ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Οξυνση στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - ΕΕ

Παπαγεωργίου Βασίλης

Σε νέα φάση εισέρχεται ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ - ΕΕ μετά την απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), με την οποία η Ευρωπαϊκή Ενωση και άλλες επτά χώρες έχουν δικαίωμα να προχωρήσουν στην επιβολή εμπορικών κυρώσεων επί των ΗΠΑ.

Η απόφαση του ΠΟΕ ελήφθη μετά από πολυετείς συζητήσεις, τις οποίες προκάλεσε η απόφαση της κυβέρνησης Μπους να επιβάλει μεγάλους δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα και να επιδοτήσει αντίστοιχα τις αμερικανικές επιχειρήσεις.

Ο περιβόητος «νόμος Μπερντ», ή «προσθήκη Μπερντ», που ψηφίστηκε τον πρώτο χρόνο μετά την εκλογή του Μπους, συνιστά κατάφωρη παραβίαση των διεθνών κανονισμών εμπορίου, επισημαίνει η ανακοίνωση του ΠΟΕ.

Βάσει του νόμου, οι αμερικανικές εταιρίες λαμβάνουν ειδικές επιδοτήσεις, για να εξισορροπήσουν τυχόν απώλειές τους από τον ανταγωνισμό με τα εισαγόμενα προϊόντα. Ο κατάλογος των επίμαχων προϊόντων είναι μακροσκελής και περιλαμβάνει από χαλυβουργικά προϊόντα έως γλυκίσματα και θαλασσινά.

Τα τρία τελευταία χρόνια, οι ΗΠΑ έχουν δώσει 710 εκατ. δολάρια σε αμερικανικές επιχειρήσεις, για να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό τους με τους Ευρωπαίους και άλλους ανταγωνιστές τους.

Από το «νόμο» Μπερντ θίχτηκαν περισσότερο οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, οι οποίες είδαν τις εξαγωγές τους στις ΗΠΑ να μειώνονται και μάλιστα σε μια περίοδο οικονομικής ύφεσης για τις μεγαλύτερες χώρες - μέλη της ΕΕ, όπως η Γερμανία και η Γαλλία.

Υπολογίζεται ότι οι συνολικές ζημιές που υπέστησαν οι επιχειρήσεις των χωρών - μελών της ΕΕ ξεπερνούν τα 4,04 δισ. δολάρια. Ανάλογες ζημιές υπέστησαν και άλλες χώρες, όπως η Ιαπωνία, ο Καναδάς, η Βραζιλία, η Ινδία, το Μεξικό, η Χιλή και η Ν.Κορέα, τα προϊόντα των οποίων αντιμετωπίστηκαν με τον ίδιο τρόπο.

Τώρα, λοιπόν, αυτές οι χώρες έχουν δικαίωμα να επιβάλουν ανάλογους δασμούς στα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση Μπους ισχυρίστηκε στις αρχές του χρόνου ότι επιθυμεί την κατάργηση του «νόμου Μπερντ». Ομως, στη Γερουσία, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι απέρριψαν την πρόταση, υπολογίζοντας προφανώς και το πολιτικό κόστος, ενόψει της εκλογικής αναμέτρησης του Νοέμβρη.

Η αντιπαράθεση Ηνωμένων Πολιτειών - Ευρωπαϊκής Ενωσης στον εμπορικό τομέα είναι μια παλιά υπόθεση. Η όξυνσή της οφείλεται στην οικονομική κρίση που έπληξε και τις δύο πλευρές και στην ένταση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Ωστόσο, αυτή η αντιπαράθεση δείχνει ότι τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές θεωρίες περί «ελεύθερου ανταγωνισμού», και την εφαρμογή τους στην πράξη, μπορούν να τις αλλάζουν, αφού και οι δύο πλευρές μπροστά στην οικονομική κρίση δε διστάζουν να καταφύγουν σε δασμούς επί των εισαγωγών και σε επιδοτήσεις επιχειρήσεων, μέτρα που έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική της νεοφιλελεύθερης διαχείρισης. Δείχνει όμως και τα αδιέξοδα του καπιταλισμού επιβεβαιώνοντας ξανά ότι είναι ιστορικά ξεπερασμένος.

Συνταξιούχοι μετά θάνατον

Το θέμα της αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης δεν αφορά μόνο στους εργαζόμενους στις χώρες - μέλη της ΕΕ και τα σχέδια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Φαίνεται ότι έχει εγγραφεί και στην ατζέντα της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών. Το «κώδωνα του κινδύνου» έκρουσε για άλλη μια φορά εκ μέρους του «κόσμου της αγοράς» ο πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), Αλαν Γκρίνσπαν.

Μιλώντας σε ετήσιο συμπόσιο της Fed, στο Γουαϊόμινγκ του Κάνσας, ο Αμερικανός τραπεζίτης ζήτησε τη λήψη άμεσων μέτρων και, πιο συγκεκριμένα, την αύξηση του ορίου ηλικίας για τη χορήγηση του συνόλου των συνταξιοδοτικών παροχών στους εργαζομένους.

Τη «δημογραφική γήρανση» επικαλείται ο κ. Γκρίνσπαν για να αιτιολογήσει την πρότασή του. Οπως είπε, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του πληθυσμού των Αμερικανών με ηλικία κατάλληλη για εργασία αναμένεται ότι θα επιβραδυνθεί από 1% σήμερα σε 0,25% το 2035. Αντίθετα, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των Αμερικανών με ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών αναμένεται να φθάσει το 20% από 12% σήμερα.

Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να δημιουργήσει υψηλά ελλείμματα και προβλήματα χρηματοδότησης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και, πιο συγκεκριμένα, του συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των ηλικιωμένων (Mediacare) και του ομοσπονδιακού συνταξιοδοτικού συστήματος (Social Security).

Ομως, ο κ. Γκρίνσπαν «ξέχασε» ότι πάνω από 45 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ το 2003 (15,6% του συνολικού πληθυσμού) δεν έχουν καμιά ασφάλεια υγείας. Αντιστοίχως το 2002 ο αριθμός των ανασφάλιστων ήταν 43,6 εκατομμύρια και το ποσοστό 15,2%. Γεγονός που κάνει ακόμη οξύτερο το πρόβλημα για τους εργαζόμενους και τους απόμαχους της δουλιάς.

ΑΝΕΡΓΙΑ - ΗΠΑ Στις 362.000, στο υψηλότερο επίπεδο από τις 10 Απρίλη, ανήλθαν την εβδομάδα μέχρι τις 28 Αυγούστου οι νέες αιτήσεις επιδόματος ανεργίας στις ΗΠΑ, έναντι 343.000 στο αμέσως προηγούμενο εφταήμερο. Οι αναλυτές προέβλεπαν πτώση των εν λόγω αιτήσεων στις 340.000.

ΑΝΕΡΓΙΑ - ΓΕΡΜΑΝΙΑ Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εργασίας γνωστοποίησε ότι σε εποχικά προσαρμοσμένη βάση ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 24.000, ανερχόμενος σε 4,414 εκατομμύρια ανέργους. Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στο 10,6% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Τριάντα πέντε οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε σφυγμομέτρηση του Μπλούμπεργκ προέβλεπαν αύξηση του αριθμού των ανέργων κατά 10.000 τον Αύγουστο.

ΥΠΟΘΕΣΗ «YUKOS» Οι λογαριασμοί του ρωσικού πετρελαϊκού κολοσσού «Yukos» κατασχέθηκαν και η εταιρία κινδυνεύει να σταματήσει την παραγωγή. Δικαστήριο της Μόσχας δέχτηκε την προσφυγή του εισαγγελέα για τη διεκδίκηση 76 δισεκατομμυρίων ρουβλιών που βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς που ανήκουν στη «Yukos».

«ALITALIA» Με κινητοποιήσεις απειλούν τα συνδικάτα της Ιταλίας, σε περίπτωση που γίνει αποδεκτή η πρόταση σωτηρίας της «Alitalia» μέσω μαζικών απολύσεων. Με την ελπίδα ότι ο ζημιογόνος αερομεταφορέας θα υπαναχωρήσει των σχεδίων του, που αφορούν περικοπή 7.000 θέσεων εργασίας, οι επικεφαλής των συνδικάτων συνιστούν υπομονή έως τη Δευτέρα, όταν θα δημοσιοποιηθεί το σχέδιο σωτηρίας της εταιρίας.