Τελευταία Κυριακή των Απόκρεων σήμερα και μέχρι αύριο Καθαρά Δευτέρα ο Καρνάβαλος θα δώσει την τελευταία για φέτος ευκαιρία για γλέντι, χορό και κούλουμα. Προσαρμοσμένο στην αποκριάτικη γιορτή είναι το πρόγραμμα της ΕΡΤ, ιδιαίτερα το αυριανό της Καθαράς Δευτέρας, που θα μας κάνει να ζήσουμε και ν' απολαύσουμε έθιμα που τις μέρες αυτές ξαναζωντανεύουν σε πολλές περιοχές της χώρας μας, προσελκύοντας κόσμο που επιθυμεί να ζήσει από κοντά το γλέντι και τη χαρά, ξεφεύγοντας έστω για λίγο από τα καθημερινά προβλήματα. Ολα θα ξεκινήσουν από τον "Οίκο του Διόνυσου" με τα θαυμάσια ψηφιδωτά στην Πάφο, όπου θα βρεθεί ο φακός του ντοκιμαντέρ "Ο θρίαμβος του Διόνυσου".Εκεί αρχίζει η κινηματογραφική αναζήτηση για "αυτόν το ρεμβασμό του Καρναβαλιού". Αυτόν το "θρίαμβο" αναβιώνουν πολλές αποκριάτικες εκδηλώσεις του καρναβαλιού στη χώρα μας. Το ντοκιμαντέρ καταγράφει με παλιότερες και νεότερες οπτικές μαρτυρίες στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, την παρουσία του θεού της χαράς σε θαυμάσιες αναπαραστάσεις, ιδιαίτερα σε μερικά αποκριάτικα έθιμα ακριτικών περιοχών. Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Νέστορα Μάτσα, ενώ δύο ειδικοί συνεργάτες που έχουν μελετήσει ιδιαίτερα το θέμα, παρουσιάζουν τις απόψεις και τα συμπεράσματά τους: Ο σκηνοθέτης Αλέξης Σολομός μιλάει για τον Διόνυσο και η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Αικατερίνη Ζωγράφου - Κορρέ αναφέρεται στην αναβίωση του αρχαίου θεού στη λαογραφία και το λαϊκό πολιτισμό. Αφηγητής είναι ο Μάκης Ρευματάς. Μια κινηματογραφική περιπλάνηση στο κλίμα της ξέφρενης χαράς του Καρναβαλιού μέσα από εικόνες, ήχους και χορούς της Αποκριάς, από την ΕΤ - 1 την Καθαρά Δευτέρα στις 10.15.
"Η μαγική μέρα της Καθαράς Δευτέρας",που θα προβληθεί απόψε στις 00.10 από τη ΝΕΤ,είναι μια σάτιρα των ελληνικών ηθών, αλλά ταυτόχρονα και μια καταγραφή των πολυποίκιλων αποκριάτικων εθίμων. Ανάμεσα από τις αστείες και κωμικές παραστάσεις, που δίνονται στις πλατείες των χωριών, διακρίνονται πράξεις που έχουν μια βαθιά λατρευτική διάθεση. Γιατί, ας μην ξεχνάμε, ότι η Καθαρά Δευτέρα, εκτός των άλλων, είναι για τους χωρικούς γιορτή υποδοχής της άνοιξης που έρχεται και της σποράς των αγρών.
"Γέρος και Κορέλα", είναι το αποκριάτικο έθιμο της Σκύρου. Στη Σκύρο θα μας οδηγήσει το "Μουσικό οδοιπορικό",όπου εκεί κάθε χρόνο αναβιώνει, από μικρούς και μεγάλους το έθιμο του "Γέρου και Κορέλας". Εκεί ο άνδρας μεταμφιέζεται σε γυναίκα - νύφη με την παραδοσιακή ενδυμασία του νησιού. Εντυπωσιακές είναι επίσης οι προσωπίδες, τα "τροκάνια" - κουδούνια, που κρεμάνε στη μέση τους οι Γέροι. Η έρευνα και τα κείμενα είναι της Ροζάνας Λαδά (Καθαρά Δευτέρα ΕΤ-1 11.00).
Το αποκριάτικο οδοιπορικό συνεχίζεται και στις 20.15, μέσω της ΝΕΤ,θα φθάσουμε στη Ζάκυνθο για ν' ακούσουμε αποκριάτικες ομιλίες δρόμου, στο ντοκιμαντέρ του Τώνη Λυκουρέση "Ζακυνθινές ομιλίες".
Από τη Σκύρο θα μεταφερθούμε στη Νάουσα και στο ιδιαίτερα όμορφο καρναβάλι της με τις "Μπούλες" και τους "Γιαννίτσαρους".Η πανέμορφη πόλη γιορτάζει κάθε χρόνο τις Απόκριες στις ιστορικές πλατείες και τους δρόμους της. Ολοι γίνονται ένα, απολαμβάνοντας στιγμές γλεντιού και χαράς. Ξεχωριστή είναι η παρουσία των "μπουλουκιών", που φέρνουν το κέφι με τις "πατινάδες" και τους λεβέντικους ναουσαίικους χορούς (Καθαρά Δευτέρα ΝΕΤ 15.15).
"Το γλέντι που θ' αρχίσει" είναι ο τίτλος του εορταστικού προγράμματος της ΕΤ-1, με άξονά του στίχους του Γιώργου Σουρή. Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Γιώργου Δάμπαση (Δευτέρα ΕΤ-1 16.00).
Υπάρχει όμως και η "άλλη όψη" του Καρναβαλιού, εκεί στη μακρινή Βραζιλία και στο Καρναβάλι του Ρίο,που κρύβει την πραγματική ζωή της Βραζιλίας. Η Βραζιλία ζει όλο το χρόνο με την προσμονή του Καρναβαλιού στο Ρίο. Πίσω, όμως, από τα φαντασμαγορικά κοστούμια και τα εντυπωσιακά άρματα υπάρχει ο κόσμος που ζει μέσα στη φτώχεια και τη μιζέρια. Ενα ντοκιμαντέρ για όσα συμβαίνουν στη Βραζιλία και στον κόσμο της, που βρίσκει μέσα στην απελπισία του διέξοδο μία φορά το χρόνο στην έκσταση της σάμπας (Καθαρά Δευτέρα ΝΕΤ 14.00).
Μια πετυχημένη αξιόλογη εκπομπή, που εδώ και αρκετά χρόνια σημάδεψε με ό,τι σχεδόν καλύτερο είχε και έχει να επιδείξει το τηλεοπτικό "προϊόν", κάνει την επανεμφάνισή της στην ΕΡΤ. Αναφερόμαστε στην πολιτιστική εκπομπή "Παρασκήνιο" του Λάκη Παπαστάθη και του Τάκη Χατζόπουλου, που ξεκινά ένα νέο κύκλο εκπομπών, οι οποίες θα μεταδίδονται από τη ΝΕΤ κάθε Κυριακή απόγευμα. Πρόσωπα των Γραμμάτων και της Τέχνης θα έχουν λόγο στη νέα σειρά εκπομπών.
Η αρχή γίνεται με τον μεταπολεμικό συγγραφέα, ποιητή και μεταφραστή Ε. Χ. Γονατά. Η καταγωγή του είναι από το Αϊβαλί και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρωτοεμφανίστηκε στα Ελληνικά Γράμματα το 1944 με το ποίημα "Η μικρή εξοχική μας πόλη". Το έργο του περιλαμβάνει ένα βιβλίο με ποιητικές πρόζες την "Κρύπτη", δύο συλλογές πεζογραφημάτων το "Βάραθρο" και τις "Αγελάδες", καθώς και τρία αυτοτελή πεζογραφήματα τον "Ταξιδιώτη", τον "Φιλόξενο καρδινάλιο" και την "Προετοιμασία". Εχει μεταφράσει αρκετά επίσης βιβλία, όπως τα "Μαλαισιακά τραγούδια" του Ιβάν Γκολ και ποιήματα των Κλερ Γκολ και Βολς και το βιβλίο του Αντόνιο Πόρτσια "Φωνές". Το 1959 εξέδωσε με τον Δημήτρη Παπαδίτσα το λογοτεχνικό περιοδικό "Πρώτη ύλη".
Τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ, που κράτησαν πέντε μήνες, έγιναν στο σπίτι του συγγραφέα, όπου ζει απομονωμένος στην Κάτω Κηφισιά. Μέσα από την κάμερα επιχειρείται η άμεση αποτύπωση της καθημερινής πραγματικότητας του Γονατά. Η σκηνοθεσία είναι της Εύας Στεφανή, το μοντάζ του Γιώργου Διαλεκτόπουλου και η παραγωγή της "Cinetic" (Κυριακή ΝΕΤ 18.15).