ΤΖΑΚΑΡΤΑ.-

Νέα "βόμβα" έσκασε χτες στο Χρηματιστήριο της Τζακάρτα, καθώς χιλιάδες απελπισμένοι Ινδονήσιοι έκαναν μια ύστατη προσπάθεια προστασίας των περιουσιών τους, ανοίγοντας τραπεζικούς λογαριασμούς σε αμερικάνικα δολάρια. Το εθνικό ινδονησιακό νόμισμα (ρουπία) έχασε μέσα σε ένα 24ωρο το 40% της αξίας του, με ισοτιμία ένα δολάριο προς 16.500 ρουπίες.Την ίδια ώρα, ο κίνδυνος για το ξέσπασμα νέων ταραχών και κοινωνικών εξεγέρσεων, λόγω της απαγορευτικής, για τον πολύ κόσμο, τιμής βασικών τροφίμων παρέμενε πιο ορατός παρά ποτέ...

Η κατάσταση αυτή αναμένεται να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο μέχρι τον προσεχή Μάρτη, οπότε έχουν προγραμματιστεί οι προεδρικές εκλογές στην Ινδονησία. Αφορμή για την ταύτιση της οικονομικής με την πολιτική κρίση αποτελεί βασικά η απόφαση του Σουχάρτο να ξαναθέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος και να θέσει συνυποψήφιο αντιπρόεδρο το στενό συνεργάτη του και υπουργό Τεχνολογίας και Ερευνών.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, ο μουσουλμάνος ηγέτης, Αμιέν Ράις, εξέφρασε φόβους ότι οι χαμηλές εισοδηματικές τάξεις θα στρέψουν την οργή τους εναντίον της κυβέρνησης, καθώς ο πληθωρισμός έχει εξανεμίσει τα πενιχρά εισοδήματά τους λόγω της αύξησης των τιμών.

Την ίδια στιγμή, ο αντιπρόεδρος του επίσημου και ελεγχόμενου από την κυβέρνηση "Συνδικάτου Εργαζομένων της Ινδονησίας", Ντατούκ Μπαγκίντο, έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου προβλέποντας αλματώδη άνοδο της ανεργίας. Εκτίμησε ότι πάνω από 3.000.000 οικογένειες κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς δουλιά και συνεπακόλουθα δίχως πόρους ζωής. Η ανεργία αναμένεται να διογκωθεί κύρια από το γεγονός της χρεοκοπίας χιλιάδων επιχειρήσεων διαφόρων δραστηριοτήτων.

Στο Παρίσι, ο Γάλλος υπουργός Εθνικής Οικονομίας Ντομινίκ Στρος - Καν δήλωνε ότι στη σύνοδο της Ομάδας των Επτά περισσότερο αναπτυγμένων βιομηχανικών χωρών, που θα γίνει στις 21 Φλεβάρη στο Λονδίνο, θα εξεταστεί η οικονομική κρίση στην Ασία. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι δεν απορρίπτει την αμερικανική πρόταση για μια περισσότερο διευρυμένη σύνοδο.

Οσο, όμως, οι ξένοι διπλωμάτες μέσα και έξω από την Τζακάρτα προειδοποιούσαν για την ακάθεκτη καθοδική πορεία της ρουπίας στις χρηματαγορές της Ασίας, μεγάλες πόλεις της Ινδονησίας είχαν τεθεί σε κατάσταση επιφυλακής.

Χαρακτηριστικά τα όσα επικρατούσαν στην πόλη Τζέμπερ, όπου είχαν καταφθάσει πάνοπλες αστυνομικές δυνάμεις από το φόβο για νέα βίαια επεισόδια μετά τη νέα δραματική υποχώρηση της ινδονησιακής ρουπίας. Στην πόλη Τζέμπερ (με πληθυσμό δύο εκατομμύρια) είχαν ξεσπάσει την περασμένη βδομάδα βίαια επεισόδια σε καταστήματα τροφίμων, καθώς απελπισμένοι πολίτες επιχειρούσαν να αγοράσουν αλεύρι, λάδι ή γάλα λόγω της ξέφρενης αύξησης των τιμών.

ΣΑΝΤΑ ΚΛΑΡΑ.-

Αποκηρύσσοντας το αμερικανικό οικονομικό εμπάργκο στην Κούβα ως "γενοκτονία", ο Κουβανός ηγέτης, Φιντέλ Κάστρο, υποδέχτηκε χτες τον Πάπα Ιωάννη Παύλο το Β δίνοντας με λίγα λόγια το νόημα της επίσκεψής του: "Ελάχιστες χώρες είναι διατεθειμένες να καταλάβουν καλύτερα την ιδέα της ισότιμης διανομής πλούτου και αλληλεγγύης μεταξύ των λαών όλου του κόσμου. Αισθανόμαστε με τον ίδιο τρόπο πολλά σημαντικά ζητήματα του σημερινού κόσμου, όπως έχουμε και σημαντικές διαφορές απόψεων σε άλλα θέματα. Ομως, σεβόμαστε τις πεποιθήσεις σας για ιδέες που υπερασπίζεστε".

Από την πλευρά του, ο ηγέτης της καθολικής εκκλησίας βρήκε την ευκαιρία να απευθύνει με έμμεσο τρόπο έκκληση για τη μετατροπή ή και άρση του αμερικανικού οικονομικού εμπάργκο στην Αβάνα, ενώ δεν παρέλειψε να θέσει δύο ζητήματα: την επανέναρξη των καθολικών σχολείων στην Κούβα, υποστηρίζοντας ότι οι γονείς θα πρέπει "να έχουν δικαίωμα στην επιλογή της εκπαίδευσης των παιδιών τους", ενώ εξέφρασε τις έντονες αντιρρήσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για τη νομιμοποίηση των εκτρώσεων στο νησί της επανάστασης, αντιδρώντας στο γεγονός ότι "πολλοί νέοι συνάπτουν επιπόλαιες σχέσεις, διακόπτοντας ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, κάνοντας εκτρώσεις"...

Την ίδια ώρα, ατμόσφαιρα ενθουσιασμού επικρατούσε στους δρόμους της πόλης Σάντα Κλάρα (260 χλμ ανατολικά της Αβάνα, πόλη γνωστή από το μεγάλο μνημείο όπου φυλάσσονται τα οστά του αιώνιου επαναστάτη Ερνέστο Τσε Γκεβάρα). Εκατοντάδες οι αφίσες στους τοίχους με το "καλωσόρισες" στον Ποντίφικα. Πάνω από το ιερό, από το οποίο θα λειτουργήσει ο Ποντίφικας, είχε στηθεί μια εντυπωσιακή σκεπή από φύλλα δάφνης, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις των διοργανωτών της εκδήλωσης, την προγραμματισμένη για χτες βράδυ λειτουργία αναμενόταν να την παρακολουθήσουν περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι. Τα ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδιδαν εικόνες παρόμοιες με εκείνης μιας μεγάλης φιέστας, αλλά και δηλώσεις ορισμένων Κουβανών που έλεγαν: "Είτε είσαι θρησκευόμενος, είτε όχι, όλο και κάτι ωφέλιμο μπορεί να βγει από αυτή την υπόθεση"...

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Ολιγόλογοι και επιφυλακτικοί στις δηλώσεις τους εμφανίστηκαν ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, και ο Παλαιστίνιος ηγέτης, Γιάσερ Αραφάτ, μετά το τέλος της χτεσινής συνάντησής τους στο Λευκό Οίκο. Οπως έγινε γνωστό, οι δύο άνδρες επρόκειτο να συναντηθούν για ένα δεύτερο γύρο συνομιλιών, τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα.

Την πρότασή του, σύμφωνα με την οποία το Ισραήλ θα απομακρύνει σταδιακά τα στρατεύματά του από μικρά κομμάτια της γης της Δυτικής Οχθης, ενώ η Παλαιστινιακή Αρχή μετά την ολοκλήρωση κάθε μικρής αποχώρησης θα παρουσιάζει επιτεύγματα στον τομέα της πάταξης της τρομοκρατικής δράσης προσπαθεί να προωθήσει με επιμονή ο Αμερικανός Πρόεδρος. Οπως έγινε γνωστό από αμερικανικές πηγές, που θέλησαν να κρατήσουν την ανωνυμία τους, στόχος του Μπιλ Κλίντον είναι να πετύχει την πραγματοποίηση μιας συνάντησης των Μπέντζαμιν Νετανιάχου - Γιάσερ Αραφάτ, μέσα στο Φεβρουάριο στην Ευρώπη, υπό την εποπτεία της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ. Εάν τελικά καταφέρει να πείσει τους δύο άνδρες να συναντηθούν, στη συνέχεια ο Αμερικανός Πρόεδρος θα προσπαθήσει να τους ασκήσει σοβαρές πιέσεις στην κατεύθυνση της αποδοχής της πρότασής του, γεγονός που θα φέρει και πάλι την αμερικανική διπλωματία δυναμικά και αποκλειστικά στο προσκήνιο των διαπραγματεύσεων στη Μέση Ανατολή.

Εντούτοις, επισήμως οι Αραφάτ και Κλίντον δεν έκαναν δηλώσεις και αρκέστηκαν να επαναλάβουν μερικές από τις, ήδη, γνωστές απόψεις τους. Ο Αμερικανός Πρόεδρος αναγνώρισε στους Παλαιστινίους το δικαίωμα "να ζήσουν ως ελεύθερος λαός", ενώ ο Παλαιστίνιος ηγέτης επανέλαβε ότι οι Παλαιστίνιοι περιμένουν ακόμη 60% της Δυτικής Οχθης να περιέλθει υπό την κυριαρχία τους. Πάντως, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Ρούμπιν παραδέχτηκε ότι ο Μπιλ Κλίντον άσκησε πιέσεις τόσο στον Γιάσερ Αραφάτ να πάρει δραστικά μέτρα κατά της τρομοκρατίας όσο και στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου να προχωρήσει σε αποχώρηση από τη Δυτική Οχθη.

Παρ' όλα αυτά, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός εξαπέλυσε, χτες, νέα φραστική επίθεση κατά της Παλαιστινιακής Αρχής κατηγορώντας την ότι "ζητά από το Ισραήλ να αποχωρήσει από γη που θα γίνει βάση των τρομοκρατών", ενώ φέρεται να εκμυστηρεύτηκε στον Αμερικανό Πρόεδρο ότι όποια αποχώρηση και αν συμφωνηθεί δε θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί χωρίς την έγκριση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου.

ΑΓΚΥΡΑ.- Ενα "νέο πρόσωπο" στην ηγεσία του ισλαμικού κινήματος επιχειρεί να δώσει ο Αμπντουλάχ Γκιουλ: πιο κοσμικό, πιο ευέλικτο, με αποστάσεις από τον Νετσμεντίν Ερμπακάν, έχοντας ως μαθήματα τα "παθήματα" του παρελθόντος. Ο υφιστάμενος του Ερμπακάν ήταν λαλίστατος, σε μια χτεσινή του συνέντευξη στο "Ρόιτερ".

Το Κόμμα της Ευημερίας, είπε (που τέθηκε εκτός νόμου για προτροπή σε στάση κατά του καθεστώτος), δεν παραβίασε τους νόμους, αλλά έκανε "πολιτικά λάθη", τα οποία οδήγησαν στην παραβίαση των άγραφων κανόνων του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους.

Ο Γκιουλ, φερόμενος ως ο επικρατέστερος να ηγηθεί ενός πολιτικού σχηματισμού που θα αντικαταστήσει το Κόμμα της Ευημερίας, λέει πως οι Ισλαμιστές θα εξέλθουν από την απαγόρευση ισχυρότεροι και καλύτερα προσαρμοσμένοι στις πραγματικότητες της τουρκικής δημοκρατίας.

"Στην Τουρκία υπάρχουν κανόνες πάνω από το Σύνταγμα και τους νόμους. Δεν κάναμε τίποτα ενάντια στους νόμους και το Σύνταγμα, αλλά παραβιάσαμε αυτούς τους κανόνες που αποτελούν το "μυστικό Σύνταγμα"", υπογράμμισε.

Λάθος χαρακτηρίζει ο Γκιουλ την απόφαση του τότε πρωθυπουργού Ερμπακάν να παραθέσει επίσημο γεύμα, με την ευκαιρία του Ραμαζανιού, στους ηγέτες των ισλαμικών αδελφοτήτων και να ζητήσει να αρθεί η απαγόρευση του τσαντόρ από τις γυναίκες στα κυβερνητικά και δημόσια γραφεία.

"Εάν ήμουν στη θέση του πρωθυπουργού δε θα παρέθετα το γεύμα αυτό. Σε μια δημοκρατική χώρα, σε μια νομοταγή χώρα, οι κανόνες αυτοί δεν υπάρχουν. Αλλά ένας σώφρων πολιτικός πρέπει να γνωρίζει αυτούς τους κινδύνους", υποστήριξε ο Γκιουλ, που θεωρείται ηγέτης της φιλελεύθερης πτέρυγας του Κόμματος της Ευημερίας, αναφερόμενος στον Ερμπακάν.

Ο οικονομολόγος Γκιουλ είπε ότι "εάν με ρωτήσετε εάν είμαι κοσμικός, θα απαντήσω "ναι είμαι". Είμαι κοσμικός, επειδή δε θέλω να επιβάλω τη θρησκεία μου στους άλλους. Είμαι έτοιμος να δεχτώ άλλους τρόπους ζωής, αλλά διατηρώ τη θρησκεία μου και δεν θα επιτρέψω σε κανένα να μου υποδείξει τρόπο συμπεριφοράς".

"Το κόμμα θα γίνει ισχυρότερο και θα είναι καλύτερα προσαρμοσμένο στις πραγματικότητες της τουρκικής δημοκρατίας. Τώρα υπάρχουν στενά δημοκρατικά σύνορα. Θα τα διευρύνουμε μέσω δημοκρατικού αγώνα. Δημοκρατία δε σημαίνει διαφορετικά κόμματα, σημαίνει διαφορετικές φωνές. Η διαφορά μεταξύ του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας και του Κόμματος του Ορθού Δρόμου είναι μόνο στα πρόσωπα", κατέληξε ο Γκιουλ, λέγοντας πως από τις δημοσκοπήσεις που κάνει το Κόμμα της Ευημερίας, η λαϊκή υποστήριξη προς αυτό φτάνει το 30%.

ΠΡΑΓΑ.-

Ο Τσέχος Πρόεδρος Βάτσλαβ Χάβελ εκτίμησε χθες ότι ενισχύονται οι πιθανότητες της νεοδιορισθείσας υπηρεσιακής κυβέρνησης να κερδίσει την υποστήριξη του Κοινοβουλίου.

Από τις αρχές του Γενάρη, όταν ο Χάβελ ονόμασε πρωθυπουργό τον Γιόζεφ Τοσόφσκι, οι πολιτικοί αρχηγοί διεξάγουν διαπραγματεύσεις για τους όρους έγκρισης του σχήματος. Η πολιτική ζωή της χώρας έχει παραλύσει ήδη από το Νοέμβριο, όταν κατέρρευσε η κυβέρνηση του Βάτσλαβ Κλάους.

Ο Πρόεδρος Χάβελ, μετά τις συναντήσεις του χθες με τους πολιτικούς αρχηγούς - προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο - εμφανίστηκε πιο αισιόδοξος. Η υπηρεσιακή κυβέρνηση (η οποία θα κυβερνήσει ούτως ή άλλως έως τον Ιούνιο, όταν θα διεξαχθούν εκλογές) "έχει περισσότερες πιθανότητες από ό,τι είχε χθες" να λάβει την πλειοψηφία των ψήφων την ερχόμενη Τρίτη στο Κοινοβούλιο, όπως είπε. Η εκτίμησή του ενισχύεται από τη "συγκαταβατική" απάντηση του Μίλος Ζέμαν, ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης.