Το κύριο, φυσικά, δεν είναι ο μικρός ή μεγάλος αριθμός των δημόσιων τοποθετήσεων του Χριστόδουλου. Το κύριο είναι το περιεχόμενο αυτών των τοποθετήσεων. Και, βεβαίως, δεν μπορείς να συμφωνήσεις με όσους λένε ότι ο Αρχιεπίσκοπος δεν πρέπει να μιλάει, για να πάρουν την απάντηση "εγώ θα συνεχίσω να μιλάω, με οποιοδήποτε κόστος", δηλαδή δίχως όρια...

* * *

Η Εκκλησία - και ιδιαίτερα ορισμένοι παράγοντές της - όλα τα χρόνια ασχολιόταν με την πολιτική, παρ' ότι αυτό το αποκρούει ως κατηγορία και λέει- βαφτίζοντας το κρέας ψάρι - ότι την ενδιαφέρουν τα εθνικά θέματα και όχι τα πολιτικά, λες και τα εθνικά, όπως τα ονομάζει, δεν είναι πολιτικά...

Πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, που δήλωσε, κατ' ουσίαν, ότι πας Αλβανός βάρβαρος! Δεν αποτελούσε άσκηση πολιτικής, αυτή η ενέργεια; Δε λησμονείται επίσης η πολιτική δράση του νεκρού σήμερα Σεβαστιανού, του Αυγουστίνου Καντιώτη και άλλων.

Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι αν η Εκκλησία ασχολείται με την πολιτική. Εκείνο, που δε γίνεται πάντα ευκρινές, είναι με ποια πολιτική ασχολείται η Εκκλησία.

Οι εκκλησιαστικοί, από τους κατώτερους μέχρι τους ανώτερους, έχουν ασφαλώς το δικαίωμα να μιλούν, να έχουν πολιτικές απόψεις, να τις διαδίδουν.Αυτό, όμως, είναι άλλο, και είναι τελείως διαφορετικό πράγμα η θεσμοθετημένη ανάμειξη της Εκκλησίας στα ζητήματα του κράτους. Οι κληρικοί έχουν δικαίωμα να εκφράζουν γνώμη, όχι όμως να χρησιμοποιούν την ηγετική θέση τους για να κάνουν κομματικές διακρίσεις ή για να αξιοποιούν τη θρησκεία ως μοχλό διαμόρφωσης των πολιτικών εξελίξεων, ως μοχλό στήριξης αρνητικών για τον λαό επιλογών. Και - ακόμη χειρότερο - να επισείουν την απειλή της λαϊκής κινητοποίησης, όπως έκανε ο Αρχιεπίσκοπος, λέγοντας "αν ο λόγος ο πειστικός δεν αποφέρει καρπούς, τότε με δυναμική αντιπαράθεση η Εκκλησία μας θα καταφύγει στο λαό μας"!!

* * *

Σημαία της λαϊκής ενότητας, δηλαδή των γνήσιων εθνικών συμφερόντων, δεν μπορεί να γίνει η ορθοδοξία, όπως δεν μπορεί να γίνει καμιά θρησκεία.Οι άθρησκοι, οι άθεοι, οι αλλόθρησκοι, δεν είναι άτομα μειωμένης εθνικής ευαισθησίας. Αν ήταν έτσι, τότε οι λαοί, που στη χώρα τους υπάρχει πληθώρα θρησκειών και θρησκευμάτων, δε θα ήσαν σε θέση να υπερασπιστούν την εθνική κυριαρχία της. Η θρησκεία δεν μπορεί να αποτελέσει συνεκτικό ιστό ούτε μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας.Απόδειξη γι' αυτό το τελευταίο είναι η εντελώς αντίθετη τοποθέτηση ιερωμένων στην περίοδο της Κατοχής και άλλοτε. Γιατί ορθόδοξος είναι και ο Ιάκωβος της Αμερικής και ο πρόεδρος του ΣΕΒ και ο απλός εργάτης ή ο λαϊκός κλήρος. Αλλά τα συμφέροντα των δύο τελευταίων κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση από τα κοινωνικοοικονομικά συμφέροντα των δύο πρώτων. Τα κοινωνικοοικονομικά συμφέροντα, λοιπόν, αποτελούν τον συνεκτικό ιστό των διαφόρων τάξεων και στρωμάτων και όχι τα θρησκευτικά "πιστεύω".

Τα θρησκευτικά ενδιαφέροντα και οι μεταφυσικές αντιλήψεις του καθενός και της καθεμιάς είναι σεβαστά και ασφαλώς σ' ένα λαϊκό μέτωπο θα συμμετέχουν άνθρωποι διαφόρων φιλοσοφικών απόψεων, ενωμένοι όμως, με βάση τα κοινωνικοπολιτικά τους συμφέροντα, με βάση το όραμα για μια καλύτερη ζωή και όχι διαιρεμένοι με βάση το θρησκευτικό "πιστεύω" τους.Το παράδειγμα του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ είναι απ' τα πιο χαρακτηριστικά. Συμμετείχαν άθεοι, θρησκευόμενοι, παπάδες, ορθόδοξοι, εβραίοι, αδιάφοροι για τα θρησκευτικά δρώμενα, καθολικοί, οι πάντες. Δεν τους χώρισαν τα θρησκευτικά, ή μη, ρεύματα. Τους ένωσε ο αγώνας για την εθνική απελευθέρωση και για την κοινωνική πρόοδο, δίχως ξένους και ντόπιους "προστάτες".

Σ' αυτό το παλλαϊκό μέτωπο πήρε μέρος ο λαϊκός κλήρος, αλλά και επιφανείς εκκλησιαστικοί παράγοντες, όπως οι μητροπολίτες Ιωακείμ και Ειρηναίος.Αντίθετα, άλλοι, όπως ο Δαμασκηνός, τάχθηκαν κατά του λαϊκού μετώπου. Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός μάλιστα (που έγινε και αντιβασιλέας), έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην προσπάθεια αφοπλισμού του ΕΛΑΣ, ευλογώντας και τον σφαγιασμό των χιλιάδων ΕΛΑΣιτών - ΕΑΜιτών από τους Εγγλέζους του Σκόμπι, από τον Γ. Παπανδρέου και από τους ταγματασφαλίτες και τους χωροφύλακες του Α. Εβερτ τον Δεκέμβρη 1944 (για να σταθούμε μόνο στον τότε ρόλο του).

Το ίδιο έγινε και στα χρόνια της Επανάστασης του 1821. Υπήρξαν κληρικοί που έδωσαν το αίμα τους στον αγώνα κατά των Τούρκων και των κοτζαμπάσηδων. Αντίθετα, άλλοι συνεργάστηκαν με τους κατακτητές. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε αφόρισε την επανάσταση!

Τι συνέβη, όμως, και στα μετεπαναστατικά χρόνια; Η επίσημη Εκκλησία, σε αγαστή σύμπνοια με τους βασιλείς, τους Φαναριώτες, τα κόμματα, τους "εθνικούς ευεργέτες" - πάντα στο όνομα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας - επιτέθηκαν λάβροι κατά του λαού, καταβρόχθισαν τα ξένα δάνεια, πήραν τη γη, αιματοκύλησαν τον λαό. Ο λαός τότε, και πάλι ανεξάρτητα από θρησκευτικές πεποιθήσεις, μαζί με τον λαϊκό κλήρο, αντιστάθηκε, έδωσε θύματα, για να μοιραστεί η γη, για να υπάρξει πρόοδος, για να κατοχυρωθούν δικαιώματα.

Αυτοί οι αγώνες συνεχίζονται και σήμερα, σε άλλες συνθήκες. Συνεχίζονται επί 80 χρόνια και συνδέονται άρρηκτα με την ύπαρξη και τη δράση του ΚΚΕ. Στη βάση του διεθνούς αγώνα και της αλληλεγγύης με τους λαούς όλων των χωρών, προκειμένου, κατακτώντας αυτοί την πολιτική εξουσία, να δημιουργήσουν τον δικό τους πραγματικά ενωμένο κόσμο, όπου το κάθε έθνος θα συμβάλλει στην ενιαία διεθνή προσπάθεια με τις δικές του ιδιαιτερότητες. Αυτά είναι τα γνήσια εθνικά συμφέροντα, που ταυτίζονται με τα λαϊκά.

Η παραπάνω αντίληψη βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με την ΕΕ και την πολιτική των πολυεθνικών και των κυβερνήσεών τους, που χωρίζουν τους λαούς με τη μέθοδο του "διαίρει και βασίλευε", με τη δημιουργία αξόνων και αντιαξόνων, με την αξιοποίηση ή αναζωπύρωση του θρησκευτικού φανατισμού και της αλλοφυλίας. Και φυσικά, βρίσκεται σε αντίθεση με εκείνους που αντιτίθενται στον εθνικισμό από φιλοϊμπεριαλιστική σκοπιά (ΣΥΝ, κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ), στο όνομα της διεθνοποίησης και της παγκοσμιοποίησης.

Από αυτή την άποψη ο λαός, στη βάση των κοινωνικοοικονομικών συμφερόντων του, βοηθιέται όταν κληρικοί συμπαραστέκονται στους αγώνες του και όχι όταν βρίσκονται στο πλευρό του ΣΕΒ και του Πολυζωγόπουλου.

* * *

Το ΚΚΕ υποστήριξε στη Βουλή τον χωρισμό της Εκκλησίας από το κράτος, συνεπές στην εδώ και 80 χρόνια θέση του. Η Βουλή, στην πλειοψηφία της, δεν αποδέχεται αυτή τη θέση. Δεν την αποδέχεται και ο Αρχιεπίσκοπος, ο οποίος δε συμφωνεί με το "τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ".

Το ότι ο χωρισμός της Εκκλησίας από το κράτος προωθείται και από την ΕΕ είναι γνωστό. Επιχειρείται ένας αστικός εκσυγχρονισμός, που ούτε αυτόν δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί η επίσημη Εκκλησία, καθώς και η ΝΔ και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ενώ την ίδια ώρα διαμαρτύρεται για τις παρεμβάσεις του Αρχιεπισκόπου!

Φανερός ο λόγος. Θέλουν, ιδιαίτερα ένα τμήμα της ΝΔ, να χρησιμοποιούν τη θρησκεία ως μέσον ιδεολογικού και πολιτικού επηρεασμού, όπως και η Εκκλησία θέλει να ασκεί την πολιτική της με τη στήριξη του κράτους. Με τον τρόπο αυτό ελέγχονται και οι προοδευτικοί ιερωμένοι. Και υπάρχουν τέτοιοι.

* * *

Μάκης ΜΑΪΛΗΣ