Την αντιασφαλιστική κληρονομιά των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ εδραιώνει η κυβέρνηση της ΝΔ με πεδίο εφαρμογής τον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ). Ηδη, ο διοικητής του ΟΓΑ Λ. Παπαγεωργόπουλος, με εγκύκλιό του (27.7.2004) προς τους ανταποκριτές του Οργανισμού, δίνει οδηγίες για την «εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 3232/2004 (ΦΕΚ 48/Α/12-2-2004)» και «την απογραφή των νεοϋπαγόμενων στην ασφάλιση του ΟΓΑ προσώπων και των εργοδοτών τους».

Με την εφαρμογή αυτής της ρύθμισης, θα ενταχθούν στην κύρια ασφάλιση του ΟΓΑ - που θεσμοθέτησε και πάλι το ΠΑΣΟΚ με το νόμο 2458/1997 - 100.000 μισθωτοί και ανειδίκευτοι εργάτες στον πρωτογενή αγροτικό τομέα. Αξιοποιώντας αυτά τα προνόμια, οι εργοδότες μειώνουν το κόστος για την ασφάλιση, αφού έχουν μικρότερες - σε σχέση με το ΙΚΑ - ασφαλιστικές εισφορές. Επιπλέον, τους «ανοίγει και η όρεξη» και προσπαθούν να διευρύνουν τις κατηγορίες των εργαζομένων σε επιχειρήσεις που έχουν σχέση με τον αγροτικό τομέα για να τους ασφαλίσουν στον ΟΓΑ, αντί να τους ασφαλίσουν σε άλλους οργανισμούς, όπου οι εισφορές (εργαζόμενου και εργοδότη) είναι πολύ υψηλότερες απ' τον ΟΓΑ. Τις πιέσεις αυτές φαίνεται να επιχειρεί να «αντισταθμίσει» ο διοικητής του ΟΓΑ Λ. Παπαγεωργόπουλος, ο οποίος, στην εγκύκλιό του, αναφέρει: «Επισημαίνουμε ότι τόσο οι διατάξεις του άρθρου 7 του Ν. 3232/2004, όσο και η παρούσα εγκύκλιος ρυθμίζουν θέματα αποκλειστικά ασφαλιστικού περιεχομένου και δεν έχουν αναφορά σε γενικότερα ζητήματα της εργατικής νομοθεσίας».

Η μείωση του κόστους της ασφάλισης των εργαζομένων γίνεται κατανοητή απ' τη σύγκριση των κατώτερων ασφαλιστικών κατηγοριών των νεοϋπαγομένων στην ασφάλιση του ΟΓΑ και του ανειδίκευτου εργάτη στο ΙΚΑ.

Οι ασφαλισμένοι στην κύρια ασφάλιση του ΟΓΑ κατατάσσονται σε εφτά ασφαλιστικές κατηγορίες. Οι ασφαλισμένοι αγρότες καταβάλλουν εισφορές για σύνταξη (7% επί της αντίστοιχης ασφαλιστικής κατηγορίας), για υγεία (1,5% επί της αντίστοιχης ασφαλιστικής κατηγορίας) και για την Αγροτική Εστία. Τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών αναπροσαρμόζονται κάθε χρόνο με το εκάστοτε ποσοστό αύξησης των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων και για το 2004 φαίνονται στο σχετικό Πίνακα.

Οι εργαζόμενοι, που θα υπαχθούν στην ασφάλιση του ΟΓΑ από την 1.1.2004, κατατάσσονται στην 5η - που ως κατώτατη είναι και υποχρεωτική - στην 6η και στην 7η ασφαλιστική κατηγορία και καταβάλλουν τις αντίστοιχες εισφορές με αυτές που καταβάλλουν και οι αγρότες που έχουν κύρια ασφάλιση.

Εκτός από τους εργαζόμενους, εισφορές καταβάλλουν και οι εργοδότες. Η μηνιαία εισφορά των εργοδοτών είναι ίση μόνο με την εισφορά των εργαζομένων για τη σύνταξη. Δηλαδή, οι εργοδότες καταβάλλουν μηνιαία εισφορά 53,97 ευρώ για την 5η ασφαλιστική κατηγορία, 62,51 ευρώ για την 6η και 70,99 ευρώ για την 7η κατηγορία.

Το γενικό σύνολο των μηνιαίων εισφορών - που καταβάλλει ο εργοδότης στον ΟΓΑ - για το 2004 είναι: 122,15 ευρώ για την 5η κατηγορία, 141,06 ευρώ για την 6η κατηγορία και 159,83 ευρώ για την 7η κατηγορία. (Παρότι δεν είναι γνωστό ποιο θα είναι το ύψος των αυξήσεων των συντάξεων του Δημοσίου για το 2005, εντούτοις ο ΟΓΑ καθόρισε και τις μηνιαίες εισφορές για το 2005: 128,12 για την 5η, 147,99 για την 6η και 167,69 για την 7η). Δηλαδή, με την υπαγωγή των εργαζομένων στον ΟΓΑ, οι εργοδότες απαλλάσσονται «από χέρι» από τις εισφορές για τον κλάδο υγείας.

Αν ο εργαζόμενος ασφαλιζόταν ως ανειδίκευτος εργάτης στο ΙΚΑ, τότε οι συνολικές εισφορές (εργαζόμενου και εργοδότη) θα ξεπερνούσαν τα 240 ευρώ. Δηλαδή, υποδιπλασιάζεται το κόστος για την ασφάλιση. Και τούτο γιατί:

• Το ημερομίσθιο του Ανειδίκευτου Εργάτη (ΗΑΕ) είναι 24,22 ευρώ από την 1.1.2004 και θα αυξηθεί σε 25,01 ευρώ από την 1.9.2004. Οι μηνιαίες ακαθάριστες αποδοχές του είναι 24,22 Χ 25 μέρες = 605,5 ευρώ (και 625,25 από την 1.9.2004).
• Οι εισφορές για το ΙΚΑ υπολογίζονται ως ποσοστό επί των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών. Για τον κλάδο σύνταξης το ποσοστό είναι 20%, για τον κλάδο υγείας 14,1%, για τον ΟΑΕΔ 4%, τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας 1,75% ενώ αν ο εργαζόμενος ανήκει στην κατηγορία των βαρέων επαγγελμάτων τότε υπάρχει προσαύξηση των ασφαλίστρων κατά 6%. Συνολικά, δηλαδή, οι εισφορές - χωρίς τα Βαρέα - φτάνουν κοντά στο 45%.

Οι υπολογισμοί γίνονται με ποσοστό 40%, απ' όπου προκύπτει ότι από την 1.1.2004 οι εισφορές είναι 242,2 (605,5 ευρώ Χ 40% = 242,2 ευρώ) και από την 1.9.2004 θα είναι 250,1 ευρώ. Επιπλέον, οι υπολογισμοί αφορούν ανειδίκευτο άγαμο εργάτη, διότι αν είναι έγγαμος τότε το ΗΑΕ αυξάνεται σε 26 ευρώ, οπότε αυξάνονται και οι εισφορές.

Επιπλέον, για τους νεοϋπαγόμενους στην ασφάλιση του ΟΓΑ μειώνεται και η κρατική μηνιαία εισφορά σε 7% επί της ασφαλιστικής κατηγορίας, από 14% που ισχύει για τους άλλους ασφαλισμένους στην κύρια ασφάλιση.

Ο ΟΓΑ, σύμφωνα με την εγκύκλιο, θα προβεί «σε απογραφή όλων των νεοϋπαγομένων στην ασφάλισή του προσώπων, τα οποία μέχρι 31.12.2003 υπήγοντο στην ασφάλιση του ΙΚΑ», ενώ η ασφάλιση θα έχει αναδρομική ισχύ από την 1.1.2004.

Από την 1.1.2004 «θεωρούνται κατά κύριο επάγγελμα αγρότες» και «υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΓΑ» οι εξής κατηγορίες εργαζομένων:

Α. Οι ανειδίκευτοι εργάτες που απασχολούνται στη ζωική παραγωγή, αποκλειστικά και μόνο με την περιποίηση, εκτροφή και φροντίδα, σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, ανεξαρτήτως της νομικής μορφής αυτών και του αριθμού των απασχολουμένων, καθώς και σε συνεταιρισμούς (π.χ. σε βουστάσια, χοιροτροφεία, πτηνοτροφεία, ιχθυοκαλλιέργειες, μυδοκαλλιέργειες, οστρακοκαλλιέργειες και λοιπές συναφείς επιχειρήσεις).

Β. Οι ανειδίκευτοι εργάτες, οι οποίοι απασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με τη σπορά, φύτευση, περιποίηση, φροντίδα και συλλογή προϊόντων γης, σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις και συνεταιρισμούς φυτικής παραγωγής, σε υδατοκαλλιέργειες, καθώς και σε ανθοκομικές εκμεταλλεύσεις και φυτώρια.

Γ. Οι αλιεργάτες που απασχολούνται στην παράκτια και μέση αλιεία.

Δ. Οι αλλοδαποί εργαζόμενοι που προσκαλούνται να απασχοληθούν στην αγροτική οικονομία ή σε επιχειρήσεις - εκμεταλλεύσεις όπου απασχολούνται οι παραπάνω κατηγορίες εργαζομένων. Δηλαδή, τόσο οι ανέκαθεν υπαγόμενοι στην ασφάλιση του ΟΓΑ, όσο και οι νεοϋπαγόμενοι από 1-1-2004, σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις, ασφαλίζονται στον ΟΓΑ με την είσοδό τους στη χώρα.

Στην εγκύκλιο του ΟΓΑ, γίνονται οι εξής διευκρινίσεις:

1. Η νέα ρύθμιση αφορά μόνο στους ανειδίκευτους εργάτες επιχειρήσεων εκμεταλλεύσεων, οι οποίοι απασχολούνται αποκλειστικά στην πρωτογενή, εν γένει, παραγωγή (φυτική και ζωική), καθώς και σε ανθοκομικές επιχειρήσεις και φυτώρια. Οι απασχολούμενοι στις ως άνω επιχειρήσεις με άλλες ειδικότητες (υπάλληλοι, γεωπόνοι, οδηγοί, εργάτες συσκευασίας, αποθηκάριοι κλπ.) εξακολουθούν να υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ.

2. Εξακολουθούν να υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ οι απασχολούμενοι σε ιπποφορβεία και κυνοτροφεία, οι απασχολούμενοι σε τυροκομεία (Ν. 825/78, άρθρο 2, παρ. 1, εδαφ. α` και Ν. 2639/98, άρθρο 27, τελευταίο εδάφιο), οι απασχολούμενοι σε ανθοκηπουρικές επιχειρήσεις (ως ανθοκηπουρικές νοούνται οι επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν την κατασκευή και συντήρηση πρασίνου, όπως είναι πάρκα, κήποι, δενδροστοιχίες, γήπεδα, πλατείες κλπ. - Ν. 1469/84, άρθρο 16), καθώς και οι απασχολούμενοι σε γεωργικές εργασίες για λογαριασμό του Δημοσίου ή ΝΠΔΔ (Ν. 825/78, άρθρο 2, παρ. 1, εδαφ. β.).

3. Οι ανειδίκευτοι εργάτες που δεν απασχολούνται συστηματικά και κατά κύριο επάγγελμα στις ως άνω επιχειρήσεις της παραγρ. 1 του άρθρου 7 του Ν. 3232/2004, αλλά απασχολούνται περιστασιακά, δεν ασφαλίζονται στον ΟΓΑ, δεδομένου ότι οι διατάξεις του άρθρου 2 του Ν. 4169/1961, περί υπαγωγής στην ασφάλιση του ΟΓΑ των προσώπων που απασχολούνται στην αγροτική οικονομία κατά κύριο βιοποριστικό επάγγελμα, εξακολουθούν να ισχύουν.

4. Οι αλλοδαποί εργάτες που έρχονται στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν. 2910/2001, προκειμένου να απασχοληθούν εποχιακά στην αγροτική οικονομία για διάστημα μέχρι έξι συνολικά μήνες, μετά τη λήξη του οποίου πρέπει να αναχωρήσουν από τη χώρα (μετακλητοί για εποχιακή εργασία). Κατά συνέπεια, οι αλλοδαποί αυτοί δε θα απογράφονται, ασχέτως αν απασχολούνται στην αγροτική οικονομία.

5. Οι ήδη ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ μπορούν να παραμείνουν στην ασφάλισή του, εφόσον έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.000 ημέρες ασφάλισης σ' αυτό, με αίτηση που πρέπει να υποβάλουν στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ και στον ΟΓΑ εντός ανατρεπτικής προθεσμίας ενός (1) έτους από την έναρξη ισχύος της νέας ρύθμισης (1-1-2004), δηλαδή μέχρι 31-12-2004.

Οσοι υπαχθούν στην ασφάλιση του ΟΓΑ και έχουν 1.500 ημέρες ασφάλισης στην επικουρική ασφάλιση ΕΤΕΑΜ, μπορούν να συνεχίσουν προαιρετικά την επικουρική τους ασφάλιση, με αίτησή τους, που πρέπει να υποβάλουν στο ΕΤΕΑΜ εντός ανατρεπτικής προθεσμίας ενός (1) έτους από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση του ΟΓΑ. Στην περίπτωση αυτή, θα καταβάλουν οι ίδιοι στο ΕΤΕΑΜ τις ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζομένου, οι οποίες υπολογίζονται με βάση την ασφαλιστική κλάση στην οποία εντάσσονται οι αποδοχές, την ημερομηνία διακοπής της ασφάλισής τους στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, όπως αυτή αναπροσαρμόζεται.

Η κρατική επιχορήγηση που έδωσε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για τον ΟΓΑ αντιστοιχεί σε ένα απόλυτο μηδενικό για τον κλάδο Υγείας για το 2004. Ετσι ο κλάδος Υγείας θα παρουσιάσει ένα έλλειμμα ενός δισ. ευρώ, τόσο περίπου όσο χρωστά ο ΟΓΑ προς τα δημόσια νοσοκομεία για την περίθαλψη των ασφαλισμένων του.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση της ΝΔ έκανε ένα ακόμα βήμα ανοίγματος της αγοράς στην παροχή περίθαλψης στους ασφαλισμένους του ΟΓΑ καθώς με κοινή απόφαση του υπουργού Υγείας Ν. Κακλαμάνη και των υφυπουργών Οικονομικών Π. Δούκα και Απασχόλησης Ν. Αγγελόπουλου (ΦΕΚ Β' 947/23.6.2004) δίνεται πια η δυνατότητα για την παροχή νοσοκομειακής περίθαλψης - εκτός απ' τη Γ' θέση των κρατικών νοσοκομείων και των νοσοκομείων του ΙΚΑ - από νοσηλευτικά ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και των ιδιωτικών θεραπευτηρίων «με τα οποία ο ΟΓΑ δύναται να συνάπτει συμβάσεις». Επίσης, με την ίδια απόφαση δίνεται η δυνατότητα στον ΟΓΑ «να συνάπτει συμβάσεις με επιστημονικά ιδιωτικά εργαστήρια μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και με ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα - εργαστήρια για τη διενέργεια παρακλινικών εξετάσεων». Η δαπάνη ανά εξέταση δεν μπορεί να είναι ανώτερη από το κρατικό τιμολόγιο για τις εξετάσεις.

Η έλλειψη ενός ολοκληρωμένου δημόσιου συστήματος Υγείας που θα παρέχει δωρεάν υπηρεσίες και στους ασφαλισμένους του ΟΓΑ οδηγούσε στα γνωστά «μπάι - πας» της αγοράς.

Μέχρι τώρα η νοσοκομειακή και μαιευτική περίθαλψη ήταν - και εξακολουθεί να είναι - δωρεάν και πλήρης στη Γ' θέση των Κρατικών Νοσοκομείων. Σε περίπτωση έλλειψης ή ανεπάρκειας των κρατικών θέσεων χρειαζόταν μια βεβαίωση για τη νοσηλεία στην ίδια θέση των λοιπών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων και συμβλημένων με τον ΟΓΑ Ιδιωτικών Κλινικών.

Με τη νέα απόφαση - εκτός από την έγκριση του κρατικού γιατρού για νοσηλεία - δεν απαιτείται πια η βεβαίωση για την πληρότητα.

Οσον αφορά τις εργαστηριακές και διαγνωστικές εξετάσεις μέχρι τώρα πλήρωνε ο ασφαλισμένος το ποσό και το εισέπραττε στη συνέχεια από τον ΟΓΑ. Με τη νέα ρύθμιση δε θα πληρώνει στα συμβεβλημένα εργαστήρια. Ηδη ο διοικητής του ΟΓΑ έχει υπογράψει απόφαση με την οποία θέτει τους όρους για τη σύναψη σύμβασης με τα επιχειρηματικά εργαστήρια.

Κάθε μήνα ο ΟΓΑ καλείται να διευθετήσει κάπου 16.000 ατομικές περιπτώσεις και 55.000 εξιτήρια στην πλειοψηφία τους από δημόσια νοσοκομεία.

Οι νέες ρυθμίσεις δείχνουν να απαλλάσσουν τον ασφαλισμένο του ΟΓΑ από τρεξίματα και άμεσες πληρωμές. Ωστόσο όμως, δίνουν τη δυνατότητα για άλματα στις δαπάνες Υγείας καθώς οι ανάγκες των ασφαλισμένων παραδίδονται στις επιδιώξεις για το μέγιστο κέρδος των εργαστηρίων και των διαγνωστικών κέντρων. Είναι άλλωστε γνωστή η εμπειρία του ΙΚΑ από ανάλογες συμβάσεις, όπου αντί για την κάλυψη των αναγκών των ασφαλισμένων κυριάρχησε η προκλητική ζήτηση και παροχή υπηρεσιών, με ανύπαρκτες σε ορισμένες περιπτώσεις εξετάσεις.

Αποκαλυπτική της γύμνιας των δημόσιων παροχών για τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ είναι η οδοντιατρική περίθαλψη. Εκτός από κάποια ψίχουλα, ο ΟΓΑ δεν παρέχει καμιά παροχή με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ούτε ως κατηγορία στον Πίνακα των δαπανών Υγείας.

Πρόκειται για μια δραματική κατάσταση καθώς αφορά κυρίως σε ανθρώπους της Τρίτης Ηλικίας που - ως γνωστόν - έχουν σοβαρά προβλήματα στην οδοντιατρική περίθαλψη.

Ο ΟΓΑ βρίσκεται μόνιμα με τη θηλιά της υποχρηματοδότησης μετά τη μετατροπή του σε Ταμείο Κύριας Ασφάλισης.

Σύμφωνα με το νόμο 2458/1997 οι πόροι του Ταμείου είναι οι εισφορές των ασφαλισμένων σε ποσοστό 7% επί των ασφαλιστικών κατηγοριών για σύνταξη και 1,5% επί των ασφαλιστικών κατηγοριών για τον κλάδο Υγείας. Οι ασφαλισμένοι καταβάλλουν και εισφορά υπέρ της Αγροτικής Εστίας που φαίνεται στο σχετικό Πίνακα.

Με το νόμο 2458/1997 προβλέπεται και κρατική εισφορά που ορίζεται σε 14% και το ποσό της αποδίδεται στον κλάδο απολογιστικά εντός τριμήνου από τη λήξη κάθε ημερολογιακού έτους. Με το νόμο 3232/2004 προβλέπονται και εργοδοτικές εισφορές - εκτός απ' τις εισφορές των ίδιων των εργαζομένων που υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΓΑ. Επιπλέον, η κρατική εισφορά για αυτή την κατηγορία των ασφαλισμένων πέφτει στο 7% αντί για 14% που είναι για τους άλλους ασφαλισμένους στην Κύρια Ασφάλιση του ΟΓΑ.

Επιπλέον η κρατική επιχορήγηση ήταν πάντα μειωμένη σε σχέση με το αίτημα του ΟΓΑ. Ετσι το 2002 ο ΟΓΑ ζήτησε 1.919.295.671 ευρώ και δόθηκαν 1.676.370.000 ευρώ. Το 2003 ο ΟΓΑ ζήτησε 2.197.039.300 ευρώ και δόθηκαν 1.800.000.000 ευρώ. Για το 2004 ζήτησε 2.500.000.000 και εγκρίθηκαν 2.160.000.000 ευρώ.

Ετσι ο ΟΓΑ βασικά εξασφαλίζει τη χορήγηση των συντάξεων, πληρώνει τα ατομικά έξοδα των ασφαλισμένων για υγειονομική περίθαλψη, πληρώνει τους φαρμακοποιούς και χρωστά στα νοσοκομεία περίπου το μισό των χρεών των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους!

Συνολικά ο ΟΓΑ παρέχει υπηρεσίες σε 2,5 εκατομμύρια δικαιούχους, εκ των οποίων οι 850.000 είναι συνταξιούχοι. Επίσης 740.000 είναι ασφαλισμένοι στην Κύρια Ασφάλιση εκ των οποίων έχουν πληρώσει τις προβλεπόμενες εισφορές μόνο οι 500.000.

Ειδικά για την υγειονομική κάλυψη των ασφαλισμένων του ΟΓΑ που δεν μπορούν να καταβάλουν τις εισφορές ο νόμος 2458/1997 προέβλεπε ότι «επί προβαλλόμενης οικονομικής αδυναμίας για την καταβολή των εισφορών, αποφαίνεται για την ανανέωση ή μη του βιβλιαρίου Υγείας τριμελής επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους του ΟΓΑ, της αρμόδιας Εφορίας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».

Κι όμως και αυτή η δυνατότητα για το «χαρτί απορίας» περιορίστηκε σε δυο φορές ανά πενταετία αντί κάθε χρόνο όπως ήταν η αρχική πρόβλεψη,