Είχα ξαναγράψει και παλιότερα για τον Δημήτρη Σκουρογιάννη, έχοντας την τύχη να παρακολουθώ από κοντά την εξέλιξή του. Ο Δημήτρης Σκουρογιάννης πέρασε δεύτερος στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και αποφοίτησε στους πρώτους στη Ζωγραφική, με υποτροφία του ΙΚΥ φοιτά τώρα στη Γλυπτική της ΑΣΚΤ και στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Σχεδιασμός, Χώρος, Πολιτισμός» του ΕΜ Πολυτεχνείου. Εχει, ακόμη, παρακολουθήσει Ιστορία Τέχνης και Θεατρολογία στα Σεμινάρια της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών, και όλα αυτά, ενώ εργάζεται στο Πολυτεχνείο ταυτόχρονα. Εχοντας μέχρι σήμερα συμμετοχές σε περισσότερες από δέκα ομαδικές εκθέσεις, τώρα κάνει την πρώτη του ατομική έκθεση στην Γκαλερί «7» της οδού Ζαλοκώστα, η οποία θα διαρκέσει έως τις 4 του Δεκέμβρη.
Η ζωγραφική του διαπνέεται από μια υψηλής ποιότητας ευαισθησία, αλλά και γνώση και κατανόηση της θεματολογίας του. Τα έργα του είναι αποτέλεσμα βίωσης συγκεκριμένων θεμάτων που έχουν πολυποίκιλες προεκτάσεις και συμβολισμούς, τους οποίους ο Δ. Σκουρογιάννης επεκτείνει και εμπλουτίζει με τα σύγχρονα υπαρξιακά, αλλά και πολιτικά και ιστορικά προβλήματα. Τα θέματα της τωρινής του δουλιάς, είναι η «Μαργαρίτα Γκωτιέ», ο «Πενθέας και η Αγαύη», η «Λαίδη Μάκβεθ» και η «Ιζόλδη», μορφές γνωστές της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που η κάθε μια από αυτές, μέσα από την τραγικότητά της, έχει ένα ευρύτερο μήνυμα πέρα από μια απλή ή σύνθετη ρομαντική ή μη ιστορία. Και το μήνυμα αυτό επεκτείνεται σε βαθύτερους στοχασμούς από τον καλλιτέχνη.
«Το δέντρο»
Παράλληλα, η «τεχνική» (ας την ονομάσουμε συμβατικά έτσι) του Δ. Σκουρογιάννη, δίνει τη δυνατότητα μιας «πολλαπλής ανάγνωσης» του έργου, το οποίο δομεί σε πολλά επίπεδα, όπου το «θέμα» επαναλαμβάνεται, εμπλουτίζεται, εξελίσσεται από επίπεδο σε επίπεδο όπως μια μουσική φράση, το «θέμα», σε μια συμφωνία του Μπετόβεν. Το έργο έχει ένα αρχικό υπόστρωμα και στη συνέχεια σε επίπεδα κεντημένα σε πλέγματα, τούλι, γυαλί, αναπτύσσεται, προστίθενται νέα στοιχεία, επαναλαμβάνεται το «θέμα» σε άλλη υπόσταση πλέον. Από ζωγραφική μεταμορφώνεται σε γλυπτική, σε κολάζ, σε αέρινο κέντημα σε τούλι, τελικά το τρισδιάστατο έργο καταγράφει, αφηγείται, και καταλήγει σε έναν συνολικό συμβολισμό, πέρα από την αρχική «αναφορά». Και όλα αυτά, έχοντας ο Δ. Σκουρογιάννης κατακτήσει πλέον την τεχνική και τη ζωγραφική, αποδίδει με μια ιδιαίτερα υψηλή ποιότητα υλικών και εργασίας, αλλά και απαράμιλλη καλλιτεχνική ευαισθησία.
Να μιλήσουμε για «πολυεπίπεδη ζωγραφική»; είναι πολύ ισοπεδωτικό, μια και πρόκειται τουλάχιστον για καθολικό χώρο. Να πούμε για «αφήγηση στο χώρο»; είναι πολύ λίγο, μια και υπάρχει και ο χρόνος μέσα στον οποίο κανείς «θεωρεί» και τελικά «σπουδάζει» το έργο, το οποίο συνεχίζει να αφηγείται και να μεταδίδει τα μηνύματά του όχι μόνο από την απ' ευθείας θέαση, αλλά και από τη διαφορετική κάθε φορά σειρά ανάγνωση των επιπέδων του έργου και, παράλληλα, σε έναν βαθύτερο στοχασμό και συμβολισμό. Είναι μια δουλιά άλλου επιπέδου εντελώς έξω από τα συνήθη που πρέπει να τη δούμε, να τη σπουδάσουμε και να διδαχτούμε.
Γεώργιος Μ.ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ καθηγητής ΕΜ Πολυτεχνείου
Πανηγυρικός για το Κομμουνιστικό Κόμμα
Για τους νεκρούς αγωνιστές που είναι πάντα μαζί μας, για όσους άντεξαν και συνεχίζουν, 85 χρόνια συνεχίζουν, ο πανηγυρικός ανοίγει με το ποίημα του Πάμπλο Νερούντα για το κομμουνιστικό κόμμα.
«Αδερφοσύνη μου 'δωσες γι' αυτούς που δε γνωρίζω. Μου πρόστεσες τη δύναμη όλων αυτών που ζούνε. Μου 'δωσες την πατρίδα μου σαν μια καινούρια γέννα. Μου 'δωσες την ευθύτητα που χρειάζεται το δέντρο. Μου 'δωσες και τη λευτεριά που δεν την έχει ο μόνος. Τη διαφορά κι ενότητα να βλέπω στους ανθρώπους. Μες στην πραγματικότητα να χτίζω σαν σε βράχο. Και στα σκληρά των αδερφιών κρεβάτια να κοιμάμαι. Την καλοσύνη μου 'μαθες σαν τη φωτιά ν' ανάβω. Τη δυνατότη της χαράς, το μεγαλείο του κόσμου. Το πώς πεθαίνει η πίκρα ενός μες σ' ολωνών τη νίκη. Μ' έκανες τοίχο του τρελού κι αντίπαλο του αχρείου. Μ' έκανες ακατάλυτον, γιατί μου έχεις μάθει ότι μ' εσένανε μαζί ποτέ μου δεν τελειώνω».
1. Μέσα μας κυοφορούμε το τέλος του πόνου. Για το λόγο αυτόν πήγαμε στο Παρίσι, στην οδό Καλών Τεχνών 13, για ν' ακούσουμε τον τρομερό Οσκαρ Ουάιλντ να μιλά για το σοσιαλισμό και τον πόνο: «Ο σύγχρονος κόσμος έχει σχέδια. Θέλει να σβήσει τη φτώχεια και τη δυστυχία που η φτώχεια προκαλεί. Θέλει ν' απαλλαγεί από τον πόνο και τη δυστυχία που ο πόνος προκαλεί. Σαν μέσα γι' αυτόν το σκοπό εμπιστεύεται το σοσιαλισμό και την επιστήμη. Αυτό που προσπαθεί και σκοπεύει είναι μια ατομικότητα που εκφράζεται και ανασαίνει μέσα από τη χαρά. Ο πόνος δεν είναι η ύστατη μορφή τελείωσης. Είναι μια μορφή εφήμερη. Είναι μια μορφή διαμαρτυρίας. Αναφέρεται και ασχολείται με λάθος, ανθυγιεινές, άδικες συνθήκες ζωής. Οταν το λάθος και η αρρώστια και η αδικία θα έχουν χαθεί, δε θα 'χει πια καμία θέση. Ηταν μεγάλο έργο, μα τελείωσε σχεδόν. Η σφαίρα επιρροής του καθημερινά μικραίνει. Κι ούτε που θα λείψει στον άνθρωπο. Γιατί αυτό που γύρεψε ο άνθρωπος δεν είναι ούτε ο πόνος, ούτε η χαρά, μα η ίδια η ζωή. Ο άνθρωπος γύρεψε να ζήσει έντονα, γεμάτα, τέλεια».
2. Ενας αγωνιστής ανάμεσα στους διακόσιους εκτελεσμένους της Καισαριανής, περπατώντας στο μαύρο δάσος, δίχως να το καταλάβει, σχηματίζει στα χείλη του ένα ποίημα του Σέλλεϋ: «Ποτέ χαρά δεν εφώτισε το μέτωπό μου χωρίς να 'ναι δεμένη με την ελπίδα πως θα ελευθερώσει τον κόσμο αυτόν από τη μαύρη του σκλαβιά και πως εσύ, ω τρεμάμενη ομορφιά, θα του δώσεις καθετί που τα λόγια αυτά δε θα μπορούσαν να εκφράσουν. [...] Το φως μόνο, όπως μια ψιχάλα κυνηγημένη πάνω στα βουνά, ή μια ψυχή που τη στέλνει ο νυχτερινός αγέρας από τις χορδές ενός σιωπηλού οργάνου, ή το φως του φεγγαριού πάνω σ' ένα ρυάκι τα μεσάνυχτα, δίνει τη χάρη και την αλήθεια στο ανήσυχο όνειρο της ζωής».
3. Η έμμονη ιδέα μου για τον Καρλ Μαρξ με οδηγεί πάντα στη «Γερμανική Ιδεολογία» του, απ' όπου και το απόσπασμα: «Μια φορά πέρασε από το μυαλό κάποιου ότι οι άνθρωποι πνίγονταν στο νερό μονάχα επειδή διακατέχονταν από την ιδέα του βάρους. Εάν θα μπορούσαν, σκέφτηκε, ν' απαλλαγούν από αυτή την ιδέα αποκαλώντας την, για παράδειγμα, δεισιδαιμονία ή θρησκευτική πλάνη, θα διέφευγαν από κάθε κίνδυνο πνιγμού. Σε όλη του τη ζωή αγωνίστηκε ενάντια στην ψευδαίσθηση του βάρους, για της οποίας τις βλαβερές συνέπειες όλες οι στατιστικές του προσέφεραν νέες αποδείξεις. Αυτή η μορφή είναι το υπόδειγμα των σημερινών Γερμανών επαναστατών φιλοσόφων».