Σημαντικές ανακατατάξεις, ένταση των ανταγωνισμών, δημιουργία εταιρικών και κρατικών συμμαχιών, κινήσεις μεγάλων κεφαλαίων χαρακτηρίζουν αυτή την περίοδο την παγκόσμια αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αν και η γενικότερη κατάσταση παρουσιάζεται ιδιαίτερα ρευστή, τα γεγονότα μπορούν να βοηθήσουν στην «ανάγνωση» των εξελίξεων, είτε στα μέτωπα της «αντιτρομοκρατικής σταυροφορίας», είτε στην εκρηκτική συγκυρία της Λατινικής Αμερικής, αλλά και στην προσπάθεια των μεγάλων καπιταλιστικών κέντρων (ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ενωση, Ιαπωνία) να βγουν από τα γρανάζια της ύφεσης, της επιβράδυνσης ή της στασιμότητας των οικονομιών τους.

Στο επίκεντρο αυτών των ανακατατάξεων βρίσκεται η Ρωσία. Σημειώνεται ότι μετά την απόφαση του ΟΠΕΚ, τον περασμένο Φλεβάρη, για μείωση της παραγωγής πετρελαίου με σκοπό την αύξηση των τιμών, η Ρωσία πέρασε στην πρώτη θέση των εξαγωγέων πετρελαίου, αφήνοντας τη Σαουδική Αραβία στη δεύτερη θέση. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία η Ρωσία παράγει 7,28 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα και η Σαουδική Αραβία 7,19 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα. Τονίζεται, μάλιστα, ότι η ρωσική κυβέρνηση, σε συνεργασία με τη «νέα επιχειρηματική τάξη» στο χώρο των πετρελαίων, θέτει ως στόχο την αύξηση της παραγωγής στα 10 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα, όση είναι η μέγιστη ποσότητα που μπορεί να παράγει η Σαουδική Αραβία. Ετσι η Ρωσία εμφανίζεται στην παγκόσμια αγορά ως ο σταθερός παράγων σε αντίθεση με τις αραβικές χώρες που βρίσκονται στη δίνη της κρίσης. Πολύ περισσότερο μετά την προειδοποίηση του Σαουδάραβα πρίγκιπα Αμπντουλά την περασμένη εβδομάδα στον Αμερικανό πρόεδρο Μπους ότι οι αραβικές χώρες θα υποχρεωθούν να προχωρήσουν σε εμπάργκο πετρελαίου κατά των δυτικών κρατών, αν οι ΗΠΑ συνεχίσουν να παρέχουν την υποστήριξη τους στο Ισραήλ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ρώσος πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, μιλώντας πριν από λίγες μέρες σε ρωσο- γερμανικό φόρουμ στη Βαϊμάρη, κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ενωση να αναθεωρήσει τη νομοθεσία της, στην εισαγωγή ενέργειας, ώστε να βοηθηθούν οι ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν επιτρέπεται η εισαγωγή ενέργειας από μια χώρα πάνω από το 30% των συνολικών ενεργειακών εισαγωγών της. Ο Πούτιν ζήτησε να καταργηθεί αυτός ο περιορισμός.

Παράλληλα με την αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε στις 3 Απρίλη την έναρξη της διαδικασίας μετοχοποίησης πετρελαϊκών εταιριών, στην οποία περιλαμβάνονται ορισμένες από τις κορυφαίες παραγωγούς εταιρίες όπως η «Loukoil». Συγκεκριμένα, τον Ιούνη ή τον Ιούλη θα διατεθεί σε διεθνείς επενδυτές το 5,9% της «Loukoil», ενώ τον Οκτώβρη θα διατεθεί το 20% της «Slavneft». Και θα υπάρξει συνέχεια.

Στο μέγεθος της διείσδυσης των αμερικανικών και ευρωπαϊκών κεφαλαίων στην πετρελαϊκή βιομηχανία της Ρωσίας αναφέρθηκε σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Γουόλ Στριτ Τζόρναλ» ο Μ. Κοντορόφσκι, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της δεύτερης μεγαλύτερης εταιρίας πετρελαίου της Ρωσίας «Youkos». Ο Κοντορόφσκι δήλωσε ότι μέσα σε πέντε χρόνια, μόνο μία ή δύο μεγάλες ρωσικές εταιρίες πετρελαίου θα διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους. Οι υπόλοιπες θα έχουν εξαγοραστεί από εταιρίες της Δύσης. Ο ίδιος τόνισε ότι η διαδικασία έχει ήδη αρχίσει, επικαλούμενος πρόσφατες κινήσεις από μεγάλους πετρελαϊκούς ομίλους όπως η BP, η οποία στις αρχές του μήνα ενίσχυσε το μερίδιο που ελέγχει στην εταιρία «Sidanko» από 10% σε 25%. Επίσης η γαλλική «TotalFinaElf» βρίσκεται πολύ κοντά στην υπογραφή συμφωνίας για την απόκτηση πλειοψηφικών δικαιωμάτων εκμετάλλευσης κοιτάσματος πετρελαίου στη Σιβηρία - μία ακόμη απόδειξη ότι το ενδιαφέρον της πετρελαϊκής βιομηχανίας έχει στραφεί προς τη Ρωσία.

Στις 24 Απρίλη έληξε η σύνοδος των πέντε χωρών της Κασπίας (Ιράν, Ρωσία, Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν, Τουρκμενιστάν) χωρίς να υπάρξει συμφωνία σχετικά με τον τρόπο που θα χωρίσουν τη θάλασσα και τα πλούσια κοιτάσματά της σε πετρέλαιο και αέριο. Εκτιμάται ότι η παραγωγή της περιοχής μπορεί να φθάσει τα 3 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως μέχρι το έτος 2010 - ποσότητα αντίστοιχη με αυτή της παραγωγής της Νορβηγίας. Το θέμα θα ξανασυζητηθεί τον Ιούνη στην Τεχεράνη και από την έκβαση της συζήτησης θα εξαρτηθεί η γενικότερη κατάσταση όσον αφορά στην... εύφλεκτη, ούτως ή άλλως, περιοχή.