Οταν τα μέσα αυτά λιγόστεψαν είτε από φυσικά αίτια, είτε γιατί οι άνθρωποι πλήθυναν, άρχισαν οι αγώνες για την απόχτηση των μέσων, η έγνοια για την αποθήκεψή τους, για τον πολλαπλασιασμό τους με την ανθρώπινη δουλειά και για την επεξεργασία τους, για να προσαρμόζουνται καλύτερα στις ανάγκες τους.

Ετσι δημιουργήθηκε η τεχνική κι αυτή έφερε σιγά - σιγά τη διαφοροποίηση της δουλιάς. Σ' αυτό το στάδιο δημιουργήθηκε η ιδιοχτησία των μέσων παραγωγής και η ιδιοποίηση των μέσων κατανάλωσης και η κοινωνική διαφοροποίηση.

Οι δυνατότεροι, οι αρχηγοί, πήρανε την ιδιοχτησία και ξεχώρισαν από τους χειρώναχτες. Η οικονομική και η κοινωνική διαφοροποίηση δημιούργησαν τους ανταγωνισμούς. Από 'κείνη τη στιγμή αρχίζει ο πόλεμος ανάμεσα στις φυλές και τα γένη, αργότερα ανάμεσα στις εγκαθιδρυμένες μόνιμα γεωργοποιμενικές ολότητες, αργότερα ανάμεσα στις πολιτικές.

Ο πρώτος είνε να πάψει η ατομική ιδιοχτησία των μέσων της παραγωγής και η οικειοποίηση από τους κατόχους ενός μεγάλου μέρους από την εργασία των άλλων ανθρώπων, να πάψει δηλαδή το εκμεταλλευτικό σύστημα, η εκμετάλλεψη ανθρώπου από άνθρωπο με οποιαδήποτε μορφή.

Κι ο δεύτερος είναι να περάσουν όλοι οι λαοί σε τούτο το στάδιο εξέλιξης, το σοσιαλιστικό οικονομικοκοινωνικό σύστημα και να γίνει μια παγκόσμια κατανομή των πρώτων υλών έτσι, που όλοι οι λαοί να έχουν εκείνο που τους λείπει και να δίνουν εκείνο που τους περισσεύει.. Μόνο αν η ανθρωπότητα φτάσει σε κείνο το σημείο της εξέλιξης θα σταματήσουν οι πόλεμοι. Γιατί αλλιώς οι αντίθεσες και οι ανταγωνισμοί δεν μπορούν να σταματήσουνε. Κάθε άλλη διαρρύθμιση ή συμφωνία που διατηρεί ανεξέλεγκτο το εκμεταλλευτικό σύστημα και την οικονομία του κέρδους, της οικειοποίησης της υπεραξίας τη σκλαβιά των περισσότερων ανθρώπων με οποιαδήποτε μορφή, διατηρεί τα σπέρματα των ανταγωνισμών και των πολέμων, της βίας και της αρπαγής, της τυραννίας και της βαρβαρότητας.

Κάθε άλλη διαρρύθμιση ή συμφωνία απάνω στη βάση της εκμεταλλευτικής οικονομίας δεν μπορεί παρά να είνε προσωρινή ανακωχή, προπαρασκευή νέων πολέμων και αγώνων.

Ειρήνη δε θα υπάρχει παρά πόλεμος και προετοιμασία πολέμου, πόλεμος με κανόνια και πόλεμος οικονομικός, πόλεμος κηρυγμένος και πόλεμος ακήρυχτος.

Τα όνειρα των ειρηνιστών θα μείνουν όνειρα όσο δεν προσανατολιστούν σε τούτη την ανελέητη πραγματικότητα και οι λαοί που δε θέλουν ν' αλληλοσφάζουνται, που αγαπούνε τη ζωή και θέλουν να τη χαίρουνται σαν το ύψιστο αγαθό, πρέπει να ξέρουνε, πρέπει να ιδούν καθαρά, ποιος είνε ο μόνος δρόμος της σωτηρίας και να μην παραπλανιούνται από καμιά πλευρά.

Υστερα απ' όσα καταδείξαμε, το ερώτημα μετατρέπεται σε τούτο: μπορούνε να ικανοποιηθούν οι ανικανοποίητοι ιμπεριαλισμοί χωρίς πόλεμο;

Αυτό δεν τόλμησε να το πει ούτε ο αγαθοπόνηρος κ. Τσάμπερλαιν τη στιγμή, που ενθουσιασμένος γύρισε από το Μόναχο με το φωτοστέφανο του σωτήρα της ειρήνης. Μίλησε για εξασφάλιση της ειρήνης για μια γενιά. Και όμως, είνε άραγες και τούτο αληθινό;

Την απάντηση μας τη δίνουνε πρώτα-πρώτα οι δυο πόλεμοι, που γίνουνται κι όλας, ο κινεζοϊαπωνικός και ο ισπανικός. 'Η δεν είνε αυτοί πόλεμοι και δε θυσιάζουνται εκατομμύρια ζωές γι' αυτούς;

Τη δεύτερη απάντηση μας τη δίνει το περιστατικό, που αμέσως ύστερ' από τη συμφωνία του Μονάχου και την αμοιβαία υπόσχεση της Αγγλίας και Γερμανίας να μην πολεμήσουνε ποτέ πια στο μέλλον και οι δυο χώρες εξαγγείλανε αύξηση των εξοπλισμών τους.

Μπορούμε λοιπόν να δεχτούμε, πως αν οι δυτικοί ιμπεριαλισμοί, όπως είνε πολύ πιθανό, δεχτούνε ν' αφήσουν ελεύθερη δράση στη Γερμανία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η κατάχτησή τους από τη Γερμανία στις χώρες αυτές θα γίνει μ' επέχταση της οικονομικής και πολιτικής επιρροής χωρίς πόλεμο.

Επειτα, αν η Γερμανία πάρει ειρηνικά τις παλιές της αποικίες, ή κ' ένα μέρος απ' αυτές, όπως είνε πολύ πιθανό, για πόσον καιρό θα κρατήσει η ναυτική της συμφωνία με την Αγγλία; Δε θα αποβλέψει σε ένα υπερθαλάσσιο imperium; Αμεσος κίντυνος για την Αγγλία.

Αυτά με την προϋπόθεση πως η Γερμανία δε θα στραφεί καθόλου προς τη Δύση και θα αφήσουν ολότελα ανενόχλητη τη Γαλλία και στην Ευρώπη και στο αποικιακό κράτος της. Πώς όμως θα γίνει παρακάτω η ιμπεριαλιστική ικανοποίηση της Ιταλίας; Θα περιοριστεί στην Αβησσυνία; Τι απαιτήσεις θα προβάλλει στη Μεσόγειο, στην Αφρική, στην Ασία; Σκοτεινά ερωτηματικά. Επειτα η κατάχτηση της Κίνας από την Ιαπωνία δε θα γεννήσει καμιά σύγκρουση με την Αγγλία, την Αμερική, τη Σοβιετική Ενωση;

Η ερχόμενη δεκαετία έχει να λύσει όλα ετούτα τα προβλήματα του συμβιβασμού των ιμπεριαλισμών. Θα γίνουν όλα αυτά χωρίς πόλεμο;

Αύριο το Δ' Μέρος