Υπάρχουν καλλιτέχνες που παρότι δεν τους λείπει το ταλέντο, κάθε άλλο μάλιστα, τους λείπει, όμως, το μέτρο σύγκρισης των δικών τους μεγεθών και ορίων με τα μεγέθη και τα όρια δημιουργημάτων της παγκόσμιας κληρονομιάς και η συναίσθηση του σεβασμού που απαιτούν τέτοια δημιουργήματα. Από μερικούς λείπουν τόσο το μέτρο και ο σεβασμός, που θαρρώντας ότι το ταλέντο τους υπερτερεί σε διάνοια από αυτή του έργου, τα αλλοιώνουν τόσο, που η ερμηνευτική επέμβασή τους επί των έργων να μοιάζει με μανιακή περιφρόνηση των συστατικών του έργου: της εποχής του, της μορφής, του περιεχομένου, του ήθους, του μηνύματός του. Ο αναμφισβήτητα ευρηματικός, ριψοκίνδυνος, με τις ιδεολογοαισθητικές απόψεις του, ικανός να στήνει άρτια και εύρυθμα μια πολυπρόσωπη παράσταση, Γεωργιανός σκηνοθέτης Ρόμπερτ Στούρουα έχει δώσει δείγματα της αμετροέπειάς του και στην Ελλάδα, όχι μόνο σε βάρος της σοφόκλειας "Ηλέκτρας", με το θίασο Καρέζη - Καζάκου, αλλά και σε βάρος του σαιξπηρικού "Ληρ" με το θέατρο που διευθύνει στην πατρίδα του. Δίκην ελευθερίας της σκηνοθετικής έκφρασης, το σαιξπηρικό κείμενο παραμορφώθηκε και ο τραγικός Ληρ μεταμορφώθηκε σε "Στάλιν", τυραννικό και απεχθή όσο κατείχε την εξουσία, αξιοθρήνητο και σχεδόν κρετίνο στα τελευταία του.

Φέτος, συνεργαζόμενος με το "Θέατρο Πάτρας" (μια απορία μας: γιατί ονομάζεται έτσι και όχι ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας;) και το "Σύγχρονο Θέατρο" του Γιώργου Κιμούλη,έβαλλε κατά του σαιξπηρικού "Κοριολανού". Και επειδή τα πάντα στο θέατρο αρχίζουν από το λόγο, η αλλοίωση άρχισε με κόψιμο και ράψιμο του, μεταφρασμένου από τους Γιώργο Κιμούλη - Μάνο Τζιμπράγο,έργου. Κόψιμο - ράψιμο, βέβαια, στα "μέτρα" της "εκσυγχρονιστικής", "μεταμοντέρνας", "κινηματογραφίζουσας" εν είδει "κλασικών εικονογραφημένων", "μιουζικαλοειδούς" σε κάποιες σκηνές, και κύριος οίδεν τι άλλο ακόμα ήθελε να είναι, άποψης του Στούρουα. Αποψη που μεταπηδούσε από εποχή σε εποχή, από την πολιτική σάτιρα στην κωμωδία, από την κωμωδία στην παρωδία, από την παρωδία στο υπαρξιακό δράμα, με έναν Κοριολανό μεγαλοφυή και ατρόμητο στρατιωτικό, αλλά σχιζοφρενικά, αυτοκαταστροφικά επηρμένο και σιχαμερά σνομπ, ο οποίος στηρίζεται από μια παρηκμασμένη μεν, αλλά νοήμονα αριστοκρατία και δικαίως σιχαίνεται το λαό, αφού ο λαός δεν είναι τίποτα άλλο από ηλίθιος και σιχαμερός όχλος, όργανο κολακευόμενο από σιχαμερούς δημαγωγούς και χρησιμοποιούμενο από σιχαμερούς συνωμότες - συγκλητικούς, στρατιωτικούς, δημάρχους. Ετσι είδε κι έτσι θέλησε ο Ρ. Στούρουα τον ηρωικό πατριώτη, πολιτικά ακέραιο Κοριολανό, που περιφρονημένος από το λαό συμμαχεί με τον εχθρό της Ρώμης και εκδικητικά στρέφεται εναντίον της, για να αυτοκαθαρθεί τελικά δίνοντας τη ζωή του για τη σωτηρία της.

Το βέβαιο είναι ο Στούρουα έστησε μια παράσταση εντυπωσιακά και πληθωρικά ευρηματική ως θέαμα. Θέαμα που, σε συνδυασμό με το πετσόκομμα του έργου, μπορεί να αποπλανήσει τον θεατή που αγνοεί το πρωτότυπο, αλλά και να παγιδεύσει, να επιβάλει τα δικά του εντυπωσιοθηρικά μέτρα στους συντελεστές και ερμηνευτές της παράστασης. Αυτό συνέβη με την εκκωφαντική στη μηχανική έντασή της, άπρεπη απέναντι στις φυσικές δυνατότητες έντασης της ανθρώπινης φωνής και ποικίλων μουσικών ειδών και ήχων, σύνθεση του Γεωργιανού Γκίγια Καντσέλι.Ποικίλων εποχών είναι τα κοστούμια, ενώ άχρονο το σκηνικό του Μίρον Σβελίτζε,που εξυπηρετεί την πολυεπίπεδη δράση και τη χορογραφία του Γκεόργκι Αλεξίτζε.

Ο Γιώργος Κιμούλης,ταλαντούχος, ανήσυχος, ριψοκίνδυνος, αναζητώντας το καινούριο, το διαφορετικό, μεταμορφώσιμος, αλλά και διατιθέμενος πάντα για υποκριτικές μεταμορφώσεις, κινδυνεύει αυτή την πολύτιμη για κάθε ηθοποιό, αλλά σπάνια αρετή να τη μεταβάλει σε μανιέρα, σε άκριτο μερικές φορές αυτοσκοπό, σε άμετρη μανία. Στον "Κοριολανό" φαίνεται πως δεν ήθελε μόνο ο Στούρουα να "πρωτοτυπήσει", πράγμα που εν μέρει είναι θεμιτό και φυσικό στην τέχνη, μεταλλάσσοντας όμως το έργο και κυρίως εξοβελίζοντας την ποιητική φύση του, μάλλον θέλοντας και ο Γ. Κιμούλης την "πρωτοτυπία", είτε δε συνειδητοποίησε πού πάει όλη η παράσταση, ότι η εντυπωσιοθηρία ροκανίζει την ουσία και την ποιητική πνοή του έργου, είτε το συνειδητοποίησε, αλλά ως πειθαρχικός και άφοβος ηθοποιός που είναι, στήριξε και με τη δική του ερμηνεία - ερμηνεία επίμονου μόχθου, ψυχοπνευματικής και σωματικής κατάθεσης, οπωσδήποτε ενδιαφέρουσα - την άμετρη σκηνοθετική αυθαιρεσία.

Ο σκηνοθέτης πρέπει να είναι κυριολεκτικά ευγνώμων και στους άλλους καλούς ηθοποιούς της διανομής. Στους υποκριτικά υπεράξιους και τεχνικά ασκημένους για το μεγάλο ποιητικό λόγο Στέφανο Κυριακίδη και Αντιγόνη Γλυκοφρύδη,που πάλεψαν και διέσωσαν την ποίηση του λόγου και δραματικά μεγέθη των ρόλων τους (ιδιαίτερα ηρωικά ο πρώτος, υπερβαίνοντας με την ερμηνευτική του δύναμη ακόμη και το άκρως αφελές, δήθεν "ψυχαναλυτικό" εύρημα του ομοφυλοφιλικού στοματικού φιλιού, φιλιού έρωτα και μίσους, του Αουφίδιου στον Κοριολανό). Να είναι ευγνώμων και στους επίσης άξιους και έμπειρους Κώστα Γαλανάκη, Χρήστο Πάρλα, Νίκο Κάπιο, Γιώργο Γεωγλερή, Δημήτρη Βάγια, Θόδωρο Μπογιατζή, Στάθη Βούτο,που με τα μέτρα της σκηνοθεσίας έκαναν το καλύτερο δυνατόν, ακόμα και στους νεότερους, μεταξύ των οποίων και η ταλαντούχα Ρωσίδα Ταμίλα Κουλίεβα,αβοήθητη όμως αυτή τη φορά στην εκφορά του λόγου της.

ΘΥΜΕΛΗ

Για άλλη μια φορά ΔΗΠΕΘΕ από όλη τη χώρα, μαζί με το Εθνικό Θέατρο και το ΚΘΒΕ δίνουν το θεατρικό τους ραντεβού, στο Ανοικτό Θέατρο Συκεών"Μάνος Κατράκης".Για 5η συνεχή χρονιά ο Δήμος Συκεών διοργανώνει τα "Μερκούρεια '99".Το πρόγραμμα των παραστάσεων αρχίζει στις 24 Αυγούστου με το Εθνικό Θέατρο,που παρουσιάζει τους "Πέρσες" του Αισχύλου,σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή.Ερμηνεύουν: Μαρία Κατσιαδάκη, Σοφοκλής Πέππας, Ακύλας Καραζήσης κ. ά.

Η "Τερέζα" του Φρέντυ Γερμανού,από το ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής,θα βρίσκεται, στις Συκιές, στις 25 Αυγούστου. Παίζουν: Νάντια Μουρούζη, Νίκος Κούρος, Αίας Μανθόπουλος κ. ά.

Στις 26 Αυγούστου το ΚΘΒΕ θα παρουσιάσει το έργο του Καπετανάκη "Ο γενικός γραμματέας" και στις 27/8 το ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας τη "Μικρή πλατεία" του Γκολντόνι.Το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου στις 28/8 θα παρουσιάσει την "Αυλή των θαυμάτων" του Ι. Καμπανέλλη,σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη. Παίζουν: Χρήστος Βαλαβανίδης, Ντόρα Σιμοπούλου κ. ά.

Τον αριστοφανικό "Πλούτο" θα παρουσιάσει το ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης,στις 29/8, σε σκηνοθεσία του Κώστα Μπάκα.Ερμηνεύουν: Ηλίας Λογοθέτης, Πάνος Σκουρολιάκος, Μαρία Ζαχαρή, Ηλίας Χριστόπουλος κ. ά. Το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών με τον "Υπηρέτη δύο αφεντάδων",του Γκολντόνι,θα δώσει παράσταση στις 30/8. Παίζουν: Ντίνος Καρύδης, Μάκης Ρευματάς, Βίκυ Βολιώτη, Λεωνίδας Κακούρης κ. ά. Ενώ το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων θα παρουσιάσει το "Χάνι",με τον Γιώργο Τζέρπο,στις 31/8.

Το πρόγραμμα του Σεπτέμβρη έχει ως εξής: ΔΗΠΕΘΕ Ρόδου με το έργο "Σκιών Καμώματα" του Ευγένειου Σπαθάρη (1/9). ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης με το έργο του Γκολντόνι "Καυγάδες στην Κιότζια" (2/9). Το έργο του Γιάννη Ξανθούλη "Δόξα και Λόξα" θα παρουσιάσει, στις 3/9, το ΔΗΠΕΘΕ Κέρκυρας,σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου.Παίζουν: Ελένη Γερασιμίδου, Νένα Μεντή, Μίμης Χρυσομάλλης, Αντώνης Ξένος κ. ά. Στις 4/9, η θεατρική ομάδα Π. Ο. Συκεών θα παρουσιάσει τον "Λεπρέντη" του Χουρμούζη,ενώ η αυλαία των "Μερκούρειων '99" κλείνει με την παράσταση του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης "Αλλ' αντ' άλλων" του Σουρή.

Με τους "Πέρσες" αρχίζουν τα "Μερκούρεια '99"

"Αλλ' αντ' άλλων", από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης