Πώς περνάν τα χρόνια, έτσι, σαν την άμμο που κυλά, που τρέχει μέσα από τα δάχτυλά μας. Να τα συγκρατήσουμε, αδύνατον είναι. Ετσι και τα χρόνια, περνούν, κυλούν, τρέχουν. Μας προσπερνούν! Τριάντα πέντε ολόκληρα χρόνια πέρασαν από εκείνον το Μάη το ματωμένο και όχι το μυρωμένο, το Μάη του 1963, που οι σκοτεινές δυνάμεις δολοφόνησαν "εν ψυχρώ" τον Γρηγόρη Λαμπράκη. Την Πέμπτη και την Παρασκευή, στις 22.00, η ΝΕΤ από την εκπομπή "Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα" θα παρουσιάσει ένα αφιέρωμα με τίτλο "Δολοφονία Λαμπράκη: 35 χρόνια μετά" και με υπότιτλους: "Ενα τροχαίο ατύχημα" και "Ποιος κυβερνά αυτή τη χώρα". Ο Στέλιος Κούλογλου ταξιδεύει μέσα στο χρόνο και, από ό,τι ισχυρίζεται το δελτίο Τύπου, υπόσχεται να δώσει στη δημοσιότητα και νέα στοιχεία στην υπόθεση Λαμπράκη, στην υπόθεση που επιχειρήθηκε να περάσει ως ένα απλό τροχαίο ατύχημα.... Ο Γιώργος Ρωμαίος, ο Γιάννης Βούλτεψης και ο Γιώργος Μπέρτσος είναι οι τρεις δημοσιογράφοι, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αποκάλυψη του σχεδίου της δολοφονίας του ειρηνιστή και βουλευτή της Αριστεράς, ξαναγυρνούν στη Θεσσαλονίκη εκείνης της εποχής και ξεφυλλίζουν τις σελίδες για να "διαβάσουν" τα γεγονότα. Θα σταθούν στις 22 του Μάη, τη μέρα που έγινε η τρομερή δολοφονία, μέρα που αποτελεί το σημείο καμπής στην πορεία της χώρας μας κατά τη δεκαετία του '60. Είκοσι μέρες αργότερα, ο τότε πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής παραιτήθηκε και έφυγε στο εξωτερικό. Η ΕΡΕ έχασε στις εκλογές που έγιναν το Νοέμβρη της ίδιας χρονιάς και η Ενωση Κέντρου σχηματίζει κυβέρνηση υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου. Ομως, ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία, το πολιτικό κλίμα είναι εξαιρετικά φορτισμένο και οι ανώμαλες πολιτικές εξελίξεις θα οδηγήσουν στη δικτατορία της 21ης Απρίλη.

Ο Εμμανουήλ Εμμανουλίδης, ο άνθρωπος που καταδικάστηκε ως δολοφόνος του Γρηγόρη Λαμπράκη, περιγράφει τώρα πως μερικές ώρες πριν από το στυγερό αυτό έγκλημα εκατοντάδες παρακρατικοί καλούνται στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής, όπου έγινε ...το τροχαίο... Ο υπομοίραρχος της Ασφάλειας Δ. Κατσούλης λέει στους "εκλεκτούς" συγκεντρωμένους: "Στόχος μας είναι ο Λαμπράκης". Ο ίδιος ο Λαμπράκης πληροφορείται ότι υπάρχει ένα σχέδιο δολοφονίας, αλλά τίποτε δεν τον σταματά. Λίγες ώρες πριν, θα πει στο φίλο του και δικηγόρο της Επιτροπής Ειρήνης Θεσσαλονίκης Γ. Τριανταφυλλίδη ότι οφείλει να κάνει το καθήκον του. Το περίεργο είναι ότι η εκδοχή του τροχαίου ατυχήματος θα είχε ίσως επικρατήσει, αν ο Εμμ. Χατζηαποστόλου δεν πηδούσε πάνω στο τρίκυκλο που χτύπησε τον βουλευτή. Ο επονομαζόμενος "Τίγρης" θυμάται σήμερα εκείνη την εφιαλτική νύχτα και τη μάχη ζωής και θανάτου που έδωσε στην καρότσα του τρίκυκλου με τους Εμμανουηλίδη και Γκοτζαμάνη. Ο Γκοτζαμάνης συλλαμβάνεται από τον τροχονόμο Χαρ. Ασπιώτη, ο οποίος εκτελεί υπηρεσία μερικές εκατοντάδες μέτρα και βλέπει τη συμπλοκή των δύο ανδρών. Ο απλός τροχονόμος, ο Ασπιώτης δε διανοείται ότι άθελά του και κάνοντας το καθήκον του εμπλέκεται σε μια συγκλονιστική πολιτική δολοφονία. Δυο ώρες αργότερα, θα αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι κάτι πάει στραβά, ότι κάτι σάπιο υπάρχει στο Βασίλειον της Ελλάδας, διότι δυο ώρες αργότερα οι αρχηγοί της Χωροφυλακής θα τον καλέσουν επειγόντως να δώσει περισσότερες... εξηγήσεις. Για τις συνθήκες της εποχής και τη προσωπικότητα του αριστερού γιατρού και βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη, μιλούν οι: Λεωνίδας Κύρκος, Μιχάλης Παπακωνσταντίνου, Γιούλη Λιναρδάτου, Καίτη Τσαρουχά - κόρη του τραυματισθέντος το ίδιο βράδυ βουλευτή της ΕΔΑ Γ. Τσαρουχά, ο συγγενής του Λαμπράκη Οδ. Τσουκόπουλος και άλλοι. Αναρωτιόμαστε, αν ανάμεσα στους "άλλους" θα είναι καλεσμένος και κάποιος από το χώρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, για να καταθέσει τις δικές του μνήμες ή θα τηρηθεί ησυνηθισμένη διαδικασία της σιωπής. Ιδωμεν.

Στον Λύσιππο, στον τελευταίο εκπρόσωπο της κλασικής τέχνης και στον ευνοούμενο καλλιτέχνη του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αναφέρεται το αρχαιολογικό ντοκιμαντέρ του Νίκου Φραγκιά "Λύσιππος εποίησεν". Ο Λύσιππος, ο κορυφαίος Σικυώνιος χαλκοπλάστης, που έζησε τον 4ου π.Χ. αιώνα, δημιούργησε με το χαλκό, έργα που ανέδειξαν το φευγαλέο της στιγμής, την τρίτη διάσταση στο χώρο και την έκφραση του συναισθηματικού κόσμου. Δεν είναι γνωστό κοντά σε ποιον τεχνίτη μαθήτευσε, αλλά ο ίδιος συμβολικά έλεγε ότι δάσκαλός ήταν ο "δορυφόρος του Πολυκλείτου". Σώζονται πολλές μαρτυρίες για την περίοδο που έζησε, κυρίως από τον Πλίνιο και τον Πλούταρχο, ενώ έργα του περιγράφει και ο βυζαντινός συγγραφέας Τζέτζης.

Ο Λύσιππος υπήρξε δημιουργικότατος γλύπτης και οι αρχαίοι τού απέδιδαν γύρω στα 1.500 έργα. Εμελλε, επίσης, να γίνει ο αποκλειστικός προσωπογράφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος τον θεωρούσε τον μεγαλύτερο τεχνίτη χάλκινων αγαλμάτων. Ο βασιλιάς τον είχε επιλέξει γιατί πίστευε ότι, του απέδιδε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο την αρρενωπή όψη του και το βλέμμα του. Τα έργα του Λύσιππου ήταν κυρίως αγάλματα θεών, ηρώων και αθλητών. Από τα γνωστότερα ήταν το σύνταγμα είκοσι πέντε ανδριάντων συναγωνιστών του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που είχαν πέσει το 334 π.Χ. στη μάχη του Γρανικού. Μία από τις αγαπημένες μορφές του τεχνίτη ήταν και ο Ηρακλής. Ενα από τα σημαντικότερα δημιουργήματά του ήταν ο "Αποξυόμενος" του οποίου ένα μόνο μαρμάρινο αντίγραφο σώθηκε.

Δυστυχώς, οι πρωτότυπες χάλκινες δημιουργίες του χάθηκαν ή καταστράφηκαν, από το χρόνο και τους ανθρώπους. Αρκετά, όμως, από τα έργα του έφτασαν έως τις ημέρες μας, μέσω, όμως, αντιγράφων τους σε μάρμαρο, που έγιναν κυρίως κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Ο Λύσιππος θεωρείται ο τελευταίος μεγάλος ανδριαντοποιός της κλασικής εποχής. Στα έργα του διατηρεί τη μία κύρια όψη. Στηριζόμενος επίσης στη χαλκοπλαστική παράδοση της Πελοποννήσου και κυρίως του Αργους, έφερε στη γλυπτική νέα μορφικά στοιχεία. Στο ντοκιμαντέρ "Λύσιππος εποίησεν" ξεναγός στη διερεύνηση της ζωής και του έργου του χαλκοπλάστη, θα είναι ο καθηγητής Πάολο Μορένο, μελετητής του έργου του Λύσιππου εδώ και σαράντα χρόνια. Η ταινία, που έχει αποσπάσει σημαντικά διεθνή βραβεία, σε φεστιβάλ αρχαιολογικού ντοκιμαντέρ, περιέχει σπάνια έργα από μουσεία και συλλογές.(Δευτέρα ΝΕΤ 22.00)