Στην πρωτιά - σε πανευρωπαϊκό επίπεδο - να βάζουν όλο και πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη την ώρα της ανάγκης και να έχουν «φαρμακερή» συμμετοχή στις φαρμακευτικές δαπάνες, οδήγησε η κυβέρνηση τους κατοίκους της Ελλάδας, σύμφωνα με στοιχεία του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) - του Ινστιτούτου των βιομηχάνων. Οι προσεγγίσεις αυτές συμπίπτουν με άλλες προσεγγίσεις (π.χ. της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας) που είδαν τελευταία το φως της δημοσιότητας και αποδεικνύουν την πολιτική υπόκλισης της κυβέρνησης στο κεφάλαιο και στις εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τον περιορισμό των κοινωνικών δαπανών.

Τη μελέτη του ΙΟΒΕ εκπόνησε ο υπεύθυνος ερευνών του τμήματος Οικονομικών της Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, και σύμφωνα με τα στοιχεία - φαίνονται στον Πίνακα που δημοσιεύουμε - οι ιδιωτικές δαπάνες Υγείας στη χώρα μας το 2001 ανήλθαν σε 5.395 εκατ. ευρώ και αποτέλεσαν το 44% των συνολικών δαπανών Υγείας, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη είναι 26,3%. Οι συνολικές δαπάνες Υγείας ανήλθαν σε 12.262 εκατ. ευρώ και αποτελούν το 9,4% του ΑΕΠ - εκ των οποίων το 4,2 αποτελούν οι ιδιωτικές δαπάνες Υγείας. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής δαπάνης Υγείας σε τρέχουσες τιμές βαίνει συνεχώς μειούμενος - από 9,4% το 1996 σε 6,8% το 2001 - ενώ σε σταθερές τιμές παρουσιάζει άνοδο - από 0,3% το 1996 σε 3,9% το 2001.

Η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη το 2001 ανήλθε σε 420 εκατ. ευρώ και αποτελεί το 24,5% των συνολικών φαρμακευτικών δαπανών και το 7,8% της συνολικής δαπάνης για την Υγεία. Οι συνολικές φαρμακευτικές δαπάνες ανέρχονται σε 1.715 εκατ. ευρώ και αποτελούν το 14% των συνολικών δαπανών Υγείας (και το 1,3% του ΑΕΠ).

Ο Β. Κοντοζαμάνης, σε συνοδευτικό σημείωμα, υποστηρίζει ότι οι παλιότερες προσεγγίσεις πως οι ιδιωτικές φαρμακευτικές δαπάνες αποτελούν το 25-30% των συνολικών δαπανών Υγείας δεν ήταν σωστές, καθώς σ' αυτές συμπεριλαμβάνονταν και οι δαπάνες των νοσηλευτικών ιδρυμάτων για φάρμακα και οι πωλήσεις φαρμάκων που αφορούν τις λεγόμενες «παράλληλες εξαγωγές» - δηλαδή φάρμακα που εισάγονται και επανεξάγονται σε άλλες χώρες.

Η επισήμανση αυτή, σε συνάρτηση με τα τρία ακόμα στοιχεία της μελέτης, εξυπηρετεί τις επιδιώξεις των φαρμακοβιομηχάνων για τις αυξήσεις των φαρμάκων που ζητούν από την κυβέρνηση.

• Ο μέσος όρος της ιδιωτικής φαρμακευτικής δαπάνης των εφτά χωρών της Ευρωζώνης είναι 35,4% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, ενώ στην Ελλάδα είναι 24,5%.
• Ο μέσος όρος της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης ως ποσοστό επί των συνολικών δαπανών στην Ευρώπη είναι 17,5% - και στην Ελλάδα είναι 14%.
• Η μέση δημόσια φαρμακευτική δαπάνη ως ποσοστό των συνολικών φαρμακευτικών δαπανών, στην Ευρώπη είναι 64,6% - ενώ στην Ελλάδα 75%.

Μ' άλλα λόγια οι φαρμακοβιομήχανοι θέλουν να πουν ότι «υπάρχουν τα περιθώρια» για να γίνουν οι αυξήσεις που ζητούν από την κυβέρνηση, ούτως ώστε να γίνουν εξισώσεις με τα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα.

Η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να γίνουν οι αυξήσεις κι ας τους χάρισε στην κυριολεξία αστρονομικά κέρδη με την πολιτική της. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε το ΙΟΒΕ πέρυσι στη δημοσιότητα (11.12.2003) -χάρη στην πολιτική της κυβέρνησης - με βάση τις ονομαστικές τιμές, είχαμε μια αύξηση των καθαρών κερδών 2.841,9% το 2001 σε σχέση με το 1997!

Στην έκθεση σημειώνονται ακόμα τα εξής στοιχεία:

• Η δαπάνη των ασφαλιστικών Ταμείων - εκτός του ΟΠΑΔ - για Υγεία το 2000 αποτελούσε το 15,7% του συνόλου των δαπανών Υγείας.
• Η δαπάνη για φάρμακα αποτελούσε το 36,7% του συνόλου των δαπανών των ασφαλιστικών ταμείων και υπολογίζει ότι η δαπάνη για φάρμακα ήταν 5,8% του συνόλου των δαπανών των ασφαλιστικών ταμείων.

Οπως σημειώνει ο Β. Κοντοζαμάνης «το ποσοστό των δαπανών για φαρμακευτική περίθαλψη στο σύνολο των δαπανών των ταμείων για Υγεία εμφανίζεται ψηλό σε σχέση με τις υπόλοιπες μορφές περίθαλψης, λόγω της κρατικής επιχορήγησης των νοσοκομειακών ελλειμμάτων, η οποία μειώνει τη συμμετοχή των ταμείων στη νοσοκομειακή δαπάνη».

Να σημειωθεί, πάντως, ότι η κρατική επιχορήγηση, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κοινωνικού Προϋπολογισμού, έχει περιοριστεί τα τελευταία χρόνια στο 4-6% των συνολικών εσόδων των νοσοκομείων, ενώ τα νοσήλια των Ταμείων αποτελούν το 75% των εσόδων των νοσοκομείων.

Τον εξαπλασιασμό του τζίρου τους από ασφάλειες ζωής και υγείας προσδοκούν οι ασφαλιστικές εταιρίες από τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα που οδηγούν στο ξήλωμα της κοινωνικής ασφάλισης και στη σταδιακή απαξίωση της δημόσιας νοσοκομειακής περίθαλψης. Αυτό προκύπτει από τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε χτες η Ενωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδας, για να παρουσιάσει τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησε για λογαριασμό της η ICAP. Αντικείμενο της έρευνας ήταν οι τάσεις και προοπτικές για τον κλάδο των ασφαλειών ζωής και πραγματοποιήθηκε σε εργαζόμενους, κατόχους και μη συνταξιοδοτικών προγραμμάτων και προγραμμάτων υγείας με πρώτο στόχο «τη διεύρυνση της διείσδυσης των ασφαλειών ζωής - υγείας».

Ο πρόεδρος της επιτροπής ασφαλίσεων ζωής της ΕΑΕΕ Μ. Μωυσής ανέφερε ότι η ελληνική αγορά ασφαλειών ζωής και υγείας έχει τζίρο 1,5 δισ. ευρώ. Ποσό το οποίο, οι ασφαλιστικές εταιρίες εκτιμούν ότι υπάρχει δυνατότητα αυξηθεί (οι ασφαλίσεις υγείας εξακολουθούν να είναι ο κλάδος με τη μεγαλύτερη ζήτηση στο κοινό και τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην αγορά) μέχρι και σε 8,5 δισ. ευρώ, με δεδομένο ότι περισσότερα από τα δύο τρίτα του ενεργού πληθυσμού δηλώνουν ότι δε διαθέτουν κάποιο αντίστοιχο ασφαλιστικό πρόγραμμα. Προϋπόθεση, βεβαίως, για την επίτευξη των στόχων των εταιριών αποτελεί, σύμφωνα με τις ίδιες, η ολοκλήρωση από την κυβέρνηση των μέτρων κατά της κοινωνικής ασφάλισης, παράλληλα η μείωση της φορολόγησης της ιδιωτικής ασφάλισης και, βεβαίως, η θεσμοθέτηση της συμμετοχής των ασφαλιστικών εταιριών στα επαγγελματικά ταμεία. Οπως ανέφεραν χαρακτηριστικά οι εκπρόσωποι των ασφαλιστικών εταιριών «βασικός φορέας προόδου της αγοράς» για το 2003 εκτιμούν, είναι οι ομαδικές ασφαλίσεις και «κύριος λόγος γι' αυτό η σημαντική φορολογική ρύθμιση στο τέλος του 2002», όταν δηλαδή, αυξήθηκε το αφορολόγητο όριο για ομαδικές ασφαλίσεις για τους εργοδότες. «Οι ασφαλίσεις υγείας εξακολουθούν να είναι ο κλάδος με τη μεγαλύτερη ζήτηση στο κοινό και τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην αγορά», εκτιμούν, κάνοντας λόγο για ρυθμούς αύξησης που κινούνται γύρω στο 20%.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, αυτό που προκύπτει από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ενωση Ασφαλιστικών Εταιριών είναι ότι σε ένα βαθμό έχουν κατορθώσει να πείσουν ένα σημαντικό μέρος των εργαζομένων για τη δήθεν αναγκαιότητα να κάνουν ιδιωτικά προγράμματα ασφάλισης. Είναι, δε, φανερό ότι οι κυρίαρχοι λόγοι γι' αυτή την πεποίθηση είναι η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια που δημιουργεί η ασκούμενη πολιτική στα ζητήματα υγείας και ασφάλισης που «δουλεύει» για λογαριασμό των ιδιωτικών συμφερόντων.

Αξιοσημείωτο είναι ότι μεταξύ άλλων οι εκπρόσωποι των ασφαλιστικών εταιριών επιχείρησαν να αποδώσουν σε μια σειρά από «τεχνικούς» λόγους το υψηλό κόστος της ιδιωτικής ασφάλισης επικαλούμενοι την πτώση των επιτοκίων και την αύξηση του προσδόκιμου χρόνου επιβίωσης, αποσιωπώντας ότι στην πραγματικότητα αποκλειστικός λόγος είναι η αύξηση των κερδών τους.

Απόλυτη είναι η ταύτιση απόψεων και μεθόδων των στελεχών του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στην επιχείρηση τρομοκράτησης των εργαζομένων και φίμωσης των φωνών που αντιστέκονται στην πολιτική τους. Τόσο πολύ, που έφτασαν και στο σημείο να αντιγράψουν αυτοτελώς ο ένας μέθοδο του άλλου. Αυτό αποδεικνύει έγγραφο του Γ' Περιφερειακού Συστήματος Υγείας (Γ' ΠεΣΥΠ) Αττικής την προηγούμενη Δευτέρα 1η Δεκέμβρη 2003 (αρ. πρωτ. Π 620) προς το «Τζάνειο» Νοσοκομείο Πειραιά. Το έγγραφο υπογράφει ο γεν. διευθυντής Φ. Σερέτης με θέμα «Σχετικά με συνεντεύξεις Τύπου και λοιπών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης» και είναι πιστό στην κυριολεξία αντίγραφο, ίδιου ακριβώς εγγράφου που διαπιστώσαμε πως στις 6 Ιούλη 1992, (επί κυβέρνησης ΝΔ τότε) είχε στείλει ο τότε γεν. γραμματέας του υπουργείου Υγείας, Ι. Πιερουτσάκος, στο Γενικό Νοσοκομείο Χαλκίδας.

Φρόντισαν βέβαια, στην πρώτη παράγραφο να κάνουν τις αναγκαίες διορθώσεις, αφού άλλαξε η διοικητική δομή των νοσοκομείων και πρόσθεσαν τις απαγορεύσεις που ορίζει το έγγραφο ακόμα και στο διοικητή του νοσοκομείου και τα μέλη του συμβουλίου της διοίκησης.

Το σημερινό λοιπόν έγγραφο, επαναφέρει, μεταξύ άλλων, τις παρακάτω ρητές απαγορεύσεις: «Διοικητής ή μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης απαγορεύεται αυστηρά να δίνει οποιαδήποτε συνέντευξη Τύπου, χωρίς την προηγούμενη ενημέρωση - έγκριση του προέδρου - γενικού διευθυντή του Γ' ΠεΣΥΠ Αττικής». Δηλαδή φιμώνουν ακόμα και τα διορισμένα από αυτούς στελέχη.

Στο έγγραφο αναφέρεται πως «σε περίπτωση συνέντευξης θα πρέπει να ενημερώνεται ο διοικητής προ 24 ωρών για το θέμα και την ώρα»!

«Ευνόητο είναι, αναφέρει επίσης το έγγραφο, ότι για καθαρά υπηρεσιακά θέματα, όπως θέματα λειτουργίας του νοσοκομείου, των υπηρεσιών του νοσοκομείου και της υπηρεσιακής κατάστασης του προσωπικού, η αρμοδιότητα των συνεντεύξεων ανήκει μόνο στο διοικητή του νοσοκομείου και συνεπώς για τα θέματα αυτά δεν επιτρέπονται συνεντεύξεις του προσωπικού». Δηλαδή όχι μόνον δεν επιτρέπει να αναφέρονται στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νοσοκομεία γενικότερα, αλλά για τα προβλήματα των εργαζομένων ή την όποια αντεργατική συμπεριφορά υφίστανται, θα δίνει συνέντευξη αυτός που υλοποιεί αυτή την πολιτική! Ενώ γίνεται προσπάθεια για τη φίμωση, ακόμα και των εκλεγμένων συνδικαλιστικών οργάνων.