Ενα μεγάλο μέρος της ζωής του ο Γιώργης Τρικαλινός το έζησε σε φυλακές και εξορίες. Συνολικά 20 χρόνια. Ενώ 17 χρόνια έκανε να δει τη συντρόφισσά του τη Γιάννα και τα τρία παιδιά του, που τα άφησε 2-6 χρόνων το 1956 και τα είδε ξανά το 1974, στο αεροδρόμιο της Μόσχας.

"Στο σκοτεινό κελί της απομόνωσης, δεν ήξερες πότε ήταν μέρα, πότε νύχτωνε. Καμία φορά, έμπαινε απ' το τζαμάκι της πόρτας μια αχτίδα ήλιου και φώτιζε ένα σημείο του ασπρισμένου τοίχου. Επαιρνα μια καρφίτσα και ακολουθώντας τη διαδρομή της αχτίδας, έγραφα στον τοίχο ποιήματα. Ολα τα ποιήματα που θυμόμουνα. Μέχρι που γέμισα τον τοίχο με ποιήματα του Βάρναλη, του Ρίτσου, του Σολωμού... Μια μέρα εκεί που φώτιζε η αχτίδα, είδε ο φρουρός τις σκαλισμένες λέξεις. Διοικητής τότε ήτανε ο Λάμπρου. Ερχεται. Τι έκανες εκεί; μου λέει. Χάλασες τον τοίχο! Τον χάλασα, του λέω, ή τον στόλισα; Να τα σβήσεις, μου λέει. Δεν πρόκειται να σβήσω τίποτα. Θα τα σβήσουμε εμείς. Εγώ πάλι θα τα γράψω. Τα σβήσανε και εγώ άρχισα να τα γράφω πάλι. Με την ίδια καρφίτσα, εκεί που φώτιζε η ηλιαχτίδα. Ποιήματα στο κελί της απομόνωσης. Ητανε το 1958. Στην Ασφάλεια. Στον οδό Μπουμπουλίνας. Ενενήντα μέρες...".

Το παραπάνω απόσπασμα είναι από τη συνέντευξη που έδωσε στο "Ρ" στις 7 Φλεβάρη 1988 με αφορμή το βιβλίο του "292 μέρες μετά το Γράμμο - Βίτσι",όπου τονίζεται: "Κουβεντιάζοντας με τον Γ. Τρικαλινό είναι σαν να βυθίζεσαι σε ένα χοντρό βιβλίο της σύγχρονης ιστορίας του λαϊκού μας κινήματος".

Στην ίδια συνέντευξη ρωτήθηκε ποια είναι τα συμπεράσματα από εκείνη την περίοδο και απάντησε ανάμεσα στα άλλα: "Οσο πιστεύεις και αγωνίζεσαι για ανώτερα ιδανικά και η ζωή σου βρίσκεται σε κίνδυνο, τόσο λιγότερο τη σκέφτεσαι και την υπολογίζεις. Τόσο πιο πολύ νιώθεις λυτρωμένος, λεύτερος. Κάθε μέρα ήμασταν αγκαλιά με το θάνατο. Δεν είναι μια στιγμή. Είναι κάθε στιγμή των 292 ημερών. Και δεν είναι μόνο ο κίνδυνος, είναι η πείνα, το κρύο...".

Απαντώντας στα όσα κατά καιρούς επαναλαμβάνονται σε βάρος των κομμουνιστών, τόνιζε: "Πολλοί βέβαια μας κατηγορούν ότι είμαστε ενταγμένοι στο ΚΚΕ, στρατευμένοι και αυτό είναι σαν σκλαβιά. Εμείς τους λέμε, ναι, είμαστε στρατευμένοι στην Ελλάδα και στο λαό, αγωνιζόμαστε για τα ιδανικά μας με πάθος και είμαστε έτοιμοι να δώσουμε και τη ζωή μας για να εκπληρωθούν αυτά τα ιδανικά. Το ΚΚΕ, το Κόμμα της εργατικής τάξης και όλου του εργαζόμενου λαού, αυτά τα ιδανικά τα έχει με αίμα γραμμένα στο λάβαρό του. Γι' αυτό και είμαστε ενταγμένοι. Με δική μας θέληση και επιλογή. Είμαστε ελεύθεροι άνθρωποι.

Ο αγώνας μας είναι σκληρός, μακροχρόνιος, πολύ δύσκολος, με επιτυχίες και αποτυχίες, με ανηφοριές και κατηφοριές. Εγώ τουλάχιστον, από το 1932 που είμαι μέλος του Κόμματος, αυτό είδα. Δύσκολος είναι ο δρόμος, κακοτράχαλος. Αυτό πάντα πρέπει να το έχουμε υπόψη μας, ειδικά οι νέοι. Να μην είμαστε απαισιόδοξοι και απογοητευόμαστε από προσωρινές αποτυχίες, ούτε να είμαστε υπεραισιόδοξοι και να παίρνουν τα μυαλά μας αέρα από ορισμένες επιτυχίες. Πρέπει ψύχραιμα να μελετάμε, να βγάζουμε τα απαραίτητα συμπεράσματα, χρήσιμα για το μέλλον. Ν' αντιπαλεύουμε τις δυσκολίες. Σε συνθήκες όπως αυτές του Δημοκρατικού Στρατού χρειάζονταν ν' αντιπαλέψουμε τις δυσκολίες με τόλμη και αποφασιστικότητα. Διαφορετικά οι συνθήκες οδηγούσαν εκεί που οδηγήθηκαν ορισμένοι καθ' όλα καλοί σύντροφοι, ή στην παράδοση ή ακόμα και στην προδοσία. Καλώς εχόντων των πραγμάτων δε θα το έκαναν. Χρειάζεται κάθε στιγμή να είσαι "εν εγρηγόρσει" και να παλεύεις την παραμικρή δυσκολία, ν' αντιστέκεσαι στις ανθρώπινες αδυναμίες".

Τα λόγια του μένουν σαν υποθήκη για το παρόν και το μέλλον: "Οι κομμουνιστές, τα μέλη και στελέχη του Κόμματος και της ΚΝΕ, πρέπει να στέκονται επικεφαλής της πάλης για τα λαϊκά προβλήματα, να καταξιώνονται καθημερινά. Κανένας δεν καταξιώνεται μια για πάντα".

Η τέχνη στα χρόνια της εξορίας, της φυλακής και της παρανομίας ήταν για τους αγωνιστές ένα καταφύγιο. Ενας χώρος έκφρασης και δημιουργίας. Ο Γιώργης Τρικαλινός δεν έγραψε μόνο ιστορία, όπως το έκανε με την πένα του και τους αγώνες του, αλλά ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές του αγώνα έβρισκε τον τρόπο να μιλήσει και με την τέχνη.

Σε τεύχος του περιοδικού "ΕΙΚΟΝΕΣ", που κυκλοφόρησε το Μάρτη 1992, βρίσκουμε ένα τετρασέλιδο αφιέρωμα, στο οποίο παρουσιάζεται αυτή η πλευρά της ζωής του, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της όλης πορείας του.

"Ο Γιώργης Τρικαλινός, διαβάζουμε στο ρεπορτάζ του Θ. Ρουμπάνη, ζωγράφισε πραγματικά έργα τέχνης με το πινελάκι της ακουαρέλας, με το πενάκι της σινικής, με το μολυβάκι της σκιαγραφίας. Πολλά από αυτά τα φυλάει σπίτι του σε κάδρα ή σε άλμπουμ. Και δε φυλάει μόνο δικά του, αλλά συγκρατουμένων του, στα δύσκολα γυρίσματα της ιστορίας αυτού του τόπου. Αυτοί οι κρατούμενοι, οι σκληροτράχηλοι αντάρτες και αντάρτισσες των βουνών, εγκλωβισμένοι μέσα στις φυλακές και τις εξορίες, δεν παραδόθηκαν στην αδράνεια. Μελέτησαν, ζωγράφισαν, έστησαν θεατρικές παραστάσεις, ασχολήθηκαν με τη χειροτεχνία.

Με έκπληξη αντίκρισα μια ευχετήρια κάρτα που φιλοτέχνησε ο Χαρίλαος Φλωράκης. Μια αποξηραμένη μολόχα με το πράσινο φυλλαράκι της και το ωχροκίτρινο άνθος της, κολλημένη με προσοχή πάνω σε ένα τετράγωνο χαρτονάκι. Δίπλα γραμμένες οι ευχές του κατοπινού πολιτικού ηγέτη στην Γιάννα, τη σύζυγο του Γιώργη Τρικαλινού.

Να και μια άλλη κάρτα ζωγραφισμένη από την Ρούλα Κουκούλου, τη γυναίκα του Νίκου Ζαχαριάδη. Ακόμα μία από την Αύρα Παρτσαλίδου και άλλη από την Ελλη Ερυθριάδου. Να και μια πέτρα που της έχει δώσει όψη ο Γιάννης Ρίτσος. Να και ένα βότσαλο, που το έχει κάνει έργο τέχνης η Βάσω Κατράκη.

Στις ελληνικές φυλακές ο Γιώργης Τρικαλινός έμαθε να φτιάχνει πίνακες, χρησιμοποιώντας μικρά κομματάκια από ψαθί. "Εγώ, λέει, από ψαθί δεν ήξερα. Είδα τους άλλους κρατούμενους, που έφτιαχναν κάτι βαζάκια με ψαθί. Σκέφτηκα ότι αυτά τα ψαθιά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και σαν ψηφίδες. Εκοψα και έβαψα ψαθιά, έκανα μερικές δοκιμές, είδα ότι μπορούσαν.

Με αυτή την πρωτότυπη τεχνοτροπία φιλοτέχνησε πολλούς πίνακες. Η θεματογραφία ανάλογη με το περιβάλλον, φυσικά. Η Αγία Μαρίνα Λέρου, η φυλακή της Γυάρου, το παράθυρο της "Σωτηρίας", η σκοπιά στο Παρθένι, οι θεριστάδες, το πορτρέτο του Λένιν. Το πορτρέτο αυτό έχει μια ιστορία και βρίσκεται στο μουσείο του Λένιν, που λειτουργεί ακόμα στη Μόσχα. Το έφτιαξε το 1965, όταν είχε μεταφερθεί στη "Σωτηρία" μετά από μια ασθματική κρίση. "Παράνομα το 'φτιαξα, παράνομα το 'βγαλα έξω. Φύλαγαν οι κρατούμενοι κι εγώ ζωγράφιζα".

Στη φυλακή για να αντέξει κανείς, πρέπει να δίνει ένα περιεχόμενο στις ώρες που περνάνε. Λέει ο Γ. Τρικαλινός: "Στα κρατητήρια της Μπουμπουλίνας έκατσα 3-4 μήνες σε ένα κελί κάτω από τη γη, χωρίς φως. Τρεις μήνες πώς περνάνε; Αν δεν έχεις περιεχόμενο, μπορεί να παλαβώσεις. Σου έρχονται στο μυαλό τα παιδιά, η οικογένειά σου. Σου τριβελίζουν το μυαλό. Λες να ξεφύγω και δεν μπορείς. Προσπαθούσα να βρω πάντοτε περιεχόμενο"".

Αύριο απευθύνουμε τον τελευταίο χαιρετισμό στον Γιώργη Τρικαλινό.Στις5 μ.μ.,στο Νεκροταφείο Καισαριανής θα γίνει η κηδεία του. Τον χαιρετούμε, αλλά δεν τον αποχαιρετούμε. Το αγωνιστικό του παράδειγμα θα μένει για πάντα ζωντανό. Είναι η υποθήκη, που μας αφήνει. Η αταλάντευτη, μέχρι τέλους της ζωής του, και με πνεύμα αυτοθυσίας στάση του, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, θα συνεχίσει να είναι παρούσα.

Ο Γ. Τρικαλινός γεννήθηκε στον Αλμυρό Μαγνησίας το Σεπτέμβρη του 1914.Από τα χρόνια που ήταν ακόμα μαθητής Γυμνασίου, δέχτηκε την επίδραση της μαρξιστικής ιδεολογίας και του ανερχόμενου εργατικού κινήματος. Σε ηλικία 18 χρόνων, οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ, όντας πρωτοετής φοιτητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1932 πήρε μέρος στο φοιτητικό και εργατικό κίνημα σας μέλος και στέλεχος της ΟΚΝΕ. Γι' αυτή τη δράση του, η δικτατορία του Μεταξά τον φυλάκισε στην Αίγινα και τον εξόρισε στη Φολέγανδρο.

Στον πόλεμο του 1940 μαζί με άλλους δεσμώτες κομμουνιστές ζήτησε να σταλεί στο μέτωπο, αλλά η δικτατορία ζήτησε να αποκηρύξει τις ιδέες του. Γι' αυτό, μαζί με εκατοντάδες άλλους κομμουνιστές, τον παρέδωσε στους κατακτητές. Από τη Φολέγανδρο δραπέτευσε το Μάη του 1941 και δουλεύει για την ανασυγκρότηση του κόμματος και της ΟΚΝΕ, για την οργάνωση της πάλης κατά των κατακτητών. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΠΟΝ. Διατέλεσε μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΟΚΝΕ, μέλος του προεδρείου του ΚΣ της ΕΠΟΝ και Γραμματέας της ΕΠΟΝ ΑΘήνας.

Στα μεταπελευθερωτικά χρόνια διώχτηκε για τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση. Κατατάχτηκε στο ΔΣΕ σαν πολιτικός επίτροπος. Με την υποχώρηση του ΔΣΕ, έζησε σαν πολιτικός πρόσφυγας στις σοσιαλιστικές χώρες. Επέστρεψε το 1959 παράνομα στην Ελλάδα, όπου και συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε ισόβια. Αποφυλακίστηκε το 1966. Με τη δικτατορία, στέλνεται εξορία σε Γυάρο, Λέρο, Ωρωπό. Αφέθηκε ελεύθερος το 1971 και ξανασυλλαμβάνεται το 1973 με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, οπότε και στέλνεται εξορία στη Γυάρο, από όπου και αποφυλακίζεται το 1974 με την πτώση της χούντας.

Ο Γ. Τρικαλινός, επί 65 ολόκληρα χρόνια, έδρασε μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ. Το 1951 εκλέχτηκε αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ και αργότερα τακτικό μέλος της. Παρέμεινε στην ΚΕ μέχρι το 1987 (12ο Συνέδριο), δουλεύοντας σε πολλούς υπεύθυνους τομείς που του ανατέθηκαν. Επί χρόνια και μέχρι το 1994, υπήρξε εκδότης του "Ρ".

Ασχολήθηκε, επίσης, με τη συγγραφή βιβλίων. Εγραψε τα "292 μέρες μετά τον Γράμμο - Βίτσι", "Αλμυρός, στιγμές από την ιστορία του", "Δρόμος μακρύς και δύσκολος" και άλλα.

Ο Γ. Τρικαλινός ανήκει σ' αυτή τη γενιά, που, με το ηρωικό της παράδειγμα, εδώ και πάνω από 60 χρόνια, γαλούχησε πολλές νεότερες γενιές με το πνεύμα της αυτοθυσίας, της αφοσίωσης στα ιδανικά της εργατικής τάξης και της εμπιστοσύνης στις λαϊκές δυνάμεις.