Αρκετές είναι οι αλλαγές που έχουν επέλθει στο έντυπο Ε1, δηλαδή στο κεντρικό έντυπο "Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος". Οι σημαντικότερες από αυτές είναι:

Σχετικά με τις δαπάνες που εκπίπτουν από το συνολικό εισόδημα:

• Καταργείται η δαπάνη για δικηγορικές αμοιβές.
• Από τη δαπάνη για ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη, την οποία ο φορολογούμενος αναγράφει στο σύνολό της θα εκπέσει το 100% αν το οικογενειακό εισόδημα είναι μέχρι 10 εκατ. δρχ. Αν το συνολικό οικογενειακό εισόδημα είναι πάνω από 10 εκατ. μέχρι και 15 εκατ. δρχ. για τμήμα της δαπάνης πάνω από 10 εκατ. δρχ. θα εκπέσει το 50%.Προσοχή. Καταργείται η δυνατότητα που υπήρχε μέχρι σήμερα για μεταφορά στα επόμενα δύο χρόνια των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης σε περίπτωση υπέρβασης του εισοδήματος.
• Από τη δαπάνη για ασφάλιστρα ζωής ή θανάτου, μπαίνει από φέτος ένας ακόμη περιορισμός. Η μείωση του φόρου που γλιτώνει ο φορολογούμενος, δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από το 15% του ποσού της δαπάνης που αναγνωρίζεται για έκπτωση από το εισόδημα. Το ποσό της δαπάνης που αφαιρείται και για τους δύο συζύγους δεν μπορεί να υπερβεί το 4% του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος και να είναι πάνω από 200.000 δρχ.

Καλό είναι να έχουμε υπόψη μας ότι διατηρούνται και φέτος οι απαλλαγές που δίνονται για όσους ενσωματώσουν στη δήλωσή τους αποδείξεις για διάφορες αγορές. Οι αποδείξεις μπορεί να είναι μέχρι και 1.000.000 δραχμές. Σ' αυτή την περίπτωση η εφορία υπολογίζει μείωση εισοδήματος μέχρι και 300.000 δραχμές. Οι αποδείξεις μπορεί να αφορούν αγορές αγαθών (π.χ. οικιακών συσκευών, επίπλων, ενδυμάτων, υποδημάτων, υφασμάτων, βιβλίων, χαρτικών, φαρμάκων κλπ) ή την πληρωμή υπηρεσιών γενικά (π.χ. εγκατάσταση και επισκευή οικιακών συσκευών και αυτοκινήτων, μοτοσικλετών κλπ., ενοίκιο θερινής κατοικίας, δίδακτρα νηπιαγωγείων, παιδικών σταθμών, τεχνικών και επαγγελματικών σχολών, γυμναστηρίων κλπ., δαπάνη σε εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, κομμωτήρια κλπ).

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι οι αποδείξεις λιανικής πώλησης αξίας πάνω από 10.000 δραχμές, θα γίνονται δεκτές από την Εφορία μόνο εφόσον αναγράφεται το ονοματεπώνυμό σας και έχουν σφραγιστεί από τον πωλητή.

Δεν περιλαμβάνονται στις οικογενειακές δαπάνες:

• Δαπάνες για διάφορα ασφάλιστρα, έξοδα επισκευής και συντήρησηςοικοδομών.
• Δαπάνες για αγορά αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων, πλοίων αναψυχής ή λοιπών σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας με εξαίρεση αυτά που αποτελούν αρδευτικό εξοπλισμό γεωργικής εκμετάλλευσης. Ως κινητά πράγματα μεγάλης αξίας νοούνται εκείνα που η αξία τους υπερβαίνει το ποσό του 1 εκατ. δρχ. Αν η αξία κάθε πράγματος είναι μικρότερη του ποσού αυτού, τα αγορασθέντα όμως πράγματα αποτελούν κατά τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ενιαίο σύνολο, τότε για τον υπολογισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η αξία όλων αυτών των πραγμάτων, εφόσον υπερβαίνει το ποσό του 1 εκατ. δρχ.
• Δαπάνες για αγορά τροφίμων και ποτών, εφόσον αυτά δεν καταναλώνονται ή δε σερβίρονται στα καταστήματα πώλησης αυτών, καθώς και για αγορά καυσίμων (π.χ. βενζίνη, πετρέλαιο, υγραέριο κλπ.).
• Δαπάνες για αποχέτευση (π.χ. λογαριασμοί ΕΥΔΑΠ), συγκοινωνίες (π.χ. εισιτήρια λεωφορείων, τρένων, αεροπλάνων, πλοίων), παροχή ηλεκτρικού ρεύματος (π.χ. λογαριασμοί ΔΕΗ), φωταέριο, τηλέφωνο, ασφάλιστρα για οποιεσδήποτε ασφαλίσεις και τέλη κυκλοφορίας οχημάτων.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι εξακολουθεί να αναγνωρίζεται το καθαρό ποσό του ενοικίου που καταβάλατε μέσα στο 1996 για κύρια κατοικία της οικογένειάς σας. Από αυτή τη δαπάνη θα αφαιρεθεί από το ΚΕΠΥΟ ποσοστό 30% αυτής και μέχρι 15% του εισοδήματός σας που θα δηλώσετε με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση, χωρίς να μπορεί να υπερβεί το ποσό των 240.000 δρχ. Επιπλέον, αναγνωρίζεται το καθαρό ποσό ενοικίου που καταβάλατε για την ενοικίαση κατοικίας η οποία χρησιμοποιήθηκε για την ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών κάθε παιδιού σας που σπουδάζει σ' αναγνωρισμένες σχολές ή σχολεία του εσωτερικού. Από αυτή τη δαπάνη αφαιρείται από το ΚΕΠΥΟ το 30% αυτής και μέχρι ποσοστού 10% του εισοδήματος που θα δηλώσετε με την αρχική δήλωσή σας, ενώ το αφαιρούμενο ποσό δεν μπορεί να υπερβεί τις 120.000 δρχ.

Ολοι ανεξαιρέτως οι φορολογούμενοι θα κληθούν φέτος να υποβάλλουν έντυπα που σχετίζονται με την ακίνητη περιουσία, είτε διαθέτουν είτε όχι. Για να διαπιστώσει κανείς τι πρέπει να κάνει ανάλογα με την περίπτωσή του, πρέπει να έχει υπόψη του τα εξής:

• Στο έντυπο Ε1 συμπληρώνεται: 1) Το ακαθάριστο ενοίκιο που ενδεχόμενα εισπράττει όποιος νοικιάζει οποιασδήποτε μορφής ακίνητα. 2) Το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση κύριας ή λοιπών δευτερευουσών κατοικιών. Το τεκμαρτό εισόδημα σε ετήσια βάση δεν μπορεί να είναι κατώτερο από το 3,5% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, αν το ακίνητο χρησιμοποιείται σαν κατοικία.
• Οσοι έχουν εισοδήματα από εκμισθώσεις κάθε μορφής ακινήτων, συμπληρώνουν και το έντυπο Ε2.Σε περίπτωση που έχει στην ιδιοκτησία του ακίνητα τόσο ο σύζυγος όσο και η σύζυγος, υπάρχει υποχρέωση για υποβολή χωριστού εντύπου Ε2 για κάθε έναν από τους συζύγους. Οπως είναι γνωστό τα εισοδήματα από εκμισθώσεις αθροίζονται μαζί με το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου και παράλληλα φορολογούνται και συμπληρωματικά με συντελεστή 3%. Προσοχή: Στο έντυπο Ε2 πρέπει να γράψουμε ακόμα και οποιαδήποτε άλλα οικοδομημένα ακίνητα είναι στο όνομά μας, ανεξάρτητα αν από αυτά εισπράττουμε νοίκι ή όχι. Σε μια τέτοια περίπτωση στη θέση του εισοδήματος γράφουμε τη λέξη ΚΕΝΟ.
• Οσοι διαμένουν σε δικό τους σπίτι και έχουν δευτερεύουσα ή εξοχική κατοικία των οποίων το συνολικό εμβαδό είναι από 150 τετραγωνικά και πάνω - δηλαδή το άθροισμα των ιδιοκατοικούμενων ακινήτων είναι μεγαλύτερο των 150 τετραγωνικών μέτρων - έχουν υποχρέωση να συμπληρώσουν και το έντυπο Ε8.Εδώ χρειάζεται μια πρόσθετη προσοχή. Με στόχο τη διασταύρωση των στοιχείων η Εφορία απαιτεί να αναγραφεί στο έντυπο εκτός από τη διεύθυνση του ακινήτου και οι παράλληλοι και κάθετοι οδοί του. Υπενθυμίζεται ότι όσοι έχουν ιδιοκατοίκηση πάνω από 150 τετραγωνικά θα κληθούν να πληρώσουν και συμπληρωματικό φόρο.
• Το έντυπο Ε9,το συμπληρώνουν φέτος όλοι, χωρίς εξαίρεση οι φορολογούμενοι, είτε διαθέτουν είτε όχι ακίνητη περιουσία. Στην τελευταία περίπτωση, αρκεί να αναγράψουν ότι δεν έχουν κανένα ακίνητο στην ιδιοκτησία τους, τόσο οι ίδιοι όσο και οι σύζυγοι ή τυχόν προστατευόμενα μέλη της οικογένειας. Ας σημειωθεί ότι το έντυπο Ε9 θα χρησιμοποιηθεί για την επιβολή του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας σε όσους ξεπερνούν τα αφορολόγητα όρια που έχουν καθοριστεί με το φορολογικό νομοσχέδιο και τα οποία αντιστοιχούν σε 60 εκατ. δρχ. για άγαμο, 120 εκατ. δρχ. για έγγαμο (συν 15 εκατ. δρχ. για κάθε ανήλικο παιδί). Στο συγκεκριμένο έντυπο πρέπει να αναγραφεί κάθε είδους ακίνητο που έχει στην κατοχή του ο φορολογούμενος δηλαδή κατοικίες, διαμερίσματα, καταστήματα, γραφεία, αποθήκες, ξενοδοχεία, αγροτεμάχια, οικόπεδα, βοσκότοπους, θέσεις στάθμευσης κλπ. Ας σημειωθεί ότι η παράλειψη συμπλήρωσης του συγκεκριμένου εντύπου, η εκπρόθεσμη υποβολή της δήλωσης, η ανακριβής δήλωση κλπ. επισείουν, σύμφωνα με το φορολογικό νομοσχέδιο, σημαντικά πρόστιμα.

Η φορολογική δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα στον προϊστάμενο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (ΔΟΥ) προσωπικά από το φορολογούμενο ή από πρόσωπο ειδικά εξουσιοδοτημένο γι' αυτό ή στέλνεται ταχυδρομικά με συστημένη επιστολή μέχρι και τις 2 Μάρτη 1997.

Κατ' εξαίρεση μπορούν να υποβάλουν δήλωση:

• Μέχρι και τις 17 Μάρτη 1997, όσοι δηλώνουν και εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες, ή από συμμετοχή σε εταιρία ή κοινοπραξία ή κοινωνία που δεν τηρεί βιβλία ή τηρεί βιβλία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας του ΚΒΣ.
• Μέχρι και τις 15 Απρίλη 1997 όσοι έχουν αποκτήσει:

α) Κέρδη από επιχειρήσεις που τήρησαν βιβλία Γ' κατηγορίας του ΚΒΣ και η διαχειριστική τους περίοδος έληξε μέσα στους μήνες Νοέμβρη ή Δεκέμβρη 1996, εκτός αν πρόκειται για εισοδήματα που προέρχονται από εταιρίες περιορισμένης ευθύνης, των οποίων ο ισολογισμός έχει εγκριθεί μέσα στο 1996, οπότε η δήλωση από τα μέλη της πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 2 Μάρτη 1997.

β) Εισοδήματα τα οποία έχουν προκύψει στην αλλοδαπή.

γ) Εισοδήματα από αμοιβές ως αξιωματικοί ή ως κατώτερα πληρώματα εμπορικών πλοίων.

δ) Εισοδήματα τα οποία έχουν προκύψει στην ημεδαπή και ο φορολογούμενος δεν κατοικεί ούτε διαμένει σ' αυτή.

ε) Γεωργικά εισοδήματα.

στ) Εισοδήματα από εκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση γεωργικής γης.

ζ) Οι αντιπρόσωποι, οι πράκτορες ασφαλιστικών εταιριών και οι ασφαλειομεσίτες, οι συγγραφείς για συγγραφικά τους δικαιώματα, οι πράκτορες και αντιπρόσωποι Τραπεζών, καθώς και οι μισθωτοί των οποίων το σύνολο ή ένα τμήμα των αμοιβών τους υπολογίζονται σε ποσοστό πάνω στα κέρδη επιχειρήσεων, εφόσον ο προσδιορισμός του εισοδήματος αυτών των δικαιούχων εξαρτάται από επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας ΚΒΣ των οποίων η διαχειριστική περίοδος έληξε μέσα στους μήνες Νοέμβρη ή Δεκέμβρη του 1996.

• Προκειμένου για ατομική εμπορική επιχείρηση η οποία δεν τηρεί βιβλία, ή τηρεί βιβλία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας του ΚΒΣ, ή ελεύθερο επαγγελματία που ασκεί ατομικά το επάγγελμά του και δεν τηρεί βιβλία αν και υπόχρεος, ή τηρεί βιβλία δεύτερης κατηγορίας του ΚΒΣ, σε τακτές προθεσμίες ανάλογα με το γράμμα από το οποίο αρχίζει το επώνυμό τους.

Υποχρέωση να υποβάλλει φορολογική δήλωση έχει κάθε φυσικό πρόσωπο αν το ετήσιο (πραγματικό ή τεκμαρτό) εισόδημά του ή το εισόδημα του/της συζύγου του ξεπερνά τις 400.000 δρχ. Υποχρέωση έχουν και όσοι έχουν μικρότερο εισόδημα, αν στο συνολικό εισόδημα του υπόχρεου περιλαμβάνεται ζημιά από εμπορική ή γεωργική επιχείρηση. Ειδικά τα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν, αποκλειστικά, εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση, όταν το ετήσιο εισόδημά τους είναι μέχρι 800.000 δρχ. με την προϋπόθεση ότι δεν εμπίπτουν σε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις...

Ανεξάρτητα από το αν έχουν φορολογητέο ή όχι εισόδημα, έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση και όσοι:

• Εχουν στην κυριότητά τους ή διατηρούν με οποιοδήποτε τρόπο επιβατικό αυτοκίνητο ΙΧ ή ημιφορτηγό ΙΧ (εκτός από αγροτικό) ή μοτοσικλέτα πάνω από 500 κυβικά ή κότερο ή άκατο ή θαλαμηγό ή αεροσκάφος ή αυτοκίνητο μεικτής χρήσης ή αυτοκίνητο τύπου Jeep ή σκάφος αναψυχής, καθώς και όσοι χρησιμοποιούν για τις ατομικές ή οικογενειακές τους ανάγκες τέτοια μεταφορικά μέσα, τα οποία ανήκουν είτε στη σύζυγό τους ή στα προστατευόμενα μέλη τους, είτε στις εταιρίες στις οποίες μετέχουν ως εταίροι, διαχειριστές εταίροι ή προκειμένου για ΑΕ είναι πρόεδροι ή διοικητές ή διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοί τους.
• Διατηρούν στην προσωπική τους υπηρεσία ένα ή περισσότερα πρόσωπα ως έμμισθο προσωπικό.
• Ασκούν ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα.
• Μετέχουν σε προσωπική ή περιορισμένης ευθύνης εταιρία ή κοινοπραξία ή κοινωνία ή αστική εταιρία που ασκεί επιχείρηση ή επάγγελμα.
• Εχουν ακαθάριστο συνολικό εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτων πάνω από 50.000 δρχ. το χρόνο.
• Αγοράζουν ακίνητα ή ανεγείρουν οικοδομή.
• Διατηρούν δευτερεύουσα κατοικία ή κατοικούν σε οικοδομή πάνω από 150 τμ.
• Είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, εφόσον λαμβάνουν επιδοτήσεις πάνω από 500.000 δρχ. για προϊόντα φυτικής παραγωγής ή 750.000 δρχ. για προϊόντα ζωικής παραγωγής. Επίσης, όσοι λαμβάνουν καλλιεργητικά δάνεια πάνω από 2 εκατ. δρχ. ή όταν το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού τους, αυτής της κατηγορίας στην τράπεζα την 31η Δεκέμβρη κάθε έτους υπερβαίνει τα 2 εκατ. δρχ.
• Εχουν άδεια της αρμόδιας αρχής να πωλούν αγαθά πλανόδια ή στις λαϊκές αγορές.
• Είναι κύριοι ή επικαρπωτές ή νομείς ή κάτοχοι γεωργικής γης την οποία καλλιεργούν υπό κάλυψη (θερμοκήπια), εφόσον αυτή έχει έκταση από 2 στρέμματα και πάνω, καθώς και όσοι εισέπραξαν, μέσα στο 1996, επιστρεφόμενο φόρο προστιθέμενης αξίας από 300.000 δρχ. και πάνω.
• Τέλος, όσοι προσκληθούν με έγγραφο του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ.

Ρεπορτάζ: Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ

Ετσι, μέσα στο μήνα που διανύουμε θα έχουν κληθεί συνολικά 4 εκατ. περίπου φορολογούμενοι να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν στις αρμόδιες ΔΟΥ τις φορολογικές δηλώσεις για εισοδήματα που απέκτησαν την προηγούμενη χρονιά. Ο "Ρ" επιχειρεί σήμερα να καταγράψει μια σειρά αλλαγές που επήλθαν με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο στο βασικό έντυπο της δήλωσης (Ε1) που συμπληρώνεται από όλους τους φορολογούμενους, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις εκπιπτόμενες δαπάνες. Παράλληλα, υπενθυμίζει - σε όσους... προνόησαν - τι αποδείξεις μπορούν να συνυποβάλλουν οι φορολογούμενοι με τη δήλωση, από αγορές που πραγματοποίησαν το 1996 σε συγκεκριμένα είδη ή υπηρεσίες, ώστε να μπορέσουν να μειώσουν σε κάποιο βαθμό το φορολογητέο τους εισόδημα.