Σε δυσθεώρητα ύψη εκτινάχτηκαν τα ασφάλιστρα των ΙΧ μέσα στα τελευταία χρόνια, με τις ευλογίες τόσο της προηγούμενης κυβέρνησης της ΝΔ που εισήγαγε την "απελευθέρωση" στη διαμόρφωση των τιμολογίων των ασφαλίστρων οχημάτων, όσο και του ΠΑΣΟΚ που τη διατήρησε και την ολοκλήρωσε. Το αποτέλεσμα των πολιτικών που εφαρμόστηκαν και στον τομέα αυτό, ήταν στο διάστημα από το 1992 μέχρι φέτος οι εταιρίες να έχουν πενταπλασιάσει ακόμα και εφταπλασιάσει τα ποσά που απαιτούν για την ασφάλιση ενός αυτοκινήτου επτά ή οκτώ ίππων, χωρίς, ασφαλώς, να συνοδεύονται από αντίστοιχο αντίκρισμα στις υπηρεσίες που παρέχουν.

Ο "Ρ" επιχείρησε μια συγκριτική καταγραφή της εξέλιξης των ασφαλίστρων κάποιων εταιριών. Τα τιμολόγια αυτών των εταιριών είναι κατ' εξοχήν αντιπροσωπευτικά, λόγο των μεριδίων που κατέχουν στην αγορά, ενώ είναι γνωστό ότι οι αποφάσεις τους για ανατιμήσεις αποτελούν κάθε χρόνο "πιλότο" για όλη την ασφαλιστική αγορά. Κάποιες μάλιστα από αυτές, όπως επισημαίνουν γνώστες του χώρου, θα παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις επιχειρηματικές διεργασίες της ασφαλιστικής αγοράς τα επόμενα χρόνια.

Τα συμπεράσματα αυτής της καταγραφής είναι πραγματικά αποστομωτικά για τους κάθε λογής θιασώτες της "ελεύθερης αγοράς". Ολους αυτούς που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υποστήριζαν - και δε διστάζουν να το υποστηρίζουν και σήμερα παρόλο που είναι ολοφάνερο το ποιους εξυπηρετεί η "απελευθέρωση" σε όλους τους τομείς της αγοράς και οι καταναλωτές το βιώνουν σε όλο της το μεγαλείο - ότι η πολιτική αυτή θα έφερνε μαζί της "ανταγωνισμό" και αυτός με τη σειρά του... συγκράτηση των τιμών και αύξηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τελικά αυτά που αυξάνονται σε σταθερή βάση είναι τα έσοδα των εταιριών, άρα και τα ποσά που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι. Χάρη, μάλιστα στην "απελευθέρωση" και τον τρόπο διαμόρφωσης των ασφαλίστρων οι ιδιοκτήτες οχημάτων βρίσκονται να πληρώνουν ενσωματωμένες, θέλουν δε θέλουν υπηρεσίες που δεν επιθυμούν με τα λεγόμενα "καπέλα" στα ασφάλιστρα ή κάθε επιπλέον υπηρεσία που θα επιλέξουν την πληρώνουν και με το παραπάνω.

Ας σημειωθεί ότι τα ασφάλιστρα που περιλαμβάνονται στον πίνακα είναι για το 1992 εκείνα που έδινε επίσημα στη δημοσιότητα το υπουργείο Ανάπτυξης στο οποίο μέχρι πριν μερικά χρόνια οι εταιρίες ήταν υποχρεωμένες να υποβάλλουν τους ετήσιους τιμοκαταλόγους τους. Τα τελευταία χρόνια το υπουργείο σταμάτησε να δίνει τέτοιους καταλόγους, καθώς μετά την ολοκλήρωση της "απελευθέρωσης" η υποβολή τιμοκαταλόγων επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των εταιριών. Για το 1996 τα στοιχεία προέρχονται από εκείνους τους τιμοκαταλόγους που κάποιες εταιρίες υπέβαλαν, ενώ σε ό,τι αφορά το 1999 τα ποσά είναι εκείνα που δίνουν οι συγκεκριμένες εταιρίες στους πελάτες τους. Πρόκειται για τιμολόγια που αφορούν την περιοχή της Αττικής, για πρωτοασφαλιζόμενο οδηγό και άρα χωρίς επιβαρύνσεις ή εκπτώσεις με το σύστημα bonus - malus. Θα πρέπει, επίσης, να σημειώσουμε ότι ανάλογα με κάθε εταιρία τα ασφάλιστρα προσαυξάνονται μέχρι 30% για οδηγούς που κατέχουν το δίπλωμα λιγότερο από ένα χρόνο ή είναι κάτω των 23 χρόνων. Σε κάθε περίπτωση, δε, τονίζουμε ότι οι εταιρίες είναι ενδεικτικές και δεν εκπροσωπούν όλη την αγορά και στόχος δεν είναι ούτε η δυσφήμιση ούτε η διαφήμισή τους. Κάποιες άλλες εταιρίες μπορεί να έχουν ασφάλιστρα λίγο παραπάνω ή λίγο παρακάτω. Οπως και να 'χει, πάντως, η ουσία του υπερπολλαπλασιασμού των ασφαλίστρων δεν αλλοιώνεται έστω κι αν για κάποιες εταιρίες είναι εξαπλασιασμός και για άλλες πενταπλασιασμός.

Αναλυτικά:

• Από το 1992 μέχρι σήμερα τα ασφάλιστρα παρουσιάζουν αυξήσεις που κινούνται γύρω από το 400%. Ακόμα και η "Εθνική Ασφαλιστική" που υποτίθεται ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί σαν "πιλότο" για τις αυξήσεις, από το 1992 μέχρι το 1999 αύξησε τα ασφάλιστρα κατά 277,4% - 402,7% για τις δύο μεγαλύτερες κατηγορίες φορολογήσιμων ίππων. Στο ίδιο διάστημα οι μισθοί των εργαζομένων σε πραγματικές τιμές μειώθηκαν. Την ίδια στιγμή, δε, που η κυβέρνηση έχει να το παινεύεται για την "αντιπληθωριστική" της πολιτική και τη συγκράτηση των τιμών, αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι το 1992 ο πληθωρισμός ήταν 15,9%, ενώ το 1998 3,9%.
• Στο διάστημα, από το 1996 μέχρι φέτος, δηλαδή, επί κυβέρνησης "εκσυγχρονιστών", και παρόλο που κάθε χρόνο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης διακήρυσσε ότι δεν υπήρχε λόγους να αυξηθούν τα ασφάλιστρα πάνω από τα επίπεδα του πληθωρισμού, οι εταιρίες άλλα είχαν κατά νου και έγραφαν συστηματικά στα παλιά τους τα παπούτσια τις "συστάσεις" του υπουργείου. Χαρακτηριστικά, το 1998 οι ανατιμήσεις ξεπέρασαν το 10%. Μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια τα ασφάλιστρα στις συγκεκριμένες εταιρίες παρουσιάζουν αυξήσεις από 44% μέχρι 138,2%. Ειδικά για φέτος το υπουργείο Ανάπτυξης είχε ανακοινώσει "συμφωνία κυρίων" με τις εταιρίες για μηδενικές αυξήσεις. Φαίνεται, όμως, ότι κανόνιζε χωρίς τον ξενοδόχο, αφού ήδη οι πρώτες αυξήσεις "κλείνουν το μάτι" στους ΙΧήδες. Παράλληλα, η "απελευθέρωση" των ασφαλίστρων έχει ανοίξει την όρεξη των εταιριών που μηχανεύονται ένα σωρό τρόπους προκειμένου να αποκομίσουν ακόμα μεγαλύτερα έσοδα. Ετσι, φέτος η μία μετά την άλλη αλλάζουν τον τρόπο υπολογισμού του bonus, δηλαδή, της έκπτωσης για τους οδηγούς που δεν προκαλούν ατυχήματα έτσι ώστε να επιμηκύνεται ο χρόνος που απαιτείται για να φτάσει κάποιος στη μεγαλύτερη δυνατή έκπτωση. Ενώ, μάλιστα, με τα μέχρι τώρα ισχύοντα η ανώτατη έκπτωση έφτανε το 50% τώρα θα φτάνει στο 48%.
• Από το 1992 μέχρι το 1996 οι αυξήσεις στα ασφάλιστρα των ΙΧ επτά και οκτώ ίππων έφτασαν μέχρι και τα τριπλασιαστούν, ενώ ανάλογες ήταν οι αυξήσεις που επιβλήθηκαν και στην κατηγορία των εννέα και δέκα ίππων. Χαρακτηριστική της "απελευθέρωσης" της ασυδοσίας των εταιριών που έφερε μαζί της η "απελευθέρωση" των ασφαλίστρων, είναι ότι από το 1993 στο 1994, όταν "απελευθερώθηκαν" τα ασφάλιστρα για την κατηγορία των επτά και οκτώ ίππων, οι εταιρίες επέβαλαν αυξήσεις μέχρι και 100%! Ενώ, μεταξύ του 1995 και 1996 οι αυξήσεις ξεπέρασαν το 70%. Το πρόσχημα το 1996 ήταν ότι τη χρονιά εκείνη διπλασιάστηκαν τα κατώτατα όρια υλικών ζημιών και σωματικών βλαβών για τα οποία ασφαλίζονταν οι ιδιοκτήτες ΙΧ. Από 15 εκατ. η ελάχιστη υλική ζημιά αναπροσαρμόστηκε σε 30 εκατ., ενώ η ελάχιστη σωματική βλάβη για την οποία υποτίθεται ότι ασφαλίζουν οι εταιρίες έγινε 150 εκατ. από 75 εκατ. δρχ. Αυτονόητο είναι ότι οι αναπροσαρμογές αυτές δε διπλασίασαν και το κόστος των ζημιών που πληρώνουν οι εταιρίες, αποτέλεσαν, όμως, ένα έτοιμο πρόσχημα για τσουχτερές αυξήσεις.

Τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η "απελευθέρωση" της διαμόρφωσης των ασφαλίστρων στην πράξη ισοδυναμεί με απελευθέρωση της ασυδοσίας των ασφαλιστικών εταιριών και της νόμιμης πλέον δυνατότητας που τους προσφέρθηκε για συνεχείς αυξήσεις στα ασφάλιστρα, με συνέπεια την υπέρμετρη αύξηση της επιβάρυνσης των οδηγών. Οσο για τα περιθώρια "επιλογής" των ασφαλισμένων, που συχνά επικαλούνται οι υπέρμαχοι αυτής της αγοράς, κινούνται απλώς ανάμεσα στο περισσότερο ή το λιγότερο ακριβό. Τα επόμενα χρόνια, μάλιστα, τα περιθώρια αυτά θα στενέψουν ακόμα περισσότερο, όσο η πίτα της αγοράς και τα κέρδη θα μοιράζονται ανάμεσα σε όλο και λιγότερες εταιρίες που θα μείνουν από τη μάχη ανάμεσα στις "ισχυρές" και τις μικρότερες.

Μελίνα ΖΙΑΓΚΟΥ