ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Η Κομισιόν εξέφρασε χτες «τη λύπη της» για την αποτυχία της συνολικής επίλυσης του Κυπριακού, «επιβεβαιώνει» ότι η διχοτομημένη Κύπρος θα ενταχθεί «όπως προβλέπεται» στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), επισημαίνει ότι θα «ενισχύσει κάθε περαιτέρω προσπάθεια» για επίτευξη συμφωνίας, διακηρύσσει «αλληλεγγύη» προς τους Τουρκοκύπριους, που «με σθένος εξέφρασαν τις ευρωπαϊκές πεποιθήσεις τους» και υπενθυμίζει τις οικονομικές συνέπειες της μη διευθέτησης σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κοπεγχάγης (Δεκέμβρης 2002).

Πρόκειται για αναμενόμενη αντίδραση της Κομισιόν, η οποία με μια (...) λογική γραπτή ανακοίνωση και δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου του αρμοδίου για τη διεύρυνση Γερμανού επιτρόπου Γκίντερ Φερχόιγκεν, προσπαθεί να καλύψει τη διπλωματική αποτυχία, αλλά και τις συνέπειες της μη επίλυσης του Κυπριακού για τις Βρυξέλλες. Γιατί παρά τις «προτιμήσεις» και τις «εκκλήσεις» της Κομισιόν και της ΕΕ για «ένταξη μιας ενωμένης Κύπρου», η αποτυχία της πρωτοβουλίας Ανάν εξαναγκάζει σε ένταξη της διχοτομημένης νήσου και, κατά συνέπεια, σε αντιμετώπιση του δυσχερούς προβλήματος κατοχής ενός «ευρωπαϊκού», πλέον, εδάφους, αυτού της Β. Κύπρου από την Τουρκία, μια χώρα υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ.

Ερωτηθείς σχετικά ο εκπρόσωπος Τύπου του Γκ. Φερχόιγκεν, επανέλαβε την πάγια θέση ότι η ΕΕ αναγνωρίζει και συνομιλεί χρόνια τώρα μόνο με την κυβέρνηση της Λευκωσίας ως «Κυπριακή Δημοκρατία», αλλά εξαναγκάστηκε να ομολογήσει ότι μετά την ένταξη της διχοτομημένης Κύπρου, την 1η Μάη 2004, στην ΕΕ «θα υπάρχει παράνομη κατοχή ενός ευρωπαϊκού εδάφους». Μάλιστα, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν χαρακτήρισε ως «παράδοξο», το γεγονός ότι με την ένταξη της διχοτομημένης Κύπρου στην ΕΕ θα υπάρχει ένα υποψήφιο για ένταξη κράτος, η Τουρκία, η οποία δε θα αναγνωρίζει την κρατική και διεθνή υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στις Βρυξέλλες κρύβουν δύσκολα την απογοήτευσή τους για την αποτυχία της πρωτοβουλίας Ανάν. Και αυτό όχι γιατί ενδιαφέρονται για μια «δίκαιη και βιώσιμη» λύση του Κυπριακού. Αλλά γιατί η μη επίτευξη διευθέτησης μεταφέρει εντός της ΕΕ το Κυπριακό, όταν, υποτίθεται ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης (Δεκέμβρης 2002), η διεύρυνση της ΕΕ διαφημίστηκε ως φιλόδοξη διαδικασία ώστε να εξαλειφθεί η κληρονομιά των συγκρούσεων και διαιρέσεων στην Ευρώπη (!!!). Τι θέλανε να το πουν οι άνθρωποι (...). Μέσα σ' ένα μήνα, η ΕΕ διαιρέθηκε εντός της και στο ΝΑΤΟ οι υπό ένταξη χώρες της ΚΑ Ευρώπης τάχθηκαν ανοιχτά με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, κατά στη Γαλλία και τη Γερμανία, ενώ η Τουρκία δυσχεραίνει τις ΗΠΑ στην ιρακινή κρίση, αλλά και την ΕΕ στην επίλυση του Κυπριακού.

Αλλά η Κομισιόν δεν ανησυχεί μόνο για την (...) κληρονομιά του Κυπριακού. Ιδιαίτερα περίπλοκη γίνεται η κατάσταση και στις προενταξιακές σχέσεις με την Αγκυρα. Η Τουρκία δε δεσμευόταν για επίλυση του Κυπριακού, αλλά η ΕΕ «ενθάρρυνε» τις «προσπάθειες» της Αγκυρας για «επίτευξη διευθέτησης». Με τη μη επίτευξη λύσης, η Τουρκία οπωσδήποτε έχει πολιτικό κόστος στις σχέσεις της με την ΕΕ και επιπλέον οι Βρυξέλλες «υποχρεούνται» να αναμετρηθούν με το «ιστορικό» πρόβλημα της εισβολής και κατοχής του 1974 στην Κύπρο. Και είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη χτεσινή συνέντευξη Τύπου στην έδρα της Κομισιόν υπήρξαν ερωτήσεις για τη στάση των Βρυξελλών σε ενδεχόμενη εισβολή της Τουρκίας στο Βόρειο Ιράκ. Η Κομισιόν δεν έδωσε καμία απάντηση (...). Και τι να πει ότι το «χαρτί» του Κυπριακού είναι πολύτιμο για την Αγκυρα σ' αυτή τη συγκυρία, ενόψει της «ρευστότητας» στα ανατολικά, κουρδικά, σύνορα της χώρας; Ή ότι το Κυπριακό είναι μπαλαντέρ της Αγκυρας στους ευρύτερους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς της Τουρκίας, όπου εμπλέκονται και οι (...) δυσχέρειες της αμερικανικής αυτοκρατορικής εκστρατείας στη Μ. Ανατολή;

Μ' άλλα λόγια, η Κομισιόν αντικρίζει «ξαφνικά» την κατάρρευση του «οικοδομήματος της διευρυμένης Ευρώπης», με την Κύπρο να εντάσσεται διχοτομημένη, την Τουρκία σε γεωστρατηγική αστάθεια και τους «Σλάβους» της ΚΑ Ευρώπης να ζητωκραυγάζουν ανοιχτά υπέρ του Μπους. Και τους Βρετανούς να επιχαίρουν γι' όλα αυτά τα «αντι-ευρωπαϊκά» (...).

Η Κομισιόν «εκφράζει τη λύπη της για την αποτυχία των προσπαθειών του ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν» και υπενθυμίζει ότι, όσον την αφορά «στήριξε πλήρως τη διαδικασία» επιβολής των προτάσεων. «Παρότι η διευθέτηση ήταν προτιμητέα», η Κομισιόν δεν μπορεί παρά να «επιβεβαιώσει» ότι η διαδικασία προσχώρησης της Κύπρου «θα συνεχίζει σύμφωνα με το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα» και στις 16 Απρίλη 2003 θα υπογράφει στην Αθήνα η Πράξη Προσχώρησης στην ΕΕ, μαζί με τις άλλες εννιά υπό ένταξη χώρες. Το τι θα γίνει με τις επικυρώσεις των προσχωρήσεων δεν αφορά την Κομισιόν. Οι Βρυξέλλες, βέβαια, δεν κλείνουν το ζήτημα και «η Κομισιόν σημειώνει τη δήλωση του ΓΓ του ΟΗΕ ότι το σχέδιό του παραμένει στο τραπέζι».

Προς αυτή την κατεύθυνση «ενθαρρύνονται τα εμπλεκόμενα μέρη και ιδιαίτερα η Τουρκία να καταβάλουν προσπάθειες» (...). Η Κομισιόν επεμβαίνει στα εσωτερικά της Κύπρου και δηλώνει ότι «εκφράζει την αλληλεγγύη της προς όλους τους Κυπρίους και αναγνωρίζει το σθένος με το οποίο οι Τουρκοκύρπιοι εξέφρασαν τις ευρωπαϊκές πεποιθήσεις τους». Οπως είχε προαποφασιστεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης (Δεκέμβρης 2002), «εάν δεν υπάρξει διευθέτηση, η εφαρμογή του κεκτημένου στο βόρειο τμήμα της Νήσου αναστέλλεται, έως ότου το Συμβούλιο λάβει ομόφωνα διαφορετική απόφαση, βάσει πρότασης της Κομισιόν». Αυτό σημαίνει ότι οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις ύψους 2 εκατ. ευρώ που είχαν προβλεφτεί για την περίοδο 2004-2006 δεν πρόκειται να δοθούν στους Τουρκοκυπρίους, ενώ δε θα ισχύσει και η «ελεύθερη διακίνησή» τους στην κοινοτική επικράτεια. Η Κομισιόν «θα συνεχίσει να στηρίζει κοινοτικά προγράμματα στην Κύπρο, που θα 'ναι επωφελή για τις δύο Κοινότητες».

Λύπη και απογοήτευση για την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων στη Χάγη εξέφρασε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσος Παπαδόπουλος. Λίγο μετά με τη δημοσιοποίηση της ανακοίνωσης του ΓΓ του ΟΗΕ, ο κ. Παπαδόπουλος δήλωσε:

«Ο Γενικός Γραμματέας υπήρξε πολύ σαφής σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη. Η απάντησή μας ήταν "ναι" στο να τεθεί το σχέδιο Ανάν σε δημοψήφισμα, αρκεί να γίνονταν κάποιες αλλαγές». Ο Πρόεδρος της Κύπρου τόνισε ότι, παρά το πισωγύρισμα που συνεπάγεται η σημερινή αποτυχία, σε καμία περίπτωση δε θα σταματήσουμε τις προσπάθειές μας. «Θέλω να εκφράσω προς τον τουρκοκυπριακό λαό, σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος, την ευχή πολύ σύντομα να επικρατήσουν εποικοδομητικές σκέψεις για την προοπτική του Κυπριακού».

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς τόνισε, μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων, πως το ειρηνευτικό σχέδιο για την Κύπρο που υπέβαλαν τα Ηνωμένα Εθνη ήταν «απαράδεκτο» για τους Τουρκοκύπριους και πως η ειρηνευτική διαδικασία «έχει φθάσει στο τέρμα της πορείας της». «Θα είναι πολύ δύσκολο για την ΕΕ διότι πρόκειται να κληρονομήσει το μισό μίας χώρας, ενώ μπορούσαν να έχουν μία ολόκληρη χώρα», σημείωσε ο Ντενκτάς.

«Προβλέπουμε την αναγνώριση της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου ως ιδρυτικού κράτους που θα έχει κυρίαρχο και ισότιμο πολιτικό καθεστώς», δήλωσε χτες ο ηγέτης του κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης κ. Ταγίπ Ερντογάν. Απαντώντας στο ερώτημα για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ η κατάρρευση των συνομιλιών για το Κυπριακό, ο κ. Ερντογάν υποστήριξε ότι «οι σχέσεις μεταξύ ΕΕ, της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας θα πρέπει να ρυθμιστούν έτσι ώστε να μη χαλάσουν προς όφελος μιας πλευράς».

Μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων, ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Δημήτρης Χριστόφιας έκανε την παρακάτω δήλωση:

«Ακόμα μια προσπάθεια του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών για λύση του Κυπριακού δεν έχει ευτυχή κατάληξη. Αυτό οφείλεται αποκλειστικά στην επιμονή του κ. Ντενκτάς για επαναδιαπραγμάτευση του σχεδίου Ανάν, ώστε να επιφέρει ριζικές αλλαγές προς υλοποίηση του λεγόμενου οράματός του για δύο ξεχωριστά κυρίαρχα κράτη χωρίς καμιά ανάμειξη πληθυσμών. Δυστυχώς ο κ. Ντενκτάς στηρίζεται για μια ακόμα φορά πλήρως από την Αγκυρα, η οποία φαίνεται δεν έχει εγκαταλείψει την επεκτατική της πολιτική σε σχέση με την Κύπρο.

Αντίθετα, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος, έχοντας την πλήρη στήριξη του Εθνικού Συμβουλίου στο σύνολό του, επέδειξε όλη την καλή θέληση για σύντομη λύση χωρίς αλλαγές στη φιλοσοφία του σχεδίου του ΓΓ. Θέλουμε να εξάρουμε τη συλλογικότητα, τη σοβαρότητα, την υπευθυνότητα και το συναινετικό τρόπο με τον οποίο το Εθνικό Συμβούλιο, έχοντας πλήρη ενημέρωση από τον Πρόεδρο, χειρίστηκε τις εξελίξεις στη Χάγη.

Εκφράζουμε τη λύπη μας γιατί η αδιαλλαξία του κ. Ντενκτάς, με τη στήριξη της Αγκυρας, οδηγεί ακόμα μια φορά το Κυπριακό σε αδιέξοδο, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται για ολόκληρο τον κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Διαβεβαιώνουμε τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σκληρά με πνεύμα καλής θέλησης για λύση λειτουργική και βιώσιμη στη βάση του σχεδίου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών».