«Ταρακούνησε» τα «νερά» η ταινία του Κώστα Γαβρά, «Αμήν», η οποία προβλήθηκε προχτές στο διαγωνιστικό τμήμα του 52ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Βερολίνου.

Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο θεατρικό έργο του Ρολφ Χόχουτ «Ο εκπρόσωπος» και καταγγέλλει την εγκληματική σιωπή του Βατικανού στις ναζιστικές θηριωδίες και ειδικότερα στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι ο πραγματικός αξιωματικός των Ες Ες, Κουρτ Γκέρσταϊν, χημικός, που προμήθευε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης με το θανατηφόρο αέριο «Ζάικλον-Β», και ο φανταστικός Ρικάρντο, Ιησουίτης ιερέας, που προσπαθεί να πείσει τον Πάπα να πάρει θέση. Ο Πίος ΧΙΙ, όμως, ως γνωστόν, κάλυπτε τα φασιστικά εγκλήματα και με τη σιωπή του και με την αναγνώριση του Γ` Ράιχ...

Να σημειωθεί ότι ενώ σιωπούσε το «φιλεύσπλαχνο» Βατικανό, ο ναζί Γκέρσταϊν προσπαθούσε να πείσει τον Πάπα να παρέμβει για να σταματήσει το έγκλημα, στο οποίο ο ίδιος ο ναζί συνεργούσε άμεσα!

Το χειρότερο απ' όλα είναι ότι ενώ θα έπρεπε έστω σήμερα, η καθολική εκκλησία να πάρει θέση, ο πρόεδρος της Επισκοπικής Συνόδου Γαλλίας, Ζαν Πιερ Ρικάρ, επιτέθηκε στην ταινία με αφορμή την αφίσα της (τη φιλοτέχνησε ο Ολιβιέρο Τοσκάνι), η οποία παρουσιάζει ένα σταυρό, που στην κορυφή του μετατρέπεται σε αγκυλωτό. Ο επίσκοπος είπε, μεταξύ άλλων, ότι η αφίσα προκαλεί μία «απαράδεκτη ταύτιση του συμβόλου της θρησκευτικής πίστης με αυτό της ναζιστικής βαρβαρότητας».

«Η ταινία που καταγγέλλει τη σιωπή του Βατικανού και ειδικά του Πάπα Πίου ΧΙΙ στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς δεν είναι μια ταινία εναντίον της θρησκείας, αλλά εναντίον της αδιαφορίας», απάντησε ο Κώστας Γαβράς. «Δε γύρισα την ταινία για να διηγηθώ μια ιστορία του παρελθόντος, αλλά για να μιλήσω για την αδιαφορία της κοινωνίας μας, τη δική μας, των ηγετών του κόσμου. Γυρίζουμε την πλάτη σε πολλά πράγματα ή προσποιούμαστε ότι ενδιαφερόμαστε, αλλά στην πραγματικότητα δεν κάνουμε τίποτε. Η παθητικότητά μας είναι εγκληματική».

Το 2001, λόγω των πενήντα χρόνων από το θάνατο των Αγγελου Σικελιανού και Γρηγορίου Ξενόπουλου και των εκατόν πενήντα από τη γέννηση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (EKEBI), στα πλαίσια των εκδηλώσεων που οργάνωσε για τις τρεις επετείους, κυκλοφόρησε και τρία αξιόλογα και καλαίσθητα βιο-εργογραφικά λευκώματα για τους τρεις μεγάλους δημιουργούς.

Το λεύκωμα «Δεν αγαπώ τα σύννεφα και τα σκοτάδια» για τον Ξενόπουλο, φιλολογικά, επιμελήθηκε η Βίκη Πάτσιου και καλλιτεχνικά η Βάσω Αβραμοπούλου. Στις 48 σελίδες του, περιλαμβάνεται αναλυτικό χρονολόγιο, αποσπάσματα - δημοσιεύματα - κριτικές -εκδόσεις - μελέτες και παραστάσεις έργων του.

Το λεύκωμα «...μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη» (48 σελ.), σε φιλολογική επιμέλεια Φώτη Δημητρακόπολου και καλλιτεχνική επιμέλεια Παναγιώτη Αναστασόπουλου, περιλαμβάνει αναλυτικό χρονολόγιο, πλήρη εργογραφία, επιλογή βασικής βιβλιοθήκης με όλα τα σημαντικά δημοσιεύματα, ανθολόγιο έργων του και πλούσια εικονογράφηση (σχέδια, πίνακες, ντοκουμέντα, χειρόγραφα, εκδόσεις, φωτογραφίες).

Το λεύκωμα για τον Σικελιανό, «Γιατί βαθιά μου δίψασα» (56 σελ.), που φιλολογικά επιμελήθηκε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ποιητής Νάσος Βαγενάς και καλλιτεχνικά η Βάσω Αβραμοπούλου, περιλαμβάνει αναλυτικό βιο-εργογραφικό χρονολόγιο, επιλογή βασικής βιβλιογραφίας (μελέτες, άρθρα, κριτικές) και ανθολόγιο από το έργο του Σικελιανού.

Να σημειώσουμε ότι προς τιμήν των τριών λογοτεχνών, οργανώθηκαν και κινητές εκθέσεις (εργογραφικά στοιχεία, εξώφυλλα βιβλίων, χειρόγραφα και φωτογραφίες τους). Οι εκθέσεις διακινούνται και φέτος από το ΕΚΕΒΙ στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στο ΕΚΕΒΙ (Αθανασίου Διάκου 4, 11742, Αθήνα, τηλ.: 010 92.00.320-1).

Σε ένα μπαρ μιας αγροτικής περιοχής στην Ιρλανδία, τέσσερις ντόπιοι θαμώνες, γερά ποτήρια, προσπαθούν να εντυπωσιάσουν μια γυναίκα που μόλις γύρισε από το Δουβλίνο, με διηγήσεις για βρικόλακες και φαντάσματα. Το έργο του νέου Ιρλανδού συγγραφέα Κόνορ Μακ Φέρσον «Το Φράγμα», παρουσιάζει η «Πειραματική Σκηνή της "Τέχνης"», στο θέατρο «Αμαλία» της Θεσσαλονίκης, σε μετάφραση Δημήτρη Ναζίρη - Εφης Σταμούλη, σκηνοθεσία Ερσης Βασιλικιώτη, σκηνικά - κοστούμια Ιωάννας Μανωλεδάκη. Παίζουν: Νίκος Λίτρας, Στάθης Μαυρόπουλος, Γιάννης Μόχλας, Δημήτρης Ναζίρης και Εφη Σταμούλη.

«Η αγωνία των ανθρώπων να ξεφύγουν από την πληκτική καθημερινότητα, όπου τίποτε δε φαίνεται να συμβαίνει στη ζωή τους, η μοναξιά και η ανάγκη να βρουν καταφύγιο στις μεταξύ τους σχέσεις, μέσα από ιστορίες και αφηγήσεις που άπτονται λίγο του μεταφυσικού, είναι τα θέματα του έργου. Θέματα τετριμμένα, που όμως ο συγγραφέας τα παρουσιάζει με «έναν τρόπο που δεν έχουμε ξαναδεί στην παγκόσμια δραματουργία», λέει η Ερση Βασιλικιώτη. «Το έργο έχει μια πολύ περίεργη γραφή. Ιδιαίτερα δική του και πολύ μοντέρνα. Αλλά πατάει και σε κλασικά πρότυπα. Πράγμα που το κάνει και μοντέρνο και πολύ προσιτό σε όλο τον κόσμο».

«Οι νικητές στη ζωή, στον έρωτα, στους αγώνες», τιτλοφορείται η έκθεση του Αλέκου Φασιανού, που εγκαινιάζεται σήμερα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Νεοφύτου Δούκα 4). Θα εκτεθούν δέκα ανέκδοτα έργα του καλλιτέχνη και δώδεκα σχέδια, εμπνευσμένα - όπως ανέφερε στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου ο δημιουργός - «από τους νικητές της ζωής, του έρωτα, της άσκησης του ανθρώπου στην προσπάθεια του βίου του να νικήσει τις δυσκολίες, να δυναμώσει και να φτάσει με αυτοπεποίθηση το στόχο του».

Ειδικά για την έκθεση, ετοιμάστηκε ένα portfolio (εκδόσεις «Ιεροφάντες»), με 12 σχέδια του Α. Φασιανού με την τεχνική της μεταξοτυπίας και κείμενο του ποιητή Γιάννη Κοντού. «Ο Φασιανός», ανέφερε ο Γ. Κοντός, «συνεχίζει την παράδοση των αρχαίων ζωγράφων και με αχνά χρώματα μιλά για την αιωνιότητα, τις προσπάθειες και τα συναισθήματα των ανθρώπων που αγωνίζονται παντού και φτάνουν στα όρια της αντοχής τους».

Παράλληλα με την έκθεση, παρουσιάζονται και παλιότερες γαλλικές εκδόσεις με σχέδια του Αλέκου Φασιανού, σε ποιήματα των Λουί Αραγκόν, Γκιγιώμ Απολιναίρ, Ζακ Λακαριέρ και σε κείμενα του Μισέλ Ντεόν. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 23 Μαρτίου.

Αθωώθηκε από το Δικαστήριο Κρατικής Ασφαλείας της Κωνσταντινούπολης ο Τούρκος εκδότης, ο οποίος κατηγορήθηκε για «αυτονομιστική προπαγάνδα», επειδή εξέδωσε το βιβλίο του Αμερικανού διανοούμενου Νόαμ Τσόμσκι, «Αμερικανικός Παρεμβατισμός», το οποίο καταγγέλλει το καθεστώς της Τουρκίας για την πολιτική του εναντίον των Κούρδων.