Πολλές χιλιάδες είναι εκείνοι οι πολίτες της γειτονικής μας Βουλγαρίας, οι οποίοι καθημερινά σχηματίζουν τεράστιες ουρές μπροστά στα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας, προκειμένου να υποβάλουν τις σχετικές αιτήσεις για τη χορήγηση κάποιας μηδαμινής χρηματικής βοήθειας, την οποία έχει υποσχεθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η θέα αυτή, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, είναι κυριολεκτικά απελπιστική... Η μεγάλη πλειοψηφία αυτών που περιμένουν ώρες ατέλειωτες στις ουρές είναι ηλικιωμένοι πολίτες, μεταξύ των οποίων, πρώην άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, γιατροί, μηχανικοί, αξιωματικοί και πολλοί άλλοι... Πρόκειται, δηλαδή, για ανθρώπους σε τέτοιο βαθμό εξαθλιωμένους, που δεν έχουν πλέον άλλη επιλογή, από την "ευσπλαχνία" της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η βοήθεια αυτή, η οποία πρόκειται να χορηγηθεί σε χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών, θα κατανεμηθεί σε 400.000 περίπου οικογένειες. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να καλυφθούν, ως ένα ελάχιστο βαθμό, τα έξοδα που απαιτούνται για το ηλεκτρικό ρεύμα και τη θέρμανση, οι τιμές των οποίων έχουν εκτιναχτεί κυριολεκτικά στα ύψη. Για την ικανοποίηση των στοιχειωδέστατων αυτών αναγκών η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε να διαθέσει το ποσό των 40 εκατομμυρίων μάρκων. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι σε κάθε ζευγάρι συνταξιούχων αναλογεί το ποσό των 7,20 περίπου μάρκων. Τα χρήματα, όμως, αυτά μόλις αρκούν για ν' αγοράσει κανείς σήμερα στη Βουλγαρία ένα κιλό λουκάνικα ή ένα κιλό τυρί.

Σύμφωνα με τις νέες στατιστικές, πάνω από το 73% του βουλγάρικου πληθυσμού ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας. Σήμερα, για τη συντήρηση μιας τετραμελούς οικογένειας απαιτούνται 360.000 λέβα. Ο τωρινός, όμως, μέσος μισθός μόλις ανέρχεται στις 27.000 λέβα. Ετσι, η οικονομική και κοινωνική θέση των εργαζομένων θεωρείται εξαιρετικά δραματική, αφού τόσο το κράτος, όσο και η συντριπτική πλειοψηφία των Βούλγαρων πολιτών έχουν ήδη εξαντλήσει όλες τις εφεδρείες που διέθεταν...

Στα πλαίσια, λοιπόν, αυτών των καταστροφικών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί στην πρώην αυτή σοσιαλιστική χώρα, δεν είναι καθόλου ν' απορεί κανείς με το ότι, σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές, κάθε 40 λεφτά προσβάλλεται και ένας Βούλγαρος πολίτης από τη φυματίωση. Για πρώτη φορά η ασθένεια αυτή έχει προσλάβει πραγματικές διαστάσεις επιδημίας. Ως κύριες αιτίες για την έξαρση της ασθένειας αυτής αναφέρονται ο υποσιτισμός και η γενική εξαθλίωση που κυριαρχεί στη χώρα. Κι εδώ, στ' αλήθεια. πρόκειται για κάτι το εντελώς παράδοξο, αφού το εμβόλιο κατά της φυματίωσης, που διαθέτει η Βουλγαρία, είναι από τα αποτελεσματικότερα στον κόσμο και μάλιστα χρησιμοποιείται από τη "Γιούνισεφ". Τα νοσοκομεία, οι παιδικοί σταθμοί, τα ιδρύματα και τα στρατόπεδα παρουσιάζουν μια πραγματικά απελπιστική εικόνα. Στα πλαίσια μιας σχετικής έρευνας, που πρόσφατα έχει διενεργήσει το Ινστιτούτο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, σε 13 παιδικούς σταθμούς, διαπιστώθηκε ότι για δυο ολόκληρους μήνες στα παιδιά δεν είχε χορηγηθεί καθόλου βούτυρο, τυρί, ψάρια και πουλερικά. Δόθηκε μόνο τρεις φορές γάλα σε ένα μήνα, ενώ η βασική τους διατροφή αποτελείται από φασόλια, φακές, μακαρόνια και ψωμί.

Η πάλαι ποτέ υψηλά αναπτυγμένη φαρμακοβιομηχανία της Βουλγαρίας, σήμερα δεν είναι σε θέση να προμηθεύσει τον πληθυσμό με τα αναγκαία φάρμακα. Ετσι, λοιπόν, σε πάρα πολλά νοσοκομεία της χώρας, θα πρέπει οι ίδιοι οι ασθενείς να έχουν μαζί τους τα απαραίτητα φάρμακα, χωρίς καν να γίνεται λόγος για κλινοσκεπάσματα και διατροφή. Οι κλινικές και τα νοσοκομεία δε διαθέτουν πλέον καθόλου ουσιαστικά οικονομικά μέσα, αφού ο πληθωρισμός στη διάρκεια των δυο πρώτων μηνών αυτού του χρόνου έτρεχε με 400% περίπου, ρίχνοντας σχεδόν ολόκληρο τον πληθυσμό σε συνθήκες πρωτοφανούς φτώχειας. Κι όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, στη Βουλγαρία "είναι τόσο πολλά τα κενά, ώστε η κυβέρνηση να μη γνωρίζει πώς να τα αναπληρώσει...".

Στα πλαίσια αυτών των δραματικών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών έχει διεξαχθεί ο προεκλογικός αγώνας, στη διάρκεια του οποίου η μεγάλη πλειοψηφία των Βούλγαρων πολιτών, όπως υπογράμμιζαν πολιτικοί παρατηρητές, "είχαν παραμείνει απαθείς...". Γιατί, "με εξαίρεση τους πολιτικούς", ουδείς άλλος αναμένει μια οποιαδήποτε στροφή στην καταστραμμένη οικονομία αυτής της χώρας. Ακόμα και η συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η οποία προβλέπει τη χορήγηση πίστωσης στη Βουλγαρία ύψους 630 εκατομμυρίων δολαρίων μέχρι τις αρχές του 1998, "δεν πρόκειται ν' αποτελέσει καμιά ουσιαστική βοήθεια, αφού τα χρήματα αυτά δεν είναι τίποτα άλλο, από σταγόνα που πέφτει σε καιόμενη πέτρα...". Εκείνο, όμως, που αναμένεται να συμβεί με τη χορήγηση της πίστωσης αυτής είναι οι πάρα πέρα ραγδαίες ιδιωτικοποιήσεις, η κατακόρυφη αύξηση της ήδη μαζικής ανεργίας και η πλήρης απελευθέρωση των τιμών...

Στο στόχαστρο της Κρατικής Εισαγγελίας της Βουλγαρίας, κατόπιν εορτής, βρίσκεται τις μέρες αυτές το γνωστό γερμανικό κοντσέρν Τύπου "Βεστντόιτσε Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ" (ΒΑΤ", στην κατοχή του οποίου σήμερα είναι όλες εκείνες οι εφημερίδες, που έχουν τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στη Βουλγαρία. Συγκεκριμένα: Ο γενικός εισαγγελέας της χώρας, Ιβάν Τάρτατσεφ, διέταξε τη διεξαγωγή μιας σχετικής έρευνας, λες και οι αρμόδιες βουλγαρικές αρχές μέχρι σήμερα δεν είχαν καμιά ιδέα για τα πεπραγμένα του γερμανικού αυτού μονοπωλίου. Σχετικά έχει διαπιστωθεί: Η τιμή του τυπογραφικού χαρτιού για ένα φύλλο εφημερίδας κοστίζει σήμερα 220 λέβα. Ομως, το παραπάνω γερμανικό κοντσέρν πουλάει τις εφημερίδες μόνο 50 λέβα τη μια.

Κατά συνέπεια, για τις άλλες αδύνατες οικονομικά εφημερίδες δεν απομένει τίποτα άλλο, παρά ν' αποδεχτούν τις απώλειες που έχουν και οι οποίες σε τελευταία ανάλυση τις οδηγούν στη χρεοκοπία και το κλείσιμο, αφού πλέον δεν μπορούν ν' αντέξουν στο σκληρό ανταγωνισμό. Είναι ξεκάθαρο ότι στην περίπτωση αυτή το γερμανικό μονοπώλιο ακολουθεί τη δοκιμασμένη κλασική μέθοδο συντριβής των μικρότερων αντιπάλων του, πωλώντας έτσι για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα φθηνότερα τις εφημερίδες του ώσπου τα μικρότερα εκδοτικά συγκροτήματα να μην είναι σε θέση ν' αντέξουν οικονομικά και στη συνέχεια να κλείσουν. Και φυσικά, μετά οι τιμές των εφημερίδων και περιοδικών εκτινάσσονται στα ύψη... Σήμερα, το γερμανικό αυτό κοντσέρν κυριαρχεί πάνω στα τρία τέταρτα της αγοράς του βουλγάρικου Τύπου.

Για πρώτη φορά, η "Βεστντόιτσε Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ" εμφανίστηκε στη Βουλγαρία τον Αύγουστο του περασμένου χρόνου σαν "σωτήρας" της "Ομάδας Τύπου 168 ώρες". Το κοντσέρν αρχικά είχε αγοράσει το 70% των μετοχών της πρώτης αυτής ιδιωτικής εταιρίας των βουλγαρικών μέσων ενημέρωσης, για την οποία και κατέβαλε το χρηματικό ποσό των 24 εκατομμυρίων μάρκων, προκειμένου αυτή να ξοφλήσει τα χρέη της και ν' απελευθερωθεί από τις υποχρεώσεις της απέναντι στα πιεστήρια.

Στη συνέχεια, το Φλεβάρη αγόρασε το 70% των μετοχών του μεγαλύτερου τραστ Τύπου με συνολική κυκλοφορία 250.000 φύλλων ημερήσια, ενώ ταυτόχρονα, άρχισε την έκδοση και τριών εβδομαδιαίων εφημερίδων. Στο μεταξύ, γίνονται μελέτες σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στον επαρχιακό Τύπο και διεξάγονται συνομιλίες για την αγορά εφημερίδων στις πόλεις Πλόβντιβ και Βάρνα.

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ