Ο προβληματισμός και οι αγωνίες των καλλιτεχνών, που δίνουν τον προσωπικό τους αγώνα επιβίωσης, ενώ παράλληλα μοχθούν και αγωνίζονται για να μην «ταπεινωθεί» το δικαίωμά τους στην καλλιτεχνική ποιότητα, φέρνουν τους πρώτους καρπούς της διεκδικητικής πορείας που φαίνεται να διαγράφεται. Διαπιστώνοντας την ανάγκη να δημιουργηθεί ο άλλος πόλος, να χτιστεί το «μέτωπο» εκείνο που θα αντιστέκεται και θα ενισχύει την προοδευτική παραγωγή, ώστε η τέχνη να παίξει τον κοινωνικό της ρόλο, όλοι οι εκπρόσωποι των Σωματείων-μελών της ΠΟΘΑ και συνεργαζόμενων φορέων αποφάσισαν την έναρξη σειράς αγωνιστικών κινητοποιήσεων.

Η πρώτη κοινή αγωνιστική κινητοποίηση όλων των καλλιτεχνικών κλάδων θα πραγματοποιηθεί με συγκέντρωση διαμαρτυρίας, αύριο, στην Ομόνοια, στις 6 το απόγευμα, ενώ στη συνέχεια θα γίνει πορεία στη Βουλή προκειμένου να επιδοθεί το ψήφισμα με τις θέσεις για τον πολιτισμό σε όλα τα κόμματα και στο προεδρείο της Βουλής.

Ολοι οι εργαζόμενοι στο χώρο του πολιτισμού αντιμετωπίζουν την εμπορευματοποίηση της τέχνης, που σημαίνει και συνθήκες ανελευθερίας για τους καλλιτέχνες και το έργο τους. Ζητούμενο του συστήματος είναι ο πολίτης-«καταναλωτής» και όχι ο πολίτης-δημιουργός, ο σκεπτόμενος, με κριτικό πνεύμα και δημιουργική αναζήτηση. Η τέχνη μπορεί να έχει αντικειμενικά και οικονομική διάσταση, αλλά είναι άλλο η κλασική οικονομική διάσταση της τέχνης και άλλο η εμπορευματοποίησή της. Η οικονομική πλευρά σχετίζεται με το γεγονός ότι η καλλιτεχνική δημιουργία χρειάζεται ένα οικονομικό υπόβαθρο για να μπορέσει να αναπτυχθεί και από την άλλη ο καλλιτέχνης πρέπει να ζήσει από την τέχνη του. Αυτό όμως είναι άλλο και άλλο αυτό που επιχειρούν να επιβάλουν με την εμπορευματοποίηση της τέχνης. Η εμπορευματοποίηση δεν αφορά στην κάλυψη των οικονομικών αναγκών του δημιουργού, αλλά στο ότι το σύστημα αντιμετωπίζει την τέχνη σαν προϊόν το οποίο παράγεται για να πουληθεί, αποστειρωμένο από την ανάγκη έκφρασης του δημιουργού και τις ανάγκες του λαού. Θέλει να δημιουργήσει μια τέχνη που να μην είναι δεμένη με την κοινωνία. Να μη θίγει τα κοινωνικά προβλήματα. Μια τέχνη «ουδέτερη», που όχι μόνο δε θα ωθεί κάποιον να προβληματιστεί για το κατά πόσο η κοινωνία μπορεί να αλλάξει, αλλά θα του δημιουργεί την εντύπωση πως τίποτε άλλο δεν μπορεί να υπάρξει.

Το νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο μεταφέρεται τώρα και στον πολιτισμό. Οι κρατικές χρηματοδοτήσεις, για παράδειγμα, θεωρούνται παρέμβαση στη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς, η οποία θα πρέπει να εξελιχθεί μόνο στη βάση της ανταγωνιστικότητας, στη βάση δηλαδή της δυνατότητας ενός καλλιτεχνικού προϊόντος να υπερισχύσει έναντι ενός άλλου χωρίς εξωτερική βοήθεια. Γι' αυτό και τελευταία γινόμαστε μάρτυρες κυβερνητικών δηλώσεων περί «κρατικοδίαιτου πολιτισμού», την ίδια στιγμή που το κράτος χρηματοδοτεί με υπέρογκα ποσά μεγάλους ιδιωτικούς κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Συμμαχώντας κράτος και κεφάλαιο επιτυγχάνεται πιο αποτελεσματικά η χειραγώγηση της σύγχρονης δημιουργίας, ώστε να ανταποκρίνεται στις ιδεολογικές ανάγκες του συστήματος των ολιγοπωλίων.

Ετσι η πολιτιστική κληρονομιά και η σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία κινδυνεύουν άμεσα από την εμπορευματοποίηση και την επιβολή της ανταγωνιστικότητας και των νόμων της αγοράς, με αποτέλεσμα να πλήττεται και να υποβαθμίζεται η ποιότητα και η πολυμορφία και να προωθούνται στο όνομα του επιχειρηματικού κέρδους πρότυπα μαζικής κουλτούρας ευρείας κατανάλωσης. Αυτοί, λοιπόν, που εκμεταλλεύονται τους εργαζόμενους του πολιτιστικού τομέα, προσδιορίζουν και το τι θα διαβάσουμε, τι θα ακούσουμε και τι θα δούμε. Ετσι η τέχνη περνάει από την εκμετάλλευση και το επιχειρηματικό κέρδος και φτάνει στην ιδεολογική χειραγώγηση.

Δεν μπορούμε, όμως, να συνδέσουμε τον πολιτισμό με τη βιομηχανία με τον ίδιο τρόπο που συνδέουμε την παραγωγή, για παράδειγμα, ενός αυτοκινήτου με τη διάθεσή του προς πώληση. Δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι οι δομές της παραγωγής και διάδοσης της τέχνης θα λειτουργούν με κριτήριο το κέρδος και την ιδεολογική χειραγώγηση. Δημιουργείται ο κίνδυνος μαζί με τον γνήσιο καλλιτέχνη να χαθεί και η δυνατότητα αυτών που δεν είναι καλλιτέχνες, αυτών που είναι οι αποδέκτες, να έχουν επαφή με τη γνήσια τέχνη. Θα γίνουν καταναλωτές κονσερβοποιημένης τέχνης.

Ετσι, λοιπόν, γίνεται και υπόθεση του λαϊκού κινήματος να μην παγιδευτεί στη μαζική κουλτούρα, να αναγνωρίσει τη γνήσια λαϊκή δημιουργία και να την ενθαρρύνει, να την αγκαλιάσει, να τη στηρίξει. Υπάρχει σίγουρα και η ατομική ευθύνη που θα έχει ως αποτέλεσμα την ατομική αντιπαράθεση. Ομως, αντιπαράθεση σε ατομικό επίπεδο δε φτάνει. Απαιτείται πια αντιπαράθεση σε συλλογικό επίπεδο. Και αυτό δεν αφορά μόνο τους δημιουργούς. Αφορά όλους μας.

Επειδή, λοιπόν, ο πολιτισμός είναι υπόθεση όλων μας, με ανοιχτή επιστολή προς τον ελληνικό λαό οι δημιουργοί καλούν όλους τους εργαζόμενους να συμπαρασταθούν στον αγώνα τους και επισημαίνουν: «Ο πολιτισμός είναι κοινωνικό αγαθό, αποτέλεσμα της λαϊκής δημιουργίας, η ιστορία και η μνήμη μας. Το αρμονικό δέσιμο του χθες με το σήμερα. Εμείς που υπογράφουμε αυτή την ανοιχτή επιστολή, με κίνητρο την ανάγκη και οδηγό το χρέος απέναντι στο κοινωνικό μας λειτούργημα, αρνούμαστε να πειθαρχήσουμε στη θέληση των εκμεταλλευτών του ανθρώπινου ιδρώτα. Εχουμε τη δύναμη και τη θέληση να παλέψουμε για να σταματήσει η καταστροφική πορεία της πολιτιστικής πραγματικότητας της χώρας μας. Να πάψει η πολιτιστική δραστηριότητα να είναι βορά στις ορέξεις του μεγάλου κεφαλαίου. Να πάψει πια η αθλιότητα να είναι το κυρίαρχο στοιχείο του πολιτιστικού γίγνεσθαι του τόπου. Το βιοτικό επίπεδο του λαού καθημερινά υποβαθμίζεται. Οι κατακτήσεις που κερδήθηκαν με πολύχρονους αγώνες παίρνονται πίσω. Η Κοινωνική Ασφάλιση και Πρόνοια διαλύεται, οι οργανισμοί κοινής ωφέλειας παραδίνονται στο ιδιωτικό κεφάλαιο, η πολιτιστική μας κληρονομιά εμπορευματοποιείται. Η ανεργία, η φτώχεια, η ακρίβεια σκοτώνουν το λαό και τα όνειρα της νεολαίας. Η κατάσταση δημιουργών, ερμηνευτών, εκτελεστών, όλων των εργαζομένων στο χώρο του λόγου και της τέχνης έχει φτάσει στο έσχατο σημείο. Ολοι εμείς, σήμερα, διαδηλώνουμε την αντίθεσή μας απέναντι σ' αυτή την άθλια πραγματικότητα και αυτή η μέρα είναι η αφετηρία νέων αγώνων».

Κι επειδή οι εργαζόμενοι στο χώρο του πολιτισμού γνωρίζουν ότι οι κατακτήσεις επιτυγχάνονται μόνο με οδηγό τις δοκιμασμένες δημοκρατικές και αγωνιστικές παραδόσεις των κλάδων τους, όπως και ολόκληρου του ελληνικού λαού, αγωνίζονται για τη διαμόρφωση συνθηκών τέτοιων που θα τους επιτρέπουν να παίζουν σωστά τον κοινωνικό ρόλο τους. Αγωνίζονται για μια κοινωνία που θα διευκολύνει τη δημιουργία. Για μια κοινωνία ισότητας. Ειρηνική. Για μια κοινωνία που η Τέχνη θα είναι προϋπόθεση. Για μια κοινωνία χωρίς ανεργία και ανθρώπους να ζούνε κάτω από τα όρια της φτώχειας. Γνωρίζουν, επίσης, ότι για να είναι αποτελεσματικός ο αγώνας, πρέπει να συμπαραταχτούν σε μια αγωνιστική προοπτική.

Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι ο καλλιτέχνης, με την τέχνη του ο καθένας, εξασκείται να αντιλαμβάνεται όσο πιο ευαίσθητα μπορεί τις ανάγκες του κόσμου. Δεν παλεύει για την υστεροφημία του, αλλά για να ενεργοποιήσει τη συνείδηση του παρόντος. Εξασκείται να συλλαμβάνει τις ανάγκες του λαού και όταν τα πράγματα είναι ομαλά το κάνει μέσα από το έργο του, όταν όμως το επιβάλλουν οι συγκυρίες, είναι χρέος του καλλιτέχνη να βγει και στο δρόμο.