Η εικόνα μοιάζει οικεία: ένα ελληνικό τάνκερ κάνει σαφή τη μορφή του προβάλλοντας από την ελαφριά ομίχλη του δειλινού, κινούμενο αδέξια δίπλα σε πολυάριθμα μικρότερα πλοία. Ενα μικρό φέρι κόβει δίπλα στην πλώρη του. Ακόμη ένα χαμηλώνει την ταχύτητα του, υποκλινόμενο στον όγκο του.

Ο Βόσπορος, γράφει ο Ντάνιελ Ουέικιν του "Ασοσιέιτεντ Πρες", ένας από τους πιο συνωστισμένους και χαοτικούς θαλάσσιους δρόμους, σφύζει από την κίνηση των πλοίων που περνούν ανάμεσα από τα δύο μέρη της Κωνσταντινούπολης, της αρχαίας πόλης που σήμερα κατοικείται από 9 εκατομμύρια ψυχές.

Η κίνηση - είναι άγραφος νόμος - προκαλεί ατυχήματα κι αυτά δε λείπουν. Καθώς η έναρξη της αξιοποίησης του υπεδάφους χωρών της Κασπίας προκαλεί αύξησή της, πολλοί Τούρκοι ανησυχούν.

Στελέχη της κυβέρνησης Γιλμάζ μελετούν την επιβολή νέων κανόνων όσον αφορά την πλεύση στο Βόσπορο, που πιθανότατα θα προβλέπει περισσότερες ειδοποιήσεις από τα μεταγωγικά πλοία. Ταυτόχρονα, είναι εξίσου ισχυρή η πιθανότητα να επιτρέπουν στα πλωτά μέσα τη δίοδο από το Βόσπορο ακόμη και επικρατούντος κακού καιρού, αν τοπικοί πιλότοι τους καθοδηγούν ανάμεσα στα στενά. Επίσης, ένα ηλεκτρονικό σύστημα εντοπισμού και νέοι σταθμοί διάσωσης προβλέπεται να δημιουργηθούν.

Οι παραδοσιακοί ανταγωνιστές της χώρας - κυρίως οι Ρωσία, Ελλάδα - όπως επίσης κι εκείνοι που θα ωφεληθούν από το νέο δρόμο του πετρελαίου, φέρνουν αντιρρήσεις σε οποιονδήποτε περιορισμό όσον αφορά τη θαλάσσια δίοδο που συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο.

Οι Τούρκοι αντιτείνουν ότι χρειάζονται περισσότερα μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας.

"Τι θα γίνει με τα μνημεία και κτίρια 5.000 χρόνων στην πόλη, τον πληθυσμό, τη φύση;", λέει ο Γιλμάζ Νταγκτσί, περιβαλλοντολόγος και συνταξιούχος καπετάνιος. "Πρέπει να τα αναλογιστούμε όλα αυτά".

Ο Βόσπορος έχει δει 200 ατυχήματα την τελευταία δεκαετία, σοβαρά ή όχι. Πρόσφατα, ένα τάνκερ από τη Νορβηγία προσάραξε λίγο πιο κάτω από το αρχοντικό της πρώην πρωθυπουργού Τανσού Τσιλέρ.

Το 1994, μια σύγκρουση πλοίων κόστισε τις ζωές 29 ναυτών κι οδήγησε στην έκχυση σχεδόν 100 χιλιάδων βαρελιών ακατέργαστου πετρελαίου στα στενά. Αποφασίστηκε το κλείσιμό τους για μία βδομάδα, που κόστισε πολλά, διότι παγίδευσε πλοία και από τις δύο πλευρές.

"Αν αυξηθεί ο αριθμός των τάνκερ, θα έχουμε πρόβλημα", λέει ο Τάσκιν Τσίλι, υπεύθυνος θεμάτων ναυσιπλοϊας για την περιοχή της Κωνσταντινούπολης.

Τα σκάφη από τη Μαύρη Θάλασσα διαπλέουν 31 χιλιόμετρα μέσα στον Βόσπορο και τις 12 στροφές του, περνούν στο Μαρμαρά και κατόπιν διαπλέουν από τα Δαρδανέλια στη Μεσόγειο.

Περίπου 150 μεγάλα σκάφη διέρχονται το Βόσπορο κάθε μέρα, μεταξύ των οποίων 15 πετρελαιοφόρα τάνκερ τουλάχιστον. Μοιράζονται το θαλάσσιο δρόμο που έχει πλάτος μόλις 1.000 μέτρα με ρυμουλκά, ψαρόβαρκες, κρουαζιερόπλοια, φέρι, γιοτ, σκάφη - πιλότους, θαλάσσια ταξί. Σπάνια κανείς βλέπει να τηρούνται οι κανόνες ναυσιπλοϊας - τα όρια ταχύτητας, η προτεραιότητα ή οτιδήποτε άλλο.

Μετά το στενότερο σημείο, με πλάτος 640 μέτρα, υπάρχει ένας όρμος στον οποίο συχνά ξεγελιούνται οι καπετάνιοι. Κομμάτια βράχων λείπουν στα σημεία σύγκρουσης των πλοίων.

Τριγύρω, κτίρια σχεδόν κρέμονται πάνω από τις ακτές. Παλάτια και ναοί, με τους χαρακτηριστικούς μιναρέδες, ξεχωρίζουν.

Για αιώνες, ο έλεγχος του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων αποτελεί πηγή έντασης μεταξύ Αγκυρας και Μόσχας. Τα στενά είναι η μόνη θαλάσσια έξοδος της Ρωσίας στη Μεσόγειο.

Η Συνθήκη του Μοντρέ (1936) όρισε ότι σε καιρό ειρήνης, όλα τα πλοία έχουν το ελεύθερο διέλευσης στα στενά, "ημέρα ή νύχτα, υπό οιαδήποτε σημαία και με οιοδήποτε φορτίο, άνευ της ανάγκης τυπικοτήτων".

Τότε, μόλις μερικά πλοία περνούσαν στη διάρκεια μιας μέρας. Το μεγαλύτερο μετέφερε 13 τόνους φορτίου. Σήμερα, ένα φορτίο 200.000 τόνων θεωρείται συνηθισμένο. Ενα μεγάλο τάνκερ έχει κατάστρωμα που ισούται με τρία γήπεδα ποδοσφαίρου...

Με την ενόχληση - και την ανοχή - της Ρωσίας, η Τουρκία έγινε πιο αυστηρή τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τα Στενά.

Το 1994, έθεσε σε ισχύ προκαθορισμένες διαδρομές πλοίων, διατάξεις που απαιτούν ειδοποίηση διάπλου τουλάχιστον μιας ημέρας πριν, και απαγόρευσε οποιαδήποτε ρίψη μολυσματικών υγρών ή αποβλήτων στα στενά. Και ακόμη, πρότεινε τη χρήση Τούρκων πιλότων, που γνωρίζουν τα απότομα στενά, απ' όλα τα πλοία.

Μόλις τα δύο πέμπτα του αριθμού των πλοίων που διαπλέουν τον Βόσπορο χρησιμοποιούν πιλότους, καταδεικνύουν στατιστικές. Τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν σε εκείνα τα πλοία που δε χρησιμοποιούν πιλότους.

Κυβερνητικοί παράγοντες ισχυρίζονται ότι από το 1994 ο αριθμός των ατυχημάτων έχει μειωθεί δραστικά. Πλην όμως, τα διακυβευόμενα αυξάνονται, καθώς οι προταθείσες πορείες των αγωγών διαμετακομιδής του πετρελαίου των χωρών της Κασπίας προϋποθέτουν τη χρήση του Βοσπόρου. Ακόμη κι αν χρησιμοποιηθεί το λιμάνι του Νοβοροσίσκ.

Ηδη, 440 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου διέρχονται από το Βόσπορο κάθε χρόνο, αν ξεχάσει κανείς θανατηφόρα χημικά ή το υγροποιημένο φυσικό αέριο. Η αύξηση της παραγωγής στην Κασπία θα προσθέσει εκατοντάδες εκατομμύρια βαρέλια. "Οι κανονισμοί (για τον Βόσπορο) πρέπει να είναι διαφορετικοί επειδή κανένα άλλο πέρασμα δεν έχει ανθρώπους να ζουν σε κάθε μέτρο γύρω του", λέει ο Τσίλι. "Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να είμαστε τόσο σχολαστικοί", καταλήγει.

Μπ. Γ.

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ (του ανταποκριτή μας ΧΡ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ).-

Μια δίκη, που έγινε τελευταία σε μεταναστευτικό δικαστήριο των ΗΠΑ, επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά τα βρώμικα μέσα που χρησιμοποιεί η Ουάσιγκτον στις υπονομευτικές ενέργειές της εναντίον άλλων χωρών. Κατηγορούμενοι ήταν 6 Ιρακινοί, που χρόνια πριν δρούσαν, μέσα στο Ιράκ, ως όργανα της αμερικανικής ΚΥΠ (CIA) για την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεϊν. Οταν, τελικά, απέτυχαν τα μακρόχρονα αυτά σχέδια, οι αμερικανικές αρχές μετέφεραν - το 1996 - 6.500 άτομα - ανάμεσά τους και τους παραπάνω ανώνυμους 6 - στο νησί του Ειρηνικού, Γκουάμ, που τελεί υπό την κηδεμονία των ΗΠΑ, "για να τα προστατεύσουν από τα αντίποινα της Βαγδάτης".

Τα περισσότερα από τα άτομα αυτά εγκαταστάθηκαν αργότερα στις ΗΠΑ. Ωστόσο, για τους έξι και αρκετούς άλλους από αυτούς τους Ιρακινούς, η μετακίνηση αυτή σήμαινε νέα δεινά.

Ειδικότερα, οι έξι κατηγορήθηκαν ότι είχαν διεισδύσει στις τάξεις της CIA στο Ιράκ, ως διπλοί πράκτορες, ενώ στην πραγματικότητα υπηρετούσαν το Ιράκ.

Στη δίκη τους, ο εισαγγελέας αρνήθηκε να δώσει συγκεκριμένα στοιχεία, όπως ζήτησαν οι συνήγοροί τους. Και τώρα η κυβέρνηση, ισχυριζόμενη ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι επικίνδυνοι για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, επιμένει ότι πρέπει να απελαθούν.

Σχολιάζοντας το περίπλοκο αυτό γεγονός, οι "Νιου Γιορκ Τάιμς" επέκριναν σε κύριο άρθρο τους (15/3) την απόφαση του μεταναστευτικού δικαστηρίου και καλούσαν την υπουργό Δικαιοσύνης, Τζάνετ Ρίνο, να παρέμβει, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους κατηγορούμενους να υπερασπίσουν τον εαυτό τους προτού απελαθούν στο Ιράκ.

Ταυτόχρονα, ένα άλλο αμερικανικό έντυπο, το περιοδικό "Νιούσγουικ", έγραφε ότι η αμερικανική ασφάλεια (FBI) των ΗΠΑ ερεύνησε κάποια άλλη περίπτωση, κατά την οποία ένας πράκτορας της CIA στο Ιράκ "ενεθάρρυνε μια δολοφονική απόπειρα κατά του Σαντάμ Χουσεϊν", αλλά δε βρήκε καμία ένδειξη παράνομης δραστηριότητας, και στον πράκτορα απονεμήθηκε ένα μετάλλιο για τη δουλιά του στο Ιράκ.

Ο πράκτορας, με το κωδικό όνομα "Μπομπ", είχε ενημερώσει το αρχηγείο της CIA για ένα σχέδιο μιας ιρακινής αντιστασιακής ομάδας να στήσει ενέδρα στην ακολουθία του Σαντάμ σε ένα ευπρόσβλητο σημείο της διαδρομής της, για να τον φονεύσει.

Ο "Μπομπ" που, κατά το ίδιο περιοδικό, σήμερα ζει σε μια ξένη χώρα "υπό την προστασία της CIA", είχε πάρει εντολή "να αποθαρρύνει τους αντιστασιακούς μαχητές, ακόμα και από μια απόπειρα ενέδρας", δεδομένου ότι "απαγορεύεται στη CIA να συνωμοτεί για τη δολοφονία ξένων ηγετών".

Το άρθρο του "Νιούσγουικ" αναφέρει, ακόμα, ότι ο "Μπομπ" είχε αναμειχθεί "στην αποτυχημένη απόπειρα, το 1996, του Ιρακινού Εθνικού Κογκρέσου, ενός συνασπισμού αντι-Σαντάμ ομάδων, να προκαλέσουν μία εξέγερση".

Για τη συνωμοσία αυτή, η CIA είχε διαθέσει 120 εκατομμύρια δολάρια, αλλά άλλοι Ιρακινοί αντιφρονούντες αρνήθηκαν να συνεργαστούν με το Εθνικό Κογκρέσο. Το Σεπτέμβρη 1996, προστίθεται, ο Σαντάμ είχε κινητοποιήσει τανκς στο Βόρειο Ιράκ "για να βάλει τέλος στην αντίσταση και να συντρίψει τη δραστηριότητα της CIA σ' αυτήν την περιοχή".

Ο Ανθονι Λέικ, τότε σύμβουλος του Λευκού Οίκου για θέματα εθνικής ασφαλείας, όταν έμαθε, "μόλις την τελευταία στιγμή", για τις σχεδιαζόμενες από το Εθνικό Κογκρέσο επιθέσεις, έστειλε τηλεγραφικό μήνυμα στον "Μπομπ", ζητώντας του να πληροφορήσει τους αντάρτες ότι "το σχέδιό τους ήταν εκτεθειμένο".

Κατά το ίδιο άρθρο, όμως, ο αρχηγός της ομάδας αυτής, Αχμέντ Κχαλαμπί, ένας τραπεζίτης εκπαιδευμένος στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσσέτης, επέμενε ότι το μήνυμα αυτό "δεν ήταν αρνητικό". Αφού δεν απαγόρευε ρητά στρατιωτική δράση.

Τέλος, το "Νιούσγουικ" αναφέρει ότι, όπως ισχυρίζονται ηγέτες της ιρακινής αντίστασης, ο "Μπομπ" είχε, επίσης, "υποσχεθεί πως αμερικανικά πολεμικά αεροπλάνα θα έπλητταν τα τανκς του Σαντάμ, αν μετακινούνταν προς βορράν εναντίον τους".

Και όχι μόνο αυτά. Η CIA, όπως γράφαμε σε προηγούμενη ανταπόκριση, έχει καταστρώσει ένα εκτενές σχέδιο για δολιοφθορές και υπονομευτικές δραστηριότητες στο Ιράκ, το οποίο έφεραν στη δημοσιότητα (26/2) οι "Νιου Γιορκ Τάιμς", υπογραμμίζοντας ότι "τέσσερις προηγούμενες μυστικές επιχειρήσεις, που περιλάμβαναν τα πάντα, από ραδιοφωνική προπαγάνδα μέχρι παραστρατιωτικές συνωμοσίες, δεν κατάφεραν να ανατρέψουν τον Ιρακινό ηγέτη, ακριβώς όπως απέτυχαν οι έξυπνες βόμβες, οι πύραυλοι "Κρουζ" και σκληρές οικονομικές κυρώσεις".

Το σχέδιο αυτό, το οποίο δεν έχει ακόμα υπογραφτεί από τον Πρόεδρο Κλίντον, έγινε δημόσια γνωστό, καθώς επίλεκτα μέλη της Γερουσίας - κύρια οι Ρεπουμπλικανοί Τζον Μακ Κέιν και Αρλεν Σπέκτερ και ο Δημοκρατικός Τζον Κέρι - καλούσαν ανοιχτά τη CIA να ανατρέψει την ιρακινή κυβέρνηση.

Σύμφωνα με τους "Τάιμς", το σχέδιο της CIA προτρέπει τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ ιρακινές και κουρδικές ομάδες να σαμποτάρουν βασικούς τομείς της ιρακινής βιομηχανίας και της αστικής υποδομής, που ήδη έχουν υποστεί συντριπτικά πλήγματα από τον Πόλεμο στον Κόλπο το 1991 και από τις επτάχρονες κυρώσεις του ΟΗΕ, με απώτερο στόχο τη δολοφονία του Σαντάμ και την αντικατάσταση της κυβέρνησής του από μια άλλη, υποχείρια στην Ουάσιγκτον, οπότε θα αναστέλλονταν οι κυρώσεις, οι οποίες έχουν εξοντώσει ως τώρα 1.5 εκατομμύριο Ιρακινούς πολίτες.

Μπορεί κανείς να φανταστεί, τι ουρανομήκεις κραυγές θα εκτοξεύονταν στην υπερατλαντική επικράτεια, αν η μυστική υπηρεσία του Ιράκ "διέρρεε" ένα τέτοιο σχέδιο για τη δολοφονία κάποιου ανώτατου Αμερικανού αξιωματούχου! Εν χορώ μέλη και των δύο κομμάτων στο Κογκρέσο θα απαιτούσαν τον άμεσο καταιγιστικό βομβαρδισμό αυτής της χώρας για τον ολοκληρωτικό αφανισμό της από το πρόσωπο της Γης.

Στην πραγματικότητα, όπως έγραψε (12/3) η εβδομαδιαία εφημερίδα της Νέας Υόρκης "Γουόρκερς Γουόρλντ", στη διάρκεια της πρώτης θητείας του Κλίντον στο Λευκό Οίκο η CIA ισχυρίστηκε ότι είχε επισημάνει μια ιρακινή συνωμοσία για τη δολοφονία του προκατόχου του, Τζορτζ Μπους. Και αυτό χρησιμοποιήθηκε σαν πρόφαση για τη βομβαρδιστική επιδρομή και την παραπέρα ένταση των οικονομικών κυρώσεων κατά του Ιράκ. Ομως, ποτέ δεν παρουσιάστηκε μια έγκυρη μαρτυρία γι' αυτόν τον ισχυρισμό.

Μετά τον Πόλεμο στον Κόλπο, ο τότε Πρόεδρος Τζορτζ Μπους, ο οποίος παλιότερα διατέλεσε διευθυντής της CIA, διέταξε την "υπηρεσία" αυτή να υποκινήσει μια εξέγερση στη βόρεια και νότια περιοχή του Ιράκ. Απέτυχε, όμως.

Είναι χαρακτηριστικό, για το όλο αυτό κλίμα, ότι ακόμα και ο Μιλτ Μπέρντεν, πρώην αξιωματούχος της CIA, υπεύθυνος για τις μυστικές δραστηριότητες των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν από το 1986 έως το 1989, σε άρθρο του στους "Νιου Γιορκ Τάιμς" (2/3) παραδεχόταν: "Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι Ιρακινοί είναι πρόθυμοι να πολεμήσουν και να πεθάνουν στους δρόμους της Βαγδάτης" - και μάλιστα, για τα σκοτεινά σχέδια της CIA!

Παράλληλα, και οι βαρυσήμαντοι "Νιου Γιορκ Τάιμς", σε άλλο δικό τους κύριο άρθρο (27/2), εκφράζοντας την αντίθεσή τους στο "παλικαρίστικο" σχέδιο της CIA, σημείωναν: "Η Ουάσιγκτον είναι τώρα συνεπαρμένη από την ιδέα ότι μέθοδοι Τζέιμς Μποντ μπορούν να απομακρύνουν τον Σαντάμ Χουσεϊν από την εξουσία".

Κοντολογίς, όλα αυτά δείχνουν καθαρά, όπως εύστοχα αποφαίνεται η πιο πάνω "Γουόρκερς Γουόρλντ", ότι "οι τραπεζίτες, τα αφεντικά και οι στρατηγοί των ΗΠΑ, είναι ενωμένοι στην αποφασιστικότητά τους να ελέγχουν το Ιράκ. Το πετρέλαιο δεν πρέπει να ρέει από το Ιράκ αν δε βρίσκεται σταθερά στα χέρια των αμερικανικών εταιριών".

Οταν για πρώτη φορά πέρσι το φθινόπωρο ο Γιέλτσιν έκανε λόγο στο Γάλλο Πρόεδρο Σιράκ για τακτικές συσκέψεις αυτών των δύο μαζί με τον καγκελάριο Κολ, μερίδα του διεθνούς Τύπου έγραψε ότι είναι πρόταση δημιουργίας μιας τρόικα με αντίπαλο τις ΗΠΑ. Οταν αργότερα η πρόταση αυτή συζητήθηκε μεταξύ Κολ και Γιέλτσιν και αποφασίστηκε η τριμερής συνάντηση, πάλι μερικοί τίτλοι εφημερίδων μιλάνε για "άξονα", ή για "τρίγωνο", με αντίπαλο πάντα τις ΗΠΑ.Από το τυχόν ανακοινωθέν που θα εκδοθεί μετά τη συνάντηση ή από τις σχετικές δηλώσεις των τριών πολιτικών θα γίνουν πιθανώς γνωστές μερικές λεπτομέρειες των συζητήσεων. Εκ των προτέρων όμως πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι η συνάντηση για πολλούς λόγους δεν μπορεί να αποσκοπεί στη δημιουργία ενός αντικειμενικού τριγώνου. Αντανακλά βέβαια ως ένα βαθμό τις αυξανόμενες αντιθέσεις συμφερόντων ανάμεσα στις τρεις χώρες και τις ΗΠΑ, όπως κυρίως τους φόβους της ρωσικής ηγεσίας από την εντεινόμενη πολιτική της περικύκλωσής της από τις ΗΠΑ και από την οικονομικο - πολιτική και στρατηγική τους διείσδυση στις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες. Ομως ως τη σύσταση ενός αντιαμερικανικού τριγώνου, η απόσταση είναι πολύ μεγάλη. Κατά κύριο λόγο αυτό είναι δύσκολο γιατί παρεμβάλλεται η Γερμανία, που, παρά τις διαφαινόμενες και ανοιχτές διατυπωνόμενες διαφορές - στις λεπτομέρειες - δεν εννοεί να αποσπαστεί από τον εναγκαλισμό των ΗΠΑ. Ετσι π. χ. μόλις πρόσφατα, στις 20 Μάρτη στο Βερολίνο, κατά την αμερικανο - γερμανική σύσκεψη με την ευκαιρία της ίδρυσης εκεί της αμερικανικής Ακαδημίας, η γερμανική πολιτική ηγεσία διατύπωσε παράπονα ότι η Ουάσιγκτον στην πρόσφατη κρίση του Περσικού είχε αποφασίσει μαζί με την Αγγλία στρατιωτικά πλήγματα κατά του Ιράκ, αλλά δε συμβουλεύτηκε καθόλου τη Γερμανία. Το ίδιο, όταν στη σύσκεψη αυτή ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Στρόουμπ Τάλμποτ ζήτησε από την ΕΕ να έχει "ανοιχτές τις πόρτες στην Τουρκία" και το ΝΑΤΟ να επεκταθεί όσο γίνεται περισσότερο και συντομότερα προς Ανατολάς, οι Γερμανοί επίσημοι δε συμφώνησαν εντελώς μαζί του. Ο καγκελάριος Κολ δεν παρέλειψε μάλιστα να υπογραμμίσει ότι οι γερμανοαμερικανικές σχέσεις στηρίζονται σε "τρεις στύλους": "Στις κοινές αξίες που μας συνδέουν πνευματικο - πολιτικά, στα κοινά συμφέροντά μας και στην κοινή εργασία μας για μια φιλελεύθερη παγκόσμια οικονομική τάξη πραγμάτων".

Ετσι, λοιπόν, βγαίνει από τη μέση το τρίτο σκέλος του τριγώνου ή της τρόικα, η Γερμανία.

Η γαλλική ηγεσία από την πλευρά της θα ήθελε να μειωθεί η αμερικανική επιρροή στην Ευρώπη, αλλά χωρίς την ενεργό υποστήριξη της Γερμανίας προς την κατεύθυνση αυτή, και με την Αγγλία στενά προσκείμενη στις ΗΠΑ, αδυνατεί να επιτύχει το σκοπό της. Επωφελείται όμως από την τριμερή συνάντηση στη Μόσχα να αποκτήσει "πόντους" υπέρ των γαλλικών συμφερόντων στο ευρύ ευρωπαϊκό και ιδιαίτερα στο ρωσικό πεδίο.

Αν ωστόσο Γερμανία και Γαλλία, η καθεμία για τον εαυτό της, προσπαθούν να διευρύνουν και να σταθεροποιήσουν την οικονομικο - πολιτική και στρατιωτική επιρροή τους στο ρωσικό και στον πρώην σοβιετικό χώρο, είναι κατά πρώτο λόγο η Μόσχα που επιδιώκει τη σύσφιξη των σχέσεων με τις δύο άλλες χώρες. Αυτό φυσικά και για λόγους οικονομικούς, αλλά σε πρώτη γραμμή σαν άμυνα στην επεκτατική πολιτική των ΗΠΑ στα ρωσικά και πρώην σοβιετικά εδάφη. Είναι κυρίως οι ΗΠΑ που επέβαλαν την προσεχή συμμετοχή της Πολωνίας, της Τσεχίας και της Ουγγαρίας στο ΝΑΤΟ και η Ουάσιγκτον κυρίως επιμένει να είναι ανοιχτές οι πόρτες του στις βαλτικές χώρες. Το τι σημαίνει αυτό, μπορεί να το διαπιστώσει κανείς εύκολα και μόνο από όσα λέχθηκαν στη "διεθνή" διάσκεψη για το μέλλον του ΝΑΤΟ που έγινε στη Βαρσοβία στις αρχές του περασμένου Δεκέμβρη. Ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Μπρόνισλαβ Γκέρεμεκ δήλωσε ότι η ιδέα ενός "τριγώνου" Γαλλίας - Γερμανίας - Ρωσίας "θα διαταράξει" την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, ότι η Πολωνία αντιτίθεται σε "προνομιακές σχέσεις" της Δύσης με τη Ρωσία και ότι ένα κεντρικό σημείο της πολωνικής εξωτερικής πολιτικής είναι η "παραπέρα ενσωμάτωση της Ουκρανίας στη δομή της ευρωπαϊκής ασφάλειας".

Στην ίδια διάσκεψη ο γνωστός Πολωνο- αμερικανός Σμπίγνιεφ Μπρεζίνσκι, σύμβουλος του πρώην Αμερικανού Προέδρου Τζίμι Κάρτερ, χαρακτήρισε απερίφραστα σαν "εσωτερικό πυρήνα" της ευρωπαϊκής ασφάλειας τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Πολωνία και την Ουκρανία, ζήτησε "ανοιχτές πόρτες" του ΝΑΤΟ για τα βαλκανικά κράτη και η Ουκρανία να αποτελέσει "τμήμα του γερμανο - γαλλο - πολωνικού άξονα".

Πάντως το όργανο του μεγάλου γερμανικού κεφαλαίου και των πολιτικών εκπροσώπων του, η "Φρανγκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ", σε ανάλυση της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής διαπίστωνε στις 4 του περασμένου Δεκέμβρη: Το ότι οι ρωσοαμερικανικές σχέσεις ψυχράνθηκαν αισθητά οφείλεται περισσότερο, από τις διαφωνίες στην υπόθεση του Ιράκ, στη σχεδόν ορμητική επιδίωξη επιρροής των ΗΠΑ στις εξελίξεις στον Καύκασο και στη Λεκάνη της Κασπίας Θάλασσας. Εκεί πρόκειται για πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, στων οποίων την εξεύρεση, εκμετάλλευση και μεταφορά θέλουν να συμπράξουν αμερικανικές επιχειρήσεις με χωρίς περιστροφές υποστήριξη της κυβέρνησής τους. Αλλά σε αυτό η Ρωσία βλέπει την προσπάθεια της Αμερικής να την εκτοπίσει από μια επικερδή επιχείρηση και να διεκδικήσει ιστορικές σφαίρες επιρροής.

Ας περιμένουμε λοιπόν να μάθουμε, αν από την προσεχή τριμερή της Μόσχας θα βγει κάτι περισσότερο από απλά λόγια παρηγοριάς για τη Ρωσία.

Θ. ΒΟΡΕΙΟΣ

Το ότι οι ρωσοαμερικανικές σχέσεις ψυχράνθηκαν αισθητά οφείλεται περισσότερο, από τις διαφωνίες στην υπόθεση του Ιράκ, στη σχεδόν ορμητική επιδίωξη επιρροής των ΗΠΑ στις εξελίξεις στον Καύκασο και στη Λεκάνη της Κασπίας Θάλασσας.