Οι δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα είναι οι πρώτες στη λίστα των περικοπών που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, στα πλαίσια της κατάρτισης του νέου προϋπολογισμού του 2002. Ειδικά για αυτές του υπουργείου Υγείας συζητούσαν από το καλοκαίρι ακόμα να περικοπούν μέχρι και 15%. Στην κυβέρνηση μάλιστα έχουν βρει και τη δικαιολογητική βάση: Η επερχόμενη διεθνής ύφεση και φυσικά το τρομοκρατικό χτύπημα στις ΗΠΑ που έχει επιδεινώσει το οικονομικό κλίμα...

Μπορεί στο τέλος του Σεπτέμβρη, το υπουργείο Οικονομικών να παρουσιάσει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2002, όμως, όπως αναφέρουν στο «Ρ» αρμόδιοι παράγοντες, η Διεύθυνση Μακροοικονομικής Πολιτικής του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας επεξεργάζεται αυτή τη στιγμή, ούτε ένα ούτε δύο, αλλά έξι εναλλακτικά σενάρια για το νέο προϋπολογισμό. Είναι και αυτό ενδεικτικό της μεγάλης αβεβαιότητας που έχει καταλάβει τον καπιταλιστικό κόσμο. Οπως εξηγούν οι ίδιοι παράγοντες, το μεγάλο ζητούμενο είναι βέβαια η άνοδος του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο, στοιχείο το οποίο καθορίζει τόσο την πολιτική εσόδων όσο και την πολιτική δαπανών. Ηδη οι εκτιμήσεις για τις προοπτικές αύξησης του ΑΕΠ έχουν ήδη αναθεωρηθεί από 5,5% που προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας για το 2002 στο 4,8%.

Αλλά και αυτό είναι στοιχείο επί χάρτου καθώς αυτή τη στιγμή πειραματίζονται με σενάρια για ΑΕΠ από 3% μέχρι και 4,8%. Τα πράγματα έχουν και το στοιχείο του κωμικού, καθώς η «ισχυρή οικονομία» της ευρωσύγκλισης, αποδεικνύεται διάτρητη, χωρίς ακόμα να την έχει αγγίξει η ύφεση. Μια όμως μείωση του ρυθμού ανόδου του ΑΕΠ θα έχει αντίκτυπο στα έσοδα, καθώς εκτιμάται ότι μια μονάδα ανόδου ή πτώσης του ΑΕΠ αυξάνει ή μειώνει τους φόρους κατά 150 - 200 δισ. δραχμές. Αν όμως μειωθούν τα έσοδα θα πρέπει να μειωθούν και οι δαπάνες. Οχι βέβαια όλες. Ορισμένες, όπως αυτές των ολυμπιακών αγώνων θα αυξηθούν. Από το μιλιταριστικό κλίμα των ημερών που καλλιεργείται από τον διεθνή ιμπεριαλισμό και την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, στο υπουργείο Αμυνας, όχι μόνο δεν προβλέπονται περικοπές αλλά αντίθετα αυξήσεις δαπανών για να ανταποκριθεί η χώρα στις διεθνείς της υποχρεώσεις... Το ίδιο θα πρέπει να αναμένεται και για τις δαπάνες υπουργείων που έχουν σχέσεις με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς. Επίσης οι δαπάνες για τοκοχρεολύσια δημόσιου χρέους θεωρούνται ανελαστικές (οι υποχρεώσεις προς τις τράπεζες θεωρούνται ιερές). Επομένως μένουν όλες οι υπόλοιπες. Κυρίως αυτές των υπουργείων Παιδείας, Υγείας, Κοινωνικών Ασφαλίσεων, καθώς και οι δαπάνες για μισθούς - συντάξεις. Στο υπουργείο Οικονομικών μάλιστα αναφέρουν ότι πολύ πριν από την κρίση, συζήτησαν με τον υπουργό Υγείας Αλ. Παπαδόπουλο, για την ανάγκη μείωσης των δαπανών του υπουργείου του κατά 15%! Αυτός αντέτεινε μόνο, ότι τέτοιου ύψους περικοπές δεν μπορούν να γίνουν αμέσως και ζήτησε μια περίοδο πενταετίας... Στο υπουργείο επεξεργάζονται αυτή τη στιγμή «σκληρά» και λιγότερο «σκληρά» σενάρια για το νέο προϋπολογισμό. Τα «σκληρά» σενάρια προβλέπουν πως το σύνολο των επιπτώσεων από μια ενδεχόμενη μείωση των εσόδων, θα το φέρουν οι δαπάνες οι οποίες προβλέπεται ότι θα μειωθούν ισόποσα. Τα λιγότερο «σκληρά» προβλέπουν επιμερισμό των επιπτώσεων ανάμεσα στις δαπάνες και στο ύψος του πλεονάσματος. Δηλαδή στο νέο προϋπολογισμό το πλεόνασμα να μην είναι 1,5% που προβλέπεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας αλλά 1% ή και ακόμα πιο μικρό. Τι τελικά θα επιλεγεί, θα εξαρτηθεί βέβαια από το γενικότερο πολιτικό κλίμα και φυσικά το βαθμό του πολιτικού καιροσκοπισμού της κυβέρνησης.