Τουλάχιστον τρεις στους τέσσερις ψηφοφόρους τάσσονται κατά της κυβερνητικής πολιτικής. Το 58,3% πιστεύει ότι στην ουσία δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην οικονομική πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Το 41,2% του συνόλου των ψηφοφόρων πιστεύει ότι το ΚΚΕ είναι το Κόμμα που εκφράζει καλύτερα από όλα τα κόμματα τα συμφέροντα εκείνων που έχουν χαμηλά εισοδήματα. Τα αποκαλυπτικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από το κεφάλαιο "ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ" της δημοσκόπησης της ΔΗΜΕΛ, που έγινε το πρώτο δεκαήμερο του Απρίλη και η δημοσίευση των αποτελεσμάτων της άρχισε από το "Ρ" της προηγούμενης Κυριακής. Από όποια σκοπιά κι αν διαβάσει κανείς τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης είναι έκδηλη η δυσφορία της συντριπτικής πλειοψηφίας των ψηφοφόρων για την εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική, ενώ σημαντικό είναι το ποσοστό εκείνων που εκτιμά ότι τα τελευταία μέτρα θα επηρεάσουν αρνητικά το βιοτικό τους επίπεδο.

Τα αποτελέσματα αυτού του μέρους της έρευνας αποκτούν μεγαλύτερη σημασία στο φόντο των ερωτωαπαντήσεων που αφορούσαν την πορεία του μαζικού κινήματος, όπου το 62,2% των ψηφοφόρων απάντησε ότι "η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο και πρέπει να αντιδράσουμε".

Ανάμεσα στα κύρια χαρακτηριστικά των αποτελεσμάτων αυτού του κεφαλαίου της δημοσκόπησης μπορεί να διακρίνει κανείς:

• Τουλάχιστον το 75,4% των ψηφοφόρων δίνει αρνητική γνώμη για το λεγόμενο εκσυγχρονιστικό οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης, αποδεικνύοντας την όλο και μεγαλύτερη απόρριψη που έχουν οι αντιλαϊκές επιλογές της κυβέρνησης. Σημειώνεται ότι ακόμα και το 57,8% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ δεν έχει να πει καλό λόγο για την κυβερνητική πολιτική.
• Τη μεγάλη δυσαρέσκεια της πλειοψηφίας των εργαζομένων απέναντι στην κυβερνητική πολιτική, ανεξάρτητα από το κόμμα που προτίμησαν να ψηφίσουν στις εκλογές του 1996.
• Τον ιδιαίτερα χαμηλό βαθμό εμπιστοσύνης που επιδεικνύουν στο κυβερνών κόμμα όχι μόνο το σύνολο των ψηφοφόρων, αλλά και οι δικοί του ψηφοφόροι. Περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους κρίνουν πως είναι δυνατόν να υπάρξει και νέα υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, ενώ το ίδιο ποσοστό είναι, περίπου 40%, για τους οπαδούς του κυβερνώντος κόμματος.
• Η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων (περίπου 80%) εκτιμούν πως η υποτίμηση της δραχμής ήταν "αρνητική" και "μάλλον αρνητική" απόφαση.
• Το 77,6% των ψηφοφόρων εκτιμά ότι η υποτίμηση της δραχμής θα επηρεάσει "αρκετά" και "πολύ" τη ζωή του.

• Ολο και πιο δυσδιάκριτες γίνονται οι διαφορές που έχουν το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ στον τομέα της οικονομικής πολιτικής. Ενδεικτικά το 58,3% του συνόλου των ψηφοφόρων εκτιμούν ότι οι διαφορές αυτές ή δεν υπάρχουν καθόλου (33,6%) ή είναι πολύ μικρές (24,7%). Πρόκειται για στοιχεία που επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις που έτσι κι αλλιώς υπάρχουν για τη σύγχυση και την ασάφεια που υπάρχει στα ιδεολογικοπολιτικά όρια ανάμεσα στα δύο κόμματα. Η σύγχυση αυτή έχει δύο πλευρές. Η μία αφορά την κρίση ταυτότητας που διέρχεται η ΝΔ, εξαιτίας του περιεχομένου της πολιτικής που εφαρμόζει το ΠΑΣΟΚ, ενώ από την άλλη, σε ό,τι αφορά το ΠΑΣΟΚ, από όλο και περισσότερους ψηφοφόρους διαπιστώνεται η πρακτική εφαρμογή δεξιάς πολιτικής. Το γεγονός αυτό σε αντιδιαστολή με την περιβόητη κεντροαριστερά και τους στόχους των εκσυγχρονιστών, σε συνδυασμό με την πρακτική της ηγεσίας του ΣΥΝ, είναι φυσικό να επιφέρει σύγχυση και αντιφάσεις όχι μόνο στους οπαδούς του κυβερνώντος κόμματος, αλλά και σε αυτούς τους ΣΥΝ.

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που αναφέρονται στις εκτιμήσεις των ψηφοφόρων για το ποιο κόμμα εκφράζει καλύτερα τα συμφέροντα των διαφόρων κοινωνικών - εισοδηματικών ομάδων. Πρόκειται για στοιχεία που δείχνουν πως για ορισμένα τουλάχιστον ζητήματα δεν είναι εύκολο να κοροϊδέψουν οι λογής - λογής διαμορφωτές της κοινής γνώμης τους εργαζόμενους της χώρας. Ετσι παρά τις όποιες αποκλίσεις μπορεί να υπάρχουν ανάμεσα στους ψηφοφόρους των κομμάτων για το ποιος από τη ΝΔ ή το ΠΑΣΟΚ εκφράζει καλύτερα τα συμφέροντα των μεγαλοεισοδηματιών και εκείνων που έχουν μεσαία εισοδήματα, η πλειοψηφία των ψηφοφόρων όλων των κομμάτων τονίζει και ταυτίζεται με την άποψη ότι τα συμφέροντα των εργαζομένων τα εκπροσωπεί και τα εκφράζει καλύτερα από όλους το ΚΚΕ.

Μόνο το 13,9% των ψηφοφόρων της Αθήνας και του Πειραιά θεωρεί "θετική" και "μάλλον θετική" την απόφαση της κυβέρνησης να επιβάλει την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος. Το 79,1%, σχεδόν χωρίς επιφυλάξεις κρίνει ότι η κυβερνητική απόφαση ήταν αρνητική. Την πλέον αρνητική εκτίμηση για την επιλογή της υποτίμησης έχουν οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ (96,3%), ενώ αξίζει να σημειωθεί πως και σε αυτό το ερώτημα το 60,1% των οπαδών του ΠΑΣΟΚ δε συμφωνεί με την επιλογή της κυβέρνησης. Από το σχετικό πίνακα προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι το εκλογικό Σώμα - όπως αποτυπώνεται στα πλαίσια της έρευνας - έχει μια καθαρά αρνητική στάση απέναντι στην υποτίμηση.

Πέρα όμως από την εκτίμηση αυτή καθεαυτή, το 77,6% των ψηφοφόρων, όπως φαίνεται από το δεύτερο πίνακα, διατυπώνει την άποψη ότι η υποτίμηση της δραχμής θα επηρεάσει "πολύ" ή "αρκετά". Με δεδομένο ότι το 79,1% έχει αρνητική εκτίμηση για την υποτίμηση, γίνεται σαφές ότι, όταν οι ερωτηθέντες κάνουν λόγο για επηρεασμό της ζωής τους, έχουν υπόψη τους αρνητικές επιδράσεις από αυτή.

"Οχι" στην πολιτική της μονόπλευρης λιτότητας, στο σάρωμα των εργατικών κατακτήσεων και στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας λέει το 75,4% των ψηφοφόρων στις εκλογικές περιφέρειες της Αθήνας και του Πειραιά. Παρά τη μαζική πλύση εγκεφάλου και την ιδεολογική τρομοκρατία που επιχειρούν οι "εκσυγχρονιστές", όχι μόνο δεν έχουν καταφέρει να πείσουν για τα μέτρα της οικονομικής τους πολιτικής, αλλά όλο και περισσότεροι ψηφοφόροι διατυπώνουν την αρνητική τους εκτίμηση. Ενδεικτικό είναι ότι ακόμα και από τους ψηφοφόρους του κυβερνώντος κόμματος μόλις το 10,2% εκφράζει ανεπιφύλαχτα θετική άποψη για την οικονομική πολιτική, ενώ χαμηλό θεωρείται και το 24,8% όσων κρίνουν πως η κυβερνητική πολιτική είναι "μάλλον θετική".

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία για τις διαφορές ανάμεσα στα δύο κόμματα, τα οποία, με δεδομένο ότι η πλειοψηφία των ψηφοφόρων απορρίπτει τις κυβερνητικές επιλογές, δείχνουν με το δικό τους τρόπο τις προοπτικές που υπάρχουν όχι μόνο για ευκαιριακές λαϊκές συσπειρώσεις και κινητοποιήσεις, αλλά και για διεργασίες στην κατεύθυνση δημιουργίας μετώπου ενάντια στην εφαρμοζόμενη πολιτική. Από τον πίνακα προκύπτει ότι η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, ανεξάρτητα από τις πολιτικές προτιμήσεις που έχει ο καθένας ξεχωριστά, στην πραγματικότητα ταυτίζει ή σχεδόν ταυτίζει την οικονομική πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Τα ποσοστά των ψηφοφόρων που ταυτίζουν ή σχεδόν ταυτίζουν τα δύο κόμματα είναι υψηλά και ανάμεσα στους ψηφοφόρους των δύο κομμάτων, με 53,9% για εκείνους του ΠΑΣΟΚ και 41,5% για τους ψηφοφόρους της ΝΔ.

Η δημοσκόπηση πραγματοποιήθηκε από τη ΔΗΜΕΛ ΑΕ μεταξύ 1 - 11/4/1998 στις εκλογικές περιφέρειες Α', Β' Αθήνας και Α', Β' Πειραιά. Ο πληθυσμός της έρευνας ήταν άτομα ηλικίας 18 μέχρι 65 ετών με εκλογικό δικαίωμα στις εν λόγω περιφέρειες. Η έρευνα έγινε με τη μέθοδο των προσωπικών ερωτήσεων με βάση γραπτό δομημένο ερωτηματολόγιο σε δείγμα 320 ατόμων σε κάθε περιφέρεια. Συνολικά το δείγμα ήταν (4χ320) 1.280 άτομα. Τα δείγματα επιλέχθηκαν να είναι ισομεγέθη (ίδιες στατιστικές αποκλίσεις), ώστε τα αποτελέσματα της κάθε περιφέρειας όπως και η σύγκριση μεταξύ τους να είναι στατιστικά αξιόπιστα. Τα αποτελέσματα στο σύνολο σταθμίστηκαν ανάλογα με το ειδικό βάρος κάθε περιφέρειας.

Τις συνεντεύξεις πραγματοποίησαν 15 ερευνητές. Ο έλεγχος διενεργήθηκε στο 15% περίπου των ερωτηματολογίων.

Η επιλογή του δείγματος ήταν τυχαία και κατευθυνόμενη ως προς το φύλο και την ηλικία.

Ορισμένες αποκλίσεις του δείγματος ως προς το φύλο και τις ομάδες ηλικιών (18 - 30, 31 - 45, 46 - 65) διορθώθηκαν με αντίστοιχες σταθμίσεις με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ από την απογραφή του 1991. Το δείγμα επιπλέον σταθμίστηκε ως προς τα πολιτικά κόμματα, με βάση τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών του 1996. Επομένως, τα συνολικά αποτελέσματα προκύπτουν από σύνθετη στάθμιση τεσσάρων παραμέτρων, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις πραγματικές αναλογίες του πληθυσμού ως προς το φύλο, τις τρεις ηλικιακές ομάδες, τα κόμματα και τις εκλογικές περιφέρειες.

Η επεξεργασία των στοιχείων πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια ειδικού software που αναπτύχθηκε στην εταιρία για τη συγκεκριμένη έρευνα, καθώς και του "SPSS for Windows".

Η κατανομή των ψηφοφόρων των κομμάτων στο δείγμα, δηλαδή, η βάση των πινάκων είναι η εξής:

Μόνο το 22,4% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ εκτιμά ότι η κυβέρνηση εκφράζει τα συμφέροντα των ανέργων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ακόμα χαμηλότερο, 21,1%. Αντίθετα, ενώ το σύνολο των ψηφοφόρων πιστεύει ότι τα δύο μεγάλα κόμματα μαζί με το ΣΥΝ και το ΔΗΚΚΙ εκφράζουν τα συμφέροντα των ανέργων σε ποσοστό μόλις 26,6% αθροιστικά, την ίδια στιγμή το 41,1% του εκλογικού σώματος τονίζει ότι το ΚΚΕ "εκφράζει καλύτερα τους ανέργους".

Για τον πίνακα που αφορά τους ανέργους και τα προβλήματά τους, παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία δείχνουν από μόνα τους την ανυποληψία των περισσοτέρων κομμάτων στα μάτια των ψηφοφόρων, αξίζει να σημειωθεί ότι η απήχηση που έχει το ΚΚΕ ως εκφραστής των συμφερόντων των ανέργων στους ψηφοφόρους των δύο μεγάλων κομμάτων, είναι μεγαλύτερη από την απήχηση των ίδιων των κομμάτων αυτών στους οπαδούς τους...

Οι εργαζόμενοι της χώρας για μια ακόμα φορά αποδεικνύουν πως γνωρίζουν και αναγνωρίζουν ότι στο πλευρό τους, για την υπεράσπιση των δικών τους συμφερόντων, για τις δικές τους αγωνίες και τα δικά τους προβλήματα, βρίσκονται οι κομμουνιστές και το ΚΚΕ. Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης της ΔΗΜΕΛ για το πώς κρίνουν οι ψηφοφόροι τα κόμματα και τις εισοδηματικές τάξεις τις οποίες καλύτερα εκφράζουν και εκπροσωπούν, είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά. Το 41,2% του συνόλου των ψηφοφόρων στις τέσσερις εκλογικές περιφέρειες που υπάρχουν στην Αθήνα και τον Πειραιά δηλώνουν απερίφραστα ότι το ΚΚΕ είναι "το κόμμα που εκφράζει καλύτερα αυτούς που έχουν χαμηλά εισοδήματα". Μάλιστα, το ΚΚΕ συγκεντρώνει ποσοστό μεγαλύτερο από ό,τι τα τέσσερα άλλα κόμματα μαζί (39,8%).

Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά συγκεντρώνει αυτή η άποψη και ανάμεσα στους ψηφοφόρους των δύο μεγάλων κομμάτων. Σε ό,τι αφορά τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ μάλιστα, το σχετικό ποσοστό (43%), είναι και πάνω από τον μέσο όρο του συνόλου των ψηφοφόρων. Ενδεικτικό για την κατάσταση που υπάρχει στο χώρο του ΣΥΝ και τις αλλαγές που έχουν επέλθει στην εκλογική του βάση, είναι και το γεγονός από τους ψηφοφόρους του συγκεκριμένου κόμματος μόνο οι μισοί πιστεύουν ότι ο συγκεκριμένος φορέας εκφράζει τα συμφέροντα των χαμηλόμισθων.