Βουτηγμένοι στα χρέη είναι οι Ελληνες κτηνοτρόφοι και κάτω από αυτό το βάρος παλεύουν να επιβιώσουν έχοντας να αντιμετωπίσουν, ακόμα, άπειρες δυσκολίες. Το πρόβλημα από τα χρέη που έχουν συσσωρευτεί στις πλάτες των κτηνοτρόφων, τείνει να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, αφού από τους 225.000 περίπου κτηνοτρόφους που αριθμεί η χώρα μας, το 80% είναι χρεωμένοι, ενώ οι συνολικές δανειακές υποχρεώσεις του κλάδου έφτασαν το 1994 τα 300 δισ. δρχ., από τα οποία τα 180 δισ. είναι ληξιπρόθεσμα.

Οι κτηνοτρόφοι που το τελευταίο διάστημα βλέπουν ότι η κατάσταση δεν πάει άλλο, ζητούν την άμεση παρέμβαση του κράτους για τη δίκαια ρύθμιση των χρεών τους και τη λήψη μέτρων ενίσχυσης της κτηνοτροφίας. Ηδη κινητοποιούνται σ' αυτήν την κατεύθυνση, έχοντας δημιουργήσει Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα για τη διάσωση της κτηνοτροφίας, που εκπροσωπεί 25 κτηνοτροφικές οργανώσεις και επιδιώκοντας το διάλογο με τους αρμοδίους. Μέχρι τώρα, όμως, εισπράττουν μόνο την άρνηση και την περιφρόνηση από την κυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα από το υπουργείο Γεωργίας, που επιμένει να παραβλέπει το πρόβλημα και τις προεκτάσεις του.

Η αδιέξοδη κατάσταση που αντιμετωπίζουν πλέον οι κτηνοτρόφοι, δεν οφείλεται τόσο σε δική τους υπαιτιότητα, αλλά κυρίως εξαιτίας της δανειακής πολιτικής των εκάστοτε κυβερνήσεων και της ΑΤΕ και του αρνητικού περιβάλλοντος που δημιουργήθηκε για την κτηνοτροφία από τη δεκαετία του '80 και μετά. Οσον αφορά το πρώτο σκέλος, το πρόβλημα δημιουργήθηκε από τα υψηλά επιτόκια, που το 1994 έφτασαν στο 27%, τους τόκους υπερημερίας, που σε κάποιες περιπτώσεις φτάνουν το 45% και στην κεφαλοποίηση των τόκων ανά τρίμηνο από την ΑΤΕ. Οσον αφορά το δεύτερο σκέλος, ο κλάδος υπέστη ζημία από τα Νομισματικά Εξισωτικά Ποσά (ΝΕΠ), η οποία στο διάστημα που εφαρμόστηκαν (1982 - 1989) έφτασε τα 126 δισ. δρχ. και στη συνέχεια ακολουθούν: Η αλματώδης αύξηση του κόστους παραγωγής, με την απελευθέρωση των ζωοτροφών από το 1990 και μετά, έτσι ώστε τέσσερα χρόνια αργότερα, για παράδειγμα, οι ζωοτροφές να έχουν αυξηθεί κατά 60%. Επίσης, από την τιμαριθμική πολιτική που ακολουθούσε και ακολουθεί το υπουργείο Εμπορίου και από το καθεστώς που επιβάλλουν η ΚΑΠ και η ΓΚΑΤΤ. Από τα παραπάνω είναι κατανοητό λοιπόν ότι όλα αυτά τα εξωγενή αίτια δυσκόλεψαν και δυσκολεύουν το ξεπλήρωμα των χρεών των κτηνοτρόφων.

Ατελέσφορη πολιτική

Η πολιτεία όμως μέχρι τώρα δεν ασχολήθηκε σοβαρά με την επίλυση των προβλημάτων που ταλανίζουν την ελληνική κτηνοτροφία, ώστε να πετύχει την ανάπτυξή και την εξυγίανσή της, τη στιγμή που υπάρχουν περιθώρια να γίνει ένας δυναμικός κλάδος και να καλύψει τις ανάγκες της χώρας μας, ώστε να αποφευχθούν οι αθρόες εισαγωγές κτηνοτροφικών προϊόντων. Και αυτό φαίνεται καθαρά και στην περίπτωση της ρύθμισης των χρεών. Από το 1989 και μετά έχουν γίνει συνολικά επτά ρυθμίσεις για τα κτηνοτροφικά χρέη, αλλά καμιά τους δεν έλυσε το πρόβλημα. Αντίθετα το διόγκωσαν, φέρνοντας τους κτηνοτρόφους σε απόγνωση. Ετσι. ούτε η τελευταία ρύθμιση που υπογράφηκε από τον υπουργό Γεωργίας, Γ. Μωραφιτη, στις 8/2/1994 αποτελεί εξαίρεση.

Οι κτηνοτρόφοι ζητούν την τροποποίησή της και της επισυνάπτουν μια σειρά από ατέλειες και αδυναμίες, όπως: Δε ρυθμίζονται οι οφειλές πέραν της 31/12/91 και στο μεγαλύτερο μέρος τους οι βραχυπρόθεσμες οφειλές. Οι κτηνοτρόφοι υποστηρίζουν πως η συγκεκριμένη ρύθμιση καλύπτει μόνο το 25% των περιπτώσεων. Επίσης, δε ρυθμίζονται οι μη βιώσιμες μονάδες, χωρίς να έχει λογικά αποσαφηνιστεί η έννοια της βιωσιμότητας. Οι κτηνοτρόφοι λένε πως η βιωσιμότητα δεν πρέπει να είναι όρος, αλλά σκοπός της ρύθμισης. Ακόμα, γίνεται διαφορετική μεταχείριση των μονάδων ανάλογα με τον τόπο εγκατάστασης, καθώς και κεφαλοποίηση των τόκων με υψηλό επιτόκιο. Μπρος σ' όλα αυτά οι κτηνοτρόφοι ζητούν, να μην υποβληθούν μόνο αυτοί σε θυσίες αφού δεν ευθύνονται εξ ολοκλήρου οι ίδιοι για την κατάσταση που διαμορφώθηκε, αλλά και το κράτος μαζί με την ΑΤΕ, να επιμεριστεί το βάρος, ώστε τελικά να μπορέσει να ανακάμψει η ελληνική κτηνοτροφία.

Κώστας ΔΕΤΣΙΚΑΣ

Πρόγευση "πακέτο" για το τι περιμένει τους αγρότες και φέτος, έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ανακοίνωση των αγροτικών τιμών που οδηγούν σε νέα συρρίκνωση του αγροτικού εισοδήματος, με δραστική μείωση στις τιμές και άλλα περιοριστικά μέτρα - στην προοπτική της παραπέρα φιλελευθεροποίησης της αγοράς που προβλέπει η ΓΚΑΤΤ. Με τις προτάσεις για τα αγροτικά προϊόντα περιόδου 1995/96 - που ανακοινώθηκαν την περασμένη Τρίτη και θα παρουσιαστούν αύριο στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας στις Βρυξέλλες - επιβάλλονται για μια ακόμα χρονιά μεγάλες μειώσεις στις τιμές και άλλοι περιορισμοί στα προϊόντα, που το καθεστώς αγοράς τους (ΚΟΑ) αναθεωρήθηκε στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ. Φέτος, λοιπόν, τελευταία χρονιά της τριετούς μεταβατικής περιόδου για την ολοκληρωμένη εφαρμογή της νέας ΚΑΠ επιβάλλονται:

Στα σιτηρά (στάρι σκληρό και μαλακό, κριθάρι και καλαμπόκι) νέα μείωση 7,4% - πάνω στην περσινή τιμή που είχε, ήδη, μειωθεί 7,7 και 29% πρόπερσι - για να προσεγγίσει στη "μισή" τιμή της διεθνούς αγοράς... Οσον αφορά τις αντισταθμιστικές, στρεμματικές ενισχύσεις, βεβαίως, αυξάνονται, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να αναπληρώσουν το χαμένο εισόδημα, λόγω της δραματικής μείωσης των τιμών. Κι αυτό έχει επιβεβαιωθεί στην πράξη, πιο χαρακτηριστικά στην περίπτωση του καλαμποκιού, όπου οι παραγωγοί εγκαταλείπουν την καλλιέργεια. Κι ενώ η χώρα μας είχε φθάσει να παράγει πριν λίγα χρόνια 2 εκατομμύρια τόνους καλαμπόκι, πραγματοποιώντας και μεγάλες εξαγωγές, πέρσι η παραγωγή έπεσε στα 1,2 εκατομμύρια τόνους και αν δεν υπήρχε η έλλειψη δυνατότητας εναλλακτικής καλλιέργειας, θα είχε περισσότερο περιοριστεί. Ετσι, η χώρα μας εξαιτίας της νέας ΚΑΠ οδηγείται στο να εισάγει καλαμπόκι για τις ανάγκες της κτηνοτροφίας μας. Κατά τα άλλα, ισχύουν, επίσης, όλα τα περιοριστικά μέτρα (αγρανάπαυση κ.λπ.) που έχουν αποφασιστεί στα προηγούμενα χρόνια.

Αλλά και στα προϊόντα που έχει γίνει αναθεώρηση, το Διευθυντήριο της ΕΕεφαρμόζει δύο μέτρα και σταθμά υπέρ των βόρειων χωρών. Π.χ. την ώρα που επιβάλλονται γενικά περιοριστικά μέτρα για την καλλιέργεια σιτηρών, με την έγκριση του Διευθυντηρίου, επεκτείνεται η καλλιέργεια σκληρού σταριού στη Γαλλία, κυρίως, και σε ορισμένες άλλες χώρες που παράγουν χαμηλότερης ποιότητας προϊόν που ανταγωνίζεται την ελληνική παραγωγή. Σ' ό,τι αφορά τα γαλακτοκομικά,οι βόρειες χώρες - παραγωγοί ευνοούνται με τη μη εφαρμογή των αποφάσεων της νέας ΚΑΠ για μείωση της γενικής ποσόστωσης παραγωγής κατά 3%. Ετσι, πέρσι και φέτος, δεν επιβλήθηκε μείωση της γενικής ποσόστωσης 2%, ενώ αρνούνται να κατοχυρώσουν στη χώρα μας τους 100.000 τόνους αγελαδινού γάλακτος που είχαν παραχωρήσει προσωρινά σαν αντιστάθμισμα με την αναθεώρηση, κι ενώ η ντόπια παραγωγή δεν καλύπτει τις ανάγκες της χώρας...

Παγώνουν τα χειρότερα...

Στα άλλα βασικά αγροτικά προϊόντα το Διευθυντήριο της ΕΕ προτείνει, τυπικά, το "πάγωμα" των τιμών - ουσιαστικά μεγάλη μείωση αν συνυπολογιστεί ο ελληνικός πληθωρισμός. Ετσι, στο ελαιόλαδο είναι γνωστό πως πέρσι η θεσμική τιμή παρέμβασης μειώθηκε 20% περίπου. Αλλά από πέρσι - και εξακολουθεί να ισχύει και φέτος - η σχετική ενίσχυση προβλέπεται να πληρώνεται μετά τις 15 Οχτώβρη της επόμενης εμπορικής περιόδου! Ταυτόχρονα, καταργείται η επιδότηση στην κατανάλωση (μεταποίηση) και αυξήθηκαν, σχετικά, οι κρατήσεις για την υλοποίηση κάποιων ερευνητικών προγραμμάτων κ.λπ.

Στο βαμβάκι,όπου προς το παρόν επιβάλλεται πάγωμα της τιμής, όπως είναι γνωστό, πέραν της αύξησης του προστίμου συνυπευθυνότητας που επιβλήθηκε πέρσι, ισχύει και η ρύθμιση που προβλέπει, οι ενισχύσεις να δίνονται με βάση το χαμηλότερο δείκτη που προκύπτει συγκριτικά, από την αναλογία εκκοκισμένου προς σύσπορο (ως 32% απόδοση), είτε στη μικρότερη παραγωγή σύσπορου που προκύπτει από τυχόν έλεγχο. Ομως, το καθεστώς στο βαμβάκι αναμένεται να τροποποιηθεί σύντομα στην κατεύθυνση περιορισμού των δαπανών. Το Διευθυντήριο φαίνεται να προωθεί τον καθορισμό εθνικής ποσόστωσης (πλαφόν) που, βέβαια, δε θα καλύπτει παρά μέρος από την παραγωγή της χώρας μας. Παράλληλα, αυτό θα συνδυαστεί με μείωση της ελάχιστης τιμής και αύξηση των προστίμων συνυπευθυνότητας σε περίπτωση υπέρβασης, έτσι που οι συνολικές δαπάνες αν δε μειώνονται να μην ξεπερνούν ένα μέγιστο όριο.

...Και προωθούν άλλα.

Το πρόβλημα με τα καπνά,όπου καταργήθηκαν η τιμή παρέμβασης και οι εξαγωγικές επιδοτήσεις και μειώθηκε δραστικά η καλλιέργεια κ.λπ., παραμένει οξύτατο, ενώ δεν έχουν εφαρμοστεί ούτε και τα ελάχιστα διορθωτικά που αποφασίστηκαν από πέρσι, για απόδοση του πριμ απευθείας στους παραγωγούς κ.λπ. Η άρνηση του Διευθυντηρίου της ΕΕ να υιοθετήσει τις τροπολογίες που υπέβαλε ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, Β. Εφραιμίδης, στο Ευρωκοινοβούλιο και που θα βελτίωναν τη θέση των παραγωγών, δείχνει παραστατικά τις προθέσεις...

Τέλος, όσον αφορά τα οπωροκηπευτικά,στα οποία οι προτάσεις της Επιτροπής προβλέπουν "πάγωμα" τιμών κ.ά. Ενόψει της εφαρμογής της συμφωνίας της ΓΚΑΤΤ για πλήρη απελευθέρωση της αγοράς, προωθείται η κατάργηση και των ελάχιστων τιμών, αλλά και των όποιων προστατευτικών θεσμών υπάρχουν ακόμη και η χρηματοδότηση του τομέα επιχειρείται να περάσει αποκλειστικά στους παραγωγούς. Ταυτόχρονα, ενώ περιορίζονται οι εξαγωγές και οι επιδοτήσεις, διευκολύνονται οι αθρόες εισαγωγές ομοειδών προϊόντων τρίτων χωρών.

Ασφαλώς, το περιεχόμενο των προτάσεων έρχεται να δικαιώσει τις κινητοποιήσεις των καπνοπαραγωγών της χώρας, που στις 27 Φλεβάρη, την επόμενη Δευτέρα, πραγματοποιούν πανελλαδικά συλλαλητήρια απαντώντας και στον εμπαιγμό της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος για την ανατροπή αυτής της απαράδεκτης αντιαγροτικής πολιτικής...

Γ. Ζ.