Και με μηδενικές αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, η κυβέρνηση θα πρέπει να αναζητήσει και να βρει ακόμα 800 δισ. δραχμές. Ο λόγος για το διαβόητο πλέον Κρατικό Προϋπολογισμό του 1997 και τα αινίγματα τα οποία θέτει, μόνο και μόνο επειδή πρέπει να είναι συνεπής με τους στόχους του προγράμματος "σύγκλισης".

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, τα οποία παρουσιάζουμε σήμερα, ο κρατικός προϋπολογισμός:

• Του 1996 θα παρουσιάσει επιπλέον έλλειμμα 300 περίπου δισ. δραχμών, τόσο από την υπέρβαση δαπανών, όσο και από την υστέρηση εσόδων. Ιδιαίτερο πρόβλημα εντοπίζεται και πάλι στις δημόσιες δαπάνες, οι οποίες για μια ακόμη φορά προβλέπεται να συρρικνωθούν.
• Της επόμενης χρονιάς δε "βγαίνει" χωρίς την επιβολή νέων φόρων.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των παραγόντων του υπουργείου Οικονομικών, αν δεν επιβληθούν νέοι φόροι το 1997, τότε τα συνολικά έσοδα του Γενικού Προϋπολογισμού (τακτικός και πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων) θα αυξηθούν μόνο κατά 8,2% και του Τακτικού μόνο κατά 7,4%.Αξίζει να σημειώσουμε ότι στη σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών για την κατάρτιση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 1997, προβλεπόταν αύξηση εσόδων 12%. Υπάρχει δηλαδή μια απόσταση μεταξύ στόχου και δυνατοτήτων αύξησης εσόδων, χωρίς νέους φόρους, 4 περίπου μονάδων (12-8) που αντιστοιχεί στο 50% του στόχου. Το πρόβλημα βέβαια για την κυβέρνηση, στην περίπτωση που καταφύγει σε νέους φόρους, δεν είναι ότι θα εξαπατήσει τον λαό. Τέτοιους ενδοιασμούς δεν έχει. Το μεγάλο της πρόβλημα είναι ότι η επιβολή έμμεσων φόρων "κτυπά" στον πληθωρισμό και δε θέλει μια τέτοια εξέλιξη, τη δε αύξηση των άμεσων φόρων δεν την επιθυμούν οι πλούσιοι και τα μεγάλα εισοδήματα. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, δηλαδή.

• Υπό την προϋπόθεση ότι οι συνολικές δαπάνες για μισθούς και συντάξεις θα αυξηθούν το 1997 κατά 8% (στην ονομαστική αυτή αύξηση περιλαμβάνονται οι λεγόμενες ωριμάνσεις μισθών, επιδόματα κλπ) τότε θα πρέπει να εξοικονομηθούν 800 περίπου δισ. δραχμές. Αυτή είναι σήμερα η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών, για τον τρόπο που θα πρέπει να κλείσει ο κρατικός προϋπολογισμός του 1997, ώστε να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του προγράμματος "σύγκλισης" του επόμενου χρόνου. Η εκτίμηση όμως αυτή οδηγεί σε δύο συμπεράσματα.

Κατά πρώτο, ονομαστική αύξηση μισθών - συντάξεων 8% το 1997 ισοδυναμεί με εισοδηματική πολιτική μικρότερη του 2,5 και 2,5% που χορηγήθηκε το 1996. (το φετινό χρόνο οι ονομαστικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις είναι 9,9% στοιχεία κρατικού προϋπολογισμού).

Το ερώτημα όμως είναι πώς θα "χωρέσουν" στο 8% τα επιδόματα που χορηγήθηκαν το 1996 σε όλους σχεδόν τους δημόσιους υπαλλήλους, οι αύξηση κατά 15% στους δικαστικούς, το νέο μισθολόγιο των αξιωματικών, καθώς και το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Είναι εμφανές ότι και το 1997, όχι μόνο δεν πρόκειται να χορηγηθούν αξιοπρεπείς αυξήσεις τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους, όχι μόνο δεν πρόκειται να υλοποιηθούν οι υποσχέσεις περί νέου μισθολογίου, σύμφωνα με τις προτάσεις του συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά θα πρέπει να αναμένεται εισοδηματική πολιτική πολύ περισσότερο σκληρή από αυτή των προηγούμενων χρόνων.

Το δεύτερο συμπέρασμα είναι εξίσου σημαντικό με το πρώτο. Αν σύμφωνα με τις αναλύσεις του οικονομικού επιτελείου, η συνέχιση της πολιτικής λιτότητας στα εισοδήματα και στις συντάξεις δεν είναι επαρκής, ώστε να "κλείσει" ο προϋπολογισμός. Αν από την άλλη πλευρά η προσφυγή σε νέες φορολογίες, για τους λόγους που εξηγήσαμε δεν κρίνεται σαν συμφέρουσα και δόκιμη λύση, τότε από πού θα πρέπει να αναζητηθούν τα 800 περίπου δισ. δραχμές που απαιτούνται, ώστε ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 1997 να παρουσιάσει "καθαρό πρόσωπο" στους "Ευρωπαίους εταίρους"; Το ερώτημα τρομάζει και μόνο που τίθεται. Εξεύρεση 800 δισ. δραχμές σημαίνειδιαγραφή των 3/4 της επιχορήγησης του κρατικού προϋπολογισμού του 1996. Σημαίνει δηλαδή, περικοπή ενισχύσεων σε νοσοκομεία - νοσηλευτικά ιδρύματα γενικά, σημαίνει τη σχεδόν πλήρη περικοπή στην παιδεία, τους ασφαλιστικούς φορείς (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΝΑΤ, ΤΕΒΕ) ή την κατάργηση της επιχορήγησης στις αστικές συγκοινωνίες, τις δημόσιες αλλά και τις ιδιωτικές.

Αν πάλι η κυβέρνηση δε θελήσει να καταφύγει στη λύση αυτή, τότε θα πρέπει είτε να περικόψει κατά 800 δισ. δραχμές το κονδύλι μισθοί - συντάξεις ή να σταματήσουν οι δημόσιες υπηρεσίες να πληρώνουν λειτουργικές δαπάνες (ενοίκια, ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ).

Απ' ό,τι μπορεί να καταλάβει κάποιος, οι επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών με τον κρατικό προϋπολογισμό του 1997 έχουν να λύσουν αίνιγμα πιο δύσκολο από τα αινίγματα που έθετε η Σφίγγα στους περαστικούς διαβάτες πριν τους καταβροχθίσει. Αυτά σε επίπεδο "τεχνοκρατών" και επαϊόντων.

Γιατί σε κοινωνικό επίπεδο, το συμπέρασμα είναι σαφές. Διανύουμε ήδη την περίοδο του άγριου καπιταλισμού, αυτού που έζησε η ανθρωπότητα τον 18ο και 19ο αιώνα. Καθώς οι σωτήρες τελειώνουν επικίνδυνα, η λύση για τα θύματα της αδυσώπητης επίθεσης του κεφαλαίου είναι μόνο μία. Η αντίσταση, η ανάπτυξη και μαζικοποίηση του κοινωνικού και εργατικού κινήματος.

Ο παραπάνω πίνακας αποκαλύπτει το μέγεθος του προβλήματος του κρατικού προϋπολογισμού του 1997.

Οι τέσσερις στήλες παρουσιάζουν κατά σειρά: Η πρώτη το στόχο του προϋπολογισμού για το 1996. Η δεύτερη τις πρόσφατες εκτιμήσεις για το ίδιο έτος. Η τρίτη τις εκτιμήσεις για το 1997 και η τέταρτη τη μεταβολή '97/'96.

Στη στήλη των εσόδων σε ό,τι αφορά το 1996 προκύπτει ότι θα υπάρξει υστέρηση εσόδων 240 δισ. δραχμών (διαφορά της δεύτερης από την πρώτη στήλη).

Η τρίτη στήλη μας παρουσιάζει πώς θα εξελιχθούν τα έσοδα το 1997, αν δεν επιβληθούν νέοι φόροι. Η αύξηση είναι μόλις 8,2%, όταν ο στόχος είναι 12%. Το πρώτο μεγάλο πρόβλημα δηλαδή είναι τι θα κάνει η κυβέρνηση με τα έσοδα. Αντίστοιχα υπέρβαση αναμένεται να παρουσιάσουν και οι δαπάνες το 1996, ενώ το 1997 προβλέπεται να παρουσιάσουν ονομαστική αύξηση 6,7%. Ειδικά για τους μισθούς και τις συντάξεις έχει προβλεφτεί αύξηση 8%.

Συνέπεια της εξέλιξης αυτής είναι το έλλειμμα να διαμορφωθεί στα 2,820 τρισ. δραχμές ή στο 8,7% του ΑΕΠ, ενώ σύμφωνα με το πρόγραμμα "σύγκλισης", θα έπρεπε να είναι 800 δισ. μικρότερο, δηλαδή στα 2,020 τρισ. δραχμές. Αυτό ίσως να εννοούσε ο πρωθυπουργός όταν προϊδέαζε τον ελληνικό λαό για βαθιές τομές... Το θέμα είναι το βάθος της τομής που θα ανοίξει ο ...χειρουργός Σημίτης.