"Η άρνηση υποταγής στους δυνάστες, ποτέ δεν υπήρξε λάθος στην ιστορία της ανθρώπινης κοινωνίας".

Φλώρινα, αίθουσα Πολιτιστικού Κέντρου, ώρα 11.30 το πρωί της Κυριακής. Η φωνή που ακούγεται από τα μεγάφωνα και απλώνεται πάνω απ' την πόλη, τονίζει μία προς μία τις λέξεις. Προκαλεί τη σκέψη να σταθεί για λίγο μακριά απ' την εντύπωση. Να δει τα πράγματα όχι σαν νίκη ή ήττα, αλλά σαν ανάγκη τέτοια από αυτές που η κάλυψή τους κάνει τον τροχό της ιστορίας να πηγαίνει μπροστά.

Στο βήμα ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης.Ακροατήριο εκατοντάδες επιζώντες μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, κομμουνιστές και κομμουνίστριες νεότερων γενιών και με μια δυναμική παρουσία μ' όλα τα νιάτα τους "στη φόρα", με τον "Τσε" να κυματίζει, τις κόκκινες σημαίες να αποδίδουν τιμές, δεκάδες κνίτες και κνίτισσες. Η αίθουσα κατάμεστη, το ίδιο και το φουαγιέ κι έξω οι σκάλες κι ο δρόμος για όσους δε χώρεσαν. Το γεγονός ξεχωριστό. "Ξεφεύγει" απ' αυτό που αναγγέλλει η αφίσα ως εκδήλωση για τα 50χρονα του ΔΣΕ. Ο καπετάνιος στο βήμα δεν κρύβει τη συγκίνησή του. Είναι η τρίτη μέρα της περιοδείας του που άρχισε απ' τα Τρίκαλα το απόγευμα της Παρασκευής, συνεχίστηκε στην Κοζάνη το βράδυ του Σαββάτου, όπου πήρε μέρος σε δύο μετεκλογικά γλέντια μελών, φίλων και οπαδών του ΚΚΕ και τώρα βρίσκεται εδώ στη Φλώρινα, σε μια εκδήλωση τιμής για ό,τι πιο περήφανο γέννησε το επαναστατικό εργατικό κίνημα της χώρας μας.

"Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί σύντροφοι, είπε ανεβαίνοντας στο βήμα, δε σας κρύβω πως χαίρομαι πολύ που βρίσκομαι σήμερα μαζί σας, που ήρθα ξανά ύστερα από 47 χρόνια στην περιοχή του Βίτσι,φυσικά κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες από τότε, το 1949".

Και εξηγώντας τους λόγους αυτής της ιδιαίτερης χαράς, υπενθύμισε πως "η περιοχή έχει τόση μεγάλη προσφορά στον αγώνα του λαού μας, έδωσε τόσα για την εθνική ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και την προκοπή του τόπου".

"Βρίσκομαι, είπε, σε μία περιοχή που αποτέλεσε Κάστρο και σύμβολο του ηρωικού αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, που τα 50 του χρόνια γιορτάζουμε σήμερα εδώ στη Φλώρινα. Δε σας κρύβω πως αυτές τις τρεις μέρες, κατά τη διαδρομή που έκαμα από Αγραφα, Χάσια, Καλαμπάκα, Γρεβενά, Κοζάνη, Φλώρινα, δοκίμασα έντονα αισθήματα συγκίνησης. Μνήμες ξαναζωντάνεψαν από την εποχή εκείνη. Ξαναζούσα με το νου, γεγονότα συνδεδεμένα με τον ηρωικό αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και τους υψηλούς σκοπούς του. Συνδεδεμένα με την ακλόνητη πίστη στα μεγάλα ιδανικά της λευτεριάς και της λαϊκής κυριαρχίας".

Αναφερόμενος στη συνέχεια στην ιστορία των λαϊκών αγώνων, σημείωσε:

"Στην ιστορία αυτού του τόπου δεν υπάρχει αγώνας για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας, της πατρίδας μας, για την υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων, που δεν έχει διαστρεβλωθεί, δεν έχει συκοφαντηθεί από τις δυνάμεις της συντήρησης και της υποτέλειας στους ξένους. Τι δεν έχει ειπωθεί σε βάρος του αγώνα του λαού και των αγωνιστών του '21. Σε βάρος της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης. Σε βάρος της ηρωικής αντίστασης του Δεκέμβρη του 1944 ενάντια στην εγγλέζικη επιβολή και των ντόπιων συνεργατών τους. Τι δεν έχει ειπωθεί σε βάρος του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας για τον εμφύλιο πόλεμο 1946-1949 κλπ.".

"Και σήμερα, συνέχισε, εξακολουθούν οι κρατούντες, παρά το ότι πέρασαν 50 και πάνω χρόνια, να προπαγανδίζουν πως το Δεκέμβρη και τον εμφύλιο πόλεμο, τον επιδίωξε, τάχα, το ΚΚΕ για να πάρει την εξουσία. Σήμερα όμως όλος ο κόσμος ξέρει ποιος ήθελε τον εμφύλιο πόλεμο, ποιος τον επιδίωξε και για ποιο σκοπό. Σήμερα ξέρουν, άσχετα αν όλοι δεν το ομολογούν, πως το Δεκέμβρη και τον εμφύλιο πόλεμο τον οργάνωσαν οι Αγγλοι ιμπεριαλιστές σε συνεργασία με την ντόπια αντίδραση και το παλάτι.

Ορισμένοι δε διαμφισβητούν το ρόλο των Εγγλέζων και ότι αυτοί επιδίωξαν τον εμφύλιο πόλεμο. Υποστηρίζουν όμως ότι ο εμφύλιος πόλεμος μπορούσε να αποφευχθεί. Υποστηρίζουν πως το ΚΚΕ και το ΕΑΜ δεν έπρεπε να απαντήσουν με ένοπλη αντίσταση, ότι το ΚΚΕ φέρνει την ευθύνη γιατί δεν απέφυγε τη σύγκρουση, ενώ μπορούσε και μια σειρά άλλα...

Δε λένε όμως πέρα της ένοπλης αντίστασης ή της υποταγής στην εγγλέζικη κυριαρχία ποια άλλη λύση υπήρχε. Υποταγή στους ξένους ιμπεριαλιστές ή ένοπλη αντίσταση; Οι παλιοί θυμούνται ποια ήταν η κατάσταση. Φοβερός ο εμφύλιος πόλεμος, αλλά πιο φοβερό και απαράδεκτο είναι η υποταγή στους καταλύτες της εθνικής ανεξαρτησίας και της λαϊκής θέλησης, η υποτέλεια και ο ραγιαδισμός. Η άρνηση υποταγής στους δυνάστες ποτέ δεν υπήρξε λάθος στην ιστορία της ανθρώπινης κοινωνίας".

Καταχειροκροτούμενος, ο Χ. Φλωράκης άρχισε σ' αυτό το σημείο την αναφορά του στον ΔΣΕ, τονίζοντας ιδιαίτερα το χρέος για την ιστορική μελέτη αυτής της περιόδου και το χρέος των επιζώντων να συμβάλουν με τις μνήμες τους στην ολοκληρωμένη αυτή μελέτη.

"Με περίσσια περηφάνια, είπε, τιμούμε τα 50 χρόνια του ΔΣΕ. Ο αγώνας του ΔΣΕ ανεξάρτητα από την έκβασή του ήταν ένας αγώνας δίκαιος. Ενας αγώνας λαϊκής αντίστασης στα μεταπολεμικά σχέδια του ιμπεριαλισμού. Ενας αγώνας που λάμπρυνε τις πιο ηρωικές σελίδες της ιστορίας μας.

Ηταν συνέχιση του αγώνα της ένδοξης Εθνικής μας Αντίστασης, το ίδιο μεγάλος, πατριωτικός, που καθημερινά δικαιώνεται.

Ο αγώνας του ΔΣΕ, το περιεχόμενό του, το πλήθος των ηρωικών του πράξεων, η αυτοθυσία, οι άνισες συνθήκες πάλης, η αντιμετώπιση αφάνταστων δυσκολιών, η επιμονή των μαχητών και η προσήλωση τους στα υψηλά ιδανικά για την Εθνική Ανεξαρτησία, τη λευτεριά και την προκοπή του τόπου, αποτελεί αστείρευτη πηγή έμπνευσης και φρονηματισμού για τις νέες γενιές.

Χρέος των επιζώντων - και με συγκίνηση σήμερα συνάντησα αρκετούς μαχητές εδώ σ' αυτή τη σύναξη - είναι να συμβάλουν, με τις μνήμες του αγώνα εκείνου, στην ολοκληρωμένη ιστορική μελέτη του ΔΣΕ. Τη μελέτη της δημιουργίας του, των στόχων του, την οργανωτική του διάρθρωση και ανάπτυξη, τη στρατηγική και τακτική του, τη δράση του. Η τέτοια επιστημονική μελέτη και τα συμπεράσματά της θα είναι χρήσιμα για το σήμερα και το αύριο. Δε φτάνει μόνο να θυμόμαστε τους αγώνες, αλλά να τους μαθαίνουν και οι νέες γενιές".

Αναφερόμενος στην ανάγκη να συνεχίσουν να υπάρχουν αγώνες, έκανε στη συνέχεια μία σύντομη αναφορά στα προβλήματα της περιοχής (σ. σ. εκτενή αναφορά είχε κάνει ήδη πριν με την ομιλία του ο γραμματέας της Οργάνωσης Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας Κ. Σταμπολίδης) και επισήμανε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες ότι η κυβέρνηση θα δώσει λύσεις. "Θα προσπαθήσουν, είπε, να αποπροσανατολίσουν το λαό με την προβολή της ανάγκης για "κοινωνική συναίνεση" για την εφαρμογή του προγράμματος "σύγκλισης", ενώ ταυτόχρονα οι πλούσιοι θα γίνονται πλουσιότεροι και ο λαός θα καρπώνεται μόνο τη φτώχεια. Χρειάζεται αποφασιστικός αγώνας, να μην παρασυρθούμε από τα συνθήματά τους, που σκοπεύουν στο διαχωρισμό των εργαζομένων. Εδώ, σ' αυτή την περιοχή, προσπαθούν, αντί να στηρίξουν τον τόπο, να καλλιεργούν τον εθνικισμό. Η ιστορία όμως λέει ότι μετά την καλλιέργεια του εθνικισμού έρχεται σύγκρουση...".

Συνδέοντας ο Χ. Φλωράκης τον αγώνα του ΔΣΕ με τη σημερινή πραγματικότητα, τόνισε:

"Ο αγώνας του ΔΣΕ είναι ιστορικά δικαιωμένος, αλλά η ήττα του άφησε ανεκπλήρωτους τους στόχους για μια Ελλάδα ανεξάρτητη, με το λαό κυρίαρχο στον τόπο του, δίχως ντόπιους και ξένους επικυρίαρχους. Σήμερα, ύστερα από 50 χρόνια, ένα μόνο δεν άλλαξε.

Δεν άλλαξε η πολιτική των ιμπεριαλιστών να ελέγχουν πολιτικά και οικονομικά τη χώρα μας. Δεν άλλαξε η πολιτική της υποτέλειας και της υποταγής της άρχουσας τάξης στους ιμπεριαλιστές. Η υποτέλεια των ελληνικών κυβερνήσεων στις ΗΠΑ και τις Βρυξέλλες αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής τους. Σήμερα το εθνικό μας συμφέρον δεν καθορίζεται στην Αθήνα, αλλά στις ΗΠΑ και τις Βρυξέλλες. Λένε "τι να κάνουμε; Ο Κλίντον το θέλει" και τον ευχαριστούμε γι' αυτό! Η αμυντική πολιτική, η διάρθρωση και ο εξοπλισμός των ενόπλων δυνάμεων προσαρμόζεται σύμφωνα με τα σχέδια της νέας τάξης πραγμάτων, σύμφωνα με τα σχέδια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Ξεχνούν ότι οι εξοπλισμοί δε δίνουν τη νίκη. Τα ιδανικά δίνουν τη νίκη!

Η οικονομία της χώρας μας διευθύνεται από τις Βρυξέλλες με το λεγόμενο πρόγραμμα σύγκλισης του Μάαστριχτ και τα συμφέροντα των μονοπωλίων και των πολυεθνικών. Συγκεκριμένη έκφραση αυτής της πολιτικής είναι η μονόπλευρη λιτότητα, δηλαδή όλα τα βάρη στους εργαζόμενους, στους μισθωτούς και συνταξιούχους και κέρδη και μόνο κέρδη στο μεγάλο κεφάλαιο. Ας μας πουν κάποια στιγμή ποιοι είναι οι έχοντες και οι κατέχοντες. Εννοούν κάτι μικροεμπόρους και για τα δισ. των άλλων δε λένε τίποτα. Πρέπει να αναμένουμε πιο δύσκολες μέρες. Εκφραση αυτής της πολιτικής είναι η περικοπή των ασφαλιστικών και άλλων κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και νέα προνόμια και φοροαπαλλαγές στο μεγάλο κεφάλαιο. Πολιτική, την οποία όχι μόνο τη συνεχίζει η σημερινή κυβέρνηση, αλλά την κάνει πιο αντιλαϊκή και αντεθνική".

Παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις, ο Χ. Φλωράκης έκλεισε την ομιλία του, αναφερόμενος στα "αισιόδοξα μηνύματα από αγωνιστικές αντιδράσεις των εργαζομένων, από τις ποικίλες διεργασίες στις διάφορες πολιτικές δυνάμεις, μηνύματα που λένε ότι ο λαός μας είναι αποφασισμένος να μην ανέχεται πια αυτή την κατάσταση, πως θα παλέψει για να την αλλάξει".

"Ξεσηκώνεται, συνέχισε, ο κόσμος και στην Ευρώπη, λαοί που ζούσαν καλύτερα από τους Ελληνες εργαζόμενους. Αρχίζουν να συνειδητοποιούν οι εργαζόμενοι ότι δεν έχει άλλη τρύπα το ζωνάρι".

"Το ΚΚΕ, κατέληξε ο Χ. Φλωράκης, καλεί όλους τους προοδευτικούς ανθρώπους να συμβάλουν στην παραπέρα ανάπτυξη της πάλης του λαού κατά της αντιλαϊκής πολιτικής. Να συμβάλουν στη δημιουργία ενός αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου ενάντια στον ιμπεριαλισμό, ενάντια στα ξένα και ντόπια μονοπώλια.

Είχαμε θετικό εκλογικό αποτέλεσμα. Τη λύση όμως δε θα τη φέρουν τα εκλογικά αποτελέσματα. Το λαϊκό μέτωπο θα τη φέρει. Εκεί να μετράμε τις δυνάμεις μας. Καλούμε στη δημιουργία ενός λαϊκού μετώπου για την εθνική ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και την προκοπή του τόπου. Ενός μετώπου, που θα ανοίξει το δρόμο προς την πρόοδο. Ας αποτελέσει ο αγώνας του ΔΣΕ πηγή έμπνευσης στον αγώνα του λαού μας".