ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 24 Γενάρη 1999
Σελ. /48
ΚΕΝΗ
Ο υπουργός και τα συνθήματα!

Του Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ

Κύριε υπουργέ!

Ξέρω ότι είστε πολύ απασχολημένος, ακόμα και τον πρωινό σας καφέ, όπως είχατε δηλώσει, τον πίνετε στα σχολεία, σε αυτά, βέβαια, που είναι ανοιχτά με τη βοήθεια του εισαγγελέα και της Αστυνομίας. Και δεν είστε μόνο απασχολημένος, όσον αφορά το πρόγραμμα της καθημερινής σας ζωής, αλλά και όσον αφορά την ανάπτυξη των πολιτικών σας δράσεων, τη μελέτη των εκπαιδευτικών αναστατώσεων, αλλά και την αναζήτηση, τέλος πάντων, ενός ορθολογικού τρόπου αντιμετώπισης των προβλημάτων, που έχουν προκύψει από την επιμονή σας στο ότι η "μεταρρύθμισή" σας πρέπει να εφαρμοστεί οπωσδήποτε.

Παρ' όλα αυτά, πήρα την απόφαση να σας ξαναγράψω, πιστεύοντας ότι τα διαβάζετε αυτά τα γράμματα και η ενημέρωσή σας σχετικά με το τι συμβαίνει τον τελευταίο καιρό δεν περιορίζεται μόνο στην ανάγνωση των συνθημάτων, που γράφονται από τους μαθητές στα πανό και στους τοίχους και αφορούν την εκπαιδευτική σας πολιτική. Ούτε πάλι περιορίζεται, εννοώ η ενημέρωσή σας, στην ακρόαση των συνθημάτων που εκφωνούνται, σχεδόν κάθε μέρα, κάτω από τα μπαλκόνια του υπουργείου σας. Ιδιαίτερα εκείνη η πατερναλιστική προτροπή "κάτσε καλά Γεράσιμε" θα συγκινούσε οποιοδήποτε άτακτο έφηβο. Εσείς, όμως, δεν είστε έφηβος και εγώ είμαι μεγαλύτερος από εσάς και έχω άμεση σχέση με την εκπαίδευση, γι' αυτό και σας γράφω, για να σας πω μερικά "πράγματα", που δεν ακούστηκαν στη Βουλή. Οχι γιατί οι επικριτές σας δε γνώριζαν να σας τα πουν, αλλά γιατί, όπως γίνονται οι συζητήσεις στο εθνικό μας Κοινοβούλιο, μόνο συνθήματα είναι δυνατό να διατυπωθούν και όχι βαθιές και πειστικές αναλύσεις.

Το ότι η εκπαίδευσή μας χρειάζεται μεταρρύθμιση δεν το αρνείται κανένας. Κανένας, όμως, δε σας είπε αναλυτικά ότι μια τέτοια μεταρρύθμιση πρέπει να προκύπτει μέσα από την ιστορία, να ανατρέπει, με άλλα λόγια, αυτό που υπάρχει και να το αντικαθιστά με το καινούριο. Η "μεταρρύθμιση", δηλαδή, είναι μια διαλεκτική διαδικασία και όχι μια μεθοδολογική πρόταση, που προσπαθεί να βρει εφήμερες λύσεις στα προβλήματα εκείνα, που δε σχετίζονται με την ουσία των πραγμάτων, αλλά με την επιφάνειά τους. Και η δική σας "μεγάλη μεταρρύθμιση", κύριε υπουργέ, στην ουσία της μια μεθοδολογική πρόταση είναι, που ο βασικός της σκοπός είναι να ρυθμίσει τις ανωμαλίες που σχετίζονται με τους μηχανισμούς των εξετάσεων, τις "βάρδιες της λειτουργίας των σχολείων", τους υπολογισμούς της βαθμολογίας και πολλές φορές και την αισθητική των βιβλίων, ίσως. Φοβούμαι πως κανένας δε σας είπε ότι το περιεχόμενο του εκπαιδευτικού μας συστήματος το αφήνετε άθικτο στην ουσία. Με καμιά σας παράγραφο, δε δείχνετε πως η προοπτική της "μεταρρύθμισής" σας είναι να φέρετε την εκπαίδευσή μας κοντά στην πραγματικότητα. Να την απομακρύνετε από τις παγίδες της παραπαιδείας. Να την απομακρύνετε ακόμα από τη λογική του ανταγωνισμού. Να πείσετε, τέλος, μαθητές και δασκάλους πως για σας η εκπαίδευση δεν είναι ένα απάνθρωπος μηχανισμός βαθμολογικών υπολογισμών και καταμετρήσεων. Φοβούμαι, ακόμα, πως κανένας δε σας εξήγησε με πειστικό τρόπο ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα που θεμελιώνονται στη λογική του ανταγωνισμού είναι από τη φύση τους ταξικά, γιατί στο πλαίσιο μιας καπιταλιστικής κοινωνίας η αντιμετώπιση των συνθηκών του ανταγωνισμού δεν μπορεί να γίνει από όλους ισότιμα. Και δεν πιστεύω να μην έχετε προσέξει πως το κεντρικό, κυρίαρχο και ειδοποιό στοιχείο της "μεταρρύθμισής" σας είναι η πρόθεση να αναδειχτούν μέσα στις σχολικές αίθουσες τα μοντέλα της κοινωνικής σύγκρουσης στο πεδίο της μόρφωσης και της εργασίας. Σε καμιά παράγραφο του νόμου σας, κύριε υπουργέ, δε μας εξηγείτε με ποιο τρόπο θα επικοινωνεί το ελληνικό σχολειό με τις προκρούστειες ευρωπαϊκές ρυθμίσεις. Με ποιο τρόπο η σχολαστική παράδοση της ελληνικής παιδείας θα μεταλλάσσεται μέσα από τα μαθήματα μιας "νέας" εκπαίδευσης σε σύγχρονη εξοπλιστική δυναμική, όχι μόνο στη βασανιστική, για την εποχή μας, προοπτική ενός στείρου επαγγελματισμού, αλλά και στην απαραίτητη γοητεία της έμπνευσης των νέων λαϊκών οραμάτων.

Φυσικά, δεν ισχυρίζομαι ότι οι λόγοι των κοινοβουλευτικών επικριτών σας ήταν άσχετοι με το πρόβλημα, και την κρίση σας περιέγραψαν, και με άλλους πιο ευγενικούς τρόπους επανέλαβαν το σύνθημα των μαθητών "κάτσε καλά Γεράσιμε". Εκείνο, όμως, που με αναστατώνει και νομιμοποιεί την απόφασή μου να σταθώ δίπλα στους μαθητές είναι η δική σας ψυχρή σιγουριά ότι όλα πηγαίνουν καλά, τα σχολεία θα ανοίξουν, οι μαυροπίνακες θα υποδεχτούν στις μαύρες ψυχρές αγκαλιές τους τους ηττημένους μαθητές και οι "επαναστατημένοι" γονείς θα γυρίσουν πλευρό, για να συνεχίσουν τον "ύπνο" τους, μια και η "μεταρρύθμιση", που κανένας από αυτούς δεν τη γνωρίζει σωστά, συνεχίζει το δρεπανηφόρο της καλπασμό.

Αυτά ήθελα να σας γράψω και να σας παρακαλέσω να μη μου απαντήσετε, θα προτιμούσα να απαντήσετε στα συνθήματα των μαθητών. Αυτά είναι πιο ουσιαστικά και περιμένουν τη δική σας απάντηση.

Εκείνο που με αναστατώνει και νομιμοποιεί την απόφασή μου να σταθώ δίπλα στους μαθητές είναι η δική σας ψυχρή σιγουριά ότι όλα πηγαίνουν καλά, τα σχολεία θα ανοίξουν, οι μαυροπίνακες θα υποδεχτούν στις μαύρες ψυχρές αγκαλιές τους τους ηττημένους μαθητές και οι "επαναστατημένοι" γονείς θα γυρίσουν πλευρό, για να συνεχίσουν τον "ύπνο" τους, μια και η "μεταρρύθμιση", που κανένας από αυτούς δεν τη γνωρίζει σωστά, συνεχίζει τοδρεπανηφόρο της καλπασμό


Οταν η Ιστορία θυμώνει...

Ο Χάιντεγκερ αναφέρει κάπου ότι "το παρόν είναι το χτες που βαδίζει προς το αύριο", δημιουργώντας έτσι συσχετισμό της καιρικότητας με υπόβαθρο δεδομένη ονοματολογία της πορείας του Χρόνου. Στη νόηση του ανθρώπου ο Χρόνος πλάθεται, υποστασιοποιείται και ειδωλοποιείται κατ' εικόνα και ομοίωση του κοινωνικοποιημένου Οντος, που συλλαμβάνει το παρόν ως συνάρτηση ενός "χρωματισμένου" από ιστορικο - κοινωνικά γεγονότα παρελθόντος και ενός μέλλοντος φέροντος το αβέβαιο των δραστηριοτήτων του ατόμου που δημιουργεί το συμβάν. Κατά συνέπεια, η Ιστορία ακροβατεί στη ροή του Χρόνου δίνοντας συγκεκριμένη μορφή στη φυσιογνωμία του κόσμου εντός του οποίου υπάρχουν και εκφράζονται οι κοινωνίες. Ομοίως, ο Ανθρωπος, ως δομή του πολιτισμού, ακολουθεί τις διαμορφούμενες από την Ιστορία εικόνες του περιβάλλοντος οδηγώντας έτσι, ερήμην της ατομικής συνειδήσεως, σε μια πλατιά, διευρυμένη ανθρωποκοινωνικά, συνείδηση των τεκταινομένων κατά τις διάφορες περι - φορές του Χρόνου. Εντούτοις, όταν η Ιστορία, ως αντανάκλαση καθορισμένων πράξεων του ανθρώπου, κινδυνεύει από τους "συνήθεις ύποπτους", χαλκευτές των συμβάντων και της δράσεως του αλληλέγγυου πολίτη μιας χώρας, τότε καταφεύγει στον Μύθο. Ο Μύθος αναδεικνύεται σε καταφύγιο της Ιστορίας εφόσον προκρίνει τα αρχέτυπα του ανθρώπου και του κόσμου και φυλάσσει ως κόρην οφθαλμού τις αρχετυπικής προελεύσεως εμμονές που φτιάχνουν μυθολογήματα.

Ομως, ο απλός έως πολύπλοκος νους του ανθρώπου προσπαθεί με κάθε τρόπο να βρει άλλοθι για τις ενοχές του, τις σύμφυτες, στην προκειμένη περίπτωση, ενός συνόλου ορισμένων δι - ατομικών επιλογών. Οι επιλογές αυτές κατασκευάζουν συχνά προβλέψιμα ενδεχόμενα εμμονών και εστιάζονται στη διαιώνιση των προκαταλήψεων μιας κοινωνίας η οποία κρατάει το άτομο και τη δια - προσωπική του δράση δέσμια δρωμένων επαναληπτικής υφής.

Ωστόσο, το εναλλασσόμενο ρεύμα της ιστορικής δυναμικής αντλεί τη ζωτικότητά του από ανθρώπινη ενέργεια που διοχετεύεται στο πεδίο των μετρήσιμων ημερολογιακά συμβάντων υπό μορφήν συγκεκριμένης συμπεριφοράς. Σημειωτέον ότι η εν λόγω συμπεριφορά καταγράφεται και εγγράφεται στις αιτιώδεις συνάφειες - αρμούς που διασφαλίζουν το πέρασμα από μια εποχή σε άλλη. Ισως στον προβληματισμό αυτό να οφείλεται η προσπάθεια του ανθρώπου να εξηγήσει και να ορίσει με απλό τρόπο τον ρου της Ιστορίας, μέσα από απλοϊκές δηλώσεις, όπως εκείνη που θέλει την Ιστορία να επαναλαμβάνεται. Η Ιστορία βέβαια δεν επαναλαμβάνεται, ανήκει μάλλον σε ένα πολυχαοτικό ρευστό αναγνωρίσιμο από τη συνείδηση, δεδομένου ότι κινείται στην τροχιά των πιθανοτήτων που καθορίζουν τη συχνογραφία της εμφανίσεως ιστορικών, κοινωνικών, ανθρωπολογικών κ. ο. κ. φαινομένων. Η ιστορία επανέρχεται μόνο σε αρχετυπικές μονάδες και δημιουργεί συνήθως πολύπλοκες παραμέτρους. Με αυτές "κάνει παιχνίδι" και αποκρυσταλλούται σε νέες μορφές που δίνουν την εικόνα μιας απόλυτα ιδιάζουσας σημειολογίας της εκάστοτε σύγχρονης Μυθολογίας.

Ως εκ τούτου, κάθε εποχή έχει ανάγκη να δημιουργήσει τον προσωπικό της μετα - Μύθο στον οποίο προβάλλεται το δεσπόζον ανθρωποκοινωνικό και, κατ' επέκτασιν, πολιτικό υλικό που εξελίσσεται διαμορφούμενο σε σχετική μυθοπλασία. Επομένως η Μυθολογία του παρόντος είναι προϊόν μιας νέας, ολοκαίνουριας "κοσμοθεωρίας" που διαφέρει, κατά τρόπο σαφή και διακριτό, από την "κοσμοθεωρία" του παρελθόντος αφήνοντας, όπως είναι λογικό, ελευθερίες επιλογών και εμπειριών στο μέλλον, το οποίο δεν παίρνει αναγκαστικά τη σκυτάλη από πουθενά.

Μαρίκα ΘΩΜΑΔΑΚΗ

αν. καθηγήτρια Πανεπιστημίου

Υ. Γ. Αφιερωμένο εξαιρετικά στα παιδιά των καταλήψεων και των οδο - φραγμών



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ