Συνεχίζουμε σήμερα το δεύτερο και τελευταίο μέρος της παρουσίασης της μελέτης του ΕΣΔΚΝΑ, μια δουλιά που, αν υπήρχε η ελάχιστη σοβαρότητα από την πολιτική ηγεσία της χώρας και τις είχε υιοθετήσει έγκαιρα, θα είχαμε βγει από το σημερινό αδιέξοδο. Οι Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διάθεσης (ΟΕΔ) αποτελούν την καρδιά του περιφερειακού σχεδιασμού του ΕΣΔΚΝΑ. Καθεμία αποτελείται από ένα εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ) κι ένα Χώρο Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ).

Ο Δήμος Α. Λιοσίων δέχτηκε την παράτασηλειτουργίας της χωματερής, με την προϋπόθεση ότι θα βρεθούν άλλοι δυο χώροι (σ.σ. που ναι μεν έχουν εντοπιστεί, σταματούν όμως στην ανυπαρξία πολιτικής βούλησης της κυβέρνησης, η οποία είναι δέσμια της "θεωρίας" του πολιτικού κόστους.Τα ΕΜΑΚ θα ανακτούν σιδηρούχα μέταλλα, εδαφοβελτιωτικό υλικό και καύσιμο υλικό.Τα υπολείμματα (σ.σ. αδρανή υλικά) εκτιμούνται στο 25 - 30% της αρχικής τροφοδοσίας (σ.σ. 350 τόνοι τη μέρα). Τα πλεονεκτήματα των ΟΕΔΑ (που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τις γνωστές σε όλους μας χωματερές) είναι πάμπολλα. Κοινωνικά, οικονομικά, υγειονομικά, περιβαλλοντικά κι είναι αδύνατο να αναφερθούν αναλυτικά. Κι όσο γρηγορότερα γίνουν, τόσο το καλύτερο για τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου, δηλαδή του μισού περίπου πληθυσμού της χώρας. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να καταθέσουμε το γεγονός του σίριαλ των μελετών από όλα σχεδόν τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, υπό τον, αν μη τι άλλο, ύποπτο περιορισμό, ότι οι ΧΥΤΑ πρέπει να γίνουν οπωσδήποτε στα όρια της Αττικής. Κι ακόμα τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που παίζονται γύρω από τα σκουπίδια. Αλλά αυτά είναι δυο θέματα που θα μας απασχολήσουν σε κάποιο άλλο σημείωμα.

Αν κάτι έγινε σαφές από την αρχή εκ μέρους των επιστημόνων του ΕΣΔΚΝΑ, ήταν η αρνητική τοποθέτηση στη μέθοδο της καύσης απορριμμάτων.Θέση που ήταν απόρροια συνεκτίμησης περιβαλλοντικών, κοινωνικών, οικονομικών και τεχνολογικών παραγόντων. Ας παραθέσουμε ορισμένα οικονομικά μεγέθη (σ.σ. σε σταθερές τιμές του 1995). Η ημερήσια μηχανική ανακύκλωση 3.500 τόνων αστικών απορριμμάτων και η τελική διάθεση των υπολειμμάτων υπολογίζεται ότι θα στοιχίσει γύρω στα 60 δισ. (σ.σ. 35 δισ. στα τρία εργοστάσια μηχανικής ανακύκλωσης και 25 δισ. στους τρεις χώρους τελικής διάθεσης). Η μέθοδος καύσης θα στοιχίσει για την ίδια ποσότητα 215 δισ. (σ.σ. 5 δισ. για τη μονάδα επεξεργασίας τοξικών, 10 δισ. για τη μονάδα βιοσταθεροποίησης, 20 δισ. για την υγειονομική ταφή και 180 δισ. για καύση). Οσο για το λειτουργικό κόστος στη μονάδα καύσης είναι 20.000/τόνο και στη μονάδα μηχανικής ανακύκλωσης 5.500/τόνο. Πρέπει να τονίσουμε ότι οι μονάδες καύσης, όσο εξελιγμένα συστήματα κι αν διαθέτουν, εκπέμπουν επικίνδυνους αέριους ρύπους και παράγουν τοξικά στερεά υπολείμματα.Κάτι απαγορευτικό για την Αττική. Ας μη μας διαφεύγει και η κλιματολογική ιδιαιτερότητα της περιοχής με τις συχνές θερμοκρασιακές αναστροφές.Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι η τεχνολογία για τα εργοστάσια καύσης θα είναι εξ ολοκλήρου εισαγόμενη (άρα και δαπανηρή) σ' αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού επεξεργασίας και διάθεσης που μπορεί να κατασκευαστεί στην Ελλάδα.

Είναι αναγκαία η κατασκευή μιας σύγχρονης κεντρικής μονάδας για την επεξεργασία των μολυσματικών αποβλήτων και η εξασφάλιση ασφαλούς μεταφοράς τους από τα νοσοκομεία σ' αυτήν (σ.σ. ήδη υπάρχουν δυο αυτοκίνητα ειδικά γι' αυτό το σκοπό). Επειδή υπάρχει η ανάγκη αποτέφρωσης κάποιων μολυσματικών απορριμμάτων, ο ΕΣΔΚΝΑ έχει καταλήξει στο συμπέρασμα της αναγκαιότητας μιας δεύτερης εγκατάστασης (ή την αύξηση της δυναμικότητας του αποτεφρωτήρα). Η ποσότητα των απορριμμάτων αυτών υπολογίζεται σε 15 - 20 τόνους ημερησίως, που σύμφωνα με εκτιμήσεις θα φτάσει τους 30. Λύσεις αποστείρωσης μέσα σε αυτοκίνητα και μετά της ταφής είναι μη σοβαρές, αφού "επαρκής αποστείρωση" θεωρείται αυτή που γίνεται σε 130 βαθμούς Κελσίου για 20 λεπτά και υπό μεγάλη πίεση. Κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο σε ειδικούς χώρους.

Τόσο στο Σχιστό όσο και στα Λιόσια (οι χωματερές) πρέπει να αποκατασταθούν άμεσα. Το τοπίο έχει υποβαθμιστεί,ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση συνεχίζεται με εκπομπές μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα.Ας μην ξεχνάμε τη ρύπανση των υπόγειων νερών λόγω της βροχής. Οι παράνομες απορρίψεις θα συνεχίζονται και η ασφάλεια των περιοίκων θα κρέμεται από μια κλωστή, λόγω της πιθανής έκρηξης του βιοαερίου.Χρειάζονται λοιπόν έργα για τη μείωση και την επεξεργασία των στραγγισμάτων, τη διαχείριση του βιοαερίου και την τελική κάλυψη - παράδοση του χώρου στη φύση και την κοινωνία.Σενάριο επιστημονικής φαντασίας; Ιδωμεν.

Ας κλείσουμε το σημείωμα με τους εργαζόμενους που απασχολούνται στο τομέα της καθαριότητας και ειδικά στους χώρους διαχείρισης των απορριμμάτων. Πρέπει άμεσα να εκπονηθούν τρεις μελέτες. Δυο επιδημιολογικές,που αφορούν τους εργαζόμενους στην αποκομιδή και την ταφή,έτσι ώστε να υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία. Επίσης, μια εργονομική μελέτη στην αποκομιδή, με στόχο τις σωστές προδιαγραφές του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού. Κι ακόμα: να δίδεται επιπλέον άδεια πέντε ημερών στους εργαζόμενους, να γίνεται μετάταξη μετά από 15 χρόνια εργασίας, να σταματήσει η χειρωνακτική αποκομιδή και να μειωθεί το όριο συνταξιοδότησής τους. Πόσο εφικτά όμως μπορεί να είναι όλα αυτά στις μέρες του εκσυγχρονιστικού νεοφιλελευθερισμού; Το λόγο έχουν οι εργαζόμενοι.

Στην αρχή μάς τον έντυσαν με λογής λογής στολίδια, όπως αυτά που εντυπωσίαζαν και παραπλανούσαν τους ιθαγενείς πριν από δυο - τρεις αιώνες. Η αλήθεια είναι ότι κάμποσοι τσίμπησαν. Του έδωσαν μάλιστα και θεωρητικές προεκτάσεις του στιλ, ότι χωρίς αυτόν θα χάσουμε το τρένο της ανάπτυξης, θα μείνουμε εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα, θα, θα. Οι λέξεις σοσιαλισμός, δημοκρατία ακούγονται όλο και σπανιότερα. Τη θέση τους πήραν ησύγκλιση και ο κοινωνικός αυτοματισμός (σ. σ. γι' αυτόν διαβάστε στο "Ρ" της προηγούμενης Κυριακής, το κείμενο του Μ. Μερακλή και θα καταλάβετε). Καθημερινά οι εργαζόμενοι βιώνουν στο πετσί τους τι σημαίνουν όλα αυτά. Μισθοί στα όρια της πείνας και απειλή απόλυσης. Διψήφιος αριθμός ανεργίας, αστυνομοκρατία, αυταρχισμός και μπόλικη κοροϊδία. Οι αγρότες δέχτηκαν τις ύβρεις του αποκοιμηθέντος στις Βρυξέλλες Στ. Τζουμάκα, ο οποίος υποτίθεται πήγε να διαπραγματευτεί και του δρ. της λάσπης υπουργού Δικαιοσύνης. Οσο για τον κυβερνητικό εκπρόσωπο παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του, κανείς δεν τον παίρνει στα σοβαρά. Ηθελαν να οδηγήσουν σε μετωπική σύγκρουση αγρότες και ΜΑΤ. Δεν τα κατάφεραν. Φρόντισαν όμως να προξενήσουν, ως γνήσιοι απόγονοι των Κοτζαμάνηδων, τεράστιες ζημιές σε εκατοντάδες τρακτέρ. Οσο για τον πρωθυπουργό, εξακολουθεί να επιμένει ότι δε συνομιλεί με απεργούς... Ομορφος κόσμος εκσυγχρονιστικός, ΕΟΚικά πλασμένος.

ΟΙΚΟΑΛΙΕΥΜΑΤΑ

Η ΕΕ, πιστή στο δόγμα "όλα για το κεφάλαιο", υιοθέτησε την πρόταση των βιομηχάνων να πωλούν ελεύθερα, γενετικά μεταλλαγμένες τροφές. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά επιτρέπει τη διοχέτευσή τους στην αγορά χωρίς να υπάρχει πάνω στη συσκευασία τους η παραμικρή ένδειξη!! Τρόφιμα, μείγμα φυσικών και γενετικά μεταλλαγμένων συστατικών, προ των θυρών των σούπερ μάρκετ. Την ίδια στιγμή στη χώρα μας παρατηρείται σε πλήρη εξέλιξη ένα καλοοργανωμένο σχέδιο της πλήρους αποδιάρθρωσης της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας στα πλαίσια "γενικών συμφωνιών" (ή καλύτερα επιταγών) που λαμβάνονται στις Βρυξέλλες. Γιατί είναι αστείο να πιστεύει κανείς ότι η μετωπική σύγκρουση με τους αγρότες που επέλεξε η κυβέρνηση, είναι ενταγμένη στα πλαίσια του γενικότερου αλαλούμ που επικρατεί. Γνωρίζουν άριστα τι πράττουν και ποιος είναι ο στόχος.

Στον Αγ. Ανδρέα στο Ζούμπερι βρίσκονται στοιβαγμένοι μέσα σε αντίσκηνα 1.400 άνθρωποι. Ανάμεσά τους 114 παιδιά που πολλές φορές δεν έχουν να φάνε. Πρόκειται για Κούρδους πρόσφυγες από το Ιράκ που αφελώς πίστεψαν ότι στην Ελλάδα θα έβρισκε ένα τέλος η περιπέτειά τους από τους χασάπηδες διώκτες τους. Τούς φούσκωσαν με υποσχέσεις κάποιοι δικοί μας αξιωματούχοι που φυσικά τις ξέχασαν αμέσως μετά και αφέθηκαν τόσοι άνθρωποι στην τύχη τους. Σολωμού 67, στο δεύτερο όροφο, βρίσκονται τα γραφεία της Εθελοντικής Εργασίας που συγκεντρώνει τρόφιμα. Ψωμί, αλεύρι, λάδι, φρούτα, λαχανικά, γάλα και τσάι τούς είναι απαραίτητα. Ας τους δείξουμε την ευαισθησία και κυρίως την αλληλεγγύη μας.

ΚΑΙ ΟΙΚΟΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Στη σειρά Ζήστε που αποτελεί μια εντυπωσιακή εκπαιδευτική εμπειρία και προσφέρει μια νέα αντίληψη για το πώς θα έπρεπε να διδάσκεται η ιστορία στις μικρές ηλικίες, κυκλοφόρησε το βιβλίο αυτό. Με οδηγό την υπέροχη εικονογράφηση, τα παιδιά παίζουν τους ρόλους των λαών, ασχολούνται με τις δραστηριότητες της αντίστοιχης εποχής και ανακατασκευάζουν μοντέλα εργαλείων, οικιακών σκευών, παιχνιδιών και άλλων αντικειμένων των λαών που μελετούν. Ετσι τα παιδιά βιώνουν στιγμές της καθημερινής ζωής και μαθαίνουν διασκεδάζοντας τι φορούσαν οι Ινδιάνοι, τι έτρωγαν, τι έπιναν, πώς διασκέδαζαν, πώς ταξίδευαν, τι όπλα χρησιμοποιούσαν κ. ά. πολλά. Το κείμενο εμπλουτισμένο με εντυπωσιακές πληροφορίες έτσι ώστε να κεντρίζει την παιδική περιέργεια, συμπληρώνει αυτή την καινοτόμο εκπαιδευτική εμπειρία.