Από αυτή την τρύπα μπαίνουν οι εργαζόμενοι στην κλειστή δεξαμενή...(πάνω)

Δεν έγινε καμιά συγκέντρωση, ούτε ομιλία. Ηταν απλώς μια «ξενάγηση» σε ένα χώρο δουλιάς, όπου ο όρος «άθλιες» δε φθάνει για να περιγράψει τις συνθήκες εργασίας. Ο αέρας βαρύς και πηχτός, ανυπόφορος από τις επικίνδυνες αναθυμιάσεις λυμάτων. Την ώρα που εμείς προσπαθούμε να κρατήσουμε την ανάσα μας οι εργαζόμενοι μας λένε: «Ακόμα δεν έχετε δει τίποτα». Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετοί από τους εργαζόμενους αυτούς άλλοτε παίρνουν και άλλοτε όχι επίδομα ανθυγιεινής εργασίας!

Το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων, λέει ο εργαζόμενος Σπύρος Τσαλίκης, φτιάχτηκε το 1984 και επεξεργάζεται 14.000 κυβικά μέτρα αστικά λύματα των βορείων προαστίων κάθε μέρα και 9.400 κυβικά μέτρα βοθρολύματα ολόκληρης της Αττικής. Από την πρώτη μέρα η ΕΥΔΑΠ έχει αναθέσει τη λειτουργία του Κέντρου σε ιδιώτες εργολάβους.

... για να εκτελέσουν εργασίες συντήρησης, εκτεθειμένοι σε επικίνδυνες αναθυμιάσεις(αριστερά)

Η περιοδεία ξεκινά. Πηγαίνουμε στα αποδυτήρια. Περίπου δεκαπέντε τετραγωνικά για πάνω από τριάντα εργαζόμενους. Κατεβαίνουμε περίπου είκοσι μέτρα κάτω από τη γη. Μια τρύπα στον τοίχο οδηγεί σε μια τεράστια κλειστή δεξαμενή όπου εκτελούνται εργασίες συντήρησής της. Από αυτή την τρύπα μπαίνουν οι εργαζόμενοι - σαν να είναι ποντίκια - για να καθαρίσουν τη δεξαμενή. Πατούν πάνω σε μαδέρια, χωρίς, ουσιαστικά, κανένα μέτρο προστασίας. Τις μάσκες, λέει ο Σπύρος, τις δώσανε μόλις τον τελευταίο χρόνο και αυτές ουσιαστικά είναι άχρηστες. «Μετά από λίγη ώρα χρήσης μπουκώνουν και δεν μπορείς να αναπνεύσεις».

Φεύγουμε από το χώρο της δεξαμενής και νομίζουμε ότι είδαμε τα χειρότερα. Ομως γελιόμαστε. Πηγαίνουμε σε ένα άλλο κτίριο. Ο Σπύρος μάς δείχνει ένα δοχείο όπου οι εργαζόμενοι το γεμίζουν με καυστική σόδα για να αντιμετωπιστεί η δυσωδία των αποβλήτων. Αυτή η διαδικασία, λέει, πρέπει να είναι αυτοματοποιημένη. Οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να γίνει πολύ σοβαρό εργατικό ατύχημα.

Ο συναγερμός που δείχνει ότι οι τιμές υδροθείου είναι πάνω από το κανονικό. Μονίμως αναμμένος

Η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη καθώς, όπως μας καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, βυτιοφόρα ρίχνουν παρανόμως στο ΚΕΛΜ βιομηχανικά και τοξικά απόβλητα. Μερικά από αυτά εύφλεκτα. Περίπου πριν ένα χρόνο οι εργαζόμενοι έκαναν εργασίες ηλεκτροσυγκόλλησης. Ενας σπινθήρας πήγε στα λύματα και πήραν φωτιά.

Βγαίνοντας έξω από το κτίριο αντικρίζουμε τα κανάλια μεταφοράς των λυμάτων. Είναι μικρά και υπερχειλίζουν, τα λύματα φεύγουν ανεξέλεγκτα. Οι ανοιχτές δεξαμενές όπου καταλήγουν τα επεξεργασμένα λύματα βρίσκονται σε κατάσταση εγκατάλειψης. Είναι φανερό ότι δεν έχει γίνει η απαραίτητη συντήρηση. Το μπετόν των δεξαμενών είναι φαγωμένο. Τα σίδερα έχουν αποκαλυφθεί σε πολλά σημεία.

Προχωράμε προς τις δεξαμενές όπου κανονικά θα έπρεπε να γίνεται η χλωρίωση του νερού για την απολύμανσή του. Ομως το σύστημα χλωρίωσης λειτουργεί πλημμελώς και σποραδικά. Απλώς το νερό ρίχνεται στο ρέμα της Πύρνας που καταλήγει στον Κηφισό ή χρησιμοποιείται από τους εργαζόμενους για να πλυθεί ο περιβάλλοντας χώρος..! Εδώ μας λέει ο Σπύρος ένας συνάδελφος πήγε να ανοίξει μια ημέρα την αίθουσα όπου υπάρχουν οι μεγάλες φιάλες χλωρίου και υπήρχε διαρροή. Το αποτέλεσμα ήταν να βρεθεί για δύο ημέρες στο νοσοκομείο με πολύ σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα.

Χώρος προεπεξεργασίας λυμάτων. Οι επικίνδυνες αναθυμιάσεις κάνουν την ανθρώπινη παρουσία σχεδόν αδύνατη. Και, όμως, εδώ δουλεύουν εργαζόμενοι, κάποιοι για αρκετές ώρες

Ο Γιάννης Φασουλάς, επικεφαλής της ΕΣΚ ΕΥΔΑΠ και μέλος στο ΔΣ της Ομοσπονδίας Εργαζομένων ΕΥΔΑΠ, σε δηλώσεις προς το «Ρ» χαρακτηρίζοντας απαράδεκτες τις συνθήκες εργασίας στο ΚΕΛΜ, τονίζει την ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας. Ενώ, σημειώνει, το γεγονός ότι η λειτουργία του Κέντρου έχει ανατεθεί από την πρώτη στιγμή ίδρυσής του σε ιδιώτες εργολάβους που παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία - τουλάχιστον σχετικά με υγιεινή και ασφάλεια - δείχνει και το τι συνθήκες εργασίας θα επικρατήσουν εάν προχωρήσει συνολικά η διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ. Οι ίδιες συνθήκες, συνεχίζει, επικρατούν και στο εργοστάσιο βιολογικού καθαρισμού της Ψυττάλειας, που και αυτό έχει ανατεθεί σε εργολάβο από την αρχή.

Η σύσκεψη της Γραμματείας Αθήνας του ΠΑΜΕ έγινε με αφορμή την απόφαση της ΕΥΔΑΠ να απολύσει τους εργαζόμενους του ΚΕΛΜ.

Συγκεκριμένα από την πρώτη ημέρα δημιουργίας του ΚΕΛΜ, η λειτουργία του ανατίθεται από την ΕΥΔΑΠ σε ιδιώτες εργολάβους, οι οποίοι αλλάζουν ανά δύο ή τρία χρόνια, αλλά κάθε φορά ο νέος εργολάβος ξαναπροσλαμβάνει σε μεγάλο ποσοστό τους ίδιους εργαζόμενους. Σήμερα η ΕΥΔΑΠ έχει αποφασίσει να λειτουργήσει η ίδια το ΚΕΛΜ, διώχνοντας όμως μαζί με τους εργολάβους και τους εργαζόμενους. Είναι, προφανώς, τα εύσημα που τους απονέμει για τόσα χρόνια δουλιάς μέσα σε άθλιες συνθήκες εργασίας. Τους εργαζόμενους αυτούς θέλει να αντικαταστήσει με μόνιμους τεχνικούς υπαλλήλους της επιχείρησης.

Η ΕΣΚ ΕΥΔΑΠ από την πρώτη στιγμή έβαλε το ζήτημα στην Εκτελεστική Επιτροπή της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ τονίζοντας ότι συμφωνεί με την ανάληψη της λειτουργίας του ΚΕΛΜ από την ΕΥΔΑΠ, αλλά ότι οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σε αυτό πρέπει να παραμείνουν και να μονιμοποιηθούν. Είναι εργαζόμενοι που διαθέτουν τεράστια εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο εργασίας. Εξάλλου η μετάταξη μόνιμων τεχνικών υπαλλήλων από άλλες μονάδες στο ΚΕΛΜ θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη έλλειψη προσωπικού από την υπάρχουσα στις μονάδες αυτές.

Τα καταγεγραμμένα κρούσματα για τη φυματίωση - το «χτικιό» όπως την έλεγαν παλιά - κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων απέδειξαν την αναξιοπιστία στην εξέλιξη της ασθένειας, που αποτελεί πλέον σοβαρό πρόβλημα για την Ελλάδα, όπως και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Τα παραπάνω τονίστηκαν χτες σε συνέντευξη Τύπου ενόψει της σημερινής μέρας που είναι αφιερωμένη στον αγώνα κατά της φυματίωσης. Η αναξιοπιστία των στοιχείων οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα καταγραφής των πραγματικών κρουσμάτων ανάμεσα στους κατοίκους της χώρας. Ενώ η επισήμως δηλωνόμενη καταγραφή - μέσω του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (ΚΕΕΛ) - παρουσιάζει σταθεροποίηση ή και πτωτική πορεία, ήρθαν τα αποτελέσματα της καταγραφής κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων για να ανατρέψουν αυτή την εικόνα.

Το 2000 καταγράφηκαν 704 κρούσματα και το 2004 καταγράφτηκαν 786 - δηλαδή 82 παραπάνω. Ομως το διάστημα Ιούλη - Σεπτέμβρη 2004 που υπήρχε η Ολυμπιακή επιτήρηση καταγράφτηκαν 269 κρούσματα φυματίωσης ενώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2000 τα κρούσματα ήταν μόλις 190 (ή 211 του 2001 ή 160 του 2002 ή 164 του 2003). Να σημειωθεί ότι και αυτή η επιτήρηση ήταν περιορισμένη καθώς αφορούσε σε 69 κέντρα - κυρίως νοσοκομεία - αφήνοντας εκτός ελέγχου τον αγροτικό πληθυσμό και τους μετανάστες.

Κατά την πενταετία 2000 - 2004 δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛ 3.297 κρούσματα, εκ των οποίων κατά μέσο όρο το 18% αφορούσε σε μετανάστες.

Η περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας, όπως τονίστηκε, αποτρέπει την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της νόσου με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση της μετάδοσης της νόσου. Μεταφέροντας την εμπειρία του Παρισιού, οι επιστήμονες υπογράμμισαν ότι οι μετανάστες ηλικίας 25-29 χρονών έχουν 12 φορές μεγαλύτερη συχνότητα απ' ό,τι οι γηγενείς Γάλλοι της ίδιας ηλικίας.

Οι μετανάστες, όπως επισημάνθηκε, είναι εκτεθειμένοι σε όλους τους κινδύνους των συνεχών μετακινήσεων, της ανασφάλειας και της κατάρρευσης των κοινωνικών και υγειονομικών τους δομών.

Η μετάδοση της φυματίωσης διευκολύνεται απ' τις κακές συνθήκες διαβίωσης, όπως αυτές των αστέγων και των φτωχών.

Στη συνέντευξη αναφέρθηκαν τα εξής χαρακτηριστικά στοιχεία:

• Στη Μανίλα η επίπτωση της φυματίωσης στους φτωχούς είναι 1,5 φορές μεγαλύτερη απ' τον υπόλοιπο πληθυσμό.
• Στην επαρχία Τσιάπας του Μεξικού - όπου βασιλεύει η φτώχεια - η φυματίωση είναι διπλάσια απ' τον υπόλοιπο πληθυσμό.
• Στην Αγγλία η φυματίωση είναι 200 φορές πιο συχνή ανάμεσα στους άστεγους από ό,τι στο γενικό πληθυσμό.
• Τα κρούσματα της φυματίωσης στους άστεγους του Σαν Φραντζίσκο είναι 270 ανά 100.000 κατοίκους και τους Παρισιού 240 ανά 100.000 κατοίκους. Πρόκειται δηλαδή για την ίδια κατάσταση σαν κι αυτή που παρατηρείται στις πιο φτωχότερες χώρες του κόσμου όπως το Μπαγκλαντές.

Σημαντική συμβολή στο πισωγύρισμα στην αντιμετώπιση της φυματίωσης ήταν η καταστροφή των κρατικών συστημάτων Υγείας στην πρώην σοσιαλιστικές χώρες, όπου πριν τις ανατροπές η φυματίωση είχε σχεδόν εξαφανιστεί. Οπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης παρουσιάστηκε αύξηση των κρουσμάτων της τάξης 6-12% όταν στη Δυτική Ευρώπη παρουσιάστηκε μείωση 3,6%. Μάλιστα φυματίωση χτυπά την καλύτερη παραγωγική ηλικία των 25-34 χρονών στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ.

Ετσι η ανθρωπότητα θρηνεί 1,8 εκατομμύρια άτομα - στοιχεία του 2002 - από φυματίωση όπως ακριβώς συνέβαινε πριν 128 χρόνια, παρότι η φυματίωση είναι πλήρως ιάσιμη όταν διαγνωστεί.