«Είναι καιρός να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια.... Είτε θα ζήσουμε με αξιοπρέπεια είτε θα πεθάνουμε όλοι με αξιοπρέπεια»...

Με αυτήν τη φράση, οι χιλιάδες Παλαιστίνιοι κρατούμενοι στις ισραηλινές πολιτικές και στρατιωτικές φυλακές ανακοίνωσαν, διά μέσου της Ενωσής τους, ότι αρχίζουν απεργία πείνας διαρκείας, ζητώντας τη βελτίωση των συνθηκών κράτησής τους. Η απεργία, που άρχισε στις 15 Αυγούστου, επεκτάθηκε σταδιακά σε όλες τις ισραηλινές φυλακές, με αποτέλεσμα πριν ολοκληρωθούν μερικά 24ωρα να συμμετέχουν σε αυτήν περισσότεροι από τα 2/3 των Παλαιστινίων κρατουμένων.

Στις δεκάδες ισραηλινές φυλακές κρατούνται, σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Παλαιστινίων Κρατουμένων τα οποία επιβεβαιώνουν ισραηλινές ανθρωπιστικές οργανώσεις, τουλάχιστον 7.500 Παλαιστίνιοι. Μεταξύ αυτών των κρατουμένων συμπεριλαμβάνονται 107 γυναίκες και 470 παιδιά, κάτω των 18 χρόνων. Εχει υπολογιστεί ότι από την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα μέχρι σήμερα από τα ισραηλινά κρατητήρια έχουν περάσει, για μικρότερα ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, περισσότερα από 2.500 παιδιά. Να δικαστούν περιμένουν, ακόμη, εδώ και μήνες ή ακόμη και χρόνια, περισσότεροι από 2.959 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι, ενώ χωρίς καν να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία παραμένουν επί μήνες φυλακισμένοι, υπό καθεστώς «διοικητικής κράτησης», 1.120 Παλαιστίνιοι.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Παλαιστινίων Κρατουμένων, που είναι αποδεκτά και από ισραηλινές ανθρωπιστικές οργανώσεις, το 95% των Παλαιστινίων ενηλίκων κρατουμένων έχουν υποστεί και υπόκεινται, μέχρι και σήμερα, σε βασανιστήρια. Ανάλογης «περιποίησης» τυγχάνει και το 90% των ανηλίκων κρατουμένων. Μερικές από τις πλέον δημοφιλείς μέθοδοι σωματικών βασανιστηρίων είναι η στέρηση ύπνου για 24ωρα, το ξύλο, η παρατεταμένη ορθοστασία και η υποχρέωση του κρατουμένου να παραμείνει σε άβολες στάσεις για ώρες.

Εξίσου, αν όχι περισσότερο, δημοφιλείς είναι και οι ψυχολογικές μέθοδοι βασανιστηρίων, όπως είναι οι αλλεπάλληλοι εξευτελισμοί (σωματικές έρευνες, ξεγύμνωμα των κρατουμένων, σεξουαλικές παρενοχλήσεις αλλά και σεξουαλικές κακοποιήσεις). Εκτοξεύονται απειλές κατά της ζωής συγγενών, οι οποίοι συχνά φυλακίζονται για μικρό χρονικό διάστημα για να ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση, ενώ η επιβολή απομόνωσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα θεωρείται καθημερινότητα.

Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, σήμερα στις ισραηλινές φυλακές περισσότεροι από 800 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι είναι είτε βαριά άρρωστοι είτε τραυματίες, καθώς το 72% από αυτούς συνελήφθησαν τραυματισμένοι. Η άρνηση παροχής ιατρικής περίθαλψης, σε ασθενείς και τραυματίες, είναι άλλη μια συχνότατη μέθοδος άσκησης πίεσης. Γι' αυτό άλλωστε, 166 Παλαιστίνιοι έχουν αφήσει την τελευταία τους πνοή, τα τελευταία χρόνια, μέσα στα κελιά τους.

Με βάση αυτά τα πολύ συνοπτικά, πλην άκρως αποκαλυπτικά, στοιχεία, τα αιτήματα των απεργών πείνας δε θα μπορούσαν παρά να είναι τα στοιχειώδη. Ζητούν να σταματήσουν οι σωματικές έρευνες και το ξεγύμνωμά τους, σχεδόν καθημερινά. Να σταματήσουν οι σωματικές κακοποιήσεις και οι ξυλοδαρμοί, οι κατασχέσεις προσωπικών αντικειμένων και χρημάτων μέσα από τα κελιά, η επιβολή μακροχρόνιας απομόνωσης.

Να βελτιωθούν η ιατρική περίθαλψη, η ποιότητα της τροφής, και οι συνθήκες εντός των κελιών που περιγράφονται ως αθλιότερες των χειρότερων κατέργων. Να επιτραπούν οι επισκέψεις συγγενών, η επαφή με τους συνηγόρους, η χρήση τηλεφώνων, η χρήση σαπουνιών και καθαριστικών, η ανάγνωση βιβλίων, η άθληση, η εκπαίδευση εξ αποστάσεως. Να αποσυμφορηθούν τα κελιά, στα οποία στοιβάζονται δεκάδες κρατούμενοι μαζί.

«Ας κάνουν απεργία πείνας μία ημέρα, μία εβδομάδα, ένα μήνα... Ας πεθάνουν όλοι.... Δεν πρόκειται να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους». Αυτό δήλωσε την πρώτη μέρα της απεργίας πείνας, ο αρμόδιος Ισραηλινός υπουργός, Εσωτερικής Ασφάλειας, Τσάχι Χανεγκμπί, εκφράζοντας το σύνολο της ισραηλινής ηγεσίας. Και όντως, αυτή η στάση ακολουθείται από τις ισραηλινές αρχές όλες αυτές τις μέρες, καθώς η επίσημη εκδοχή είναι ότι η απόφαση των Παλαιστινίων κρατουμένων να κάνουν απεργία πείνας δεν είναι παρά ένα «κόλπο δημοσιότητας, προκειμένου η διεθνής κοινή γνώμη να ασχοληθεί μαζί τους και να ξεχάσει τα εγκλήματα της παλαιστινιακής τρομοκρατίας».

Οι ισραηλινοί δεσμοφύλακες πήραν εντολή να στήσουν σούβλες, στα προαύλια των φυλακών, και να τρώνε μπροστά στους κρατουμένους, προκειμένου να δελεάσουν με τις μυρωδιές τους απεργούς. Από τα κελιά όσων συμμετέχουν στην απεργία πείνας αφαιρέθηκαν τα ραδιόφωνα, οι τηλεοράσεις, τα τσιγάρα, οι εφημερίδες αλλά και οι ποσότητες αλατιού που οι κρατούμενοι είχαν κρατήσει για να μπορέσουν να αντέξουν περισσότερο στην απεργία τους. Επίσης, έκλεισε, για άλλη μια φορά, η στρόφιγγα της ενημέρωσης, ιδίως όσον αφορά στην πλειοψηφία των Παλαιστινίων φυλακισμένων που κρατούνται σε στρατόπεδα και σε στρατιωτικές φυλακές.

Το ότι οι διαδοχικές ισραηλινές κυβερνήσεις παραβιάζουν απροκάλυπτα τις συνθήκες της Γενεύης όσον αφορά στα δικαιώματα των Παλαιστινίων κρατουμένων δεν αποτελεί είδηση. Αλλωστε, το ίδιο πράττουν με όλες τις σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ, σε βάρος του παλαιστινιακού λαού στα κατεχόμενα εδάφη, χωρίς να υπάρχει, μέχρι σήμερα, καμία ουσιαστική παρέμβαση της πολυσυζητημένης «διεθνούς κοινότητας», που αποφασίζει στρατιωτικές επεμβάσεις σε άλλα σημεία του πλανήτη μην έχοντας, συχνά, τηρήσει ούτε καν τα προσχήματα.

Οπως καταγγέλλουν, όμως, οι ισραηλινές ανθρωπιστικές οργανώσεις, με επικεφαλής τη «Χαμοκέντ», υπάρχουν πολλά ακόμη σκοτεινά σημεία σε αυτό που ονομάζεται «ισραηλινό σωφρονιστικό σύστημα», όσον αφορά στους μη Ισραηλινούς πολίτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, στο Ισραήλ υπάρχουν περισσότερες από μία μυστικές φυλακές. Η γνωστότερη όλων ονομάζεται «Κτιριακό συγκρότημα 1391», και χαρακτηρίζεται ως «το Γκουαντάναμο του Ισραήλ».

Για να είμαστε ακριβείς, όμως, όπως τονίζει και η Ισραηλινή δικηγόρος Λέα Τσεμέλ, το «Κτιριακό συγκρότημα 1391» είναι πολύ χειρότερο από το Γκουαντάναμο. Εχει απαλειφθεί από τους χάρτες, δεν έχει προσεγγιστεί ούτε από μακριά από δημοσιογράφους ή φωτογράφους, έχει σβηστεί από αεροφωτογραφίες και δεν έχει επιτραπεί ποτέ η είσοδος ούτε καν στον Ερυθρό Σταυρό. Κανείς δε γνωρίζει πόσοι ακριβώς είναι οι κρατούμενοι σε αυτό ενώ παρά τις αλλεπάλληλες αιτήσεις του ΟΗΕ και άλλων διεθνών οργανώσεων, η ισραηλινή Δικαιοσύνη έχει παραλείψει να ασχοληθεί με το θέμα.

Οι μοναδικές πληροφορίες που υπάρχουν για το συγκεκριμένο κολαστήριο προέρχονται από τους ελάχιστους κρατουμένους που επιβίωσαν και μεταφέρθηκαν σε άλλες φυλακές. Ενας από τους γνωστότερους είναι ο Μουστάφα Ντιράνι, στέλεχος της λιβανικής οργάνωσης «Αμάλ», που απάχθηκε μέσα από το σπίτι του από Ισραηλινούς μυστικούς πράκτορες. Παρέμεινε 6 χρόνια στο «1391» πριν μεταφερθεί στις φυλακές Ασμορέτ, καταγγέλλοντας αδιανόητα ψυχολογικά βασανιστήρια και τουλάχιστον δύο βιασμούς.

Με αφορμή την καταγγελία του Ντιράνι, οι ισραηλινές ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν καταφέρει να αγγίξουν ακροθιγώς το θέμα. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, στο «1391» κρατούνται, τουλάχιστον, 662 κρατούμενοι. Πρόκειται, κυρίως, για Λιβανέζους, Σύρους και Ιρανούς, οι οποίοι θεωρούνται εξαφανισμένοι εδώ και χρόνια. Μετά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις της άνοιξης του 2002, από το «1391» πέρασαν και πολλοί Παλαιστίνιοι, ορισμένοι από τους οποίους πιθανότατα παραμένουν έγκλειστοι. Εντονες, επίσης, είναι οι υποψίες ότι στο «1391» έχουν μεταφερθεί κρατούμενοι και από το Ιράκ.

Ουδείς γνωρίζει με ακρίβεια τι διαδραματίζεται πίσω από τους τοίχους του παλιού αυτού βρετανικού φρουρίου, το οποίο δεν έχει καν παράθυρα. Εκτιμάται, όμως, με βάση τα αποσπασματικά στοιχεία που προκύπτουν από μαρτυρίες ότι σε αυτήν τη «μαύρη τρύπα» έχουν χαθεί για πάντα δεκάδες άνθρωποι, χωρίς κανένας να μπορέσει να μάθει τίποτε γι' αυτούς.

Παρ' όλα αυτά, η «διεθνής κοινότητα» και οι «απανταχού» τιμητές και υπερασπιστές, δήθεν, των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», επιλέγουν, και πάλι, την επιλεκτική «κώφωση» και «τύφλωση». Γι' αυτό, μάλλον, τόσα χρόνια, δεν έχει ειπωθεί λέξη για το «1391». Γι' αυτό, μάλλον, τόσα χρόνια δεν υπάρχει ούτε μία σοβαρή καταγγελία των απάνθρωπων συνθηκών κράτησης των Παλαιστινίων κρατουμένων. Γι' αυτό σήμερα, που συμπληρώνεται μία εβδομάδα από την έναρξη της απεργίας πείνας των χιλιάδων Παλαιστινίων φυλακισμένων, η ευαίσθητη «διεθνής κοινότητα» και ο ΟΗΕ δεν έχουν κάνει ούτε μία νύξη για όσους αργοσβήνουν ζητώντας το αυτονόητο: Να ζήσουν με αξιοπρέπεια.

Ενα βήμα πριν από τον πόλεμο βρίσκονται πλέον η Γεωργία και η «ντε φάκτο» ανεξάρτητη Δημοκρατία της Νότιας Οσετίας, έπειτα από τις εχθροπραξίες των τελευταίων δέκα ημερών, εντός των εδαφών της τελευταίας, που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 9 Γεωργιανούς στρατιώτες (άγνωστος παραμένει ο αριθμός των θυμάτων από την άλλη πλευρά). Παρά την υπογραφή δύο διαφορετικών συμφωνιών, σε διάστημα μιας εβδομάδας, για την κατάπαυση του πυρός και την απομάκρυνση των ενόπλων από τις επικίνδυνες ζώνες, οι συγκρούσεις συνεχίζονται σχεδόν καθημερινά και κανείς δεν μπορεί με σιγουριά να προβλέψει το τέλος τους.

Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκεται φυσικά το καθεστώς ανεξαρτησίας που απολαμβάνει η Νότια Οσετία, όπως και η Αμπχαζία, από το 1992 και η δεδομένη επιθυμία του Προέδρου της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι να τις θέσει ξανά υπό τον έλεγχο της Τιφλίδας - δηλαδή να ανατρέψει τις συμφωνίες που υπογράφηκαν μετά τις πολεμικές συγκρούσεις το 1992. Αξίζει να αναφερθεί ότι μετά την ανατροπή της Σοβιετικής Ενωσης, η τότε ηγεσία της Γεωργίας κατάργησε το καθεστώς αυτονομίας που απολάμβαναν οι δύο αυτές περιοχές, γεγονός που οδήγησε στις πολεμικές συγκρούσεις και στην τελική απόσχισή τους με τη βοήθεια της Μόσχας.

Τώρα ο Σαακασβίλι, για λόγους που δεν έχουν να κάνουν μόνο με το γεωργιανό εθνικισμό, τον οποίο πρεσβεύει και προβάλλει, αλλά προφανώς με τα συμφέροντα των «φίλων» του στη Δύση στην περιοχή (περιορισμός της επιρροής της Ρωσίας στην περιοχή του Καυκάσου ενόψει και του πετρελαιαγωγού Μπακού - Τιφλίδα -Τζεϊχάν), προσπαθεί με μια σειρά από σπασμωδικές κινήσεις να ανακινήσει ένα σχεδόν ξεχασμένο θέμα.

Αιτία των τελευταίων συγκρούσεων είναι η απόφαση της Τιφλίδας τον περασμένο Ιούνιο να αποστείλει στη Ν. Οσετία στρατιώτες του υπουργείου Εσωτερικών που υποτίθεται ότι θα έβαζαν τέλος στο λαθρεμπόριο (κυρίως σε αλκοόλ) που γίνεται στην περιοχή και θα προστάτευαν τους Γεωργιανούς που ζουν στο έδαφος της Νότιας Οσετίας. Η μίνι αυτή εισβολή στην ουσία δεν τελείωσε ποτέ, ενώ από εκείνη τη στιγμή το κλίμα διαρκώς χειροτερεύει και πλέον μετράμε νεκρούς. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σαακασβίλι ρίχνει λάδι στη φωτιά και σε ό,τι αφορά στην Αμπχαζία. Πρόσφατα απείλησε να βυθίσει οποιαδήποτε πλοίο προσπαθήσει να προσαράξει στα λιμάνια της Αμπχαζίας (στη Μαύρη Θάλασσα) χωρίς να έχει λάβει πρώτα την έγκριση της Τιφλίδας. Ακόμη διαμήνυσε στους Ρώσους τουρίστες να μην επισκέπτονται την Αμπχαζία, την οποία αποκάλεσε «εμπόλεμη ζώνη», σε μια προφανή προσπάθεια να πλήξει την οικονομία της περιοχής. Ακολούθησε η έντονη αντίδραση της Μόσχας, ενώ με πλοίο στην περιοχή έφτασε επειγόντως και ο υπερ-εθνικιστής πολιτικός Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι. Το θέμα έκλεισε εκεί, αλλά σίγουρα θα ξανάρθει στο προσκήνιο.

Η Τιφλίδα κατηγορεί το Κρεμλίνο ότι όχι μόνο επιθυμεί τις συγκρούσεις στη Νότια Οσετία, αλλά και ότι τις καλλιεργεί κιόλας, μέσω των στρατιωτών της που βρίσκονται εκεί («ειρηνευτική δύναμη» που επιβάλλει τους όρους της εκεχειρίας του 1992). Αίτημα της γεωργιανής κυβέρνησης είναι η διεθνοποίηση του προβλήματος (με την πραγματοποίηση μιας διάσκεψης για το θέμα στην οποία θα συμμετάσχουν Δυτικοί ηγέτες) και η αντικατάσταση των Ρώσων στρατιωτών από Δυτικούς. Είναι προφανές ότι σε μια τέτοια περίπτωση οι Γεωργιανοί με τη βοήθεια των ΗΠΑ και της Βρετανίας (η πετρελαϊκή BP πρωτοστατεί στην κατασκευή του αγωγού και στην εκμετάλλευσή του) θα ανέτρεπαν τα δεδομένα υπέρ τους.

Εξίσου προφανές είναι ότι η λογική της κυβέρνησης Σαακασβίλι δεν ευσταθεί. Η Ρωσία δεν έχει κανένα λόγο να εμπλακεί σε μια ακόμη σύγκρουση στον Καύκασο την ώρα που έχει τεράστιο πρόβλημα στην Τσετσενία. Επίσης με την παρουσία των Ρώσων στρατιωτών σε Αμπχαζία και Οσετία (αλλά και με τις βάσεις εντός της Γεωργίας), οι Ρώσοι διατηρούν κάποια επιρροή στην ευαίσθητη αυτή περιοχή και θα ήταν εξαιρετικά παράλογο να θέσουν σε δοκιμασία μια κατάσταση που τους ευνοεί. Ακόμη δε θα πρέπει να ξεχνά κανείς ότι Αμερικανοί (αλλά και Βρετανοί) εκπαιδεύουν εδώ και δύο χρόνια Γεωργιανούς στρατιώτες (με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας) και μάλιστα σε τακτικές που χρησιμοποιήθηκαν στα επεισόδια στην Οσετία (εγκατάσταση σημείων ελέγχου κ.ά.).

Πολλά θα κριθούν από το κατά πόσο ο Σαακασβίλι θα καταφέρει να διεθνοποιήσει το ζήτημα, αίτημα που φυσικά η Μόσχα δε συζητά καν. Προς το παρόν αυτό φαντάζει (τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον) δύσκολο, με δεδομένα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει αλλού η Ουάσιγκτον. Ωστόσο, η τακτική του «εμπρησμού» που ακολουθεί η Τιφλίδα, όπως και η δράση ορισμένων (ενδεχομένως) ανεξέλεγκτων στοιχείων που δρουν στην περιοχή, έχουν τη δυναμική να δρομολογήσουν πιο δραστικές εξελίξεις που θα συνεισφέρουν στη «λύση του προβλήματος».