ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΚΕΝΗ

Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

Η πατρίς ευγνωμονούσα!

Του Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ

Ευεργεσία: Πράξις αγαθή, προσφορά - μεγάλης, συνήθως αξίας - χωρίς ανταμοιβή, αγαθοεργία, γράφεται το Λεξικό. Και ευεργέτης χαρακτηρίζεται, φυσικά, αυτός, που ευεργετεί, που δίνει - αξιόλογη - βοήθεια σε κάποιον ή σε κάποιους, χωρίς ανταμοιβή πάντοτε!

Πόσο εύκολα θα ήταν τα πράγματα, για αρκετούς, αν οι λέξεις δεν ήταν φορτωμένες με πείρα! Δεν κουβαλούσαν μαζί τους και την ιστορία τους! Δεν αποκάλυπταν και το παρελθόν! Θα έλεγες, για παράδειγμα, ευεργέτης και θα έκανες μια βαθιά - από σεβασμό - υπόκλιση. Θα έβλεπες, ας πούμε, την έκθεση, για "την Αθήνα των ευεργετών", του Δήμου Αθηναίων και θα έβγαζες το καπέλο σου. Ομως, οι λέξεις δε σου επιτρέπουν να ξεπεράσεις - έτσι εύκολα - το πρόβλημα. Η ζωή είναι πιο πολύπλοκη. Ποιος ευεργετεί ποιόν; Και γιατί;

Αλήθεια είναι ότι η Αθήνα, ό,τι όμορφο - σε κτίσματα - διαθέτει είναι από"δωρεές". Από πλούσιους - ντόπιους και της διασποράς - Ελληνες. Αλήθεια, επίσης, είναι πως το κράτος αδυνατούσε - προπαντός στο ξεκίνημά του - να χτίσει. Εύκολα φτάνει κάποιος σε αυτή τη διαπίστωση. Τα ονόματα των κτιρίων, άλλωστε, το βεβαιώνουν. Ζάππειο, Αρσάκειο, Ριζάρειος κλπ. Και αν αρκεστεί σε αυτά - και έως εκεί - έχει καλώς (κακώς). Αν, όμως, κάνει - και πρέπει να κάνει - το επόμενο βήμα, τα πράγματα μπλέκονται. Μπαίνουν - εύλογα - ερωτηματικά, που ζητάνε - σοβαρή - απάντηση. Από τον καθένα και από τον δήμαρχο Αθηναίων, φυσικά, που με την έκθεσή του λέει τη μισή αλήθεια, για τους "ευεργέτες". (Μισή αλήθεια - το ξέρουμε - σημαίνει, ψέματα).

Ο "απλός" άνθρωπος - οι πονηροί και οι υπεύθυνοι, για διαφορετικούς λόγους αυτοί, κάνουν το ίδιο - στέκεται στο γεγονός, ότι κάποιος έδωσε τα, "λεφτά του", για να γίνει ένα σχολείο, ένα νοσοκομείο, μια φυλακή. Δεν μπαίνει στον κόπο - οι πονηροί το κρύβουν - να δει τους λόγους και τις αιτίες, που "οδήγησαν" το συγκεκριμένο άτομο ή επιχείρηση ή - πολυεθνικό - Ομιλο σήμερα, να κάνει τη δωρεά του. Και, φυσικά, δεν κάνει καμία προσπάθεια, να μάθει, ο "απλός" άνθρωπος - οι πονηροί, είπαμε, το κρύβουν - πού βρήκε - ο δωρητής - τα λεφτά της δωρεάς; Τα "λεφτά" του! Μήπως, λέω, μήπως, ξεπλένεται - έτσι - ο δωρητής και μαζί του και το χρήμα;

Γιατί, δεν είναι τυχαίο - λέω εγώ, αυτοί ας πουν κάτι άλλο - που όλοι οι "γνωστοί ευεργέτες" έπεσαν με τα μούτρα στις δωρεές, όταν, ακριβώς, το ελληνικό κράτος προσπαθούσε να σταθεί στα ποδάρια του. Η μια εξήγηση, βέβαια, μπορεί - για μερικούς - να είναι, αυτή, που επίσημα δίνεται. Οτι, δηλαδή, "έτρεξαν να βοηθήσουν". Η άλλη, όμως, - που δεν κουβεντιάζεται ούτε, καν, σαν ερωτηματικό - είναι, πως "αυτοί, που ξέρανε να βγάζουν χρήματα είδαν μια καινούρια αγορά, που έχει τεράστιες ανάγκες - ακριβώς, γιατί είναι καινούρια - και έτρεξαν να επωφεληθούν". Κάθε ομοιότητα με αυτά, που συμβαίνουν σήμερα, ας πούμε, στην Αλβανία - και αλλού - είναι "απλή σύμπτωση".

Του επισκέπτη - και του πολίτη, βέβαια - που βολτάρει μπροστά στα ταμπλό- και τη στρεβλά γραμμένη ιστορία - του ζητιέται - συναισθηματικά - να αποφανθεί: Τι θα ήταν η Αθήνα χωρίς τον Σίνα; Και, φυσικά, ο επισκέπτης - και ο πολίτης, βέβαια - αποφαίνεται πως χωρίς στρατεύματα δε θα γίνονταν ποτέ οι εκλογές στην Αλβανία. (Τώρα τι είδος εκλογές θα γίνουν, είναι άλλη ιστορία).

Χρειάζεται να πούμε πως την έκθεση την παρακολουθούν και παιδιά; Πως με τις πληροφορίες που τους δίνονται - και στους μεγάλους, βέβαια - μόνο θαυμασμό έχουνε για τον Συγγρό. Χρειάζεται να πούμε πως αυτές οι εκθέσεις δε σε βάζουν να σκέφτεσαι. Γιατί, σου παρουσιάζουν το "εύκολο". Αυτό που συμφέρει. Δε σε βάζουν στην έρευνα. Να ψάξεις, να μάθεις, να βρεις την αλήθεια! Και τέλος, μόνος σου - και ελεύθερα - να αποφανθείς.

Το ζήτημα δε θα είχε, ίσως, καμιά αξία. Θα έλεγα "άλλο ένα έργο βιτρίνας, που κόστισε πάνω από εκατό εκατομμύρια" (τόσα και περισσότερα - ποιος ξέρει πόσα ακριβώς - κόστισε αυτή η έκθεση). Ομως σκέφτομαι - και παρακαλώ να το σκεφθείτε και σεις - πως η "Αθήνα των Ευεργετών", του Δήμου Αθηναίων, εντάσσεται στα πλαίσια της "λαϊκής αποδοχής" των σημερινών "ευεργετών". Πρέπει, πάση θυσία, να πειστούμε - όλοι - πως "οι θεοί του Ολύμπου ήταν - αρχικά - καλοί βασιλιάδες και έγιναν θεοί, ακριβώς, για τις πολλές - και καλές - ευεργεσίες που έκαναν στους ανθρώπους".

...καμιά στενοχώρια, λοιπόν. Οι Αμερικάνοι θα δώσουν τα δολάρια στο ΝΑΤΟ, το ΝΑΤΟ θα τα δώσει στην ΕΟΚ, η ΕΟΚ θα τα δώσει ως βοήθεια στους "ανεξάρτητους" πλέον ανατολικούς κι αυτοί θ' αγοράσουν όπλα από τους Αμερικάνους. Ετσι, όλοι τρίβουν τα χέρια τους τώρα. Ο Γιέλτσιν, γιατί πήρε κάτω από το τραπέζι τις προμήθειές του, ο Κλίντον, γιατί θα ησυχάσει από την γκρίνια των πολεμοκατασκευαστών και η ΕΟΚ, γιατί κάτι θα τσιμπήσει κι αυτή από το καινούριο "σχέδιο Μάρσαλ"