Κορυφώνεται στη Βόννη την ερχόμενη Τετάρτη ο "διπλωματικός" πυρετός σχετικά με την κρίση στο Κόσσοβο. Εκεί, οι δυνάμεις της λεγόμενης "Ομάδας Επαφής" για το γιουγκοσλαβικό (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία) θα κληθούν να πάρουν άμεσες αποφάσεις για το μέλλον του Βελιγραδίου. Θα σκληρύνουν, άραγε, το διεθνές εμπάργκο σε βάρος της ΝΟ Γιουγκοσλαβίας; Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα των επαφών που είχαν την περασμένη Πέμπτη στο Βελιγράδι οι υπουργοί Εξωτερικών Γαλλίας και Γερμανίας, θα μπορούσε κανείς να προβλέψει πως εάν δε ληφθούν νέα μέτρα τιμωρίας, τότε θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν σίγουρη η διατήρηση των προηγούμενων. Δε θα πρέπει, βέβαια, να αποκλείονται και οι εκπλήξεις...

Πάντως, πολλά διαφάνηκαν από τις εξελίξεις της παρελθούσης βδομάδας. Με πρώτη και "καλύτερη" τη δήλωση του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών, Στρόουμπ Τάλμποτ, ο οποίος συνέδεσε τη βιωσιμότητα της ΝΟ Γιουγκοσλαβίας με την ικανότητα του Βελιγραδίου να επιλύσει την κρίση του Κοσσόβου. Να πρόκειται για σοβαρή ένδειξη των σχεδίων διαμελισμού της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας; Στην περίπτωση της πυριτιδαποθήκης των Βαλκανίων καμία δήλωση - ιδίως όταν αυτή προέρχεται από τα χείλη Αμερικανού αξιωματούχου - δε θα πρέπει να κρίνεται ως "τυχαία" ή "αφελής". Οπως, πολλά δεν ήταν ούτε "τυχαία", ούτε "απρόβλεπτα" στην περίπτωση του διαμελισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Τι είπε, λοιπόν, ο Τάλμποτ; "Οι γιουγκοσλαβικές αρχές", τόνισε, "θα πρέπει να καταλάβουν ότι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του γιουγκοσλαβικού κράτους εξαρτάται από τις σχέσεις που θα διαμορφωθούν ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και τη μειονότητα του Κοσσυφοπεδίου, ώστε να επιτραπεί στους Αλβανούς να αισθανθούν ως πολίτες με πλήρη δικαιώματα. Εάν δε γίνει αυτό, τότε το Βελιγράδι θα φέρει την ευθύνη για το γεγονός ότι η βιωσιμότητα του κράτους θα τεθεί σε κίνδυνο"! Ενδιαφέρον... εάν σκεφτεί κανείς πως στη δήλωση του Αμερικανού υφυπουργού δεν υπήρχε ουδεμία νύξη για τη στάση του συνόλου της αλβανόφωνης ηγεσίας του Κοσσόβου, η οποία αρνήθηκε επανειλημμένα (την περασμένη βδομάδα) την παρουσία της στο τραπέζι του διαλόγου με τις σερβικές αρχές, μην κρύβοντας πως στόχος της είναι η ανεξαρτητοποίηση της επαρχίας.

Βέβαια, αυτή η "αδιάλλακτη" στάση της αλβανόφωνης ηγεσίας δε θα πρέπει να λαμβάνεται ως "μόνιμη", ιδίως μετά την πρόταση του Σέρβου Προέδρου, Μίλαν Μιλουτίνοβιτς, για διεξαγωγή διαλόγου με τους Αλβανόφωνους "χωρίς όρους, προϋποθέσεις και χρονοτριβές".Η πρόταση αυτή, εάν δε συγκίνησε το σύνολο της αλβανόφωνης ηγεσίας, φάνηκε πως άρχισε να κάμπτει τις αρχικές αντιδράσεις του "Δημοκρατικού Συνδέσμου" του Ιμπραήμ Ρουγκόβα. Αυτή η παράταξη άλλωστε ήταν και η πρώτη που εκδήλωσε την πρόθεσή της να καθίσει στο τραπέζι των συνομιλιών στις "αρχές της (ερχόμενης) βδομάδας". Αλλωστε, είχαν προηγηθεί οι υποσχέσεις του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στους υπουργούς Εξωτερικών Γαλλίας και Γερμανίας (Βεντρίν και Κίνκελ), σύμφωνα με τις οποίες δινόταν διαβεβαίωση για την αποχώρηση όλων των σερβικών δυνάμεων ασφαλείας από το Κόσσοβο και η διεξαγωγή διαλόγου με την αλβανόφωνη κοινότητα, δίχως όμως την παρέμβαση τρίτου, ξένου, μεσολαβητή. Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να διευκρινιστεί πως ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς είπε ήδη "όχι" στην πρόταση της "Ομάδας Επαφής" να παίξει ο Ισπανός, πρώην πρωθυπουργός, Φελίπε Γκονζάλεθ το ρόλο του μεσολαβητή του Οργανισμού για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη στην κρίση του Κοσσόβου.

Πάνω από 1.100.000 Αλβανόφωνοι του Κοσσόβου καλούνται σήμερα να προσέλθουν στις κάλπες που έχουν στηθεί στην περιοχή, παρά τη θέληση του Βελιγραδίου, για να εκλέξουν "πρόεδρο" και τα 130 μέλη της παράνομης, μη αναγνωρισμένης "Βουλής". Από τον "Δημοκρατικό Σύνδεσμο Κοσσόβου" του Ι. Ρουγκόβα, οι εκλογές έχουν χαρακτηριστεί ως "δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία". Ομως, φαίνεται πως η παράταξη του Ρουγκόβα είναι από τα ελάχιστα κόμματα των Αλβανόφωνων που ενδιαφέρονται γι' αυτές τις εκλογές. Γι' αυτό, και δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί παρατηρητές που αμφιβάλλουν για το εάν και με τη συμμετοχή ποιων θα διεξαχθούν σήμερα αυτές οι εκλογές...

Μέχρι και στα τέλη της βδομάδας, το ένα μετά το άλλο κόμμα των Αλβανόφωνων ακύρωναν τη συμμετοχή τους σ' αυτές τις εκλογές, ενώ το δημοφιλές στο Κόσσοβο "Κοινοβουλευτικό Κόμμα" του Αντέμ Ντεμάτσι ήταν από τα πρώτα που είχε ταχθεί κατηγορηματικά ενάντια σ' αυτές τις κάλπες... Αλλωστε, με το ίδιο σκεπτικό, η αλβανόφωνη εφημερίδα "ΚΟΧΑ ΝΤΙΤΟΡΕ",που πρόσκειται στους μετριοπαθείς Αλβανούς και στους διανοούμενους, έγραφε την περασμένη βδομάδα ότι "οι εκλογές αυτές διοργανώνονται μόνον από ένα πολιτικό κόμμα και εξυπηρετούν μόνο τα συμφέροντα αυτού του κόμματος, του κόμματος του Ρουγκόβα"! Φαίνεται, λοιπόν, πως ελάχιστα μοιάζουν με το κλίμα που επικρατούσε στις πρώτες εκλογές Αλβανοφώνων που έγιναν στην περιοχή το 1992, οπότε το κόμμα του Ιμπραήμ Ρουγκόβα συγκέντρωσε την πλειοψηφία των ψήφων και εκλέχτηκε "πρόεδρος"...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ