Καταστροφική θ' αποβεί για το μέλλον του Οργανισμού η καθυστέρηση, που διαπιστώνεται στον τομέα των επενδύσεών του, υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στο "Ρ" ο Κυριάκος Κιουλάφας, πρώην γενικός διευθυντής του ΟΤΕ.Επίσης, χαρακτηρίζει "πολυτέλεια" με μεγάλο ρίσκο για τον ΟΤΕ τις εξαγορές στο εξωτερικό και καλεί τους αρμόδιους να προχωρήσουν στη σύναψη των προγραμματικών συμφωνιών, ενώ υποστηρίζει την ανάγκη για τοποθέτηση νέας διοίκησης ευρύτερης πολιτικής αποδοχής.

Η συνέντευξη του Κ. Κιουλάφα είναι η εξής:

- Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, παρά τα όσα αντίθετα υποστήριζε ως αντιπολίτευση, ήταν αυτή τελικά που έκανε την ιδιωτικοποίηση. Ενας από τους λόγους που επικαλέστηκε ήταν η ανάγκη κεφαλαίων. Είχε πράγματι ανάγκη αυτά τα κεφάλαια;

- Κατ' αρχάς θα πρέπει να σας πω ότι δεν είχε ανάγκη ο ΟΤΕ τη μετοχοποίηση, για να καλύψει το επενδυτικό του πρόγραμμα. Τα κέρδη του ήταν αρκετά, για να υλοποιήσει τις επενδύσεις της επόμενης πενταετίας. Αλλά και αφού έκανε τη μετοχοποίηση, τα κεφάλαια αυτά δεν έχουν επενδυθεί, και μάλιστα δεν έχουν επενδυθεί προς την κατεύθυνση που θα έπρεπε. Πέρυσι - που έγινε η πρώτη μετοχοποίηση - είχαν προγραμματιστεί να επενδυθούν 265 δισεκατομμύρια δραχμές για το 1996. Μέχρι τον περασμένο Νοέμβρη επενδύθηκαν μόνο 25 δισ. Βέβαια, στο τέλος παρουσίασαν κάποιες επενδύσεις, που εγώ τις αποκαλώ λογιστικές επενδύσεις.

Ομως, επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό του ΟΤΕ δεν έγιναν. Γιατί το να αυξάνεις το κεφάλαιο των θυγατρικών, να δανείζεις δηλαδή κεφάλαια στις θυγατρικές σου, αυτό δεν είναι επένδυση.

- Πάντως, η εικόνα που δίνει η Διοίκηση είναι διαφορετική...

- Θα περιοριστώ μόνο σ' ένα παράδειγμα. Στο ενημερωτικό δελτίο που εξέδωσε ο ΟΤΕ, προκειμένου να κάνει τη δεύτερη μετοχοποίηση αναφέρει ότι θα κάνει μέχρι το τέλος του 1997 ψηφιακοποίηση 60% (σελ. 24). Δηλαδή, θα έκανε επενδύσεις που θα έφταναν το ποσοστό ψηφιακοποίησης στο δίκτυό του στο 60% - από 43% που ήταν πέρσι. Μέχρι στιγμής, έχει 43% και εκτιμάται ότι στο τέλος του έτους θα έχει 50%. Αυτό το 10% που θα έπρεπε να κάνει - και το οποίο τώρα εκ των πραγμάτων δε θα το κάνει - σημαίνει υστέρηση εσόδων της τάξης των 25 δισεκατομμυρίων. Αρα, η απώλεια των κερδών εκτιμάται σε 8-10 δισ. Κατά συνέπεια έχει μια σοβαρή ασυνέπεια η διοίκηση του ΟΤΕ.

- Ποιοι είναι οι λόγοι αυτής της ασυνέπειας;

- Δεν κάνουν τίποτα γιατί δεν παίρνουν αποφάσεις. Φοβούνται, δεν μπορούν, δε θέλουν, δεν καταλαβαίνω... Θα πρέπει να γίνει συνείδηση ότι όταν αναλαμβάνεις τη διοίκηση σ' έναν τέτοιο Οργανισμό, το μεγαλύτερο κακό που μπορείς να κάνεις, είναι ν' αναβάλλεις τη λήψη αποφάσεων. Η καθυστέρηση σημαίνει απώλεια εσόδων.

- Για το ζήτημα των ψηφιακών, υπάρχει το επιχείρημα ότι με την εμπλοκή της Δικαιοσύνης και το θόρυβο που ξεσηκώθηκε δεν ήταν οι καλύτερες συνθήκες για να παρθούν αποφάσεις...

- Κατ' αρχάς, γι' αυτό δε φταίει ο ΟΤΕ. Η επιχείρηση δεν ανήκει ούτε στη σημερινή ούτε στη χτεσινή Διοίκηση. Αυτός δεν είναι λόγος να μην παίρνονται αποφάσεις. Ο ΟΤΕ πρέπει να πάει μπροστά.

- Σε σχέση με τις υπόλοιπες θυγατρικές που δημιουργούνται αφειδώς... - Είναι λάθος. Δίνονται δισεκατομμύρια... Λυπάμαι που το λέω, αλλά έχω σοβαρά ερωτηματικά αν είναι οικονομική σκοπιμότητα ή μη. Βολεύουμε και τους δικούς μας...

- Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια πραγματική εισβολή από συμβούλους που πληρώνονται αδρά και μάλιστα αμφίβολης αποτελεσματικότητας.

- Αυτό το άνοιγμα προς την αγορά, που θέλει να κάνει ο ΟΤΕ και ευαγγελίζεται η κυβέρνηση, είναι συνδεδεμένο με μια σειρά από συμβούλους, εταιρίες συμβούλων, με μόνιμη πλέον παρουσία στα γραφεία του Οργανισμού. Αλλά, κάποια στιγμή θα έπρεπε να τους ζητηθεί πόσα έχουν πάρει αυτοί οι σύμβουλοι και τι υπηρεσία έχουν προσφέρει. Θα πρέπει η διοίκηση να κάνει γνωστό τι χρήματα έχουν δοθεί σ' αυτούς τους συμβούλους. Υπάρχει μεγάλη σπατάλη.

- Πόσο συνετές είναι οι απόπειρες του ΟΤΕ να αγοράζει μερίδια ξένων τηλεπικοινωνιακών οργανισμών;

- Θα τις θεωρήσω συνετές όταν θ' αρχίσουν να φέρνουν έστω και ένα δολάριο στην Ελλάδα. Μέχρι τώρα δίνουμε εμείς.

Οχι μόνο δεν έχουμε εξαντλήσει τα περιθώρια επενδύσεων στην Ελλάδα, αλλά πάμε να κάνουμε και μεγάλη ζημιά. Αυτή τη στιγμή για τον ΟΤΕ είναι πολυτέλεια οι κινήσεις προς τα έξω. Και νομίζω ότι υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν τα λεφτά. Αυτό θα 'θελα να το σημειώσω. Αμφιβάλλω σοβαρά, αν ο ΟΤΕ θα μπορέσει μετά από 2 - 3 χρόνια να έχει κάποια κέρδη.

Θα είχε κάποια έννοια μια τέτοια προσπάθεια σ' αυτές τις χώρες εάν ο ΟΤΕ ο ίδιος κατασκεύαζε τηλεπικοινωνιακό υλικό π. χ. (ψηφιακά). Τότε θα είχε λόγο να αγοράσει, προκειμένου να πουλήσει σ' αυτούς τους Οργανισμούς υλικά. Είναι παρακινδυνευμένες αυτές οι ενέργειες, όταν πολύ περισσότερο, οι ίδιοι δεν μπορούν να κάνουν επενδύσεις στην Ελλάδα. Οταν εδώ χάσαμε - όπως είπα στην αρχή - 10 δισ., γιατί δεν μπορούμε να επενδύσουμε στη χώρα μας.

- Υπάρχει το επιχείρημα ότι αγοράζουμε φτηνά αυτές τις εταιρίες και στο μέλλον η αξία τους θα πολλαπλασιαστεί...

- Αυτό είναι μια πλευρά. Αλλά θα πρέπει να μας πουν πώς θα γίνει, πότε θα γίνει, και το σημαντικότερο, πώς αυτά τα λεφτά θα επενδύονταν στην Ελλάδα. Αν αποδειχτεί ότι δεν είχαν δυνατότητες να τα επενδύσουν στην Ελλάδα, τότε θα μπορούσα να το δεχτώ. Αλλά δε βγήκε ποτέ πουθενά μια τέτοια μελέτη. Υπάρχει μελέτη σκοπιμότητας για την αγορά στη Σερβία; Καλό θα ήταν να μας την παρουσιάσουν. Να μας πείσουν, να την κρίνουμε. Υπάρχουν Ελληνες τεχνοκράτες που μπορούν να κρίνουν... Οι τηλεπικοινωνιακές αγορές των Βαλκανίων, σε κάποιο ποσοστό είναι ανοιχτές. Θεωρητικά ο ΟΤΕ θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί, αλλά με μια προϋπόθεση: Να λειτουργήσει ο ΟΤΕ σωστά στην Ελλάδα. Γιατί, αν συνεχίσει να λειτουργεί έτσι, μπροστά και στην απελευθέρωση, ο ΟΤΕ δε θα μπορέσει να επιβιώσει. Γιατί, πώς είναι δυνατόν να σταθεί στα Βαλκάνια, όταν στην ίδια του τη χώρα θα έχει προβλήματα; Και τέλος, δεν είμαστε δα οι μόνοι που βλέπουμε αυτές τις αγορές. Είναι και άλλοι, και μάλιστα σκληροί ανταγωνιστές, που "έχουν καθαρίσει τα του οίκου τους".

Αυτή η εικόνα που προσπαθεί να παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια η διοίκηση του ΟΤΕ - την εικόνα δηλαδή της "ευμάρειας" - δεν παίρνει υπόψη της ότι τα λεφτά αυτά δεν είναι από αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά γιατί κάνει μια μονοπωλιακή τιμολογιακή πολιτική... Υπάρχει μια αίσθηση άνεσης, γίνονται γαλαντόμοι σε επενδύσεις αυτής της μορφής.

- Δε βλέπουν αυτούς τους κινδύνους;

- Οχι, δε θα υποστήριζα ότι δεν τους βλέπουν. Αλλά διοικείται ο Οργανισμός αυστηρά με πολιτικά κριτήρια. Δηλαδή η εικόνα της "ευμάρειας" εξυπηρετεί τη σημερινή κυβέρνηση. Εξυπηρετεί τον πρώτο στόχο του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ. Χρησιμοποιείται δηλαδή ο ΟΤΕ, για να καλυφθούν άλλες οικονομικές ανάγκες. Σκέφτονται το σήμερα, και όχι τον ίδιο τον Οργανισμό. Κάνουν το πολιτικό τους παιχνίδι. Αλλά ο ΟΤΕ δεν είναι δικός τους, είναι λεφτά του Ελληνα φορολογούμενου και συνδρομητή, δεν έχει δικαίωμα να παίζει κανένας. Και αυτοί τα χρησιμοποιούν για βραχυπρόθεσμους πολιτικούς στόχους.

- Ολοι διαπιστώνουν πως ο ανταγωνισμός δημιουργεί την ανάγκη για διαρκή εκπαίδευση του προσωπικού. Πώς αξιολογείτε τις προσπάθειες που γίνονται; - Η προσπάθεια που κάνει ο ΟΤΕ στην πράξη - όχι στα χαρτιά - σ' ό,τι αφορά στην εκπαίδευση, είναι ανεπαρκέστατη. Δυο χρόνια απέμειναν μέχρι την ολοκληρωτική απελευθέρωση. Πόσοι άραγε υπάλληλοι ξέρουν πως λειτουργούν και πως θα πουλήσουν νέες υπηρεσίες όπως το ISDN, το ΙΝΤΕΡΝΕΤ. Εχουν εκπαιδεύσει ελάχιστους. Οπου παρέχεται εκπαίδευση είναι επιφανειακή και ανεπαρκής. Στα χαρτιά μπορεί να λένε για 80 δισ. Μακάρι να τα δώσουν, αλλά... Αλλωστε, ο ΟΤΕ διαθέτει δικό του εκπαιδευτικό κέντρο, λειτουργεί 30 χρόνια. Πρέπει ο ίδιος ο ΟΤΕ να οργανώσει αυτή την προσπάθεια. Και όχι να δίνει σε αγνώστους "Χ", που δεν έχουν γνώσεις από τηλεπικοινωνίες να εκπαιδεύσουν τους υπαλλήλους του στις πωλήσεις. Δεν πουλάμε πατάτες, ο εκπαιδευτής πρέπει να ξέρει από τηλεπικοινωνίες...

- Πώς βλέπετε, με την παλιότερη εμπειρία σας στον Οργανισμό, να ξεπερνιούνται τα προβλήματα;

- Η καθυστέρηση των επενδύσεων είναι καταστροφική για τον Οργανισμό. Για ν' αποφευχθεί ο κίνδυνος πρέπει, στο διάστημα που απέμεινε και με όρους διαφάνειας, να γίνει η υπογραφή προγραμματικών συμφωνιών. Μόνο έτσι δε θα "κλαίμε" για νέους ανέργους. Και δε θα φτάσουμε ν' αγοράζουμε από πολυεθνικές, που μπορεί να έχουν εργοστάσια σε γειτονικές χώρες, προϊόντα, που μπορεί να φτιάξει η εγχώρια βιομηχανία. Επίσης, επείγει ν' αρχίσει άμεσα πρόγραμμα ουσιαστικής εκπαίδευσης του προσωπικού, με φορέα το εκπαιδευτικό κέντρο του ΟΤΕ. Να σταματήσει ο ΟΤΕ ν' αποτελεί, εισπρακτικό φορέα του κράτους, - γιατί αυτό κάνει - μέχρι σήμερα.

Τέλος, χρειάζεται ν' αλλάξει η φιλοσοφία διοίκησης του Οργανισμού για να διοικηθεί κατά τρόπο που θα εξασφαλιστούν τα συμφέροντα των Ελλήνων φορολογουμένων και των εργαζομένων, ν' αντικατασταθεί η παρούσα Διοίκηση, από άλλη ευρύτερης πολιτικής αποδοχής.

Γιάννης ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ