Τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια έμοιαζαν να είναι πολύ μακριά. Εφταιγε και ο ήλιος της ανατολής που ήταν κόντρα. Ηταν νωρίς το πρωί της Πέμπτης. Μόλις δέκα λεπτά είχαν περάσει από τον απόπλου μας από το λιμάνι της Χίου. Σε λίγα λεπτά και η Χίος απείχε τόσο όσο και ο Τσεσμές. Την ώρα εκείνη περνούσαμε τα νοητά θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών. Ολη κι όλη η απόσταση είναι εννέα ναυτικά μίλια, έτσι η διαχωριστή γραμμή, τα όρια των χωρικών υδάτων, έχει οριστεί με βάση την αρχή της μέσης απόστασης.

Μετά από μισή ώρα ταξίδι άρχισαν να διακρίνονται οι άνθρωποι στην παραλία του Τσεσμέ. Σε πέντε λεπτά το πλοίο μπήκε στο λιμάνι. Οι εκπλήξεις ήταν απανωτές. Οι ήχοι από τα παραδοσιακά μουσικά όργανα με ρυθμούς της Ανατολής άρχισαν, με κενά στην αρχή και συνεχείς μετά, να φθάνουν στα αυτιά μας. Από την άλλη άκρη του λιμανιού μια ομάδα με μαθητές δημοτικού σχολείου φορώντας τις μπλε σχολικές ποδιές τους έτρεχαν για να προλάβουν. Φαίνεται δεν είχαν υπολογίσει σωστά το χρόνο άφιξης του πλοίου από τη Χίο. Γιρλάντες με εκατοντάδες μικρές χάρτινες σημαίες διπλής όψης, από τη μία πλευρά ήταν τυπωμένη η ελληνική σημαία και από την άλλη η τουρκική, κοσμούσαν την παραλία και το δημαρχείο.

Το πλοίο έδεσε κάδους και άρχισε η αποβίβαση. Η υποδοχή που επιφύλαξαν στην ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα,στον βουλευτή Στρ. Κόρακα και στα υπόλοιπα μέλη της αντιπροσωπείας του Κόμματος από την ΑΘήνα και τη Χίο οι κάτοικοι και οι αρχές της πόλης ήταν ένα ξάφνιασμα. Στην προκυμαία είχε δημιουργηθεί το αδιαχώρητο. Οι μικρές ελληνικές και τουρκικές σημαίες στα χέρια των μαθητών και όλων των παρευρισκομένων κυμάτιζαν σαν σύμβολο της συναδέλφωσης των δύο λαών. Πάνω από 50 δημοσιογράφοι και τηλεοπτικά συνεργία από την Τουρκία παρευρίσκονταν για να καλύψουν την επίσκεψη. Η αντιπροσωπεία στη συνέχεια πορεύτηκε στο Δημαρχείο της πόλης όπου έγινε η επίσημη υποδοχή.

Οσο περνούσε η ώρα η αίσθηση που δημιουργούνταν στους Ελληνες επισκέπτες ήταν ότι βρίσκονται ανάμεσα σε παλιούς φίλους. Εξάλλου πρόβλημα επικοινωνίας δεν υπήρχε αφού συναντούσες παντού ανθρώπους που μιλάνε ελληνικά. Τους αναγνώριζες αμέσως γιατί ήθελαν να κάνουν κουβέντα για τους δεσμούς τους με τους Ελληνες. Πολλοί από αυτούς κατάγονται από την Κρήτη απ' όπου οι γονείς τους ήρθαν στην Τουρκία σαν πρόσφυγες μετά τις ανταλλαγές πληθυσμών που ακολούθησαν τη Συνθήκη της Λωζάνης. Είναι χαρακτηριστικό το πανό που είχαν αναρτήσει και η ειδική έκδοση τοπικής εφημερίδας με ελληνικούς τίτλους. Τα "λάθη", ορθογραφικά και φραστικά, υποδηλώνουν προφορική γνώση της ελληνικής γλώσσας, δηλαδή από παράδοση.

"Είμαστε αδέλφια",μια φράση που ήχησε πολλές φορές στα αυτιά μας. Και άλλες χαρακτηριστικές φράσεις: "Η θάλασσα αυτή θέλουμε να μας ενώνει και όχι να μας χωρίζει". "Θέλουμε να μπορούμε να ερχόμαστε ελεύθερα στην Ελλάδα, σαν να πηγαίνουμε στο σπίτι ενός φίλου μας". "Είσαστε φίλοι μας και όχι εχθροί μας".Ολα αυτά μας έκαναν να καταλάβουμε ότι στην ψυχή των δύο λαών δεν υπάρχουν σύνορα. Οι φίλοι που συναντήσαμε στην απέναντι όχθη του Αιγαίου έχουν και αυτοί τις ίδιες αγωνίες, τις ίδιες ανησυχίες και τα ίδια οράματα.

Στους δρόμους του Τσεσμέ που περπάτησε η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ δεν άργησε να σχηματιστεί ολόκληρη πορεία που ακολούθησε τη διαδρομή στο εμπορικό κέντρο της πόλης. Σε κάθε βήμα περίμεναν ανοιχτές αγκαλιές. Για πολλούς στην αρχή ήταν ένα ξάφνισμα. Ρωτούσαν να μάθουν ποιοι και από πού είμαστε και όταν τους δίναμε τις απαραίτητες εξηγήσεις, η λέξη "Γιουνάν",που σημαίνει Ελληνας στα τουρκικά, αναμεταδιδόταν από στόμα σε στόμα σαν χαρμόσυνη είδηση. Πολλοί ήταν αυτοί που αυθόρμητα έσπευσαν να προσφέρουν μερικά λουλούδια στην Αλ. Παπαρήγα και να δώσουν το χέρι.

Ο Τσεσμές είναι μια πόλη με περίπου 15.000 κατοίκους, που το καλοκαίρι ο αριθμός τους πολλαπλασιάζεται. Ολόκληρη η περιοχή της χερσονήσου της Ερυθραίας που βρίσκεται απέναντι από τη Χίο ουσιαστικά έχει μετατραπεί σε θέρετρο της Σμύρνης, μιας πόλης με πληθυσμό 3,5 εκατομμυρίων. Επόμενος σταθμός η πόλη Αλάτσατιν.Ολόκληρη η περιοχή έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο εργοτάξιο. Τεράστια ξενοδοχειακά συγκροτήματα με ιδιωτικές παραλίες και μαρίνες που κατασκευάζονται με κεφάλαια, όπως ακούσαμε, κυρίως γερμανικά, γαλλικά και δανικά είναι διάσπαρτα κατά μήκος των ακτών. Χιλιάδες διώροφες παραθεριστικές κατοικίες νεόκτιστες ή υπό κατασκευή καλύπτουν τεράστιες εκτάσεις και σχηματίζουν ολόκληρες νέες πόλεις. Εδώ μας λέει ένας από τους Τούρκους συνοδούς μας την εποχή που ήταν οι Ελληνες η περιοχή ήταν γεμάτη αμπέλια μετά ερήμωσε, τώρα το μόνο που "φυτρώνει" είναι ο τουρισμός.

Σε αίθουσα ξενοδοχειακού συγκροτήματος κοντά στην πόλη Αλάτσατιν, όπου η Αλ. Παπαρήγα έδωσε συνέντευξη Τύπου, την υποδέχτηκαν 12 δήμαρχοι της περιοχής, βουλευτές και άλλοι παράγοντες. Ανοιχτές ήταν οι πόρτες και οι αγκαλιές στα σπίτια και τα μαγαζιά σε ένα γειτονικό συνοικισμό. Συγκινητικές ήταν οι χειρονομίες των κατοίκων. Από ένα φούρνο ο ιδιοκτήτης του μοίραζε ψωμί σε όσους περνούσαν μπροστά από το μαγαζί του, ενώ παραπέρα ακούγονταν ελληνικά τραγούδια από ένα άλλο μαγαζί. Το τζαμί που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία είναι μετασκευασμένη πρώην χριστιανική εκκλησία, που το μαρμάρινο τέμπλο της είναι έργο που φέρει την υπογραφή του γλύπτη Γ. Χαλεπά.Οπως μας είπαν, προωθείται η μετατροπή του μνημείου σε μουσείο και έχουν ζητήσει τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού της Τουρκίας για την ανάδειξη και συντήρηση των τοιχογραφιών που έχουν καλυφθεί κάτω από στρώμα ασβέστη.

Μετά το γεύμα ακολούθησε η αντίστροφη μέτρηση, ο δρόμος της επιστροφής προς το Τσεσμέ και της μετάβασης στη Χίο. Οι εικόνες και τα συναισθήματα ήταν σε μια διαρκή εναλλαγή. Τα αγνά συναισθήματα του τουρκικού λαού, αλλά και η στάση των τοπικών αρχών δείχνουν το μόνο δρόμο της ειρήνης και της συνεργασίας. Η "γέφυρα", όπως πολλές φορές τονίστηκε, που στήθηκε μεταξύ Χίου και Τσεσμέ, μπορεί να γίνει ακόμα πιο στέρεα και μόνιμη.

Αποστολή: Κυριάκος ΖΗΛΑΚΟΣ

Φωτογραφίες Μανώλης ΠΑΚΙΑΣ

Η προκυμαία του Τσεσμέ φάνηκε πολύ μικρή για να χωρέσει τον κόσμο και τα τουρκικά τηλεοπτικά συνεργεία, που περίμεναν την Αλέκα Παπαρήγα

Η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ στο δρόμο προς το δημαρχείο του Τσεσμέ

Θερμή υποδοχή επεφύλαξαν μαθητές του Τσεσμέ στην ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ

Με τίτλους στην Ελληνική γλώσσα βγήκε η τοπική εφημερίδα του Τσεσμέ, για να καλωσορίσει την Αλέκα Παπαρήγα

Απ' όπου περνούσε η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ συναντούσε θερμή υποδοχή από τους κατοίκους

Στο τζαμί, πρώην χριστιανική εκκλησία του Αλάτσατιν, που κοσμείται με το μαρμάρινο τέμπλο, έργο του Γ. Χαλεπά. Ο δήμαρχος είπε πως έχουν ζητήσει να γίνει μουσείο

Επίσκεψη σε φούρνο και το ζεστό ψωμί δείγμα κι αυτό της θερμής φιλίας

Είναι σίγουρο πως φεύγοντας αφήσαμε φίλους πίσω μας