Τα προβλήματα των δημοσίων επιχειρήσεων φέρνει στη Βουλή το ΚΚΕ με Επερώτηση που κατέθεσε όλη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κόμματος και στην οποία υπογραμμίζεται η ανάγκη μιας πολιτικής, στα πλαίσια της οποίας οι ΔΕΚΟ, κρατώντας το δημόσιο χαρακτήρα τους, θα προσφέρουν καλύτερες και φθηνότερες υπηρεσίες στο κοινωνικό σύνολο, εξασφαλίζοντας, ταυτόχρονα, τα κοινωνικοασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων και θα αξιοποιούνται σαν βασικός αναπτυξιακός μοχλός για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της χώρας, σε όφελος του λαού και του τόπου.

Στην Επερώτηση του ΚΚΕ, που απευθύνεται στους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας, Ανάπτυξης, ΠΕΧΩΔΕ, Μεταφορών - Επικοινωνιών και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, τονίζεται:

"Μια ενορχηστρωμένη εκστρατεία κατασυκοφάντησης των Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών (ΔΕΚΟ) και των εργαζομένων τους βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια και κορυφώνεται τους τελευταίους μήνες. Καταβάλλεται μια τεράστια προσπάθεια να πειστεί η κοινή γνώμη ότι όλα είναι "μαύρα" στις ΔΕΚΟ, ότι είναι "αντιπαραγωγικές", ότι οι εργαζόμενοι σ' αυτές απολαμβάνουν "προνομίων", ότι, τέλος πάντων, η ύπαρξη αυτών των επιχειρήσεων και ο δημόσιος χαρακτήρας τους είναι, τάχα, επιζήμιος για το κράτος, την εθνική οικονομία, για όλους μας.

Βέβαια, οι ΔΕΚΟ δεν αντιμετωπίζονταν πάντα με τον τρόπο αυτό. Και στο παρελθόν και σήμερα, είναι ανάγκη να καλύπτονται μια σειρά αναγκών στον τομέα της υποδομής, τόσο στην παραγωγή, όσο και στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Κατά κανόνα αυτή η δραστηριότητα απαιτεί μεγάλο όγκο κεφαλαίων και συνήθως έχουν χαμηλό ποσοστό κέρδους. Ετσι, σε μια πρώτη φάση, όταν το ιδιωτικό κεφάλαιο δεν είχε πετύχει ακόμη την απαιτούμενη συσσώρευση, είτε κρατικοποιήθηκαν κάποιες ιδιωτικές εταιρίες είτε δημιουργήθηκαν, απευθείας, κάποιες κρατικές, ώστε να γίνουν με κρατικά κεφάλαια οι αναγκαίες επενδύσεις, κυρίως σε τομείς όπως οι μεταφορές, οι επικοινωνίες, η ενέργεια, η ύδρευση κτλ, προκειμένου να δημιουργηθεί γρήγορα και ανέξοδα για το ιδιωτικό κεφάλαιο η αναγκαία υποδομή, την οποία χρειαζόταν το ίδιο και, ταυτόχρονα, να καλύπτονται οι κοινωνικές ανάγκες.

Ολο αυτό το διάστημα λειτουργίας των ΔΕΚΟ, αυτές εξυπηρέτησαν ποικιλοτρόπως και πρώτ' απ' όλα το μεγάλο κεφάλαιο, με την παροχή υπηρεσιών σε εξευτελιστικές τιμές (όπως, λχ, η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στην ΠΕΣΙΝΕ σε τιμή πολύ κάτω του κόστους ή του δικτύου του ΟΤΕ στις ιδιωτικές εταιρίες κινητής τηλεφωνίας σε τιμές επίσης κάτω του κόστους), με τις μελέτες, τις προμήθειες και τα έργα που ανατίθενται σε μεγάλα μονοπώλια, μερικές φορές χωρίς λόγο και με τιμές όχι απλά διογκωμένες, αλλά συχνά και εξωφρενικές (όπως λχ η υπόθεση του εργοστασίου της ΔΕΗ στη Φλώρινα), με τις άτοκες πιστώσεις και τις διάφορες "ρυθμίσεις" οφειλών του μεγάλου κεφαλαίου προς τις δημόσιες επιχειρήσεις.

Η πολιτική αυτή είχε σαν συνέπεια την εμφάνιση ελλειμμάτων στις ΔΕΚΟ, τα οποία, εκτός από τις προαναφερθείσες αιτίες, πολλαπλασιάστηκαν και διογκώθηκαν σε υπέρμετρο βαθμό, επειδή οι δημόσιες επιχειρήσεις υποχρεώθηκαν να δανείζονται από το εξωτερικό, με ασύμφορους όρους και, συχνά, δίχως να εξυπηρετούνται οι αναπτυξιακές τους ανάγκες, να ασκούν ουσιαστικά με δικό τους κόστος κοινωνική πολιτική για λογαριασμό του κράτους, να ακολουθούν μια πολιτική προσλήψεων με βάση τις ρουσφετολογικές "ανάγκες", της εκάστοτε κυβέρνησης (με αποτέλεσμα, αλλού - κυρίως σε παραγωγικές υπηρεσίες - να υπάρχουν ελλείψεις προσωπικού και αλλού - κυρίως σε διοικητικές υπηρεσίες - να υπάρχει πλεόνασμα) κτλ. Εξάλλου σε μια σειρά περιπτώσεων οι κυβερνήσεις αγνοούν τις ΔΕΚΟ και αναθέτουν σε ιδιωτικές εταιρίες - κυρίως πολυεθνικές - δραστηριότητες, οι οποίες για πολλούς λόγους θα έπρεπε ν' ανατεθούν σε δημόσιες επιχειρήσεις.

Το συνολικό αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι να εμφανίζονται σήμερα υπερχρεωμένες πολλές ΔΕΚΟ, ν' αποτελούν μοχλό ενίσχυσης του καθεστώτος εξάρτησης της χώρας μας (με τον εξωτερικό τους δανεισμό, με το μονομερή προσανατολισμό των προμηθειών τους σε συγκεκριμένα πολυεθνικά μονοπώλια και την τεχνολογική εξάρτηση και υποταγή που αυτό συνεπάγεται κτλ), η επενδυτική- αναπτυξιακή πολιτική τους να μην αξιοποιείται για την τόνωση της εγχώριας παραγωγικής διαδικασίας, ενώ τα πιο κερδοφόρα τμήματα της δραστηριότητάς τους παραδίδονται στο ιδιωτικό κεφάλαιο (όπως οι υπηρεσίες "Ταχυπληρωμή", "Πόρτα - πόρτα" κλπ των ΕΛΤΑ ή η κινητή τηλεφωνία).

Αλλά για το μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο αυτό πλέον δεν είναι αρκετό. Σήμερα, που έχει πετύχει πρωτοφανή συσσώρευση και αναζητά διεξόδους, έθεσε στο στόχαστρό του τις δημόσιες επιχειρήσεις. Δεν πρόκειται για ελληνικό φαινόμενο, για εθνική ιδιομορφία, αλλά για μια πολιτική που επιβάλλουν η Ευρωπαϊκή Ενωση, οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί του μεγάλου κεφαλαίου (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ΟΟΣΑ) κτλ. Αυτή η αυθεντική νεοφιλελεύθερη πολιτική εφαρμόζεται στις ευρωπαϊκές χώρες, ανεξάρτητα από το αν στην κυβέρνηση βρίσκονται δεξιές συντηρητικές δυνάμεις ή σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, κεντροδεξιές ή κεντροαριστερές συμμαχίες.

Εξάλλου και στη χώρα μας, που τη διακυβέρνηση έχει το ΠΑΣΟΚ, η πολιτική αυτή στηρίζεται περισσότερο ή λιγότερο ανοιχτά από όλο το τόξο των κομμάτων που έχουν το λεγόμενο ευρωπαϊκό προσανατολισμό, ανεξάρτητα από τις όποιες δημαγωγικές τους κορόνες. Ακόμα και οι πρόσφατες διαγραφές βουλευτών της ΝΔ- με αφορμή τη γνωστή τροπολογία για τις ΔΕΚΟ - δεν είχαν σαν αντικείμενο αντιπαράθεσης μια εναλλακτική πολιτική, αλλά το ποιο κόμμα εφαρμόζει καλύτερα και πιο αποτελεσματικά την καταστροφική πολιτική που επιτάσσει η ΕΕ, το ΔΝΤ, ο ΟΟΣΑ και αξιώνει το μεγάλο ντόπιο και ξένο ιδιωτικό κεφάλαιο. Δηλαδή την πολιτική ξεπουλήματος των δημοσίων επιχειρήσεων στο μεγάλο κεφάλαιο είτε με άμεσες ιδιωτικοποιήσεις, είτε με τη μετοχοποίηση και την εισαγωγή τους στο Χρηματιστήριο, είτε με αλλαγές στο ιδιοκτησιακό τους καθεστώς, είτε με την εκχώρηση του μάνατζμεντ σε ιδιώτες, είτε με τη δημιουργία θυγατρικών με ιδιώτες "συνεταίρους" ή δίκην υπεργολαβίας κτλ.

Ομως το ιδιωτικό κεφάλαιο θέλει να αναλάβει τις ΔΕΚΟ "καθαρές", δηλαδή δίχως τα προβλήματα που δημιούργησε η πολιτική που εφαρμόστηκε ως τώρα και δημιούργησε τα χρέη, τα ελλείμματα κτλ και ταυτόχρονα τις θέλει χωρίς "αγκυλώσεις". Κάτι περισσότερο: Απαιτούν πλήρη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, "απελευθέρωση" των επιχειρήσεων από "αναχρονιστικές" ασφαλιστικές υποχρεώσεις, την πλήρη καταπάτηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Για να στηριχτούν αυτές οι επιλογές, οι οποίες εμφανίζονται με το προσωπείο της "εξυγίανσης", επιστρατεύονται μια σειρά από "επιχειρήματα". Προβάλλεται κατά κόρον ότι οι ΔΕΚΟ είναι υπερχρεωμένες, ότι οι ιδιώτες θα έχουν καλύτερο μάνατζμεντ και, "άρα", θ' αυξηθεί η παραγωγικότητα και θα μειωθούν τα έξοδα, ότι σήμερα οι εργαζόμενοι των ΔΕΚΟ είναι αδιάφοροι, παρόλο που είναι υψηλόμισθοι ("ρετιρέ") και "προνομιούχοι", ότι με τις ιδιωτικοποιήσεις θα προσελκυστούν κεφάλαια για την ανάπτυξη αυτών των επιχειρήσεων, ότι η ΕΕ επιβάλει την "απελευθέρωση" κτλ.

Στην πραγματικότητα τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από την εφαρμογή αυτής της πολιτικής θα είναι:

* Η μετατροπή των δημοσίων επιχειρήσεων σε μια "Γη της Επαγγελίας" για το ιδιωτικό κεφάλαιο, το οποίο εισβάλλοντας στο χώρο αυτό θα καρπωθεί σε εξευτελιστικές τιμές τις πιο κερδοφόρες ΔΕΚΟ ή τα πιο κερδοφόρα τμήματά τους.

* Η απότομη χειροτέρευση της θέσης όσων εργαζομένων απομείνουν στις επιχειρήσεις αυτές, με τη συμπίεση του εισοδήματός τους, με την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, με την υπονόμευση ή και την άρση της μονιμότητας, την κατάργηση του ωραρίου και την εφαρμογή των λεγόμενων "ελαστικών" μορφών εργασίας, το δραστικό περιορισμό των ασφαλιστικών δικαιωμάτων κτλ.

* Η ακύρωση ή έστω η ελαχιστοποίηση του κοινωνικού έργου που προσφέρουν αυτές οι επιχειρήσεις και οι ιλιγγιώδεις αυξήσεις των τιμολογίων τους.

Κι όμως οι ΔΕΚΟ - όχι όπως αυτές λειτουργούν σήμερα, αλλά αφού εξυγιανθούν με την αποφασιστική συμμετοχή των εργαζομένων - διατηρώντας το δημόσιο χαρακτήρα τους μπορούν και πρέπει να γίνουν περισσότερο αποτελεσματικές, προσφέροντας καλύτερες και φτηνότερες υπηρεσίες και διευρύνοντας συνεχώς τον κοινωνικό τους ρόλο. Σημαντική προϋπόθεση γι' αυτό αποτελεί η συνολική αναβάθμιση της κατάστασης των εργαζομένων των ΔΕΚΟ, τόσο όσον αφορά το εισόδημά τους, τη διασφάλιση της θέσης τους, την κάλυψη όλων των κενών που υπάρχουν, τη διατήρηση και βελτίωση όλων των κοινωνικο - ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων, την αξιοποίησή τους για την ανάπτυξη των δημοσίων επιχειρήσεων.

Με τον τρόπο αυτό οι ΔΕΚΟ μπορούν να διευκολύνουν την ορθολογικότερη οργάνωση της παραγωγής και των υπηρεσιών, να συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των εγχώριων παραγωγικών δυνατοτήτων, με δυο λόγια ν' αποτελέσουν βασικό μοχλό για το σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας - διαφορετικής από τη σημερινή - αναπτυξιακής πολιτικής προς όφελος των εργαζομένων, όλου του λαού και του τόπου. Μιας πολιτικής που θα έχει στο κέντρο της τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και θα στοχεύει στην αξιοποίηση όλων των εργαζομένων και όλων των παραγωγικών δυνατοτήτων για την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη της χώρας, στην κατεύθυνση της συμμετοχής της στην παγκόσμια οικονομία και της ανάπτυξης σχέσεων συνεργασίας με όλους τους λαούς του πλανήτη, πάνω σε ισότιμη βάση και μ' αμοιβαίο όφελος.

ΕΠΕΡΩΤΩΝΤΑΙ οι κκ υπουργοί για την πολιτική της κυβέρνησης στις δημόσιες επιχειρήσεις και γιατί δεν εφαρμόζεται μια πολιτική στα πλαίσια της οποίας οι ΔΕΚΟ, με τη διατήρηση και ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα τους, θα προσφέρουν καλύτερες και φτηνές υπηρεσίες προκειμένου να καλυφθούν πλήρως οι διευρυμένες κοινωνικές ανάγκες, θα προστατεύονται τα δικαιώματα των εργαζομένων και θα βελτιώνεται αποφασιστικά η θέση τους (εισόδημα, εργασιακές σχέσεις, ασφαλιστικά δικαιώματα) και θα αξιοποιούνται σαν βασικός αναπτυξιακός μοχλός για την υλοποίηση μιας πολιτικής κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης προς όφελος του λαού και του τόπου".

Μπορεί οι κυβερνώντες "εκσυγχρονιστές" να επιμένουν στο ξεπούλημα των ΔΕΚΟ, όμως οι εργαζόμενοι έχουν άλλη επιλογή, η οποία είναι ο αγώνας. Τα στιγμιότυπα είναι από κινητοποιήσεις των εργαζομένων της ΔΕΗ και του ΟΤΕ