«Μην το ψάχνετε, ακόμα και τα πράσινα δέντρα δεν έχουν καρπό»

Η παραγωγή σε ροδάκινο εκτιμόταν ότι θα ξεπερνούσε φέτος τους 900.000 τόνους στους δυο νομούς, δίνοντας μια ανάσα στους παραγωγούς, ύστερα και από τις περσινές μεγάλες καταστροφές, για τις οποίες οι αγρότες δεν έχουν ακόμα αποζημιωθεί. Μετά τον παγετό του Απρίλη, «κάηκαν» οι 850.000 τόνοι ροδάκινου της αναμενόμενης παραγωγής, που φέτος δεν πρόκειται να ξεπεράσει τους 70.000 τόνους!

Η ανοιξιάτικη κακοκαιρία έπληξε εκτός από τους καρπούς και μεγάλο αριθμό δέντρων, αδρανοποιώντας την παραγωγή για τουλάχιστον μια τριετία. Πάνω από 15.000 στρέμματα νέων, αλλά και μεγαλύτερων σε ηλικία ροδακινιών αχρηστεύτηκαν στην κυριολεξία από τις βροχές και τον παγετό, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να ξεκινούν τη νέα καλλιεργητική χρονιά μετρώντας ήδη απώλειες στην παραγωγή τους, καθώς όσα δέντρα τελικά επιβιώσουν και δεν ξεριζωθούν, θα καρποφορήσουν μετά από τρία χρόνια.

Δέντρα κατάξερα...

Τη φετινή χρονιά η κατάσταση επιδεινώνεται, καθώς οι τράπεζες αρνούνται το δανεισμό, αφού δε θα υπάρχει εισόδημα για να χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση. Την ίδια στιγμή και οι χρεοκοπημένοι Συνεταιρισμοί δεν μπορούν να καταβάλλουν τις έντοκες προκαταβολές, που - παρά τα ληστρικά επιτόκια τους - άλλες χρονιές, τέτοια εποχή, αποτελούσαν τονωτική ένεση για τους αγρότες μπροστά στα έξοδα της συγκομιδής και της προετοιμασίας της νέας παραγωγής.

Ενα βήμα πριν το οριστικό λουκέτο βρίσκονται και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί της περιοχής, που έχουν ήδη ξεκινήσει απολύσεις του μόνιμου προσωπικού, αφού δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στα λειτουργικά τους έξοδα. Ανυπολόγιστες είναι οι συνέπειες και για την τοπική οικονομία, που στηρίζεται κυρίως από το αγροτικό εισόδημα, το οποίο φέτος, ακόμα και στην περίπτωση που δοθούν οι προβλεπόμενες αποζημιώσεις, θα είναι κατά 50% μειωμένο σε σχέση με πέρσι, χωρίς να υπολογίσει κανείς τα διαρκώς αυξανόμενα έξοδα καλλιέργειας για τη νέα χρονιά.

Μπροστά στην κατάσταση που διαμορφώνεται, η αγροτιά προβάλλει διεκδικητικά το αίτημα για πλήρη και άμεση αποζημίωση της κατεστραμμένης παραγωγής, αλλά και για ουσιαστική στήριξη του εισοδήματός της. Η εμπειρία, ωστόσο, των προηγούμενων χρόνων δεν αφήνει περιθώρια για αυταπάτες. Παρά τις μεγαλόστομες υποσχέσεις και το όψιμο ενδιαφέρον για τα προβλήματα των αγροτών, η κυβέρνηση προωθεί σταθερά το ξερίζωμα των μικρομεσαίων αγροτικών νοικοκυριών, οδηγώντας τα στην οικονομική εξαθλίωση. Ακόμη και σήμερα εκκρεμούν αποζημιώσεις της τελευταίας τριετίας, αφού μόλις πριν λίγες μέρες οι αγρότες άρχισαν να εισπράττουν χρήματα από τους ΠΣΕΑ (Πολιτικοί Σχεδιασμοί Εκτάκτων Αναγκών) του 2000 και 2001, ενώ από τα ανάλογα προγράμματα του 2002 έχει αποζημιωθεί μόλις το 30% των παραγωγών. Είναι ενδεικτικό ότι για το 2002 δεν υπάρχουν ακόμα εκτιμήσεις καταστροφών για 550 παραγωγούς στους δυο νομούς, ενώ δεν έχουν εξεταστεί και 3.000 δηλώσεις προς τον ΕΛΓΑ, που παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες. Στην ίδια μοίρα βρίσκονται και 6.000 παραγωγοί που έχουν υποβάλει ενστάσεις για υποεκτίμηση από τον ΕΛΓΑ της περσινής ζημιάς και οι οποίες δεν έχουν ακόμα εξεταστεί.

Την ίδια στιγμή, το εποχιακό προσωπικό του ΕΛΓΑ στην περιοχή θα ενισχυθεί φέτος με 17 μόλις γεωπόνους - εκτιμητές, αριθμός πολύ μικρότερος από τις πραγματικές ανάγκες, αφού οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις στους δυο νομούς που επλήγησαν από τον παγετό ξεπερνούν τα 725.000 στρέμματα.

Οι αγρότες αντιμετωπίζουν με δυσπιστία τις κυβερνητικές εξαγγελίες για γρήγορη αποζημίωση με αποπληρωμή μέχρι τον Οκτώβρη για τα ροδάκινα, αλλά και τις υποσχέσεις για δίκαιη εκτίμηση της φετινής ζημιάς. Με δεδομένο το μέγεθος της καταστροφής, απαιτούν ο συντελεστής αποζημίωσης του ΕΛΓΑ να αυξηθεί από το 61,6% της εκτιμώμενης ζημιάς στην παραγωγή τουλάχιστον στο 75% και να καταβληθούν άμεσα οι οικονομικές ενισχύσεις από τους ΠΣΕΑ για την ακαρπία του 2000-2001 και τον παγετό του 2002. Παράλληλα επαναφέρουν το αίτημα της επέκτασης της ασφαλιστικής κάλυψης για κάθε είδους καταστροφή, όχι μόνο για τον καρπό, αλλά και για το ίδιο το φυτικό κεφάλαιο, συμπεριλαμβανομένων και όλων των οπωροφόρων δέντρων, ανεξαρτήτου ηλικίας.

Οι παραγωγοί διεκδικούν το πάγωμα όλων των χρεών τους για το έτος 2003 προς την Αγροτική Τράπεζα, καθώς και τη χορήγηση στους παγετόπληκτους ειδικού άτοκου δάνειου μέχρι την πληρωμή των αποζημιώσεων. Για την αντιμετώπιση των άμεσων χρεών τους, τέλος, ζητάνε την παράταση των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών (ΔΕΗ κτλ.), μέχρι την πληρωμή των αποζημιώσεων.

Κονσερβοποιητές: Τέτοια εποχή τα εργοστάσια έσφυζαν από ζωή. Φέτος...

Με το νέο χτύπημα, τα ποσοστά της ανεργίας στους δύο νομούς θα «πιάσουν κόκκινο». Ενδεικτικά μόνον αναφέρουμε ότι το ποσοστό ανεργίας στη Νάουσα το 2002 έφτασε στο 49,5%, στα Γιαννιτσά το 32,10%, στην Εδεσσα το 25% και στη Βέροια πλησίασε το 15%. Αντιλαμβάνεται ο καθένας πού θα εκτιναχτεί η ανεργία μέσα στο 2003 και φυσικά τις αλυσιδωτές επιπτώσεις που θα δημιουργήσει αυτό στην οικονομία των δύο νομών.

Καμία από τις 14 επιχειρήσεις κονσερβοποιίας που υπάρχουν στους δύο νομούς δεν πρόκειται να λειτουργήσει. Το ξεκαθάρισε ο Κ. Αποστόλου, πρόεδρος της Ενωσης Κονσερβοποιών Ελλάδας (ΕΚΕ): «Δε συζητάμε λειτουργία του κλάδου. Θα δουλέψουμε εάν τελικά υπάρξουν κάποιες ποσότητες για τις οποίες δε θα υπάρξουν άλλες δυνατότητες διάθεσης - κατανάλωση, βιομηχανία, κατάψυξη», δήλωσε στο «Ρ». Και ο ίδιος προέβλεψε: «Κανείς από τους εποχιακούς εργαζόμενους δε θα έχει μεροκάματα ούτε για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη».

Ελάχιστα διαλογητήρια από τα δεκάδες (περισσότερα από 25) θα δουλέψουν με βερίκοκα, κεράσια, αχλάδια, κλπ. κυρίως από άλλες περιοχές της χώρας.

Στο ελάχιστο θα πέσει η δουλιά στα κυτιοποιεία, στα εργοστάσια πλαστικών (κλούβες), στις μεταφορές, εσωτερικές και διεθνείς.

Οι εργαζόμενοι, μόνιμοι (περίπου 2.000) και εποχιακοί (περίπου 13.000), βρίσκονται σε πλήρη απόγνωση. Από χρονιά σε χρονιά τα πράγματα χειροτερεύουν. Σε μια εποχή που οι κυβερνώντες βαυκαλίζονται για τους ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας και για τα κατορθώματα με την ΟΝΕ και το ευρώ, αυτοί αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα αδιέξοδα χωρίς να μπορούν να καλύψουν έστω και τις στοιχειώδεις ανάγκες τους. Η εικόνα είναι απογοητευτική. Κυβέρνηση και ΕΕ έχουν κάνει τις επιλογές τους, καταδικάζοντας τους εργαζόμενους να ζουν σε συνθήκες συνεχούς υποβάθμισης του βιοτικού τους επιπέδου και των προοπτικών των ίδιων και των οικογενειών τους. Οσο περνάει ο καιρός και οξύνονται τα προβλήματα, όλο και περισσότεροι καταλαβαίνουν ότι μόνο με μια ριζική ανατροπή της κατάστασης, μόνον αν οι ίδιοι γίνουν αφεντάδες του τόπου και του κόπου τους, μόνον αν δημιουργηθούν προϋποθέσεις για ανθρώπινες συνθήκες ζωής και δουλιάς, μπορεί να υπάρξει μέλλον γι' αυτούς. Η όξυνση της κατάστασης φέτος είναι τέτοια, που πολλοί παρασύρονται από την ιδέα της προβολής ευκαιριακών αιτημάτων, με στόχο την αναζήτηση άμεσης διεξόδου από τη φοβερή κρίση που αντιμετωπίζουν τώρα, με στόχο την ανασύνταξη των δυνάμεων αργότερα και την προβολή ουσιαστικότερων αιτημάτων.

Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, ακόμη «εξετάζει» το θέμα προκειμένου, όπως φαίνεται, να μαγειρέψει τους αριθμούς είτε αυτοί αφορούν εργαζόμενους, είτε χρηματοδοτήσεις. Ηδη άρχισαν οι «εκπτώσεις» στον αριθμό των εποχικών, προκειμένου το οικονομικό κονδύλι που θα κοπεί (αν και όταν κοπεί) για τη στήριξή τους να μην αποκαλύπτει την κοροϊδία.

Απλόχερη χρηματοδότηση από την κυβέρνηση ζητούν οι βιομήχανοι κονσερβοποιοί, που τώρα απειλούν ότι θα «μεταναστεύσουν». Διότι πώς να ζήσουν οι ...άμοιροι, που ελέγχουν το 35% της παγκόσμιας παραγωγής κομπόστας, με ετήσιο κύκλο εργασιών 2 έως 3 δισ. δραχμές; Πριν 4-5 χρόνια οι επιχειρήσεις που λειτουργούσαν σε Πέλλα-Ημαθία ξεπερνούσαν τις 25 αλλά μέσα από μια διαδικασία συγκέντρωσης του κλάδου μειώθηκαν σε 14, με επιπτώσεις και στο προσωπικό που απασχολούσαν.

Σήμερα ζητούν επιδότηση (από 1η του Μάρτη 2003 έως και 30 του Ιούνη 2004) για να κρατήσουν τους μόνιμα εργαζόμενους, απαιτούν άτοκη δεκαετή ρύθμιση των μεσοπρόθεσμων, ληξιπρόθεσμων δανείων και άλλων οφειλών (ασφαλιστικών, φορολογικών υποχρεώσεων κλπ.), αξιώνουν πενταετή άτοκη ρύθμιση των υπολοίπων βραχυπρόθεσμων δανείων με διετή περίοδο χάριτος και άλλα πολλά. «Πρέπει η ανακοίνωση μέτρων να γίνει μέσα στο μήνα, αλλιώτικα θα έχουμε δραματικές εξελίξεις», είπε χαρακτηριστικά ο Κ. Αποστόλου, πρόεδρος της ΕΚΕ, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά ότι θα ακολουθήσουν κι άλλοι βιομήχανοι το δρόμο της «μετανάστευσης».

Την ίδια ώρα κλαίγονται υποκριτικά για το μέλλον των εποχιακά εργαζόμενων προκειμένου να εξασφαλίσουν νέα κίνητρα και προβάλλουν το πρόσχημα της ανταγωνιστικότητας για να ξεζουμίσουν κι άλλο τους αγρότες και τους εργάτες.

Ηδη ο Π. Παυλίδης ανακοίνωσε ότι κλείνει οριστικά το ένα από τα δύο εργοστάσια που λειτουργούσε και στα οποία απασχολούσε έως και 900 εποχιακά εργαζόμενους. Θα το επαναλειτουργήσει στην Αργεντινή, όπου βρίσκει φθηνό προϊόν (40 δρχ. το κιλό) και εργατικό κόστος (2.500 δρχ.). Αυτό το μέλλον οραματίζονται για την ελληνική αγροτιά και εργατιά. Σε τέτοια επίπεδα εξαθλίωσης θέλουν να τις φτάσουν, προκειμένου να αβγατίζουν τα υπερκέρδη τους.