διευρυνθεί η παραγωγή και να εξαχθούν περισσότερα κέρδη, σε συνδυασμό με την ικανότητα να αντεπεξέρχεται στον μεταξύ των καπιταλιστώνανταγωνισμό, διαπίστωνε ότι οι καπιταλιστές αντικαθιστούν ένα μέρος των εργατών με μηχανές και επιδιώκουν έτσι να αυξάνουν την παραγωγή και την παραγωγικότητα με τη χρησιμοποίηση όσο το δυνατόν λιγότερων εργατών. Αυτή είναι η αιτία της ανεργίας. "Οσο μεγαλύτερος είναι ο κοινωνικός πλούτος, το κεφάλαιο που λειτουργεί, οι διαστάσεις και η ένταση της αύξησής του, και επομένως το απόλυτο μέγεθος του προλεταριάτου και η παραγωγική δύναμη της εργασίας του, τόσο μεγαλύτερος είναι ο βιομηχανικός εφεδρικός στρατός". (Κ. Μαρξ, Κεφάλαιο, τόμος 1ος σελ. 667, εκδόσεις "Σύγχρονη Εποχή"). Ο υφυπουργός Εργασίας, λοιπόν, προσδιορίζει ως αιτία της ανόδου της ανεργίας τις "αναγκαίες νέες τεχνολογίες". Ετσι θα ήταν τα πράγματα αν κάποιος στεκόταν μόνο στη διαπίστωση του φαινομένου παρατηρώντας την εξέλιξή του σαν υπαρκτό και μάλιστα αντικειμενικό πρόβλημα συνυφασμένο με τον καπιταλισμό που εντείνεται όσο αναπτύσσονται τα μέσα παραγωγής, χωρίς να ερευνήσει βαθύτερα τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων στην παραγωγική διαδικασία και τη σχέση των τεχνολογικών εφαρμογών μ' αυτές. Βεβαίως και η διαπίστωση του φαινομένου μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη της κριτικής στον καπιταλισμό αλλά μόνο από τη σκοπιά των μεγάλων αξεπέραστων, στα πλαίσιά του, αρνητικών συνεπειών, όμωςδεν αρκεί. Η πάλη ενάντιά τους πρέπει να συνδέεται με την πάλη ενάντια στη βασική αιτία δημιουργίας και αναπαραγωγής του φαινομένου για να οδηγεί στην αναπόφευκτη πάλη για οριστική λύση του, με την ανατροπή του καπιταλισμού. Γιατί το φαινόμενο της ανόδου της ανεργίας δεν οφείλεται στις νέες τεχνολογίες. Ο υφυπουργός όμως τοποθετεί σκόπιμα το ζήτημα αταξικά για να συγκαλύψει την ταξική ουσία του προβλήματος, δηλαδή, ποιος είναι ο ιδιοκτήτης των "αναγκαίων νέων τεχνολογικών εφαρμογών" και για ποιο σκοπό τις χρησιμοποιεί. Και από δω ξεκινάνε τα ψέματα που συγκαλύπτουν την ουσία του ζητήματος, του πραγματικού πολιτικού προβλήματος. Σαν πολιτικός εκπρόσωπος των μονοπωλίων λέει αυτά που χαϊδεύουν τ' αυτιά των καπιταλιστών καλλιεργώντας αυταπάτες στους εργάτες. Ευτυχώς για τους εργάτες και δυστυχώς για τους εκμεταλλευτές, δε βρισκόμαστε στην εποχή της αυγής του καπιταλισμού που οι "πρωτόγονοι" εργατικοί αγώνες στρέφονταν ενάντια στις μηχανές καταστρέφοντάς τες γιατί τις θεωρούσαν ως αιτία της εξαθλιωμένης θέσης τους στην κοινωνία.

Ο υφυπουργός της Εργασίας, μάλλον πιστεύει πως επειδή κάποτε, υπό τον μανδύα του εργατικού συνδικαλιστικού στελέχους, (πρώην πρόεδρος της ΟΤΟΕ και πρώην πρόεδρος της ΓΣΕΕ ήταν ο άνθρωπος και αναβαθμίστηκε από την τάξη που εξυπηρετεί), προωθούσε την πολιτική των μονοπωλίων στην εργατική τάξη, μπορεί να συνεχίζει, ή ξέρει πιο αποτελεσματικά να κάνει και τώρα το ίδιο, από το πόστο του εργοδοτικού υφυπουργού. Αλλωστε γι' αυτό τον επέλεξαν. Για να υποτάσσει τα ταξικά συμφέροντα της εργατικής τάξης σ' αυτά των μονοπωλίων.

Ψέμα πρώτο λοιπόν: Δεν εντείνουν τις ανισότητες οι "απαραίτητες νέες τεχνολογικές εφαρμογές". Αυτές εφαρμόζονται από τους ιδιοκτήτες τους, τους καπιταλιστές, προκειμένου να αυξάνουν την εκμετάλλευση των εργατών και τα κέρδη των μονοπωλίων. Αρα το πρόβλημα δε βρίσκεται σ' αυτές καθεαυτές τις τεχνολογίες, αλλά στην ατομική ιδιοκτησία πάνω σ' αυτές και στην ατομική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων απ' αυτές, μέσω της εργασίας του εργάτη, δηλαδή στη συνένωσή τους με την εργατική δύναμη. Το γεγονός βεβαίως ότι εντείνονται οι ανισότητες οφείλεται στη δυνατότητα μέσω της εφαρμογής τους από τους καπιταλιστές να αυξάνεται πολλαπλάσια ο παραγόμενος πλούτος τον οποίο και ιδιοποιούνται οι ίδιοι.

Ψέμα δεύτερο: Δεν μπορεί να αξιοποιηθεί η νέα τεχνολογία υπέρ του λαού, από τη στιγμή που ο λαός δε γίνεται ιδιοκτήτης της, από τη στιγμή που δεν κοινωνικοποιείται, από τη στιγμή που χρησιμοποιείται για να μεγαλώνει τα κέρδη. Είναι σαν να αποδέχεται ο καπιταλιστής να μοιραστεί τα κέρδη του με τον εργάτη. Αλλά τέτοιος καπιταλιστής δε γεννήθηκε ακόμη γιατί απλούστατα δεν μπορεί και δεν πρόκειται να γεννηθεί ποτέ. Και όσο υπάρχουν οι καπιταλιστές τόσο θα διευρύνονται οι κοινωνικές ανισότητες αφού ο ολοένα αυξανόμενος πλούτος που παράγουν οι εργάτες είναι δικός τους. Οι καπιταλιστές πρέπει να εξαφανιστούν μαζί με την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής για να αξιοποιηθεί η τεχνολογία προς όφελος του λαού.

Ψέμα τρίτο: Δεν μπορεί σ' αυτό το σύστημα να χρησιμοποιηθεί η νέα τεχνολογία όπως και καμιά τεχνολογία υπέρ της ποιότητας ζωής των εργαζομένων, παρά τα πλεονεκτήματα που έχει και που αυξάνονται όσο εξελίσσεται. Αυτά όμως δεν μπορούν να υποταχθούν στη συνολική κοινωνική ευημερία, στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου της εργατικής τάξης και του λαού, αφού χρησιμοποιούνται για την αύξηση των καπιταλιστικών κερδών. Ποιότητα ζωής των εργαζομένων σημαίνει παραγωγή για τους ίδιους και όχι για το κέρδος, σημαίνει ικανοποίηση όλων των υλικών και πνευματικών αναγκών τους, συνεχής καλυτέρευση της ζωής τους, και ταυτόχρονα δυνατότητα συνεχούς ανάπτυξης της παραγωγής και της παραγωγικότητας υπέρ του λαού. Αυτά όλα σημαίνουν κατάργηση της ατομικής ιδιοποίησης από τους καπιταλιστές, του παραγόμενου πλούτου και κοινωνικοποίησή του.

Ψέμα τέταρτο: Δεν μπορεί η νέα τεχνολογία να αξιοποιηθεί υπέρ της απασχόλησης. Αυτό σημαίνει συνεχής ανάπτυξη και διεύρυνση της παραγωγής προς όφελος των εργαζομένων. Σημαίνει δυνατότητα δημιουργίας συνεχώς νέων θέσεων εργασίας, αλλά αυτό στον καπιταλισμό είναι σχετικό, δηλαδή συγκριτικά με τη διεύρυνση της παραγωγής, η ανεργία αυξάνεται πολλαπλάσια. Δεν μπορεί λοιπόν, να επιτευχθεί γιατί οι νέες τεχνολογίες χρησιμοποιούνται για να αντικαταστήσουν όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος των εργατών στην παραγωγή. Είναι η αύξηση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, που σημαίνει ολοένα και μεγαλύτερες επενδύσεις σε μέσα παραγωγής, (σταθερό κεφάλαιο), και λιγότερο σε εργατική δύναμη, (μεταβλητό κεφάλαιο).

Ψέμα πέμπτο: Η διαπίστωση ότι το 35ωρο μπορεί να αντιμετωπίσει την ανεργία με δεδομένη και τη χρήση των νέων τεχνολογιών, είναι παραπλανητική αφού η χρήση τους συμβάλλει στη μείωση των εργαζομένων, ανεξάρτητα αν αυξάνεται η απασχόληση συνολικά, δηλαδή διευρύνεται η παραγωγή. Βεβαίως το παράδειγμα των τραπεζών απαντά στα ψέματα. Τι απέφερε; Αύξηση της πελατείας. Και προβάλλεται και "το κερασάκι στην τούρτα", δυο νέες θέσεις εργασίας (σιγά μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου!), για να σπέρνονται αυταπάτες. Αντίθετα αυξάνονται τα υπαρκτά προβλήματα των εργαζομένων όπως: Εντατικοποίηση της δουλιάς μέσω της αύξησης των δραστηριοτήτων, άρα και των κερδών των τραπεζών με το ίδιο εργατικό δυναμικό που σημαίνει παραπέρα μείωση της τιμής της εργατικής τους δύναμης. Επίσης η προσαρμογή της ζωής των εργαζομένων σ' αυτό το ωράριο, ιδιαίτερα των γυναικών που είναι επιφορτισμένες απ' αυτή την κοινωνία με τις υποχρεώσεις απέναντι στα παιδιά,(η κοινωνία δε θέλει να αναλάβει αυτή τέτοιες υποχρεώσεις), αυτά όλα θεωρούνται "γκρίνιες", και όχι σοβαροί παράγοντες που εντείνουν την εκμετάλλευση. Η μείωση του εργάσιμου χρόνου με σταθερό τον ημερήσιο εργάσιμο χρόνο, συμβάλλει στη μείωση της έντασης της εκμετάλλευσης.

Τέλος, στα ψέματα πρέπει να προστεθεί και αυτό της συμφωνίας της πλειοψηφίας των υπαλλήλων. Δε δίνονται στοιχεία που να το επιβεβαιώνουν, πέρα από τη συμφωνία της πλειοψηφίας της ξεπουλημένης ηγεσίας των συνδικάτων τους, της ΟΤΟΕ. Αυτή συμφώνησε και όχι οι εργαζόμενοι στις τράπεζες.

Το απαύγασμα πάντως, της τοποθέτησης του υφυπουργού είναι η εκτίμηση περί ανωριμότητας της κοινωνίας να δεχτεί το 35ωρο, που θα ωριμάζει μέσω των "συμφωνιών των κοινωνικών εταίρων". Γι' αυτό και είναι κατά της νομοθέτησής του. Αυτό λοιπόν το ζήτημα της μη νομοθετικής κατοχύρωσης του 35ωρου - 7ωρου - 5ήμερου, με αύξηση των αποδοχών και πλήρη κοινωνικοασφαλιστική κάλυψη, έχει σχέση με τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου από τους "κοινωνικούς εταίρους", δηλαδή την εργοδοσία και την εργοδοτική συνδικαλιστική ηγεσία, προκειμένου να εφαρμόζονται ωράρια εξαντλητικής εκμετάλλευσης. Αλλωστε αυτό που ήθελαν τα μονοπώλια, δηλαδή ελαστικά ωράρια, ωρομίσθια, μερική απασχόληση, διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου σύμφωνα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, η κυβέρνηση το νομοθέτησε. Προφανώς η κοινωνία ήταν ώριμη γι' αυτό! Και εδώ αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά ότι η κοινωνία που μιλούν και για την οποία ασκούν πολιτική είναι η κοινωνία της πλουτοκρατίας και όχι των εργατών και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Αυτό είναι ένα πολιτικό πρόβλημα για αντιμετώπιση από την εργατική τάξη. Βεβαίως η αναγνώριση των ανισοτήτων γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστεί με υπαινιγμούς για αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου, προς όφελος των εργαζομένων. Αυτό πια ξεπερνά και την πολιτική απάτη. Αφ' ενός γιατί δεν αντιμετωπίζεται με αναδιανομή, αφ' ετέρου γιατί η κυβερνητική πολιτική αναδιανέμει τον παραγόμενο πλούτο προς όφελος της ολιγαρχίας.

Η εργατική τάξη δεν έχει κανένα συμφέρον από την υποταγή στην όποια αναδιανομή του πλούτου ή τον όποιο εξωραϊσμό και "ψευτοφτιασίδωμα" του συστήματος γιατί τίποτα απ' όλ' αυτά δεν πρόκειται να αλλάξει την ταξική εκμεταλλευτική του ουσία. Γι' αυτό πρέπει να συνδέει την πάλη για τη μείωση του εργάσιμου χρόνου μαζί τη σταθερότητα στον ημερήσιο εργάσιμο χρόνο και όλα τ' άλλα δικαιώματά της στις εργασιακές σχέσεις, με την αντιμονοπωλιακή πάλη. Μόνο ο αγώνας μέσα από ένα λαϊκό κοινωνικοπολιτικό μέτωπο πάλης με κατεύθυνση την ανατροπή της πολιτικής και της εξουσίας των μονοπωλίων θα ανοίξει το δικό της δρόμο για την κατάργηση της εκμετάλλευσης. Αυτό είναι και το πραγματικό πολιτικό πρόβλημα και η πολιτική διέξοδος προς όφελος των συμφερόντων της.

Σ. Κ.