Πριν ακόμα βγει ο χρόνος, τα περί "Κεντροαριστεράς" αποκαλύφθηκαν χωρίς τα φτιασιδώματα που θέλησαν να τους προσδώσουν οι διάφορες αμπελοφιλοσοφίες των παροικούντων το Μέγαρο Μαξίμου. Εμφανίστηκαν, όπως πραγματικά είναι. Ως το ιδεολογικό - πολιτικό περίβλημα ενός χωρίς αρχές παζαριού μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ, για το πώς θα ενωθούν "εις σάρκαν μίαν", αν και όχι κατ' ανάγκην σε ενιαία οργανωτική έκφραση, τα δυο κόμματα. Το αλισβερίσι περί των δημοτικών εκλογών μεταξύ Χαρ. Τρικούπη και Κουμουνδούρου είναι χαρακτηριστικό δείγμα του τι θα ακολουθήσει. Βασικά, όμως, αυτό που πέτυχε η προβαλλόμενη "κεντροαριστερή" σκέψη, ήταν να αποδειχτεί και να αποκαλυφθεί ως το σαθρό παραμύθι πάνω στο οποίο οι σημερινοί διαχειριστές του συστήματος ελπίζουν να στηριχτούν, για να "αποκοιμίσουν" τα λαϊκά στρώματα και να προωθήσουν τις νεοφιλελεύθερες επιλογές τους.

***

"

Το γιατί, είναι απόλυτα εξηγήσιμο. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει καταγραφεί ως ο έτερος συνεπής πολιτικός υπηρέτης των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου, δίπλα στην ευρωπαϊκή Χριστιανοδημοκρατία. Από την άλλη, στην Ελλάδα, οι "κληρονόμοι" του Α. Παπανδρέου, διδαγμένοι στην πολιτική πρακτική της κατασκευής κάλπικων διαχωριστικών γραμμών, δε θα ήθελαν το "κεντροαριστεροδέξιο" εγχείρημά τους να μην έχει και μια δόση από "Δεξιά - Αντιδεξιά". Οχι, βέβαια, τόσο έντονη όσο τη δεκαετία του '80, αλλά ωστόσο ορατή, μιας και ο δικομματισμός, όσο περισσότερο σε κάνει να ξεχνάς ποια είναι η "γαλάζια" και ποια η "πράσινη" πλευρά του, τόσο περισσότερο έχει ανάγκη από τη διατήρηση κίβδηλων διαχωριστικών γραμμών μεταξύ εκείνων που τον απαρτίζουν.

***

Το σίγουρο είναι ότι η περιβόητη "Κεντροαριστερά" θα συνεχίσει να αποτελεί θεωρητικό υποστύλωμα μιας βαθιά αντιλαϊκής πορείας, στην οποία επιδίδεται το κυβερνητικό κόμμα, και στην οποία δηλώνει διαθέσιμος συνεργάτης ο ΣΥΝ. Πρόκειται, όμως, για ένα εξόφθαλμα "σαπουνοφουσκοειδές" θεωρητικό υπόβαθρο. Για ένα νοητικό κατασκεύασμα άνευ αντικρίσματος. Και, συγκεκριμένα, άνευ κοινωνικού αντικρίσματος. Διότι τα πολιτικά κόμματα, όπως και τα θεωρητικά εργαλεία με τα οποία αναπτύσσουν και προωθούν την πρακτική τους και τη στόχευσή τους, έχουν αντικειμενική βάση πάνω στην οποία εκτυλίσσουν τη δράση τους. Και αυτή η βάση δεν είναι άλλη από τα κοινωνικά, τα ταξικά συμφέροντα που καλούνται να εκπροσωπήσουν και να υπηρετήσουν.

Σε ό,τι αφορά την "Κεντροαριστερά", με την έννοια των πολιτικών φορέων που τη λανσάρουν, έχει την εξής κοινωνική βάση: Τους βιομηχάνους, που δηλώνουν ότι ο τρέχων προϋπολογισμός είναι ο "καλύτερος προϋπολογισμός" που έχει ψηφιστεί ποτέ (!) και τον κύριο... Μπερνς, τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ο οποίος με το που πάτησε το πόδι του στη χώρα μας μετέφερε μήνυμα του Μπ. Κλίντον ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης! Τόσο "αριστερή" η "Κεντροαριστερά", δηλαδή...

***

Ακόμα παραπέρα, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΝ, σε συνεργασία με τους "διανοούμενους" της άνευ περιεχομένου "θεσμολογίας", νομίζουν, μέσω της "απο-επιστημονικοποίησης" της πολιτικής ορολογίας, ότι μπορούν να απο-ενοχοποιηθούν κιόλας στα μάτια των εργαζόμενων, για την ιδιότητά τους να συνωθούνται στα "κατοικίδια" της ολιγαρχίας. Σκέφτονται: Αν αποσιωπήσουμε τις πραγματικές διαχωριστικές και ταξικές γραμμές που χωρίζουν την ελληνική κοινωνία, αν αποσιωπήσουμε τη σημασία της πολιτικής και οικονομικής εξάρτησης της χώρας από τα ιμπεριαλιστικά και πλουτοκρατικά κέντρα (όπως αυτή εκδηλώνεται στις μέρες μας μέσω του Μάαστριχτ, του ΝΑΤΟ κλπ), αν μάλιστα καταφέρουμε να βαφτίσουμε σαν "αριστερά" από την ΕΕ, την ΟΝΕ και το ΝΑΤΟ, μέχρι το ΣΕΒ και το ΔΝΤ (!), τότε πολύ ευκολότερα και κυρίως συναινετικότερα θα προωθείται η πολιτική του "ευχαριστούμε", απέναντι στις ΗΠΑ και του "ό,τι πείτε εσείς", απέναντι στους εγχώριους μεγαλοσχήμονες.

***

Μόνο που σε κάθε έθνος, έτσι και στο ελληνικό, υπάρχουν δυο έθνη. Το ένα είναι το έθνος των εργατών και όλων των λαϊκών στρωμάτων. Το άλλο είναι εκείνο των αστών. Η "Κεντροαριστερά" είναι ένα, ακόμα, αντιλαϊκό καταφύγιο, αυτού του δεύτερου, του αντιδραστικού έθνους των πλουτοκρατών.

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Μια χρονιά αποκάλυψης του χαρακτήρα και της ουσίας της πολιτικής και των θέσεων του ήταν το 1997 για το Συνασπισμό. Την επόμενη των εκλογών με τις οποίες επανήλθε στη Βουλή, το κόμμα αυτό, καθώς υποχρεώθηκε να τοποθετείται συγκεκριμένα στα ζητήματα της πολιτικής συγκυρίας, αναγκάστηκε να αποκαλύψει και το πραγματικό του πρόσωπο. Κι αυτό δεν είναι άλλο παρά εκείνο του Κόμματος της... προγραμματικής συμπολίτευσης στην κυβερνητική πολιτική. Αφού όλη η πορεία του ΣΥΝ, στο χρόνο αυτό, αποκάλυψε ένα κόμμα δορυφόρο του ΠΑΣΟκικού άστρου και "αριστερού" βαστάζου της αντιλαϊκής κυβερνητικής πολιτικής σ' όλους σχεδόν τους τομείς. Πράγμα, άλλωστε, που εκτιμήθηκε δεόντως από την κυβέρνηση Σημίτη και το ΠΑΣΟΚ, που έχρισαν το κόμμα αυτό επίσημα ΣΥΝεταίρο τους στα Κεντροαριστερά τους σενάρια.

Από το Φεβρουάριο, με τη Σύνοδο της ΚΠΕ για την εκλογική τακτική του στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του 1998, η ηγεσία του ΣΥΝ έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως επιδιώκει τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, κατ' αρχήν στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές. Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο σηματοδοτούσε τη στάση του, αλλά και έδινε άλλοθι στην αντιλαϊκή κυβερνητική επέλαση στα δικαιώματα των εργαζομένων. Στην πορεία, βεβαίως, ο ΣΥΝ, στήριξε ανοιχτά την πολιτική της κυβέρνησης Σημίτη και μετατράπηκε, "αυτοβούλως", σε "αιχμή του δόρατος" της κυβέρνησης για την πλαγιοκόπηση των μεγάλων αγώνων της αγροτιάς. Στελέχη του, κι ανάμεσά τους η κοινή υποψήφια ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ για το δήμο της Αθήνας Μ. Δαμανάκη, ανοιχτά με δηλώσεις τους βγήκαν εναντίον των αγροτικών κινητοποιήσεων. Ταυτόχρονα, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αποπροσανατολίσουν τον αγώνα της αγροτιάς, εξωραϊζοντας την κοιναγορίτικη αντιαγροτική πολιτική.

Εκεί, που ο ΣΥΝ "έδωσε τα ρέστα του" στη στήριξη της κυβερνητικής πολιτικής, ήταν με τη "μέχρις εσχάτων" υπεράσπιση του "κοινωνικού διαλόγου" - απάτης στα πλαίσια του "κοινωνικού εταιρισμού", που πρεσβεύει το κόμμα αυτό. Αυτό, ενώ η κυβέρνηση Σημίτη είχε ξεκαθαρίσει πως, όχι μόνον δεν προτίθεται να αλλάξει την αντιλαϊκή της πολιτική, αλλά, αντίθετα, μέσω του στημένου "κοινωνικού διαλόγου" επιδίωκε να περάσει νέα ακόμα πιο αντεργατικά μέτρα στο όνομα του Μάαστριχτ και της ΟΝΕ. Το γεγονός ότι, τελικά ο ΣΥΝ αποχώρησε από τον "κοινωνικό διάλογο" δεν μπορεί να εκληφθεί παρά ως αναγκαστικός ελιγμός που είχε στόχο και την εξαπάτηση των εργαζομένων. Από την άποψη αυτή, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο Ν. Κωνσταντόπουλος, λειτουργώντας σαν διαμεσολαβητής της κυβέρνησης μέχρι την τελευταία στιγμή, με αλλεπάλληλες συναντήσεις με τις συμβιβασμένες ηγεσίες των τριτοβάθμιων οργανώσεων και με την ηγεσία του ΣΕΒ, προσπάθησε να σώσει τη χαμένη αξιοπιστία του κοινωνικού διαλόγου!

Κατά τα λοιπά, δεν υπάρχει νομοσχέδιο που να αφορά σοβαρά ζητήματα της κυβερνητικής πολιτικής το οποίο να μη στήριξε ο ΣΥΝ! Επαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην προπαγάνδιση και στήριξη του γνωστού νόμου "Ι. Καποδίστριας" που οδηγεί σε βίαιη διάλυση χιλιάδων κοινοτήτων και επιχειρεί να μετατρέψει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε Ανώνυμη Επιχείρηση - εξάρτημα του κυβερνητικού μηχανισμού για την άσκηση φορομπηχτικής πολιτικής, ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών και λειτουργιών της ΤΑ.

Στήριξε στην ουσία, αν και για λόγους δημαγωγικούς δεν τον υπερψήφισε, το νόμο Αρσένη, που, στην πραγματικότητα οδηγεί στην υποβάθμιση και την κατάργηση της δημόσιας Δωρεάν Παιδείας. Οι ενστάσεις του ΣΥΝ περιορίζονταν στον τρόπο, με τον οποίο θα γίνονται οι προσλήψεις, συμφωνώντας, ουσιαστικά, και με την κατάργηση της επετηρίδας στις προσλήψεις εκπαιδευτικών... Αξίζει να σημειωθεί, ακόμα, η σκόπιμη απουσία του κόμματος αυτού κατά την ψήφιση του νομοσχέδιου του υπουργείου Ανάπτυξης για τις βιομηχανικές περιοχές με αποτέλεσμα να περάσει το σχετικό νομοσχέδιο, με το οποίο προωθείται και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ...

Ολα αυτά, η ηγεσία του ΣΥΝ τα βαφτίζει "προγραμματική αντιπολίτευση", τη στήριξη δηλαδή επί της ουσίας της αντιλαϊκής πολιτικής και των επιλογών της κυβέρνησης Σημίτη και τη... σκληρή κριτική σε δευτερεύοντα ζητήματα ήθους και ύφους και του τρόπου διαχείρισης της εξουσίας. Σε κάθε περίπτωση, η τακτική στήριξης της κυβερνητικής πολιτικής από το ΣΥΝ, έχει να κάνει με την κοινή προγραμματική βάση των δύο κομμάτων και τον ευρωατλαντισμό που τα διέπει και που τα οδηγεί στη συνδιαχείριση της Εξουσίας μέσω της "κεντροαριστερής συνεργασίας"...

Καθώς ο "αυτόνομος ρόλος" και η "προγραμματική αντιπολίτευση" του ΣΥΝ καταλήγει στη σύγκλιση και συμπόρευση με την κυβερνητική πολιτική, φυσιολογικά, τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από την ηγεσία του ΣΥΝ, εντείνεται η προσπάθεια για την "κεντροαριστερή συνεργασία" των δύο κομμάτων, με στόχο τη νομή της εξουσίας, ασφαλώς.

Ετσι η ηγεσία του ΣΥΝ μόνιμα προβάλλει την ανάγκη προγραμματικής κεντροαριστερής σύγκλισης ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ. Για την προώθηση της "κεντροαριστερής συνεργασίας" - πέραν των διεργασιών που γίνονται μέσα από τους γνωστούς ομίλους και "συντροφίες" στις οποίες συμμετέχουν ηγετικά στελέχη των δύο κομμάτων - έγιναν και επίσημες συναντήσεις των ηγεσιών των δύο κομμάτων και συνάντηση Σημίτη - Κωνσταντόπουλου. Καρπός αυτών των διεργασιών, για την ώρα, είναι η κοινή υποψηφιότητα της Μ. Δαμανάκη για το Δήμο της Αθήνας...

Βεβαίως, καθώς εκδηλώνονται έντονες αντιδράσεις τόσο στο χώρο του ΣΥΝ όσο και στο ΠΑΣΟΚ, η προώθηση του εγχειρήματος συναντά δυσκολίες και για το λόγο ότι ο κάθε εταίρος επιδιώκει καλύτερους όρους συμμετοχής στη νομή της εξουσίας. Εδώ, ακριβώς βρίσκεται και η διελκυστίνδα των "συγκρούσεων" ανάμεσα στους δύο εταίρους. Ο Κ. Σημίτης και το ΠΑΣΟΚ έχουν, ασφαλώς, τον πρώτο λόγο και "μοιράζουν την τράπουλα" αξιοποιώντας και το γεγονός πως ο ΣΥΝεταίρος τους είναι "αγκιστρωμένος" στη βάση της "προγραμματικής σύγκλισης". Από την άλλη, η ηγεσία του ΣΥΝ πασχίζει να πετύχει μια συντεταγμένη προσχώρηση που θα της εξασφάλιζε ευνοϊκότερους όρους στη "μάχη" για τη μοιρασιά της πίτας, προσπαθώντας, ταυτόχρονα, να αποφύγει το "διεμβολισμό" του χώρου και την απορρόφησή του από το ΠΑΣΟΚ. Σ' αυτήν την ιδιόμορφη "διαμάχη" οι εκβιασμοί, οι μεθοδεύσεις και οι "εξαγορές" είναι στην ημερήσια διάταξη. Ενώ, όσον αφορά το ΣΥΝ, στην προσπάθεια της ηγεσίας του να επιβάλει την "κεντροαριστερή συνεργασία" - όπως έδειξαν οι μεθοδεύσεις για την επιβολή της υποψηφιότητας Δαμανάκη - πέρα από τις εκβιαστικές μεθοδεύσεις δε δίστασαν να φθάσουν και σε καλπονοθευτικές πρακτικές. Μάλιστα, εξαιτίας αυτών των μεθοδεύσεων, βγήκαν στο προσκήνιο αντιθέσεις και διαφωνίες που αποκαλύπτουν και τον πραγματικό χαρακτήρα αυτού του κόμματος της... "ανανεωτικής εκσυγχρονιστικής Αριστεράς".

Κι ενώ το "αλισβερίσι" για την προαποφασισμένη συνεργασία στις δημοτικές εκλογές σ' όλη τη χώρα καλά κρατεί, οι όποιες διαφορές, τόσο στο εσωτερικό του ΣΥΝ όσο και των εταίρων του ΠΑΣΟΚ εντοπίζονται απλώς, αν η συνεργασία θα γίνει με κεντρική συμφωνία ή χωρίς κεντρικές συμφωνίες, στο όνομα των τοπικών κοινωνιών! Κι αυτό, γιατί η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ θέλει την κεντρική συμφωνία για να τη χρησιμοποιήσει και προπαγανδιστικά για τη στήριξη της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης από το ΣΥΝεταίρο του. Από την άλλη, στο ΣΥΝ, ο φόβος να αποκαλυφθεί και καταγραφεί επίσημα το κόμμα αυτό ως συμπληρωματική δύναμη του ΠΑΣΟΚ και "δεκανίκι" της αντιλαϊκής κυβερνητικής πολιτικής προκαλεί παρενέργειες σ' ορισμένα στελέχη του που, ως "φύλλο συκής" ζητούν, μόνο, να μην γίνει συνεργασία στις μεγάλες Νομαρχίες. Ο στόχος είναι "να ρίξουν στάχτη στα μάτια" των εργαζομένων. Τον ίδιο εμπαιγμό επιχειρεί, συνολικά, η ηγεσία του ΣΥΝ που, ενώ προωθεί στο προσκήνιο και το παρασκήνιο την "κεντροαριστερή συνεργασία" στη βάση της κυβερνητικής πολιτικής, ταυτόχρονα, παρουσιάζεται να οξύνει, φραστικά βεβαίως, την αντιπολίτευση στην κυβερνητική πολιτική, για να διασκεδάσει τις αντιδράσεις των οπαδών του στη ΣΥΝεργασία με το ΠΑΣΟΚ...

Οσον αφορά τη στάση του ΣΥΝ στα ζητήματα των σχέσεων με τις Βρυξέλλες, τους Αμερικάνους και το ΝΑΤΟ, τα Ελληνοτουρκικά κλπ, η στάση του κόμματος κινήθηκε από την άκριτη στήριξη των κυβερνητικών επιλογών. Κάποια "κριτική", σ' ορισμένες περιπτώσεις, αφορούσε, απλώς, τις διαδικασίες είτε τις μεθοδεύσεις και την αδιαφάνεια που χαρακτηρίζει την κυβερνητική πρακτική.

Εκτός των άλλων, η ηγεσία του ΣΥΝ πλειοδότησε στη στήριξη όσων αποφασίστηκαν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη και το Σύμφωνο Σημίτη - Ντεμιρέλ όπου, ουσιαστικά προωθήθηκε η ΝΑΤΟποίηση του Αιγαίου και η προώθηση της αμερικανικής επικυριαρχίας σε βάρος των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων μας. Κι όμως, ο ΣΥΝ χαρακτήρισε "σημαντικό θετικό βήμα" για αξιοποίηση τις σχετικές εξελίξεις, φθάνοντας στο σημείο να επικρίνει τις άλλες δυνάμεις και όσους εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους!

Δεν είναι τυχαίο ότι το κόμμα αυτό έχει εγκαταλείψει κάθε αντιιμπεριαλιστική, αντιΝΑΤΟική τοποθέτηση, ακόμα και τη φραστική αντιπαράθεση για τέτοια ζητήματα. Ετσι έδωσε πλήρη κάλυψη στη συμφωνία της κυβέρνησης για τη νέα δομή του ΝΑΤΟ, μέσω της οποίας υπονομεύεται η εθνική κυριαρχία, ενώ η μετατροπή του ΝΑΤΟ σε παγκόσμιο τρομοκράτη των λαών και η συμμετοχή της Ελλάδας στις δυνάμεις ταχείας επέμβασης σε βάρος των λαών που αντιστέκονται εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους και για τη χώρα μας. Στη βάση αυτή, η ηγεσία του ΣΥΝ έδωσε άλλοθι στην κυβέρνηση για συμμετοχή της στην επιχείρηση καθυπόταξης του αλβανικού λαού από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της ΕΕ, αφού η μόνη "αντιπολίτευσή" του προς την κυβέρνηση για τις σχετικές ενέργειές της ήταν η παραίνεση, απλώς να συντονίζει τα βήματά της με την ΕΕ...

Επίσης, ο ΣΥΝ στήριξε τη Συμφωνία του Αμστερνταμ, όπου αποφασίστηκε η συνέχιση και ένταση της λιτότητας χωρίς ημερομηνία λήξης για τους εργαζόμενους με το λεγόμενο "Σύμφωνο Σταθερότητας", ενώ αποφασιζόταν και η εφαρμογή της Συνθήκης Σένγκεν για τον περιορισμό και την καταπάτηση ατομικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Κατά τα άλλα, ενώ ήδη η ηγεσία του έχει εκφραστεί θετικά για τη Συνθήκη του Αμστερνταμ, ο ΣΥΝ προβάλλει και αναμένεται - τη φετινή χρονιά - να συζητήσει το αίτημα για δημοψήφισμα για τη Συνθήκη του Αμστερνταμ, απλώς για... δημαγωγικούς λόγους.

Η συγκεκριμένη πολιτική και τακτική του ΣΥΝ, όπως αποκαλύπτεται στο χρόνο που πέρασε, επιβεβαιώνει απόλυτα τη διαπίστωση που περιλαμβάνεται στην απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ τον περασμένο Οκτώβρη, πως:

Ο ΣΥΝ, παρά το γεγονός ότι νιώθει τον κίνδυνο της ενσωμάτωσης και απορρόφησής του από το ΠΑΣΟΚ, προχωρά σε διαπραγματεύσεις με το κυβερνητικό κόμμα, επιδιώκει να κάνει ένα σκληρό παζάρι στη διανομή των θέσεων. Ενώ προωθεί σταθερά την επιλογή της συνεργασίας, για τα μάτια του κόσμου, την καλύπτει με μια σκληρή φραστική αντιπολίτευση, κύρια σε ζητήματα ύφους και ήθους της εξουσίας.

Είναι φανερό ότι αυτό που φέρνει το ΣΥΝ κοντά στο ΠΑΣΟΚ, ανεξάρτητα αν θα εκφραστεί άμεσα με επίσημη συνεργασία, είναι η κοινότητα θέσεων και αντιλήψεων, η σαφής προγραμματική τους σύγκλιση που γεννά και την ανάγκη συμμετοχής στην πίτα της εξουσίας. Η συζήτηση που διεξάγεται μεταξύ τους, εν μέρει ανοιχτά και κυρίως παρασκηνιακά, δεν έχει να κάνει σε τίποτε με τα λαϊκά συμφέροντα. Αντίθετα και μόνο ως συζήτηση προσφέρεται για σωσίβιο στην κυβερνητική πολιτική.