Σίφνος, Κυκλάδες, Ελλάδα, 1961 |
Η ιστορία των «Ευρωπαίων», πηγαίνει αρκετά χρόνια πίσω. Το 1955, ο Ελληνας εκδότης και τεχνοκρίτης Τεριάντ δημοσίευσε το ομότιτλο λεύκωμα με φωτογραφίες που ο Μπρεσσόν είχε συγκεντρώσει την προηγούμενη πενταετία. Μια φωτογραφική απεικόνιση της Ευρώπης μετά τον πόλεμο, με εμφανή τα σημάδια της καταστροφής, της πείνας και της δυστυχίας. Από το 1955 έως το 1970, η σειρά αυτή εμπλουτίστηκε μετά από πολλαπλά ταξίδια του φωτογράφου σε ευρωπαϊκές χώρες.
Με την έκθεση «Οι Ευρωπαίοι», σαράντα χρόνια μετά την έκδοση του λευκώματος, σκιαγραφείται, για μια ακόμα φορά, το πορτρέτο της Γηραιάς Ηπείρου, έτσι όπως ο μαγικός φακός του Μπρεσόν την κατέγραψε σε διάστημα μισού περίπου αιώνα (1930 - 1970). Υπάρχει μια συγκεκριμένη στιγμή σε καθένα από τα επεισόδια της ζωής, κατά την οποία όλα τα στοιχεία που τα αποτελούν ευθυγραμμίζονται έτσι, ώστε τελικά να αποκαλυφθεί πως όλη η ζωή δεν είναι άλλο από ένα ενιαίο επεισόδιο, κατά περίπτωση ανθεκτικό ή εφήμερο. Σύμφωνα με τον Μπρεσόν «είναι καθήκον κάθε ντοκουμενταρίστα φωτογράφου να είναι αποστασιοποιημένος μεν, ωστόσο αρκετά σοφός παρατηρητής. Ετσι, σωστά προετοιμασμένος θα συλλάβει το θέμα του την ακριβή στιγμή. Και θα γράψει ιστορία».
Αθήνα, Ελλάδα, 1953 |
Πρώτος και απαράβατος κανόνας στις φωτογραφίες του, να αντιμετωπίζει με το φωτογραφικό του φακό την πραγματικότητα που του επιβάλλεται χωρίς να τη μεταμορφώνει και χωρίς να την εξωραΐζει. Η αυθεντικότητα είναι η μεγαλύτερη αρετή της φωτογραφίας. Μάλιστα, για να την υπηρετήσει καλύτερα, δε χρησιμοποιεί φλας. Εξίσου αυστηρός είναι και με τη χρήση του έγχρωμου φιλμ, αφού «Το χρώμα στη φωτογραφία προσφέρει μια αποσπασματική γκάμα αποχρώσεων, σε αντίθεση με το μαύρο που το χρωματικό του φάσμα είναι πλήρες». Η έκθεση, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, συνοδεύεται από καλαίσθητο κατάλογο και θα διαρκέσει έως τις 31 Αυγούστου.
«Τοπίο με κυπαρίσσια και πεύκα σε βραχώδη ακτή». Εργο του Κ. Παρθένη |
Αρκετά από τα έργα της έκθεσης παρουσιάζονται για πρώτη φορά, όπως το μοναδικό έργο που ο γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς έφτιαξε κατά την περίοδο του εγκλεισμού του στο Ψυχιατρείο του νησιού και παραχωρήθηκε από τη διοίκηση του Ιδρύματος. Επίσης, παρουσιάζονται ογδόντα έγχρωμες διαφάνειες της φωτογράφου Μαρίας Χρουσάκη από την Κέρκυρα της δεκαετίας του 1950. Οπως αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης Ζίνα Καλούδη: «Στους πράσινους κάμπους όταν η φύση έχει μόλις ξυπνήσει, η Μαρία Χρουσάκη θα τραβήξει πολλές ασπρόμαυρες φωτογραφίες και εκατοντάδες έγχρωμες διαφάνειες. Τα φρούρια, η πόλη, το τοπίο, ένας κερκυραϊκός γάμος την άνοιξη, κάτω από τις ελιές, με τις γυναίκες ντυμένες τη βενετσιάνικη φορεσιά τους και τους ανθηρούς κεφαλόδεσμους, θα ανακαλούν συνεχώς στις φωτογραφίες της τη γαμήλια εποχή της άνοιξης, με μελωδίες και χορούς πηδηχτούς».
Ακόμη στην έκθεση περιλαμβάνονται έργα των: Χαράλαμπου Παχή, Κωνσταντίνου Παρθένη, Αγγελου Γιαλλινά, Βικέντιου Μποκατσιάμπη, κ.ά., αλλά και χαρακτικά του Μάρκου Ζαβιτζιάνου, του Λυκούργου Κογεβίνα και του Νικόλαου Βεντούρα.