ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Εξαγοράζουν γερουσιαστές και αγοράζουν ... νόμους

Η «υπόθεση Αμπράμοφ» συγκλονίζει τις ΗΠΑ. Ο ρόλος των «λόμπις» στη χειραγώγηση του πολιτικού συστήματος από τις πολυεθνικές

Παπαγεωργίου Βασίλης

Η «υπόθεση Αμπράμοφ», ή «σκάνδαλο Αμπράμοφ» απειλεί να τινάξει στον αέρα το πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ, αφού σε πολλές εφημερίδες συσχετίζεται με το τραπεζικό σκάνδαλο του 1992, όταν 77 μέλη του Κογκρέσου παραιτήθηκαν ή αποπέμφθηκαν. Από τις μέχρι τώρα έρευνες στην «υπόθεση Αμπράμοφ» προκύπτει η εμπλοκή τουλάχιστον 20 μελών του Κογκρέσου και πολλών συμβούλων τους.

Ετσι, ή αλλιώς, η υπόθεση αυτή φέρνει στο φως τους μηχανισμούς χειραγώγησης του πολιτικού συστήματος από τις πολυεθνικές, οι οποίες, εξαγοράζοντας βουλευτές, γερουσιαστές και κυβερνητικούς παράγοντες, αγοράζουν (κυριολεκτικά) νόμους και επικερδείς συμφωνίες για προμήθειες και έργα. Ενας από τους σημαντικότερους μηχανισμούς είναι τα «λόμπις».

Τα «λόμπις», ή «ομάδες συμφερόντων», ή «ομάδες πίεσης» συγκροτούνται από δικηγόρους, πολιτικούς, επιχειρηματίες, δημοσιογράφους, επιστήμονες και αναλαμβάνουν τη διαμεσολάβηση μεταξύ των επιχειρήσεων, ή άλλων οργανωμένων «συμφερόντων» και των βουλευτών, ή των υπουργών, για να πετύχουν την ψήφιση νόμων, ή αποφάσεων που ευνοούν τα «συμφέροντα» που εκπροσωπούν. Σημειωτέον ότι τα «λόμπις» είναι καθιερωμένος, με νόμο, θεσμός της πολιτικής ζωής των ΗΠΑ. Ετσι, έχουμε το «λόμπι» της «Τζένεραλ Μότορς», ή της «Λόκχιντ», το «πετρελαϊκό λόμπι», ή το «εβραϊκό λόμπι», το «τουρκικό λόμπι» κ.ά.

Ο Τζακ Αμπράμοφ ήταν ένας από τους πιο γνωστούς «λομπίστες». Πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, δραστηριοποιούνταν ως εκπρόσωπος διάφορων γνωστών πολυεθνικών επιχειρήσεων και είχε επαφές με ανώτατα στελέχη του Κογκρέσου, της Γερουσίας, ακόμα και του Λευκού Οίκου. Μπορούσε να κλείσει ακόμα και συναντήσεις ξένων πολιτικών ηγετών με τον Πρόεδρο Μπους, όπως στην περίπτωση του προέδρου του μικρού αφρικανικού κράτους της Γκαμπόν, ο οποίος συναντήθηκε το Μάη του 2004 με τον Αμερικανό Πρόεδρο, με τη «μεσολάβηση» του Αμπράμοφ. Γι' αυτή τη «μεσολάβηση» ο Αμπράμοφ πήρε από τον Αφρικανό ηγέτη το ποσό των 9 εκατομμυρίων δολαρίων, χωρίς να είναι γνωστό πώς τα διέθεσε για να κλείσει τη συνάντηση.

Φυσικά, το κύριο μέσο «πίεσης» των «λόμπις» στους πολιτικούς είναι το χρήμα. Συνήθως, για να αποφεύγονται νομικές παρενέργειες, ο χρηματισμός γίνεται με τη μορφή της ενίσχυσης του εκλογικού ταμείου του γερουσιαστή, του βουλευτή, ή του υπουργού. Αυτό έκανε και ο Αμπράμοφ, ο οποίος για λογαριασμό των επιχειρήσεων που εκπροσωπούσε, εμφανιζόταν ως γενναιόδωρος χρηματοδότης της προεκλογικής καμπάνιας πολλών γνωστών Αμερικανών πολιτικών. Μεταξύ των «ευνοουμένων», ο Πρόεδρος Μπους και ο αντιπρόεδρος Τσένι, στο ταμείο των οποίων ο Αμπράμοφ κατέθεσε 100.000 δολάρια για τις εκλογές του 2004.

Ανάλογα χρηματικά ποσά κατέθεσε ο Αμπράμοφ στα ταμεία του Τομ Ντελέι, επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο, του Ντέιβιντ Σαφάβιαν, επικεφαλής του τομέα προμηθειών στο Λευκό Οίκο, του γερουσιαστή Ρόμπερτ Νέι, του Ραλφ Ριντ, προέδρου της επιτροπής της διαχείρισης του Λευκού Οίκου.

Και αυτά μόνο για αρχή, αφού ο Αμπράμοφ δέχτηκε να συνεργαστεί με τις δικαστικές αρχές και να αποκαλύψει και άλλες υποθέσεις χρηματισμού, προκειμένου να μειωθεί η ποινή του για άλλα εγκλήματα που διέπραξε όπως η φοροδιαφυγή, ξέπλυμα «βρώμικου χρήματος» και απάτες.

Συγχωνεύσεις - μαμούθ

Με εντυπωσιακούς ρυθμούς συνεχίστηκαν και το 2005 οι εξαγορές και συγχωνεύσεις επιχειρήσεων σ' όλο τον κόσμο. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, η αξία τους ξεπέρασε τα 2,9 τρισ. δολάρια, σημειώνοντας άνοδο κατά 40% σε σχέση με το 2004.

Ορισμένες από τις πιο εντυπωσιακές κινήσεις της περασμένης χρονιάς, ήταν η εξαγορά της «Gillette» από την «Procter & Gamble» έναντι 58 δισ. δολαρίων και της «Burlington Resources» από την «ConocoPhillips» έναντι 35 δισ. δολαρίων στην Αμερική, της «UFJ Holdings» από τη «Mitsubishi Tokyo Financials» έναντι 42 δισ. δολαρίων στην Ασία και της βρετανικής κινητής τηλεφωνίας «Ο2» από την ισπανική «Telefonica» έναντι 32 δισ. δολαρίων στην Ευρώπη (Στοιχεία από την «Ελευθεροτυπία» 15/1/2006).

Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις στην Ευρώπη ήταν αξίας 1,139 τρισ. δολαρίων. Στις ΗΠΑ, η αξία τους υπολογίζεται στα 1,4 τρισ. δολάρια.

Η πορεία των εξαγορών και συγχωνεύσεων και την περασμένη χρονιά αποδεικνύει την ταχύτατη συγκεντροποίηση του κεφαλαίου σε παγκόσμια κλίμακα. Η δημιουργία πολυεθνικών επιχειρηματικών κολοσσών συντελείται, βέβαια, στο πλαίσιο ενός οξύτατου ανταγωνισμού, με στόχο τον έλεγχο των μεριδίων της παγκόσμιας αγοράς. Σ' αυτήν τη διαδικασία το μεγάλο κεφάλαιο καταστρέφει και καταβροχθίζει τις μικρές, τις λιγότερο μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις που δεν αντέχουν στον ανταγωνισμό.

Ως συνέπεια της συγκεντροποίησης και συγκέντρωσης του κεφαλαίου, έχουμε τη μείωση του μεριδίου του μεταβλητού κεφαλαίου (ημερομίσθια, μισθοί). Για το λόγο αυτό, οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις συνοδεύονται από πογκρόμ απολύσεων. Ως παράδειγμα, αναφέρουμε ότι μόνο στην περίπτωση εξαγοράς της «Gillette» από την «Procter & Gamble» συνοδεύτηκε από 6.000 απολύσεις.

ΝΕΟΙ ΦΟΡΟΙ: Νέους φόρους για τους εργαζόμενους στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης ετοιμάζει το Διευθυντήριο των Βρυξελλών. Η Αυστριακή Προεδρία μελετά, όπως δήλωσε ο καγκελάριος Βόλφγκανγκ Σούσελ, την επιβολή νέων φόρων για τη χρηματοδότηση του κοινοτικού προϋπολογισμού. Παρουσιάζοντας το πρόγραμμα της Αυστριακής Προεδρίας, ο καγκελάριος Σούσελ δήλωσε ότι θα πρέπει να επιβληθούν πρόσθετοι φόροι στα αεροπορικά ταξίδια, αλλά και στις βραχυπρόθεσμες συναλλαγές. Ετσι, οι εργαζόμενοι που πληρώνουν τους φόρους για τους προϋπολογισμούς των χωρών τους, θα πληρώνουν ακόμη περισσότερα και για τον προϋπολογισμό της ΕΕ!

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ - ΝΙΓΗΡΙΑ: Στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 3,5 μηνών εκτοξεύτηκε την περασμένη Τετάρτη η τιμή του μαύρου χρυσού (65 δολ. το βαρέλι), εξαιτίας της κατάστασης στην 8η πετρελαιοεξαγωγική χώρα του κόσμου Νιγηρία. Οι αντάρτες που μάχονται για την απελευθέρωση του Δέλτα του Νίγηρα ανακοίνωσαν χθες ότι στόχος τους πλέον δεν είναι μόνον η «Shell» - η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρία που δραστηριοποιείται στην περιοχή - αλλά όλες οι ξένες εταιρίες, μεταξύ αυτών η ιταλική «Agip», η γαλλική «Total» και η αμερικανική «Chevron».

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ: Σε υποχώρηση βρίσκεται η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία, αφού τόσο οι πωλήσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ, όσο και οι εξαγωγές σημείωσαν πτώση κατά το 2005. Αναλυτές της αγοράς υπολογίζουν ότι μέσα στο 2006 η ιαπωνική «Toyota» μπορεί να εκτοπίσει από την πρώτη θέση την αμερικανική «General Motors». Οι ίδιοι εκτιμούν ότι η Ευρώπη δεν αποκλείεται φέτος να ξεπεράσει την παραγωγή των ΗΠΑ, που υπολογίζεται να ανέλθει σε 16,8 εκατομμύρια αυτοκίνητα.