Στο προηγούμενο ρεπορτάζ μας (6/11), είχαμε αναφερθεί στις πραγματικές αιτίες - επιδιώξεις, των εμπνευστών και υποστηρικτών της «Σούπερ Λίγκας». Δηλαδή, την προσπάθεια αναδόμησης του συστήματος (επαγγελματικό ποδόσφαιρο), με στόχο τον εξωραϊσμό και τον «εκσυγχρονισμό» του. Να δημιουργήσουν συνθήκες ακόμα μεγαλύτερης εμπορευματοποίησης του αθλήματος, που, φυσικά, θα αποφέρει περισσότερα κέρδη, στους εμπλεκόμενους επιχειρηματίες.

Υπό τις ευλογίες, βέβαια, των διαχειριστών της εξουσίας. Μέσα από τοποθετήσεις στελεχών του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, διαπιστώσατε την ταυτότητα απόψεων των δύο κομμάτων. Ακόμα είχαμε επισημάνει ότι - παρά τις περί του αντιθέτου, εξαγγελίες - δεν πρόκειται (στην ουσία) για «νέο εγχείρημα», αλλά επικαιροποιημένο και βελτιωμένο (γι' αυτούς) μοντέλο, παλαιοτέρων σχεδίων. Αλλωστε, όπως θα διαπιστώσετε και στις γραμμές που ακολουθούν, στο εξωτερικό το «παιχνίδι» (με διαφορετικά φυσικά μεγέθη) έχει ξεκινήσει καιρό.

Η τεράστια απήχηση του ποδοσφαίρου λειτούργησε σαν μαγνήτης και για τους «χρυσοθήρες». Οι διαχειριστές του καπιταλισμού το ποδηγέτησαν και το μετέτρεψαν σε ακόμα ένα «εργαλείο» εξυπηρέτησης των συμφερόντων τους, οικονομικών ή εξουσιαστικών. Παραμορφώνοντας τα ...γενετικά χαρακτηριστικά του. Από παιχνίδι ή αθλητική δραστηριότητα, το μετέτρεψαν σε «προϊόν». Κέντρο του δεν είναι πλέον ο άνθρωπος, αλλά τα κέρδη και η εμπορικότητα που προσφέρει στους εκμεταλλευτές του. Από τη στιγμή που το ποδόσφαιρο (και ό,τι το απαρτίζει) έγινε προϊόν, κυριάρχησαν οι κανόνες της αγοράς. Δηλαδή, η «θεοποίηση» του κέρδους. Στρατηγική επιλογή τους, η δημιουργία αναγκών και υποκειμένων κατανάλωσης.

Ετσι - βήμα βήμα - φτάσαμε στο σημερινό έκτρωμα. Το ποδόσφαιρο είναι πλέον επιχείρηση, και μάλιστα από τις πιο προσοδοφόρες. Οι ομάδες είναι πλέον ανώνυμες εταιρίες, οι (κάθε είδους και επιπέδου) παράγοντες είναι επιχειρηματίες ή τεχνοκράτες, οι παίχτες μεσάζοντες - μεταπωλητές διαφόρων προϊόντων. Κάθε «κρίκος της αλυσίδας» λειτουργεί (κινούμενος από και) για τον ίδιο σκοπό: Τα κέρδη.

Πριν από μερικές μέρες, η Ρεάλ συμφώνησε για πενταετή συνεργασία με την ταϊβανέζικη εταιρία τηλεπικοινωνιών «BenQ» (Μπενκιού) , έναντι 100 εκατομμυρίων ευρώ!.. Η Γιουβέντους έχει συμβληθεί με την εταιρία πετρελαιοειδών «Tamoil Group» (Ταμόιλ Γκρουπ) (έναντι περίπου 22 εκατ. ευρώ ετησίως), και το τηλεοπτικό δίκτυο «Sky Sport» (Σκάι Σπορτ) (περίπου 13 εκατ. ευρώ), ενώ στην Αρσεναλ η δεκαπενταετής συμφωνία με την αεροπορική εταιρία «Emirates Airlines» (Εμιράτα Αερογραμμές) θα αποφέρει έσοδα, ύψους 150 εκατ. ευρώ!..

Η τάδε ή δείνα ομάδα - επιχείρηση αποφασίζει, π.χ., περιοδεία στην Κίνα (τεράστια και ανεκμετάλλευτη αγορά) και όχι στη Βουλγαρία. Το κάνει μάλιστα, παρότι, διαπιστωμένα, φορτώνονται οι παίχτες και δεν αποδίδουν όσο μπορούν. Βλέπετε, τα έσοδα υπερκαλύπτουν την απώλεια νικών ή τροπαίων... Μάλιστα, η Ρεάλ προχώρησε ακόμα περισσότερο. Απέκτησε, σύμφωνα με εφημερίδες της Κίνας, περίπου 25% του μετοχικού κεφαλαίου της Γκουοάν, συλλόγου της Α` Εθνικής. Αλλάζει συνεχώς φανέλες (για να πουλάει προϊόντα η - συμβεβλημένη μαζί της - εταιρία αθλητικών ειδών), παίρνει, π.χ., Γιαπωνέζο και όχι Κογκολέζο παίκτη. Βγάζει πιστωτική κάρτα, ανοίγει συνδρομητικό κανάλι, πουλάει το όνομα του γηπέδου, μετατρέπει τις εγκαταστάσεις της σε εμπορικό κέντρο κλπ.

Τα παραπάνω παραδείγματα είναι περιπτωσιολογικά. Ταυτόχρονα, όμως, ενδεικτικά της «λογικής» που διέπει το σύστημα και ένα κομμάτι του συνόλου. Το πάλαι ποτέ Κύπελλο Πρωταθλητριών μετατράπηκε σε Τσάμπιονς Λιγκ. Στόχος πλέον δεν είναι οι αναμετρήσεις μεταξύ των πρωταθλητριών ομάδων (κάθε χώρας) και το άθλημα, αλλά οι συναντήσεις περισσότερων ποδοσφαιρικών εταιριών (από κάθε χώρα) και η δημιουργία μεγαλύτερων ευκαιριών τζίρου σε ένα τουρνουά επιχειρήσεων. Εντός και εκτός παιδιάς.

Η διοργάνωση ταυτίζεται με αυτήν ή εκείνη την εταιρία χορηγό και στα (κάθε είδους) πλαίσιά της επιτρέπονται μόνο τα προϊόντα, όσων έχουν συμβληθεί... Φέτος, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας, θα διανεμηθούν (για συμμετοχή, συγκέντρωση βαθμών κλπ.) - στις συμμετέχουσες εταιρίες - 453 εκατ. ευρώ!!... Καθεμία από τις 32 ομάδες που συμμετέχει στους ομίλους θα εισπράξει 1,6 εκατ. Η νίκη αντιστοιχεί σε 321.000 και η ισοπαλία σε 161.000 ευρώ...

Οι 16 ποδοσφαιρικές εταιρίες που θα συνεχίσουν στην επόμενη φάση θα εισπράξουν από 1,6 εκατ. και όσες φτάσουν στους «8» θα λάβουν άλλα 1,9 εκατ., ενώ η είσοδος στα ημιτελικά σημαίνει 2,6 εκατ. Η φιναλίστ θα πάρει 3,9 εκατ. και η νικήτρια του τροπαίου 6,4 εκατ. Για μια ομάδα - εταιρία λοιπόν, η παρουσία στη διοργάνωση μπορεί να αντιστοιχηθεί σε οικονομικές απολαβές ύψους 18 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα...

Σύμφωνα με τη λαϊκή ρήση, «το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι». Για τη ζώσα πραγματικότητα, λοιπόν, δεν ευθύνονται μόνον οι επιχειρηματίες. Καθοριστικό μερίδιο έχουν και οι «ταγοί» του ποδοσφαίρου. Που συναίνεσαν στη μετάλλαξη και στηρίζουν κάθε βήμα της. Με το αζημίωτο, φυσικά. Οι προβλέψεις της UEFA (ΟΥΕΦΑ) αναφέρουν ότι θα μπουν, από το Τσάμπιονς Λιγκ, στα ταμεία της 598 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 578,5 εκατ. ευρώ, πέρυσι. Αβγάτισε, δηλαδή, τον τζίρο της κατά περίπου 20 εκατ. ευρώ... Η Συνομοσπονδία, μέσα σε τέσσερις μήνες, πώλησε όλο το εμπορικό πλάνο της για την επόμενη τετραετία (το προηγούμενο χρειάστηκε 20 μήνες). Ετσι, τα έσοδά της εκτοξεύτηκαν στα 257 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 31% (ή 177 εκατ. ευρώ)...

Λίγο πριν από την έναρξη του Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, ο Λαρς Κρίστερ Ολσον (εκτελεστικός διευθυντής) δήλωνε: «Κινούμαστε σε υψηλό επίπεδο και αυτό είναι ορατό από τα εμπορικά αποτελέσματα. Για πρώτη φορά σε EURO, η UEFA έχει άμεση επαφή με τους υποστηρικτές, ενώ το εμπορικό πρόγραμμα ξεπέρασε τα όρια προγραμματισμού του. Αυτό σημαίνει ότι δημιουργούνται περισσότερα έσοδα, που διανέμονται σε όλο το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο με μακροπρόθεσμη επίδραση. H πολιτική της UEFA είναι, αρχικά, να παραχθούν τα χρήματα και στη συνέχεια να διανεμηθούν για δραστηριότητες».

Ταυτόσημη η στρατηγική και της FIFA (ΦΙΦΑ). Οπως έγινε γνωστό, τα κέρδη της ανήλθαν στα 158 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα (740 εκατ. ήταν τα έσοδα και 582 εκατ. τα έξοδα). Πρόκειται για αύξηση της τάξης του 12%... Μάλιστα, ο πρόεδρός της, Σεπ Μπλάτερ, ανέφερε: «Στοχεύουμε έως το τέλος του 2006 να έχουμε κέρδη που θα κυμαίνονται από τα 350 έως τα 450 εκατ. ελβετικά φράγκα. Με αυτά τα χρήματα, σε συνδυασμό με τα κέρδη από το μάρκετινγκ, θα ενισχύουμε τα οικονομικά θεμέλια της FIFA»...

Αν και η δήλωση αυτή είναι αρκετή, για να κατανοήσει κάποιος τη «λογική» και των «ταγών», θα παραθέσουμε άλλο ένα αποκαλυπτικό γεγονός. Την περασμένη βδομάδα (13-15), διεξήχθη στο Ντουμπάι η «Soccerex 2005». Σύμφωνα με την ιστοσελίδα business.sport.gr που δημοσίευσε το ρεπορτάζ, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ρεάλ Μαδρίτης, Αστον Βίλα, Αρσεναλ, Τσέλσι, Ιντερ, είναι μερικές από τις ΠΑΕ που είχαν περίπτερο με τα αυθεντικά τους προϊόντα, ενώ πολλή δουλιά είχαν και οι εμπορικοί διευθυντές τους...

Ελαβαν μέρος ακόμα διαφημιστικές εταιρίες, «web developers», «μάνατζερ», σχεδιαστές γηπέδων, κατασκευαστές αγωνιστικών χώρων, πολιτικοί, τραπεζίτες, στελέχη από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, όπως επίσης και μερικοί από τους μεγαλύτερους χορηγούς που επενδύουν στο ποδόσφαιρο [(π.χ. «Nike» (Νάικ), «Adidas» (Αντίντας), «Sony» (Σόνι), «Vodafone» (Βόνταφον), «Mastercard» (Μάστερκαρντ)]. Συνολικά, περισσότεροι από 2.000 επιχειρηματίες που έχουν ενεργό συμμετοχή στο ποδόσφαιρο... Διαφημιστικό σύνθημα των διοργανωτών ήταν το «όποιος ενδιαφέρεται για τη βιομηχανία του ποδοσφαίρου έχει κάθε λόγο να παραβρεθεί στην "Soccerex 2005"». Ο πρόεδρος της FIFA, Σεπ Μπλάτερ, υπερθεμάτισε: «Αυτή η έκθεση προσφέρει μια τέλεια ευκαιρία σε όλους όσοι ασχολούνται με το άθλημα - ομάδες, "μάνατζερ", φορείς και πολλοί άλλοι - να έρθουν σε επαφή και να μιλήσουν για θέματα του ποδοσφαίρου σε κοινό χώρο»...

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ