Η αλματώδης ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας υγείας τα τελευταία χρόνια - εξαιτίας του συνεχώς ακρωτηριαζόμενου δημόσιου τομέα υγείας - δημιούργησε έναν ακόμη μεγάλο "κύκλο" εργαζομένων υπό το "ζυγό" της λεγόμενης ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Εναν "κύκλο", που με πρόχειρους υπολογισμούς "χωράει" πλέον πάνω από 15.000 εργαζόμενους, ενώ είναι πιθανό ο πραγματικός αριθμός να υπερβαίνει κατά πολύ αυτό το νούμερο, αφού είναι σχεδόν αδύνατο να καταμετρηθούν λόγω της πληθώρας των χώρων που απασχολούνται.

Και σε αυτόν τον κλάδο τα προβλήματα των εργαζομένων δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα, παρότι σπάνια γίνονται γνωστά και δημοσιοποιούνται. Η πλειοψηφία των εργαζομένων είναι εξειδικευμένο προσωπικό, αλλά τις περισσότερες φορές δεν αντιμετωπίζεται ως τέτοιο. Οι εργαζόμενοι σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια, σε διαγνωστικά κέντρα, εργαστήρια, οίκους ευγηρίας κλπ. πολυαπασχολούνται. Τι σημαίνει αυτό; Οτι οι εργοδότες έχουν "μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια". Και εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό και υπάλληλους γραφείου. Για παράδειγμα, στη "Βιοϊατρική" εργαζόμενοι με συγκεκριμένη ειδικότητα ταυτόχρονα ήταν και υπάλληλοι γραφείου, κατάσταση στην οποία έδωσε τέλος η δυναμική παρέμβαση της Ομοσπονδίας Συλλόγων Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων Ελλάδας (ΟΣΝΙΕ).

Παρά την εξειδίκευση, οι μισθοί είναι ίδιοι, αν όχι κατώτεροι από αυτούς που θα έπαιρνε ένας οποιοσδήποτε εργαζόμενος. Δηλαδή, γύρω στις 110.000 δραχμές το μήνα. Τόσο κοστολογούν οι κρατούντες την αγορά "παροχής υπηρεσιών υγείας" τη δύσκολη, ανθυγιεινή, πολλές φορές και επικίνδυνη, δουλιά του νοσηλευτή. Πολλές φορές συμβαίνει να μην παίρνουν ούτε αυτά, λόγω "οικονομικών δυσχερειών". Για παράδειγμα, στην ιδιωτική κλινική "Αγ. Παντελεήμονας" οι εργαζόμενοι συνεχίζουν για δύο μήνες περίπου την επίσχεση εργασίας, αφού οι εργοδότες τους χρωστάνε δεδουλευμένα τεσσάρων μηνών. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην "Κλινική Κουράκου" στη Θεσσαλονίκη. Εκεί οι εργαζόμενοι προχώρησαν σε κατάληψη, διεκδικώντας επίσης δεδουλευμένα και αποζημιώσεις.

Αν αναζητήσουμε την ευαισθησία των εργοδοτών ενός κατεξοχήν "ευαίσθητου" κλάδου, θα διαπιστώσουμε απλά ότι δεν υπάρχει. Η όποια... ευαισθησία διαθέτουν αναλώνεται σε φραστικές μεγαλοστομίες της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρουν και που δυστυχώς δεν επαρκεί για τους εργαζόμενους. Αυτό φαίνεται και από το καθεστώς τρομοκρατίας που επικρατεί σε αρκετές κλινικές, όπως στο "Μαιευτήριο Αθηνών" και στο "Μητέρα".Εκφοβισμοί, απειλές και απολύσεις για "ψύλλου πήδημα". Αναφέρουμε το νοσοκομείο "Υγεία",που πρόσφατα είχε απολύσει 45 εργαζόμενους, ενώ οι διαμαρτυρίες των εργαζομένων ότι για να καλυφθούν οι ανάγκες του νοσοκομείου χρειάζεται επιπλέον προσωπικό έμοιαζαν "φωνή βοώντος εν τη ερήμω".

Οσον αφορά στο συνδικαλισμό, και σε αυτόν τον κλάδο αντιμετωπίζεται όπως παντού, ενώ περιορίζεται σε μεγάλα θεραπευτήρια κυρίως αστικών κέντρων. Στην επαρχία η συνδικαλιστική δραστηριότητα είναι υποτυπώδης έως ανύπαρκτη. Αντίθετα, η αντισυνδικαλιστική δραστηριότητα των εργοδοτών καλά κρατεί και ορισμένα μάλιστα σωματεία, σύμφωνα με στοιχεία της ΟΣΝΙΕ,συμπλέουν με τους εργοδότες, όπως το σωματείο εργαζομένων στο "Μητέρα".

Σε ό,τι αφορά τα ωράρια και τις εργασιακές σχέσεις, τελευταία παρατηρείται μια προσπάθεια ανατροπής τους και εφαρμογής ελαστικών μορφών απασχόλησης. Στο νοσοκομείο "Απολλώνειο",όπως και στο "Υγεία",εργάζονται νοσηλευτές με μερική απασχόληση, που ταυτόχρονα εργάζονται και στο δημόσιο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ανέργους του κλάδου. Ελαστικά ωράρια εφάρμοσε το "Υγεία" στο τμήμα φυσιοθεραπευτών, μείωση του ωραρίου με μείωση των αποδοχών, κάτι αντίστοιχο συνέβη στην κλινική "Θεομήτωρ" στην Πρέβεζα και σε μια σειρά οίκων ευγηρίας, όπου, σημειώνεται, η κατάσταση για τους εργαζόμενους είναι απελπιστική. Παραδείγματος χάριν, στον οίκο ευγηρίας "Αναρρωτήριο των Βαϊων" στην Αγ. Παρασκευή απασχολείται - τουλάχιστον μέχρι πριν λίγο καιρό που έγινε η σχετική καταγγελία στην ΟΣΝΙΕ- μια εργαζόμενη αλλοδαπή, η οποία φροντίζει 40 περίπου ανθρώπους, μαγειρεύει, σερβίρει, πλένει, καθαρίζει και ό,τι άλλο προκύψει.

Ειδικά στους οίκους ευγηρίας οι αλλοδαποί έχουν αντικαταστήσει το εξειδικευμένο προσωπικό, που πρέπει να διαθέτουν τέτοιου είδους ιδρύματα, ενώ οι συμβάσεις εργασίας είναι "είδος προς εξαφάνιση". Δε λείπουν, όμως, και οι περιπτώσεις κλινικών που προσλαμβάνουν προσωπικό με τρίμηνες συμβάσεις, κάτι που συμβαίνει για παράδειγμα στη Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης και σε αρκετές ακόμη κλινικές της συμπρωτεύουσας.

Τα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων, που καθημερινά εκτίθενται σε μικρόβια και επικίνδυνες ακτινοβολίες είναι ελλιπή. Ετσι, δε λείπουν και τα τραγικά περιστατικά νοσηλευτών να προσβάλλονται από επικίνδυνες λοιμώξεις, όπως ηπατίτιδα Β και άλλα σοβαρά νοσήματα. Τέτοια περιστατικά υπήρξαν στο "Υγεία", ενώ τις περισσότερες φορές δε γίνονται γνωστά, αφού οι εργαζόμενοι φοβούνται είτε την απόλυση είτε το στιγματισμό. Οι Επιθεωρήσεις Εργασίας κι εδώ είναι ανύπαρκτες, ενώ οι Νομαρχιακές Επιτροπές Υγείας είναι άγνωστο πώς κι αν δραστηριοποιούνται.

Η Μ. Αφεντούλη,πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στο νοσοκομείο "Υγεία",τονίζει για το θέμα αυτό: "Δυστυχώς, τα μέτρα προστασίας για τους εργαζόμενους αφήνονται στην καλή θέληση των εκάστοτε διοικήσεων των ιδιωτικών νοσοκομείων. Αλλά το να επαναπαυτούμε στην καλή θέληση των εργοδοτών, δεν είναι αρκετό. Πρέπει να υπάρχει έλεγχος από το κράτος. Μιλάμε για χιλιάδες ανθρώπους που καθημερινά έρχονται σε επαφή με μικρόβια, με ακτινοβολίες, με χίλιες άλλες βλαβερές για τον οργανισμό ουσίες. Δεν πρέπει να υπάρξει κάποιος επίσημος φορέας, που να ελέγχει αν τηρούνται τα μέτρα ασφαλείας; Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει, κι έτσι πρέπει οι εργαζόμενοι από μόνοι τους να φροντίσουν για την υγεία τους, να ενημερωθούν, να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν, αλλά δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία δεν είναι σωστά και υπεύθυνα ενημερωμένη".

Ετσι, ενώ η ιδιωτική πρωτοβουλία, στον εξαιρετικά κερδοφόρο αυτό κλάδο, συνεχώς αναπτύσσεται και επενδύει τεράστια ποσά για τη δημιουργία υπερσύγχρονων νοσοκομείων, οι εργαζόμενοι χάνουν αργά, αλλά σταθερά, από τα δικαιώματά τους. Η πολιτεία που, ως γνωστό, δεν κάνει διακρίσεις στους εργαζόμενους, αλλά τους αντιμετωπίζει όλους εξίσου με την ίδια αδιαφορία και περιφρόνηση, εμφανίζεται εντελώς απρόθυμη να παρέμβει υπέρ τους για οτιδήποτε. Ακόμα κι ένα Προεδρικό Διάταγμα, το 517 του 1991, που ορίζει πόσες ακριβώς θέσεις εργασίας πρέπει να έχει ένα νοσοκομείο ανάλογα με τις ανάγκες του και κατοχυρώνει τις εργασιακές σχέσεις, έχει χαθεί σε κάποιο συρτάρι κάποιου υπουργείου...

Ολα τα παραπάνω και μια σειρά ακόμα από προβλήματα έχουν καταγραφεί σε νοσοκομεία και ιδρύματα μεγάλων αστικών κέντρων, όπου η ΟΣΝΙΕ έχει πρόσβαση. Αλλά υπάρχουν χιλιάδες άλλα, κυρίως εργαστήρια και διαγνωστικά κέντρα, ανά την Ελλάδα, που δεν είναι εύκολο να ελεγχθούν και εκεί εκφράζονται φόβοι από την ΟΣΝΙΕ ότι οι παραβιάσεις των εργασιακών σχέσεων θα είναι ακόμα μεγαλύτερες.

Οπως τονίζει ο πρόεδρος της ΟΣΝΙΕ Β. Τουμπέλης,"πρέπει για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, να καταφέρουμε να προσεγγίσουμε τους νέους ανθρώπους που εργάζονται σε μεγάλα νοσοκομεία, αλλά κυρίως θα ήταν ευχής έργο αν μπορούσαμε να πλησιάσουμε τους εργαζόμενους σε μικρά διαγνωστικά κέντρα, εργαστήρια κλπ. Και πολύ περισσότερο τους συναδέλφους της επαρχίας, έτσι ώστε να ενημερωθούμε για το τι αντιμετωπίζουν και να παρέμβουμε με τη δική τους βοήθεια. Δυστυχώς, ως τώρα δεν έχουμε καταφέρει να πλησιάσουν τα σωματεία τους. Ενας άλλος στόχος μας είναι να οργανώσουμε σωματεία στους εργασιακούς χώρους, όπως έγινε στο "Ωνάσειο" ".

Ενόψει των διαπραγματεύσεων για τη Συλλογική Σύμβαση,η ΟΣΝΙΕ έχει θέσει ένα πρόγραμμα δράσης, το οποίο περιλαμβάνει γενικές συνελεύσεις των σωματείων, με στόχο μια ευρύτερη σύσκεψη, που θα αποφασίσουν από κοινού για τον τρόπο, με τον οποίο θα διεκδικήσουν ικανοποιητικές συμβάσεις και τα αιτήματά τους που επιγραμματικά συνιστούν: Αυξήσεις 15%, 35ωρο, επίδομα παιδιών σε όλες τις εργαζόμενες, αύξηση στο νυχτερινό επίδομα 35% επί του βασικού μεροκάματου, επίδομα μεταφοράς, εκπαίδευση των πρακτικών αδελφών, σταμάτημα των τρίμηνων συμβάσεων και άμεση πρόσληψη των ήδη συμβασιούχων, κατοχύρωση των μαιών στα μαιευτήρια κλπ.

Β. Ν.