"Είναι ζωγράφοι - πολύ λίγοι - που λένε την αλήθεια, κι άλλοι - οι πολλοί- που λένε ψέματα. Αυτή τη ζωγραφική αλήθεια, άδικα θα έψαχνε ένας ζωγράφος να τη βρει. Η την έχει από πριν ή τίποτα. Το κακό είναι πως δύσκολα ξεχωρίζει ο κόσμος ποιος ζωγράφος είναι αληθινός. Τέτοιος, και μάλιστα ξεχωριστός, είναι ο Κώστας Παπατριανταφυλλόπουλος". Αυτά σημειώνει οΓιώργος Μαυροϊδης στον κατάλογο, με αφορμή την έκθεση έργων του ζωγράφου και μαθητή του Κ. Παπατριανταφυλλόπουλου. Μία έκθεση που εγκαινιάστηκε πριν λίγες μέρες και θα φιλοξενηθεί μέχρι τις 8 Μάρτη στην γκαλερί "Ιρις" (Αντήνορος 12).

"Με το μάτι του Κ. Παπατριανταφυλλόπουλου αποκαλύπτεται η αλήθεια της φύσης, μια αλήθεια που για άλλους ζωγράφους θα ήταν περιφρονητέα. Μα ακριβώς αυτό στην τέχνη είναι το σπουδαίο" αναφέρει ο Αλέκος Φασιανός."Η ζωγραφική πρέπει να φτάνει σ' ένα απόλυτο σημείο. Εκεί που δεν μπορεί τίποτα να προστεθεί ή να αφαιρεθεί, όπως σε μία ζυγαριά που ισορροπεί βάζοντας το ακριβές αντίβαρο. Είναι πολλοί ζωγράφοι που παραγεμίζουν τον πίνακά τους με όλα τα αντικείμενα της φύσης, χωρίς όμως να την αποδίδουν ποτέ και άλλοι που "σουρεαλίζουν" δικαιολογώντας έτσι την ύπαρξή τους. Ο Κ. Παπατριανταφυλλόπουλος όμως δείχνει αυτό που πρέπει να βλέπουμε όπως είναι, χωρίς περιττά λόγια και πινελιές χωρίς νόημα".

Με αφορμή τα έργα του καλλιτέχνη, ο Ευγένιος Ματθιόπουλος σημειώνει: "Ενας βερμπαλισμός ακατάληπτων λίγο - πολύ όρων και εννοιών, προσφέρεται καθημερινά στην προσπάθεια να αναπληρωθεί το εικαστικό έλλειμμα των έργων με δηλώσεις επί του περιεχομένου. Η έκκεντρη και πληθωρική αυτή τεχνοκριτική απαξιώνει γενικότερα κάθε συζήτηση για την τέχνη, καθιστώντας τη μια ύποπτη, για τις προθέσεις της, φλυαρία. Η δεσποτεία αυτού του είδους του λόγου έχει σε τέτοιο βαθμό κυριαρχήσει, ώστε κατά κάποιο τρόπο προαναγγέλλει πλέον τη ζωγραφική. Στις περισσότερες εκθέσεις δεν είναι ο λόγος των θεωρητικών που έρχεται να σχολιάσει την τέχνη, αλλά οι καλλιτέχνες που έρχονται να εικονογραφήσουν εκ των υστέρων όσα δηλώνονται ως καλλιτεχνικές θεωρίες. Δε ζούμε, όπως διαδίδεται, στην εποχή της εικόνας, αλλά ξαναζούμε στην εποχή του εικονογραφημένου λόγου".

"(...) Με ποιον τρόπο μπορούμε να ενθαρρύνουμε τους λίγους αυτούς "αιρετικούς" που συνεχίζουν την παράδοση της ζωγραφικής; Ισως με το να κρατηθούμε κοντά στην αλήθεια τους. Να δηλώσουμε την αλληλεγγύη μας στη μοναξιά τους. (...) η ζωγραφική μορφοποιείται όχι υλικά αλλά πνευματικά, μέσα από τη διαλεκτική των σχημάτων και των χρωματικών σχέσεων και τόνων και το τίμημα όσων δεν αναμετρηθούν με την άπειρη στα ενδεχόμενά της και απρόβλεπτη αυτή περιπέτεια, είναι να βολευτούν στη δουλεία του περιεχομένου και να καταλήξουν εκ του ασφαλούς στη μηδαμινότητα της μορφής".

Μία ενότητα έργων, που η ιδέα τους ξεκίνησε πριν πέντε περίπου χρόνια, παρουσιάζει αυτές τις μέρες η Μαριλίτσα Βλαχάκη στην γκαλερί "Νέες Μορφές" (Βαλαωρίτου 9). Σ' αυτήν την τέταρτη ατομική παρουσίαση της δημιουργίας της, η καλλιτέχνης εκθέτει ψυχογραφικές εικόνες μιας ιστορίας με θέμα τη γυναίκα. Το στοιχείο του νερού και το φως καθορίζουν και τις τέσσερις φάσεις αυτής της αναζήτησης της ψυχής των τόνων.

"Εκανα την πρώτη μου έκθεση σχεδόν ένα χρόνο μετά τη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου φοίτησα με δασκάλους τους Γ. Μαυροϊδή, Γ. Μόραλη, Δ. Μυταρά.Ουσιαστικά παρουσίασα τα έργα της διπλωματικής μου. Ηταν πιο πολύ έργα ερωτικά σε εσωτερικούς χώρους, με μια ατμόσφαιρα προαναγεννησιακή".

Πίνακες εμπνευσμένοι από τον Τζιότο, τον Πιέρο ντελα Φραντσέσκα, όπου οι ανθρώπινες μορφές πλεγμένες ερωτικά, σε εσωτερικούς άδειους χώρους, βλέπουν έξω από τα παράθυρα σε πόλεις αλλοτινές. Στη δεύτερη ατομική της έκθεση, στην "Ωρα" το 1992, η Μ. Βλαχάκη παρουσίασε δύο, διαφορετικές μεταξύ τους, ενότητες, ενώ στην έκθεση στην γκαλερί "24" το 1993, "συνοδεύει" το βιβλίο του Θ. Γκόνη με 7 ζωγραφικά έργα.

"Το ένα από αυτά τα δύο κομμάτια που παρουσίασα στην "Ωρα", ήταν κάποια "μαύρα", αδιέξοδα έργα, από τα οποία ξεκινάει και ο συμβολισμός. Αυτά τα έργα, κατά ένα τρόπο, "γεννήσανε" και αυτή την έκθεση. Ηταν όμως πολύ πιο φλύαρα, πολύ πιο περιγραφικά. Και νομίζω ότι σε εκείνα δεν είχα βρει, ακόμη, την ιδέα που καθόρισε την τωρινή μου έκθεση".

Το στοιχείο του νερού και η γυναικεία, βυθισμένη ή όχι, μορφή, "ακολουθεί" σχεδόν πάντα τα τελευταία χρόνια τη ζωγραφική της Μ. Βλαχάκη. Στα έργα που παρουσιάζει στις "Νέες Μορφές", οι "εικόνες" της ζωγράφου φανερώνουν ένα καταστάλαγμα, μια λύτρωση. Τα πολλά βυθισμένα σώματα έγιναν ένα, τα βουνά έκλεισαν το νερό και δημιούργησαν μια λίμνη με πολύ απόλυτο μάλιστα σχήμα. Το φως διαχέεται στο χώρο και μοιάζει να ξεκινά πίσω από ένα "αυτόφωτο" βουνό - κατά κάποιο τρόπο - το κεντρικό βουνό της σύνθεσης.

"Εγώ δεν μπορώ να φανταστώ ζωγραφική δική μου που να μην έχει ανθρώπινη φιγούρα μέσα. Επίσης, το στοιχείο του νερού με απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια. Ολη η ζωγραφική μου είναι βιωματική. Ενας άνθρωπος περνάει κάποια πολύ δυσάρεστα πράγματα, φτάνει σ' αυτό που λέμε "πυθμένα" της θλίψης και της απόγνωσής του και μετά σιγά σιγά ανεβαίνει. Εγώ κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι υπάρχει διέξοδος και αυτό διακρίνεται στα τωρινά μου έργα".

"Αρκετά χρόνια το πιο αγαπημένο μου υλικό είναι το χαρτί και όχι ο μουσαμάς. Στην έκθεση στην "Ωρα" έκανα το λάθος να δουλέψω χαρτί πάνω σε κόντρα πλακέ. Ετσι, τα έργα ήταν πολύ βαριά. Τώρα χρησιμοποίησα πάλι χαρτί, το οποίο, όμως, κόλλησα πάνω σε τελάρα. Μου αρέσουν πάρα πολύ αυτές οι ζάρες που κάνει το λεπτό χαρτί όταν το κολλάς. Βγάζει μία ατμόσφαιρα. Δε χρησιμοποιώ λάδι. Από την πρώτη μου έκθεση είχα αρχίσει να χρησιμοποιώ αυγό, το χρώμα που χρησιμοποιούν στην αγιογραφία. Τα τελευταία έργα έχουν και ακριλικά, και ξερά παστέλ. Είναι μεικτή τεχνική".

Η. Μ.

• Εκθεση χαρακτικής της Βίκυς Τσαλαματά φιλοξενείται μέχρι τις 28/2 στην γκαλερί "Αδάμ" (Νεφύτου Βάμβα 5). Πρόκειται για μία σειρά 30 έργων με τίτλο "Πολιτισμικά κοιτάσματα",αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης μελέτης και έρευνας των μέσων έκφρασης της δουλιάς της. Εργα που αφηγούνται την ιστορία τους σε δύο επίπεδα: Με τα πάθη της ύλης και της μορφής. Τα έργα χωρίζονται στις ενότητες "Σφραγιδόλιθοι", "Επιγράμματα", "Εκάτη".Στην τελευταία της δουλιά, η χαράκτρια αποτολμά τις μεγάλες διαστάσεις στη χαλκογραφία.

Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά στον καλαίσθητο κατάλογο της έκθεσης η Μ. Λαμπράκη - Πλάκα: "Με ριζοσπαστικές ανατροπές, με ανορθόδοξες και συχνά προκλητικές προσμείξεις, με παράξενες επικαλύψεις, η χαράκτρια καταφέρνει να ανανεώσει ριζικά τη γλώσσα της χαρακτικής".

Με τίτλο "Τέχνη και ελληνισμός της Διασποράς",κυκλοφόρησε από το "Ιδρυμα Ευάγγελου Αβέρωφ - Τοσίτσα" έκδοση με τα πρακτικά του ομώνυμου συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στο Μέτσοβο το Σεπτέμβρη του 1996. Το βιβλίο συγκεντρώνει τις εισηγήσεις, συζητήσεις και ζωντανές παρεμβάσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, με κύριους εισηγητές τους: Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ, Μανόλη Μπορμπουδάκη, Ολγα Μεντζαφού, Αλκη Χαραλαμπίδη.Στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, συμμετείχαν οι καλλιτέxνες της διασποράς: Γ. Κουνέλλης, Γ. Κράλλης, Χρ. Βουγιουκλής, Γ. Λούκος κ.ά. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον υλικό, το οποίο επιχειρεί να διερευνήσει το φαινόμενο της διασποράς από την αρχαιότητα ως σήμερα, τα αίτια και τις επιπτώσεις του στην τέχνη, καθώς και την υποκειμενική πορεία και τις δυσκολίες που βιώνει ο καλλιτέχνης της διασποράς.

• Σε τρεις νέους καλλιτέχνες απονέμεται ισότιμα το Επαθλο Σπυρόπουλου για το 1996. Τρία ισότιμα πρώτα βραβεία, από 500.000 δραχμές, έλαβαν οι καλλιτέχνες: Δήμητρα Βάντζου, Μάρθα Σακελλαρίου και Κων. Χρηστίδης.Επίσης απονεμήθηκαν πέντε έπαινοι, χωρίς χρηματικό έπαθλο, στους: Στέλλα Μουρκογιάννη, Δήμητρα Μπάρμπα, Πολύδωρο Καριοφύλλη, Ανδρέα Σάββα και Κατερίνα Χρηστίδη.Στο διαγωνισμό, που διεξάγεται κάθε χρόνο, συμμετείχαν 80 υποψήφιοι, με επίπεδο εργασίας ιδιαίτερα υψηλό, όπως έκρινε η κριτική επιτροπή.