Οι γυναίκες δε θα πρέπει να ζητάνε πολλά σήμερα, π. χ. άδειες μητρότητας γιατί έτσι κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς δουλιά... Μάλλον θα πρέπει να ξεχάσουμε όσα ξέραμε για κοινωνικό κράτος, τη μητρότητα που θα πρέπει να θεωρείται κοινωνικό λειτούργημα κλπ. Ολ' αυτά είναι σήμερα... ξεπερασμένα, αντιπαραγωγικά. Πρέπει να γίνουμε πιο "ανταγωνιστικές" εργαζόμενες για να επιβιώσουμε... Αυτό τουλάχιστον το συμπέρασμα φαίνεται να βγαίνει αβίαστα αν ακούσουμε τις απόψεις κάποιων βιομηχάνων, όπως εκφράστηκαν σ' ένα ευρωπαϊκό συνέδριο που έγινε τελευταία στην Αθήνα.

Θέμα του "Οικογένεια και εργασία - νέες τάσεις στην απασχόληση". Το συνέδριο έγινε με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Δικτύου "Οικογένειες και εργασία". Να διαβάσουμε κάποιες χαρακτηριστικές φράσεις από το δελτίο "NEW WAYS" (Νέοι Δρόμοι) που εκδίδει το δίκτυο:

Η μητρότητα των φράσεων ανήκει στη Φρεντερίκ Ντερούρ, συντονίστρια του δικτύου για την Ευρώπη, που υπογράφει το κύριο άρθρο του δελτίου: "Ναι, γράφει, το σκηνικό στην Ευρώπη έχει αλλάξει, η οικονομική ανάπτυξη δε σημαίνει πια δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας"...

"Ναι, πρέπει οπωσδήποτε να μάθουμε στο προσεχές μέλλον να μοιραζόμαστε την ειδικευμένη εργασία... ".

Πώς μεταφράζεται αυτό; Οι εισηγήσεις που ακούστηκαν στο συνέδριο, μερικές τουλάχιστον από αυτές, ήταν πολύ εύγλωττες. Αναδημοσιεύουμε κάποια σχετικά καυστικά σχόλια από το τελευταίο δελτίο του Συλλόγου Ελληνίδας Νοικοκυράς:

"Μέσα σ' αυτό το πνεύμα (σ. σ. της κ. Ντερούρ) έγιναν και οι πολλές εισηγήσεις", σχολιάζει η εκπρόσωπος των νοικοκυρών.

Τώρα, εμείς τι καταλάβαμε;

1ον. Η ανεργία καλπάζει σε όλη την Ευρώπη και οι πρώτες που πλήττονται και θα πλήττονται περισσότερο είναι οι γυναίκες, οι νέοι και οι ηλικιωμένοι.

2ον. Μια επισήμανση από την κυρία Μουσούρου, καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου προς τους νέους: "Να προετοιμαστείτε για επτά τουλάχιστον επαγγέλματα. Ενα δίπλωμα δε σας εξασφαλίζει και θέση εργασίας".

Δε μας είπε όμως ποιος θα τους εκπαιδεύσει, αφού όλοι πια ξέρουμε ότι οι σύγχρονες τεχνολογίες κ. ά. περνάνε μέσα από την παιδεία.

3ον. Ο ρόλος του άνδρα μέσα στη σύγχρονη οικογένεια (όταν υπάρχει βέβαια). Καταμερισμός της εργασίας μέσα κι έξω από το σπίτι.

(Αυτό υποστηρίζουμε και το διδάσκουμε στα παιδιά μας).

4ον. Ο εκπρόσωπος των βιομηχάνων κ. Νίκος Αναλυτής άφησε να εννοηθεί μεταξύ αστείου και σοβαρού, ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να ζητάνε πολλά, άδειες μητρότητας κλπ., γιατί θα παύσουν να τις προσλαμβάνουν οι εργοδότες. 5ον. Η τόσο πολυδιαφημισμένη "γονική άδεια", είναι κατ' ουσία ανεφάρμοστη στην Ελλάδα, αφού αυτή έχει ισχύ σε μεγάλες επιχειρήσεις με προσωπικό πάνω από 100 ή και 50 άτομα.

6ον. Για τον υπαρκτό ρόλο της νοικοκυράς δεν έγινε καμιά αναφορά. Αναφέρθηκε μόνο ο κίνδυνος της επιστροφής της γυναίκας στο σπίτι.

"Εμείς βέβαια βιώνουμε αυτή την κατάσταση αιώνες τώρα. Ζούμε την απόρριψη, ζούμε την εκμετάλλευση από την πολιτεία, την εργοδοσία και την οικογένεια. Ζούμε με τον κίνδυνο να βρεθούμε στους πέντε δρόμους στα γηρατειά μας, χωρίς αξιοπρεπή ασφάλιση, χωρίς σύνταξη. Τα 'χουμε πει αυτά και δε θα πάψουμε να τα λέμε".

"Επιτέλους πότε θα μιλήσει και η πολιτεία για τα δικά μας προβλήματα, τι είναι τέλος πάντων η νοικοκυρά; Είναι η "χωματερή" που θα δεχτεί και τις νέες άνεργες;

Δεν ακούσαμε για θετικές λύσεις. Μόνο κάποιες νύξεις για μείωση ωραρίου εργασίας ώστε να μείνει χρόνος και για την οικογένεια, για ευέλικτες μορφές εργασίας, για την τηλεργασία, αλλά πάνω απ' όλα για ΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ, ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ... ".

Να σημειώσουμε ότι για την πραγματοποίηση του συνεδρίου συνεργάστηκαν με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο "οικογένειες και εργασία", το Ιδρυμα Μελετών Λαμπράκη και γνωστό ιδιωτικό εκπαιδευτήριο.

Πολλά χρόνια πριν γεννηθεί ο Χριστός, στους Ολυμπιακούς Αγώνες έπαιρναν μέρος μόνο ελεύθεροι Ελληνες πολίτες. Στους δούλους απαγορεύονταν να αγωνιστούν και στις γυναίκες δεν επιτρεπόταν καν να παρακολουθήσουν τους αγώνες! Μοναδική εξαίρεση, μια Ροδίτισσα αρχόντισσα, η Καλλιπάτειρα, που χρειάστηκε να ντυθεί άντρας για να παρακολουθήσει σαν θεατής και να καμαρώσει τη λεβεντιά των νέων συμπατριωτών της.

Πριν λίγες μέρες οι συμπατριώτες της σ' ένα χωριό στο Δομοκό πανηγύρισαν το θρίαμβο της Νίκης Μπακογιάννη,όπως θα έκαναν και για ένα νέο άντρα Ολυμπιονίκη. Με την ίδια περηφάνια, με τον ίδιο ενθουσιασμό, με τον ίδιο θαυμασμό...

Αξίζει να θυμηθούμε το περίφημο σονέτο που αφιέρωσε στην Καλλιπάτειρα ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης: Ο μύθος της Καλλιπάτειρας βρίσκεται στον ανώνυμο σχολιαστή του Πινδάρου Ολυμπ. Ζ: Η μοναδική γυναίκα που τα μάτια της παρακολούθησαν τους Ολυμπιονίκες στην προσπάθειά τους, ήταναρχόντισσα, κόρη του Διαγόρα και μητέρα Ολυμπιονικών, έτσι η αποκοτιά της, δεν είχε τις συνέπειες που θα είχε για άλλες γυναίκες...

"Αρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες; / Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία/ εδώθε" "Εχω ένα ανίψι, τον Ευκλέα, / τρία αδέρφια, γιο, πατέρα Ολυμπιονίκες. / Να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες, / και γω να καμαρώσω μες τα ωραία/ κορμιά, που για το αγρίλι του Ηρακλέα/ παλεύουν, θαυμαστές ψυχές αντρίκειες. / Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοια/ στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζει/ με της αντρειάς τα αμάραντα προνόμια. / Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζει/ σε αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου/ ύμνος χρυσός του αθάνατου Πινδάρου".

"Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοια"... Χρειάστηκε να περάσουν πάνω από δυόμισι χιλιάδες χρόνια για να κατακτήσουν οι γυναίκες το δικαίωμα να μην είναι η εξαίρεση, να μη δανείζονται την όποια αξία τους από ένδοξους άντρες συγγενείς, να μην είναι οι θαρραλέες παρείσακτες, αλλά να ξεχωρίζουν"με το σπαθί τους", με τη δική τους αξία.

Χρειάστηκαν δυόμισι χιλιάδες χρόνια για να τις αντιμετωπίζουν (σ' όλες τις περιπτώσεις; ) σαν ανθρώπους, ελεύθερους και δυνατούς, ανθρώπους γένους θηλυκού...

"Υπάρχει... η Ευρώπη του ουμανισμού και της συνεργασίας των λαών. Η Ευρώπη των προσδοκιών μας... ".

Ετσι καταλήγει το κύριο άρθρο που υπογράφει η δημοσιογράφος Σοφία Μαλτέζου στο πρώτο τεύχος του Δελτίου που εκδίδει το "Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ελληνίδων Δημοσιογράφων" (ΕΔΕΔ). "Ενα γράμμα για σας", ο τίτλος του και θα κυκλοφορεί κάθε τρεις μήνες.

Για τις συνθήκες δουλιάς τους, τις ιδιαιτερότητες αλλά και τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν, γράφουν γυναίκες δημοσιογράφοι από την επαρχία, σε αφιέρωμα με τίτλο: "Από την ελληνική περιφέρεια με αγάπη". Μεταφέρουμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

"Σχέσεις ισοτιμίας ανδρών και γυναικών δημοσιογράφων υπάρχουν στα ΜΜΕ του Ηρακλείου. Η γυναικεία παρουσία είναι έντονη σχεδόν σε όλα τα μέσα ενημέρωσης, με μια τάση να υπερτερούν αριθμητικά οι γυναίκες δημοσιογράφοι τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο αν και επιφανειακά όλα δείχνουν ότι υπάρχει ισοτιμία, στην πραγματικότητα ελάχιστοι είναι οι εργοδότες που εμπιστεύονται την αρχισυνταξία της εφημερίδας ή του ραδιοφώνου και του καναλιού τους σε γυναίκες" γράφει η Ελένη Βασιλάκη, μέλος τουΕΔΕΔ από το Ηράκλειο Κρήτης.

Και η Ελένη Κόλια, μέλος του ΕΔΕΔ από τα Ιωάννινα επισημαίνει:

"... Χρειάστηκε όμως αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, για να πεισθούν τόσο οι ακροατές όσο και οι εργοδότες, ότι ο λόγος της γυναίκας δημοσιογράφου έχει την ίδια βαρύτητα με εκείνον του συναδέλφου της. Αυτό που δεν κατόρθωσαν όμως να κατανοήσουν ακόμη, είναι ότι η αμοιβή του κάθε εργαζόμενου δεν καθορίζεται από το φύλο του, αλλά από την προσφορά του στη συγκεκριμένη εργασία. Ετσι είναι ευδιάκριτες οι διαφορές στους μισθούς ανδρών και γυναικών δημοσιογράφων παρότι στις περισσότερες των περιπτώσεων παράγουν το ίδιο έργο".

Επιμέλεια: Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ

• "Τα παιδιά μας δεν μπορούν να βρουν δουλιά". Συζήτηση με κατοίκους της Ξάνθης, γονείς παιδιών που έχουν τελειώσει ανώτατες σχολές. Αγόρια και κορίτσια με πτυχία, καταλήγουν να εργαστούν στο Καζίνο της Ξάνθης. Αιτία; Δε βρίσκουν δουλιά στον τομέα της ειδικότητάς τους, π. χ. αν έχουν σπουδάσει παιδαγωγοί έχουν ελάχιστες πιθανότητες να προσληφθούν καθώς και οι υπάρχοντες παιδικοί σταθμοί συρρικνώνονται. Ετσι "προτιμάνε" τη δουλιά της νύχτας, με όλους τους κινδύνους της, μια δουλιά που βέβαια ούτε παραγωγική είναι, ούτε συμβάλλει στην πρόοδο του κοινωνικού συνόλου, ούτε σε μια προοπτική ουσιαστικής ανάπτυξης. Καζίνο, τουρισμός, φανταχτερά και "προσωρινά" επαγγέλματα, δουλιές του ποδαριού, με το κομμάτι ή με ελαστικές μορφές απασχόλησης, οι "επιλογές" που σήμερα προσφέρονται στους νέους. Ετσι προβλέπουν οι ειδήμονες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ότι θα μοιράζονται στο μέλλον οι δουλιές ώστε να μοιράζεται και η ανεργία - ή να καλύπτεται από μια οποιαδήποτε απασχόληση...
• Οι γυναίκες δουλεύουν περισσότερες ώρες από τους άντρες αλλά πληρώνονται με μισθούς τουλάχιστον κατά 25% μικρότερους από αυτούς - αν και τα τελευταία χρόνια καλύπτουν πολύ συχνά θέσεις που θεωρούνταν παραδοσιακά ανδρικά επαγγέλματα.

Αυτό ήταν το συμπέρασμα του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας που ύστερα από έρευνα που πραγματοποίησε εξέδωσε έναν οδηγό - μελέτη με τον τίτλο "περισσότερες και καλύτερες δουλιές για τις γυναίκες".

• Η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό γυναικείων αυτοκτονιών - δυο προς εκατό χιλιάδες - και το χαμηλότερο ποσοστό θανάτων από καρκίνο μεταξύ των γυναικών άνω των 65 χρόνων, στη Δυτική Ευρώπη.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την έκθεση για την ανθρώπινη ανάπτυξη 1996 του ΟΗΕ.

Πρέπει να γίνουμε πιο "ανταγωνιστικές" εργαζόμενες για να επιβιώσουμε... Αυτό, τουλάχιστον, το συμπέρασμα φαίνεται να βγαίνει αβίαστα αν ακούσουμε τις απόψεις κάποιων βιομηχάνων, όπως εκφράστηκαν σ' ένα ευρωπαϊκό συνέδριο που έγινε τελευταία στην Αθήνα