Δεν βρέθηκε συμβιβασμός σε εδαφικό, «εγγυήσεις ασφαλείας», πυρηνικό σταθμό Ζαπορίζια
2025 The Associated Press. All |
Από τη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση Τραμπ - Ζελένσκι |
Είναι ενδεικτικό πως τις συνομιλίες μεταξύ του Αμερικανού Προέδρου, Ντ. Τραμπ και του Ουκρανού ομολόγου του, Β. Ζελένσκι, την Κυριακή στη Φλόριντα και την τηλεδιάσκεψη των δυο Προέδρων με Ευρωπαίους ηγέτες, ακολούθησαν «αισιόδοξες δηλώσεις», χωρίς ωστόσο να ανακοινωθούν απτά αποτελέσματα.
Ο Τραμπ εκτίμησε πως οι συνομιλίες για συμφωνία Ρωσίας - Ουκρανίας πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο σε ένα αποτέλεσμα, ενώ εξέφρασε ικανοποίηση για τη συνεργασία των Ευρωπαίων στη διαδικασία επίτευξης «ειρήνης». Ωστόσο οι αντιθέσεις ΗΠΑ - Ευρωπαίων, αλλά και μεταξύ των Ευρωπαίων, για τη μοιρασιά της Ουκρανίας και τον γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων παραμένουν και εντείνονται.
Στο μεταξύ χθες η Μόσχα αποφάσισε να σκληρύνει τη θέση της, με τον Ρώσο ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, να ισχυρίζεται ότι η Ουκρανία προσπάθησε να επιτεθεί με drones μεγάλου βεληνεκούς στην κατοικία του Ρώσου Προέδρου, στην περιοχή του Νόβγκοροντ στις 28-29 Δεκέμβρη. Επομένως η διαπραγματευτική θέση του Κρεμλίνου θα αλλάξει τώρα, σύμφωνα με τον Λαβρόφ.
Από την πλευρά του ο Ζελένσκι χαρακτήρισε ψέμα τους ισχυρισμούς, με στόχο να υπονομευτεί η «πρόοδος» που έχει σημειωθεί στη Φλόριντα, προσθέτοντας μάλιστα ότι η Μόσχα προετοιμάζει το έδαφος για να χτυπήσει κυβερνητικά κτίρια στο Κίεβο.
Πράγματι, σε νέα τηλεφωνική συνομιλία που είχε χθες ο Ντ. Τραμπ με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλ. Πούτιν, ο τελευταίος είπε ότι η διαπραγματευτική θέση της Ρωσίας θα «επανεξεταστεί» σε μια σειρά από ζητήματα - «αυτό δηλώθηκε πολύ ξεκάθαρα».
Σχολιάζοντας τη φερόμενη επίθεση ο Ντ. Τραμπ, κατά τη διάρκεια δηλώσεών του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπ. Νετανιάχου, είπε ότι ενημερώθηκε για αυτήν από τον Ρώσο Πρόεδρο. Σχολίασε ότι «αυτό δεν είναι καλό (...) Είναι άλλο πράγμα να είσαι επιθετικός, άλλο πράγμα να επιτίθεσαι στο σπίτι του. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να γίνεται οτιδήποτε τέτοιο».
Ο Τραμπ δήλωσε δε ότι «εγώ σταμάτησα τους Τόμαχοκ», αναφερόμενος στους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που ζητούσε από τις ΗΠΑ το Κίεβο, θέμα που άφηνε σκόπιμα να «αιωρείται» ο Αμερικανός Πρόεδρος.
Ο Τραμπ έκανε λόγο για ένα ή δύο «ακανθώδη ζητήματα» που χρειάζονται περαιτέρω συζήτηση, ενώ είπε ότι η συμφωνία για τις «εγγυήσεις ασφαλείας» των ΗΠΑ προς την Ουκρανία βρίσκεται στο 95%. «Θα υπάρξουν εγγυήσεις ασφαλείας. Αυτές θα είναι ισχυρές. Και οι ευρωπαϊκές χώρες εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό», επισήμανε.
Ως προς το Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ), όπου η Ρωσία απαιτεί απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων από όσα εδάφη ελέγχουν ακόμα (περίπου το 10% της περιοχής), ο Αμερικανός Πρόεδρος αναγνώρισε ότι εξακολουθεί να αποτελεί ανοιχτό και κρίσιμο ζήτημα, αλλά «πλησιάζουμε σε μια συμφωνία και σε αυτό το θέμα». «Είναι καλύτερα να γίνει τώρα μια συμφωνία», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η Ουκρανία έχει δείξει «μεγάλη γενναιότητα» και έχει προκαλέσει «τεράστιες απώλειες», ωστόσο, «είναι ώρα να τελειώσει» ο πόλεμος.
Ερωτηθείς αν έχει υπάρξει συμφωνία για τη δημιουργία «ζώνης ελεύθερου εμπορίου» στο Ντονμπάς, απάντησε ότι το θέμα παραμένει «ανεπίλυτο».
Ο Ζελένσκι είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα ότι θα ήταν διατεθειμένος να αποσύρει τα ουκρανικά στρατεύματα από τα εδάφη που ελέγχουν ακόμα στην ανατολική βιομηχανική περιοχή της Ουκρανίας ως μέρος ενός σχεδίου για «τερματισμό του πολέμου», εάν αποσυρθεί και η Ρωσία και η περιοχή γίνει «αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη» που θα παρακολουθείται από διεθνείς δυνάμεις.
Ο Τραμπ εκτίμησε ότι το αποτέλεσμα των συνομιλιών θα γίνει σαφές «μέσα στις επόμενες εβδομάδες». Ανέφερε ότι και η Ρωσία θα έχει ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Μεταξύ άλλων εμφανίστηκε ανοιχτός στο ενδεχόμενο να επισκεφθεί το Κίεβο, και μάλιστα έχει προτείνει να μιλήσει στο ουκρανικό κοινοβούλιο, εφόσον ο Ζελένσκι θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβάλει στη διαδικασία. «Είστε πάντα ευπρόσδεκτος», απάντησε ο Ουκρανός Πρόεδρος.
Αλλο θέμα που εκκρεμεί είναι η ιδιοκτησία του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, του μεγαλύτερου στην Ευρώπη, ο οποίος βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο από την έναρξη του πολέμου και οι ΗΠΑ έχουν προτείνει συνεκμετάλλευση με τη Μόσχα.
Λίγο πριν τη συνάντηση Τραμπ - Ζελένσκι, ο Αμερικανός Πρόεδρος και ο Ρώσος ομόλογός του Βλ. Πούτιν είχαν τηλεφωνική επικοινωνία.
Ο σύμβουλος του Κρεμλίνου για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής Γ. Ουσακόφ κάλεσε το Κίεβο να «λάβει μια θαρραλέα απόφαση» και να αποσύρει τα ουκρανικά στρατεύματα από το Ντονμπάς προκειμένου να «τερματιστεί ο πόλεμος».
Οπως είπε, Ουάσιγκτον και Μόσχα «συμμερίζονται την άποψη» ότι μια προσωρινή εκεχειρία που πρότειναν ΕΕ και Ουκρανία θα έχει σαν αποτέλεσμα «να παρατείνει τον πόλεμο».
Σύμφωνα με το Axios, ο Ζελένσκι είπε πως αν δεν μπορέσει να ωθήσει τις ΗΠΑ να υποστηρίξουν την «ισχυρή» θέση της Ουκρανίας στο εδαφικό, είναι πρόθυμος να θέσει το σχέδιο 20 σημείων σε δημοψήφισμα - υπό την προϋπόθεση ότι η Ρωσία θα συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός 60 ημερών για την οργάνωση και τη διεξαγωγή του από το Κίεβο.
Ενόψει της συνάντησής του με τον Τραμπ ο Β. Ζελένσκι επισκέφτηκε τον Καναδά, όπου μαζί με τον Καναδό πρωθυπουργό, Μ. Κάρνεϊ, είχαν τηλεφωνική επικοινωνία με Ευρωπαίους ηγέτες (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία κ.ά.) καθώς και με τον γγ του ΝΑΤΟ και τους προέδρους της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Για όρους που θα ενισχύουν «τις δυνατότητες ασφάλειας και άμυνας της χώρας, ως αναπόσπαστο μέρος της ασφάλειας της ηπείρου μας», έκανε λόγο η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας πως «το 2026, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να ασκεί πίεση στο Κρεμλίνο, να υποστηρίζει την Ουκρανία και να εργάζεται εντατικά για να συνοδεύσει την Ουκρανία στην πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ».
Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν υπογράμμισε την ανάγκη «η επίτευξη της ειρήνης στην Ουκρανία να συνοδευτεί από ισχυρές και μόνιμες εγγυήσεις ασφαλείας» με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, ενώ χθες ανακοίνωσε την πρόθεσή του να οργανώσει σύνοδο του λεγόμενου «Συνασπισμού των Προθύμων» στις αρχές Γενάρη στο Παρίσι, με βασικό θέμα τις «εγγυήσεις ασφαλείας».
Από την πλευρά της η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζ. Μελόνι, με φόντο τα αντικρουόμενα συμφέροντα ΗΠΑ - Ευρώπης, υπογράμμισε την «απόλυτη ανάγκη να διατηρηθεί η συμφωνία απόψεων ανάμεσα στους Ευρωπαίους εταίρους, στην Ουκρανία και στις ΗΠΑ».
Στο μεταξύ ο Καναδός πρωθυπουργός ανακοίνωσε επιπλέον οικονομική βοήθεια ύψους 2,5 δισ. καναδικών δολαρίων προς το Κίεβο.
Οι Ευρωπαίοι συζητούν την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων σε ουκρανικό έδαφος ως μέρος των «εγγυήσεων ασφαλείας», αλλά με την ενεργή υποστήριξη των ΗΠΑ.
«Πιστεύω ότι η παρουσία διεθνών στρατευμάτων αποτελεί πραγματική εγγύηση ασφάλειας, αποτελεί ενίσχυση των εγγυήσεων ασφάλειας που μας προσφέρουν ήδη οι εταίροι μας», επισήμανε ο Ζελένσκι.
Μετά και τη συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο, ο Ζελένσκι σημείωσε ότι το «ειρηνευτικό» σχέδιο προβλέπει την παροχή «εγγυήσεων ασφαλείας» από τις ΗΠΑ για 15 χρόνια.
Παράλληλα, μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Ουκρανός Πρόεδρος γνωστοποίησε ότι ο ίδιος ζήτησε από τον Τραμπ οι «εγγυήσεις ασφαλείας» των ΗΠΑ να έχουν διάρκεια έως 50 έτη.
Επίσης, σημείωσε ότι θα ακολουθήσει συνάντηση με Ευρωπαίους ηγέτες, ενώ το Κίεβο εργάζεται για να φιλοξενήσει άμεσα μια συνάντηση σε επίπεδο εθνικών συμβούλων, μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον ίδιο, μία συνάντηση με τη Ρωσία θα είναι δυνατή, μόνο αφού ο Τραμπ και οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφωνήσουν σχετικά με το προτεινόμενο πλαίσιο για τον «τερματισμό» του πολέμου.
Ο Ζελένσκι τάχθηκε εκ νέου υπέρ της διενέργειας δημοψηφίσματος στην Ουκρανία επί του ειρηνευτικού σχεδίου των 20 σημείων προκειμένου να ληφθούν «δύσκολες» αποφάσεις.
Επίσης, όπως είπε, η Ουκρανία θα άρει τον στρατιωτικό νόμο, που απαγορεύει στους Ουκρανούς σε στρατεύσιμη ηλικία να φύγουν από τη χώρα, μόνο μετά το τέλος του πολέμου και αφού έχει λάβει «εγγυήσεις ασφαλείας».
Εξάλλου, λίγες ώρες πριν τη συνάντηση Τραμπ - Ζελένσκι στη Φλόριντα ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, ξεκαθάρισε για ακόμη μια φορά ότι αν αναπτυχθούν ευρωπαϊκά στρατεύματα στην Ουκρανία θα αποτελέσουν νόμιμους στόχους για τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.
«Οι φιλοδοξίες των Ευρωπαίων πολιτικών τους τυφλώνουν κυριολεκτικά: Δεν λυπούνται, όχι μόνο τους Ουκρανούς, αλλά και τον ίδιο τους τον λαό, όπως φαίνεται. Πώς αλλιώς να εξηγήσουμε τις συνεχιζόμενες συζητήσεις στην Ευρώπη για την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία στο πλαίσιο ενός "συνασπισμού των προθύμων"; Εχουμε ήδη δηλώσει εκατό φορές ότι, σε αυτή την περίπτωση, θα γίνουν νόμιμος στόχος για τις ένοπλες δυνάμεις μας», ανέφερε ο Λαβρόφ.
Χθες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, συμφώνησε με την εκτίμηση του Προέδρου Τραμπ πως οι συνομιλίες γύρω από τη σύγκρουση στην Ουκρανία βρίσκονται «στο τελικό τους στάδιο» και κάλεσε την Ουκρανία «αν θέλει ειρήνη» να αποσύρει τα στρατεύματά της από το εναπομείναν τμήμα του Ντονμπάς.
Παράλληλα με τα παζάρια για τη μοιρασιά της «λείας» στην Ουκρανία, προχωρούν και οι πολεμικές προετοιμασίες για μια γενικευμένη ιμπεριαλιστική σύγκρουση σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Ετσι, οι βρετανικές ένοπλες δυνάμεις θα ξεκινήσουν τον Μάρτη ένα πρόγραμμα για νέους κάτω των 25 ετών αμειβόμενης εκπαίδευσης διάρκειας ενός έτους στις ένοπλες δυνάμεις, στο πλαίσιο και της εκτόξευσης των στρατιωτικών δαπανών, με στόχο να προσελκύσει περισσότερους νέους στον στρατό.
Αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα θα περιλαμβάνει αρχικά 150 άτομα, αλλά η κυβέρνηση ελπίζει «μακροπρόθεσμα» να το επεκτείνει ώστε να προσφέρει περισσότερες από 1.000 θέσεις, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Αμυνας. Στο τέλος της εκπαίδευσης, θα μπορούν να αποφασίσουν αν θα παραμείνουν ή όχι στον στρατό.
Ενώ υποχρεωτική στρατιωτική θητεία δεν υφίσταται στη Βρετανία από το 1960, ο αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων της Βρετανίας, Ρίτσαρντ Νάιτον, προειδοποίησε στα μέσα Δεκέμβρη ότι «περισσότεροι άνθρωποι» πρέπει να είναι «έτοιμοι να πολεμήσουν» μπροστά τις αυξανόμενες απειλές, ιδίως από τη Ρωσία.
Την ίδια ώρα εξάλλου σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες γίνονται προσπάθειες γενίκευσης της στρατιωτικής θητείας.