Μπορεί το έθιμο της Καθαρής Δευτέρας να "θέλει" νηστίσιμο τραπέζι, αλλά αυτό μόνο ως προς το ότι την ημέρα αυτή δεν καταναλώνουμε κρέας. Γιατί κατά τα άλλα, κάνοντας τις αγορές για τα κούλουμα, θα διαπιστώσει κανείς ότι δεν είναι καθόλου οικονομικές οι τιμές, συγκριτικά με ένα καλό... κρεατοτσιμπούσι, αφού τα λεγόμενα σαρακοστιανά δεν είναι μόνο "ψωμί κι ελιές".

Στην αγορά τροφίμων, λοιπόν, υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία από τα είδη που παραδοσιακά καταναλώνονται την ημέρα αυτά και σε ό,τι αφορά την ποιότητα και τις τιμές τους. Ο "Ρ" κατέγραψε κάποιες ενδεικτικές τιμές, ωστόσο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι οι μοναδικές, καθώς μπορεί κανείς να βρει και ακριβότερα και φτηνότερα είδη από αυτά που παραθέτουμε. Ετσι, ξεκινώντας από τη λαγάνα, θα πρέπει να θυμίσουμε ότι πέρσι πωλούνταν γύρω στις 600 δρχ. η μία, ενώ για φέτος μέχρι πριν από δύο μέρες οι αρτοποιοί δε γνώριζαν πόσο θα πουληθεί. Η τιμή του ταραμά κυμαίνεται από 650 μέχρι και 3.000 δρχ. το κιλό ανάλογα με την ποιότητα - σημειώνουμε ότι ο άσπρος είναι ακριβότερος από τον κόκκινο - ενώ την έτοιμη ταραμοσαλάτα του εμπορίου τη βρήκαμε στις 750 δρχ. το κιλό. Ο χαλβάς, που τελευταία έχει γίνει της "μόδας" να συνοδεύεται από διάφορες γεύσεις, όπως σοκολάτα, πορτοκάλι, μέλι κτλ., πουλιέται σε διάφορες τιμές, ανάλογα με τη γεύση και το "όνομά" του. Ετσι, οι τιμές που επικρατούν είναι στις 545-580 δρχ. οι συσκευασίες των 250 γραμμαρίων και οι συσκευασίες του μισού κιλού στις 940 δρχ. κτλ. Η φάβα, που συνηθίζεται την ημέρα αυτή, κοστίζει γύρω στις 360 δρχ. η συσκευασία του μισού κιλού, τα μαυρομάτικα φασόλια 520 δρχ. το μισό κιλό. Οι πίκλες πωλούνται προς 290 δρχ. το κιλό, οι πιπεριές τουρσί 390 δρχ., ενώ οι ελιές ανάλογα με την ποικιλία ξεκινούν από 760 και φτάνουν μέχρι 1.230 δρχ. το κιλό.

Τα τυποποιημένα ντολμαδάκια κοστίζουν 345-620 δρχ. το κουτί ανάλογα με την ποσότητα και την εταιρεία, το χταπόδι, επίσης τυποποιημένο, 398-480 δρχ., τα καλαμαράκια κονσέρβα 541-569 δρχ. και οι σουπιές του κουτιού 560 δρχ. Για όσους πάλι προτιμήσουν το φρέσκο χταπόδι, η τιμή του κυμαίνεται γύρω στις 2.500-3.000 δρχ. το κιλό. Ενώ, τα κατεψυγμένα καλαμαράκια πωλούνται προς 1.908 δρχ. η συσκευασία των 400 γραμμαρίων, σημειώσαμε όμως και συσκευασία ενός κιλού στις 1.336 δρχ. Τέλος, για κάποιους που θα θελήσουν να βάλουν τις γαρίδες στο σαρακοστιανό τους τραπέζι, σημειώνουμε ότι πωλούνται οι κατεψυγμένες με το κέλυφος στις 2.650 δρχ. το κιλό.

Οι ενώσεις των καταναλωτών, κάθε χρόνο ενόψει της αυξημένης κατανάλωσης κάποιων ειδών την Καθαρά Δευτέρα, συνιστούν να έχουμε υπόψη κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Ετσι, για τα οστρακοειδή (μύδια, κυδώνια, στρείδια, αχιβάδες) πρέπει να είναι ζωντανά, δηλαδή καλά κλεισμένα, να έχουν βαρύ όστρακο, με κρότο υπόκωφο στο χτύπημα, που σημαίνει ότι είναι γεμάτα νερό και σάρκα. Οταν είναι ανοιχτά, εάν είναι ζωντανά αντιδρούν σε εξωτερικά ερεθίσματα, για παράδειγμα στο λεμόνι. Επίσης, δε θα πρέπει να εμφανίζουν ξένες οσμές, εκτός από αυτήν του ιωδίου της θάλασσας.

Στα μαλακόστρακα, δηλαδή γαρίδες, καραβίδες, καβούρια, επειδή ανήκουν στην κατηγορία των θαλασσινών που χαλάνε γρήγορα, θα πρέπει να φτάνουν στην αγορά ζωντανά ή να καταψύχονται αμέσως μετά το ψάρεμά τους. Οι νωπές γαρίδες και καραβίδες διακρίνονται ως προς τη φρεσκάδα τους από τη ζωηρότητα του ματιού, πρέπει να είναι σφικτές, να έχουν ζωηρά χρώματα, ανάλογα με το είδος τους και να μην παρουσιάζουν αλλαγή χρώματος προς το πράσινο. Μαλακόστρακα που παρουσιάζουν χαλάρωση και μυρίζουν πρέπει να απορρίπτονται σαν ακατάλληλα.

Τέλος, συνιστούν η λαγάνα να είναι καλοψημένη για την αποφυγή στομαχόπονων, να προσέχουμε ιδιαίτερα τη μυρωδιά του ταραμά, που πρέπει να είναι ευχάριστη και το χρώμα του θαμπό και κοκκινωπό και στα τυποποιημένα τουρσιά να αναζητούμε επάνω στη συσκευασία την ημερομηνία λήξης, τον τρόπο συντήρησης και το καθαρό βάρος.

Μ. Ζ.