Ο ισραηλινός λαός πληρώνει πολύ βαρύ τίμημα σε όλα τα επίπεδα για τον πόλεμο που έχει κηρύξει η κυβέρνησή του στους Παλαιστινίους, υποστηρίζει ο Ισαμ Μάκχουντ, μέλος του ΠΓ του ΚΚ Ισραήλ και βουλευτής, που συμμετείχε στη συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων των χωρών της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου, της περιοχής του Κόλπου και της Ερυθράς Θάλασσας, που πραγματοποιήθηκε, πριν από λίγες μέρες στην Αθήνα. Ο Μάκχουντ, μιλώντας στο «Ρ», υποστήριξε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο, εξαιτίας της χειραγώγησης της κοινής γνώμης να ακουστούν οι αντίθετες φωνές, οι οποίες, όμως, υπάρχουν και εκτίμησε ότι η ισραηλινή κοινωνία διανύει περίοδο αλλαγής.

-- Ποια είναι η ατμόσφαιρα στο Ισραήλ, περίπου ενάμιση χρόνο μετά την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα; Ποια είναι η στάση της ισραηλινής κοινής γνώμης, αλλά και ποιες οι συνέπειες των γεγονότων αυτών στο ίδιο το Ισραήλ;

-- Αν μπορούμε να μιλήσουμε για κυρίαρχη διάθεση, αυτή είναι εξαιρετικά κακή. Οι εξελίξεις είναι πάρα πολύ επικίνδυνες, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες. Η κυβέρνηση Σαρόν ανήλθε στην εξουσία με βασικό σύνθημα τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ειρήνης για τον ισραηλινό λαό. Δεν έφερε, μέχρι σήμερα, ούτε ασφάλεια, ούτε ειρήνη. Αντίθετα, αυτό που έφερε είναι ένα εντεινόμενο λουτρό αίματος.

Η αλήθεια είναι ότι αυτό είναι το τίμημα της ισραηλινής κυβερνητικής πολιτικής. Μιας πολιτικής που δεν εξυπηρετεί την ασφάλεια του ισραηλινού λαού, αλλά την ασφάλεια της κατοχής προσπαθώντας, με κάθε κόστος, να τη διαιωνίσει, καταπιέζοντας τον παλαιστινιακό λαό. Η κυβέρνηση προσπαθεί απελπισμένα να γυρίσει πίσω την ιστορία, εγκαταλείποντας την ειρηνευτική διαδικασία, σκοτώνοντας κάθε ευκαιρία πολιτικής λύσης και διογκώνοντας τη βία και την αιματοχυσία.

Αυτή η κατάσταση θέτει σε κίνδυνο την ίδια τη δημοκρατία εντός του Ισραήλ, θέτει σε κίνδυνο την απλή κοινή λογική του ισραηλινού λαού. Η ισραηλινή κυβερνητική πολιτική δε σκοτώνει μόνο Παλαιστινίους. Σκοτώνει κάθε ελπίδα ειρηνικής συνύπαρξης και ειρηνικής λύσης και για τους δύο λαούς. Αυτή η κατάσταση έχει πολύ βαρύ τίμημα για τον ισραηλινό λαό, όχι μόνο όσον αφορά στους νεκρούς και στους τραυματίες του, αλλά και σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Για να γίνει ξεκάθαρο, θα πρέπει να αντιληφθείτε ότι πρόκειται για έναν πόλεμο, για τον οποίο ευθύνεται τόσο η κυβέρνηση Σαρόν, αλλά και η προηγούμενη κυβέρνηση Μπαράκ. Είναι ένας πόλεμος που στους Ισραηλινούς κοστίζει 5 εκατομμύρια δολάρια ανά ημέρα. Είναι ένας πόλεμος που διεξάγεται εδώ και ενάμιση χρόνο και δεν έχει κανένα συγκεκριμένο όριο τερματισμού του. Η κυβέρνηση Σαρόν επιχειρεί μεθοδικά να πείσει τον ισραηλινό λαό, να αντιμετωπίσει αυτόν τον πόλεμο, όχι σαν μια σειρά γεγονότων, αλλά σαν μια αμετάβλητη κατάσταση καθημερινών δολοφονιών, εισβολών, βομβαρδισμών και επιθέσεων αυτοκτονίας.

Φανταστείτε, μόνο, ότι στο σχέδιο προϋπολογισμού που συζητείται τώρα στην Κνεσέτ, τα λεφτά που προορίζονται για στρατιωτικές δαπάνες σχεδόν ξεπερνούν το 1/3 του συνόλου του προϋπολογισμού. Πέντε δισεκατομμύρια σέκελ, δηλαδή περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια προστίθενται στον υπάρχοντα στρατιωτικό προϋπολογισμό, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξανόμενες ανάγκες. Και αυτό είναι μόνο μια πλευρά των οικονομικών συνεπειών, που έχει για το Ισραήλ και το λαό του αυτός ο πόλεμος.

Γιατί υπάρχουν και πολλές άλλες πλευρές κοινωνικο - οικονομικές. Παραδείγματος χάριν, ο τουρισμός έχει δραματική πτώση. Συνήθως, το Ισραήλ είχε ετήσια έσοδα από τον Τουρισμό 3 δισεκατομμύρια δολάρια. Τον τελευταίο χρόνο είχε μόνο 1 δισεκατομμύριο. Είκοσι χιλιάδες ξενοδοχειακοί υπάλληλοι έχασαν τη δουλιά τους μέσα σε αυτόν τον ένα χρόνο και λάβετε υπόψη σας ότι πίσω από αυτούς τους υπαλλήλους υπάρχει ο αντίστοιχος αριθμός οικογενειών.

Οπως αντιλαμβάνεστε, μιλάμε για μια εξαιρετικά άσχημη κατάσταση, η οποία επιδεινώνεται μέρα με την ημέρα, ώρα με την ώρα. Την ίδια στιγμή, το κόστος συντήρησης ενός εποίκου στα κατεχόμενα εδάφη είναι 3 φορές μεγαλύτερο από όσο κοστίζει στο κράτος ένας απλός Ισραηλινός πολίτης. Δεν είναι τυχαίο ότι για δεύτερη φορά, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, μια ισραηλινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει πρόβλημα στην έγκριση του προϋπολογισμού στην Κνεσέτ.

Παράλληλα, 250.000 Ισραηλινοί είναι άνεργοι. Πιθανώς, ο αριθμός να μη σας φαίνεται μεγάλος, αλλά για το Ισραήλ είναι εξαιρετικά υψηλός, δεδομένου του συνολικού πληθυσμού, του μικρού αριθμού ενεργών πολιτών, αλλά και του αντίκτυπου που έχει κάθε άνεργος για την οικογένειά του. Τα περισσότερα βοηθήματα της πολιτείας προς τους πολίτες, ακόμη και προς ειδικές ομάδες πολιτών, όπως είναι τα άτομα με ειδικές ανάγκες, δεν υπάρχουν πια: καταργήθηκαν.

Και λάβετε υπόψη σας ότι η αύξηση της ανεργίας δεν είναι πρόβλημα μόνο για τους ίδιους τους ανέργους, αλλά και για όσους έχουν ακόμη δουλιά, γιατί δέχονται ολοένα και οξύτερες πιέσεις σε βάρος των εργασιακών τους δικαιωμάτων, είτε πρόκειται για τις συνθήκες εργασίας, είτε για το ωράριο είτε ακόμη και για τους μισθούς. Μπροστά στον εφιάλτη της ανεργίας, οι ανοχές όσων εργάζονται γίνονται ακόμη μεγαλύτερες. Φανταστείτε ότι 46% των Ισραηλινών εργαζομένων, όχι των ανέργων, ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Καταλαβαίνετε, λοιπόν, μέσα από τα λίγα αυτά τρανταχτά παραδείγματα, το υψηλότατο κόστος που έχει για τον ισραηλινό λαό αυτός ο πόλεμος, σε όλα τα επίπεδα. Ο,τι ανέφερα για τον τουρισμό, ισχύει στον τομέα των έργων υποδομής, στον τομέα των κατασκευών, στον τομέα του εμπορίου. Το Ισραήλ ζει μια πολύ δύσκολη περίοδο. Και η κυβέρνηση προσπαθεί διαρκώς να μεταθέτει τις ευθύνες για την ολοένα και χειρότερη κατάσταση στους Παλαιστινίους: αυτοί ευθύνονται για τα προβλήματα της ανεργίας, αυτοί ευθύνονται για τα οικονομικά προβλήματα, αυτοί ευθύνονται για τις περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, γιατί αν δεν ήταν οι Παλαιστίνιοι όλα θα έβαιναν καλώς για τη χώρα, υποστηρίζει η κυβέρνηση, αποπροσανατολίζοντας την κοινή γνώμη και καλλιεργώντας το έδαφος για να αποδεχτούν αδιαμαρτύρητα οι Ισραηλινοί τη συνέχιση της επιθετικότητας σε βάρος των Παλαιστινίων.

Η δημιουργία κυβέρνησης «ενότητας», με τη συνεργασία Σαρόν - Πέρες, θεωρούμε ότι είναι ό,τι πιο επικίνδυνο θα μπορούσε να συμβεί στο Ισραήλ και κατ' επέκταση σε ολόκληρη την περιοχή. Η συμμετοχή του Πέρες στην κυβέρνηση δε διασφαλίζει την πιθανότητα εξεύρεσης κάποιας πολιτικής λύσης, αλλά, αντίθετα, νομιμοποιεί και καθιστά μοναδική εναλλακτική επιλογή τη χρησιμοποίηση στρατιωτικών μέσων και βίας απέναντι στους Παλαιστινίους: αυτή εμφανίζεται ως κοινά αποδεκτή μοναδική λύση. Κατά τη γνώμη μου, αυτή η κυβέρνηση είτε θα πετύχει το στόχο της, να στραγγαλίσει, δηλαδή, κάθε ελπίδα πολιτικής ειρηνικής λύσης, είτε θα καταρρεύσει υπό την πίεση να αποδεχτεί μια ειρηνική πολιτική λύση. Δε νομίζω ότι υπάρχει, πλέον, ενδιάμεσος δρόμος, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση.

Η κυβέρνηση Σαρόν είναι ξεκάθαρο ότι έχει επιλέξει ως μοναδική λύση, τη στρατιωτική επιβολή με την αμέριστη, φυσικά, στήριξη των ΗΠΑ. Γι' αυτό και θέτει, διαρκώς, νέες αδιανόητες απαιτήσεις προς τους Παλαιστινίους, προκειμένου να νομιμοποιήσει τη χρήση όλο και περισσότερης βίας και να αποκλείσει κάθε πιθανότητα ειρηνικών συνομιλιών.

-- Υπάρχουν, όμως, και διαφορετικές φωνές ακόμη και εντός στρατεύματος. Το πιο πρόσφατο γεγονός είναι η διακήρυξη 52 εφέδρων, στρατιωτών και αξιωματικών, του ισραηλινού στρατού να υπηρετήσουν στα αυτόνομα εδάφη, διότι, όπως υποστηρίζουν, δεν υπερασπίζουν εκεί την ασφάλεια του Ισραήλ, αλλά διαιωνίζουν μια κατοχή. Γνωρίζουμε ότι η διόγκωση του φιλειρηνικού κινήματος ήταν αυτή που ανάγκασε την κυβέρνηση Μπαράκ να διατάξει τη στρατιωτική αποχώρηση από το Ν. Λίβανο. Πώς αντιμετωπίζει, σήμερα, η ισραηλινή κοινή γνώμη αυτές τις φωνές;

-- Εμείς γνωρίζουμε ότι είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός των Ισραηλινών στρατιωτών που αρνούνται να υπηρετήσουν στα Κατεχόμενα. Μέχρι πριν από λίγες ημέρες, ξεπερνούσαν τους 600. Η υιοθέτηση αυτής της στάσης από τους Ισραηλινούς στρατιώτες είναι μια εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη προσπάθεια. Εμείς, όπως και οι φιλειρηνικές οργανώσεις, βρισκόμαστε στο πλευρό τους και μάλιστα, έχει αρχίσει μια προσπάθεια να συγκεντρωθούν υπογραφές και από τους τελειόφοιτους μαθητές του Λυκείου, καθώς αυτοί θα είναι που υποχρεωτικά θα στελεχώσουν τον ισραηλινό στρατό τούς αμέσως επόμενους μήνες. Είναι σαφές, νομίζω, ότι το θέμα είναι πολύ σοβαρό και φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση και την ηγεσία του στρατού και την κυβέρνηση.

Ας μη δημιουργήσουμε, όμως, μια λανθασμένη εικόνα για το Ισραήλ. Οι διαμαρτυρίες και οι αρνήσεις αυτές προέρχονται από μια μικρή ομάδα του ισραηλινού πληθυσμού που έχει διαμορφώσει ένα υψηλότερο επίπεδο συνείδησης, που έχει καταφέρει να ξεπεράσει τα εσκαμμένα. Και σας διαβεβαιώ ότι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, όπως μπορεί να ακούγεται σε εσάς. Οι ισραηλινές ηγεσίες, και φυσικά πολύ περισσότερο η συγκεκριμένη κυβέρνηση, ακολουθούν ένα εξαιρετικά μεθοδικό, προσεκτικό και μελετημένο σχέδιο χειραγώγησης της κοινής γνώμης, παραπληροφόρησης, διαστρέβλωσης της αλήθειας.

Οι Ισραηλινοί, ήδη από πολύ μικρή ηλικία, γαλουχούνται στην αντίληψη ότι οι Παλαιστίνιοι επιθυμούν την καταστροφή του Ισραήλ. Η αντίληψη που έχει καλλιεργηθεί σήμερα, και είναι αλήθεια ότι σε μεγάλο ποσοστό έχει πετύχει το στόχο της, είναι ότι δεν κάνει επίθεση το Ισραήλ στους Παλαιστινίους, αλλά απλώς δίνει μάχη με κάθε τρόπο για την επιβίωσή του. Δεν ευθύνεται το Ισραήλ για τη βία, αλλά η παλαιστινιακή επιμονή να καταστραφεί το Ισραήλ. Οι εποικισμοί δεν είναι κατοχή, ο ισραηλινός στρατός δεν κατέχει παλαιστινιακά εδάφη, απλώς προσπαθεί να προστατεύσει το Ισραήλ από την πλήρη εξαφάνιση.

Μπορεί να ακούγεται εξαιρετικά περίεργο, αλλά η ισραηλινή κοινή γνώμη, σε μεγάλο βαθμό, τα πιστεύει αυτά. Πιστεύει ότι ο ισραηλινός στρατός αμύνεται, πιστεύει ότι το Ισραήλ δεν ευθύνεται για την κατάσταση, αλλά μόνο προσπαθεί να διασώσει τον εαυτό του. Δε γίνεται, φυσικά, ποτέ λόγος για τις αποφάσεις του ΟΗΕ, για το διεθνές δίκαιο, για το δικαίωμα των Παλαιστινίων να έχουν βιώσιμο κράτος, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ και το δικαίωμα των Παλαιστινίων προσφύγων να επιστρέψουν. Αυτά δεν υπάρχουν. Υπάρχει μόνο η διαρκής προσπάθεια του Ισραήλ να επιβιώσει απέναντι στους εχθρούς. Η αλήθεια είναι ότι το επίπεδο της προπαγάνδας και της χειραγώγησης της κοινής γνώμης είναι τεράστιο.

Γι' αυτό και σας λέω ότι η δημόσια αυτή διακήρυξη των εφέδρων είναι εξαιρετικά σημαντικό βήμα. Κάθε τέτοιο βήμα προϋποθέτει πολύ υψηλό βαθμό συνείδησης, γνώσης, ενημέρωσης, και κυρίως σθένους, γιατί σημαίνει ότι υψώνεις το ανάστημά σου απέναντι σε μια κυρίαρχη επί δεκαετίες αντίληψη. Για την ισραηλινή κοινωνία μια τέτοια διακήρυξη είναι πάντα ένα τεράστιο σοκ. Και παρά την ευκολία, με την οποία πολλοί θα σπεύσουν να χαρακτηρίσουν κάθε διαφορετική άποψη ως «προδοτική», προκαλεί πάντα αναταράξεις και πολύ έντονο προβληματισμό.

-- Με δεδομένη αυτή την κατάσταση, την κλιμάκωση της έντασης αλλά και την, όπως φαίνεται, απροκάλυπτη, πλέον, υποστήριξη της Ουάσινγκτον στην ισραηλινή τακτική και τις θέσεις της κυβέρνησης Σαρόν, ποια νομίζετε ότι είναι πλέον τα περιθώρια δράσης του ΚΚ Ισραήλ και άλλων προοδευτικών και φιλειρηνικών οργανώσεων και παρατάξεων και με ποιες προοπτικές;

-- Ηταν σαφές, ήδη, από τις πρώτες ώρες μετά την 11η Σεπτέμβρη, ότι η κυβέρνηση Σαρόν - Πέρες θα αξιοποιούσε κατά τα μέγιστα τον πόλεμο «κατά της τρομοκρατίας», προκειμένου να εντάξει κάθε στρατιωτική δραστηριότητά της και κάθε αδιάλλακτη τοποθέτησή της σε αυτό. Το γνωρίζαμε και πιστεύαμε ότι ήταν απλώς θέμα χρόνου πότε θα υπήρχε δημόσια δήλωση παροχής πλήρους κάλυψης σε όλα αυτά και από την Ουάσινγκτον. Κάτι που, ούτως ή άλλως συνέβαινε, απλώς τώρα πια δε χρειάζεται να τηρούνται, ορισμένα έστω, διπλωματικά προσχήματα. Σας είπα, επιπλέον, ότι η ισχύ και η ένταση της προπαγάνδας και των προσπαθειών χειραγώγησης της ισραηλινής κοινής γνώμης βρίσκονται σε υψηλότατο επίπεδο.

Παρ' όλα αυτά, πιστεύουμε ότι υπάρχουν ορισμένες «χαραμάδες» αισιοδοξίας. Φυσικά, η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη και πιθανότατα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα να γίνει ακόμη χειρότερη. Εντούτοις, υπάρχουν φωνές διαμαρτυρίας, υπάρχουν άνθρωποι που αντιστέκονται σε αυτήν τη λαίλαπα παραπληροφόρησης, υπάρχουν άνθρωποι που προβληματίζονται και σκέφτονται. Σε αυτό το σημείο, νομίζουμε ότι η σκληρή δουλιά που είχε κάνει το ΚΚ Ισραήλ, όλα τα προηγούμενα χρόνια, στην κατεύθυνση της ενημέρωσης, της αφύπνισης του ισραηλινού πληθυσμού, στην καλλιέργεια σπερμάτων αντίστασης και αμφισβήτησης σε όσα παρουσιάζονται ως απόλυτες αλήθειες, έχει αποδώσει καρπούς.

Πιο εύκολα από ό,τι παλαιότερα ορισμένοι άνθρωποι θέτουν ερωτήματα, αμφισβητούν, προβάλλουν αντιρρήσεις και ενστάσεις. Ηδη, αρχίζει να διαμορφώνεται εντός Ισραήλ ένα κλίμα δυσαρέσκειας. Η ανησυχία εντείνεται, ιδιαίτερα όσο δυσχεραίνει η ζωή εντός της χώρας. Πού είναι τελικά η ασφάλεια που υποσχέθηκε ο Σαρόν; Πώς, τελικά, θα επιτευχθεί, αφού δεν επιτεύχθηκε με τη στρατιωτική λύση ως τώρα; Πότε θα επιτευχθεί; Πόσο θα κρατήσει αυτή η κατάσταση και μέχρι ποιο σημείο θα δυσχεράνει η ζωή του ισραηλινού λαού; Αυτά είναι καθημερινά ερωτήματα, γιατί καθημερινά επιδεινώνεται η κατάσταση των Ισραηλινών. Δεν είναι τόσο λίγοι όσο άλλοτε αυτοί που αναρωτιούνται γιατί δε γίνεται μια συμφωνία «ειρήνης» που θα δίνει στους Παλαιστινίους ένα βιώσιμο κράτος, που θα απομακρύνει τους εποικισμούς, και που θα εξασφαλίζει και στους δύο λαούς μια ήρεμη γειτνίαση, για να τελειώνει αυτό το μαρτύριο.

Εκτιμούμε ότι η ισραηλινή κοινωνία βρίσκεται στην αρχή μιας φάσης αλλαγής. Αρχίζει ολοένα και περισσότερο να προβληματίζεται για το κατά πόσο μια κατάσταση που παρουσιάζεται ως δεδομένη, μπορεί να αλλάξει. Δεν είμαστε υπερβολικά αισιόδοξοι, αλλά ελπίζουμε σθεναρά ότι, ίσως πάρει χρόνο, αλλά τελικά αυτή η αλλαγή θα γίνει και ο ίδιος ο ισραηλινός λαός θα αντιληφθεί την αλήθεια, θα επιβάλλει την ειρήνη και τη δίκαιη λύση στα αιτήματα του παλαιστινιακού λαού και κατ' επέκταση και τη δική του ευημερία.