Στον βωμό της κερδοφορίας των ευρωπαϊκών βιομηχανικών μονοπωλίων και του αδυσώπητου ανταγωνισμού τους με ΗΠΑ και Κίνα, η ΕΕ σφραγίζει μια συμφωνία - λαιμητόμο για τους βιοπαλαιστές αγροτοκτηνοτρόφους.

Η συμφωνία με τις χώρες της Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη, Ουρουγουάη και Βολιβία) υπηρετεί κατά γράμμα τις συστάσεις της έκθεσης Ντράγκι, θυσιάζοντας τον ατομικό αγροτοπαραγωγό για χάρη της «ανταγωνιστικότητας» των ομίλων.

Η συμφωνία αυτή είναι ένα ωμό παζάρι ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικά κέντρα, όπου οι αγρότες μετατρέπονται σε «αναλώσιμο είδος», για να φουσκώσουν τα ταμεία των βιομηχάνων: Σύμφωνα με την Κομισιόν, η συμφωνία θα καταργήσει δασμούς στο 91% των προϊόντων που εξάγει η ΕΕ (αυτοκίνητα, χημικά, φάρμακα), εξοικονομώντας περίπου 4 δισ. ευρώ ετησίως για τα ευρωπαϊκά μονοπώλια.

Ωστόσο, το τίμημα είναι οι αθρόες εισαγωγές φθηνών προϊόντων (βόειο κρέας, ζάχαρη, μέλι) από τη Λατινική Αμερική. Οι Ευρωπαίοι αγρότες καλούνται να ανταγωνιστούν προϊόντα που παράγονται με πάμφθηνα εργατικά χέρια, χαμηλότερο κόστος παραγωγής (χωρίς τα βάρη της «Πράσινης Μετάβασης»), χρήση φυτοφαρμάκων και ορμονών που είναι απαγορευμένα στην ΕΕ. Αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε περαιτέρω πίεση για πτώση των τιμών κάτω από το κόστος παραγωγής, υπερχρέωση και τελικά στον αφανισμό των μικρών παραγωγών.

Η ΕΕ θυσιάζει τους βιοπαλαιστές αγρότες, προκειμένου οι ευρωπαϊκοί όμιλοι αυτοκινήτων, μηχανημάτων, χημικών κ.ά. να εξάγουν τα προϊόντα τους στη Λατινική Αμερική χωρίς δασμούς, προσδοκώντας κέρδη δισεκατομμυρίων. Επιπλέον, με τη συμφωνία σφραγίζει την πρόσβαση των μονοπωλίων σε φθηνή Ενέργεια και κρίσιμες ύλες (όπως το λίθιο), εξασφαλίζοντας την «ανταγωνιστικότητα» του κεφαλαίου απέναντι σε ΗΠΑ και Κίνα, την ώρα που ο αγρότης στενάζει από το κόστος παραγωγής.

Οι αντιδράσεις κρατών όπως η Γαλλία ή μεγάλων ομίλων (π.χ. «Lactalis», LDC, CEFS) δεν γίνονται για την προστασία των ατομικών αγροτοπαραγωγών. Αντανακλούν, μεταξύ των άλλων, τη σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στα βιομηχανικά μονοπώλια, που θέλουν ελεύθερες εξαγωγές, και ορισμένα αγροτοδιατροφικά μονοπώλια, που φοβούνται τον ανταγωνισμό από τη Λατινική Αμερική.

Οι «ρήτρες διασφάλισης», που ψήφισε την περασμένη Τρίτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (από την Ελλάδα τις υπερψήφισε η κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ, ενώ τα υπόλοιπα αστικά κόμματα καταψήφισαν για να «χαϊδέψουν τα αυτιά» των αγροτών που βρίσκονται στα μπλόκα, χωρίς όμως να αμφισβητούν την ουσία της καταλήστευσής τους από τα μονοπώλια μέσω και της ΚΑΠ) παρουσιάζονται ως «δίχτυ προστασίας».

Στην πραγματικότητα, αποτελούν επικοινωνιακό ελιγμό για τον κατευνασμό των αγροτικών κινητοποιήσεων. Παράλληλα, λειτουργούν ως διαπραγματευτικό εργαλείο της ΕΕ για την προστασία των δικών της εξαγωγικών μονοπωλίων. Η «δέσμη μέτρων» υπόσχεται αυστηρή επιτήρηση των εισαγωγών σε «ευαίσθητα» αγροτικά προϊόντα και δυνατότητα επανεισαγωγής δασμών.

Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά τους αμφισβητείται, επειδή ο χαρακτηρισμός ενός προϊόντος ως «ευαίσθητου» είναι μεταβλητός και εξαρτάται από τις εκάστοτε ανάγκες κερδοφορίας των ομίλων. Κι επίσης, προϊόντα κρίσιμα για την τοπική παραγωγή μιας χώρας μπορεί να εξαιρεθούν από τη λίστα αν δεν θεωρούνται «ευαίσθητα» για το σύνολο της ΕΕ.

Ουσιαστικά, οι ρήτρες δεν αφορούν τις ανάγκες των αγροτών, αλλά αποτελούν δικλίδες εγγυήσεων για κράτη - μέλη (όπως η Γαλλία) που αντέδρασαν για λογαριασμό των μονοπωλίων τους. Για παράδειγμα, γαλλικά μεγαθήρια όπως η «Lactalis» (γαλακτοκομικά) ή ο όμιλος LDC (πουλερικά), καθώς και η CEFS (ζάχαρη), αντιδρούν γιατί φοβούνται την απώλεια μεριδίου αγοράς από τα αντίστοιχα μονοπώλια της Mercosur. Οι «αντιστάσεις» τους δεν έχουν καμία σχέση με τον μικρό παραγωγό. Είναι απλώς συγκρούσεις μεταξύ των ομίλων της βιομηχανίας και της αγροτοδιατροφής.

Αυτή η συμφωνία δεν έρχεται στο κενό. Αποτελεί αναπόσπαστο συμπλήρωμα της αντιλαϊκής στρατηγικής που εξειδικεύεται μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).

Κι ενώ η Mercosur ανοίγει περαιτέρω την πόρτα στον ανταγωνισμό που αποτελεί θηλιά στον λαιμό του αγρότη, ο αναθεωρημένος Κανονισμός της ΚΑΠ - που ψηφίστηκε επίσης την περασμένη Τρίτη στο Ευρωκοινοβούλιο - έρχεται να πολλαπλασιάσει τα ήδη οξυμένα προβλήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτόν τον Κανονισμό τον υπερψήφισαν «με χέρια και με πόδια» όλα τα κόμματα (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Πλεύση Ελευθερίας, Βελόπουλος και Νίκη), με μοναδική εξαίρεση την Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ.

Οι επικαιροποιημένες διατάξεις - παρά τα επικοινωνιακά «μπαλώματα» για τον κατευνασμό των αγροτικών κινητοποιήσεων - διατηρούν την ουσία μιας πολιτικής που επιδεινώνει τους όρους επιβίωσης των βιοπαλαιστών αγροτών.

Είναι χαρακτηριστικά τα εξής: Προωθείται η περαιτέρω αντικατάσταση των επιτόπιων ελέγχων από το σύστημα δορυφορικής παρακολούθησης (monitoring), το οποίο έχει προκαλέσει τεράστια προβλήματα στους Ελληνες παραγωγούς. Η εφαρμογή του οδήγησε στον άδικο αποκλεισμό χιλιάδων αγροτεμαχίων από τις επιδοτήσεις, ταλαιπωρώντας αναίτια χιλιάδες αγρότες. Παράλληλα, η αποδυνάμωση των φυσικών ελέγχων διευκολύνει την κατάχρηση των ενισχύσεων από επιτήδειους, όπως κατέδειξε και το πρόσφατο σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Τα κόμματα που υπερψήφισαν τον σχετικό Κανονισμό (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ κ.ά.) φέρουν ακέραιη την ευθύνη για τις εξελίξεις. Στο πλαίσιο αυτό, οι όποιες διαμαρτυρίες τους για την κατάσταση των ελέγχων που πολλαπλασίασαν τη δυσλειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ κρίνονται ως άκρως υποκριτικές.

Η θέσπιση των πληρωμών κρίσης (Crisis Payments) αποτελεί αποσπασματική λύση που δεν καλύπτει την ουσιαστική αποζημίωση και πρόληψη. Αντί για αποζημίωση στο 100% της ζημιάς, προωθείται η ιδιωτική ασφάλιση και η λογική του πλαφόν (30% απώλεια για να εξασφαλιστεί αποζημίωση), αφήνοντας τους παραγωγούς εκτεθειμένους. Οι κατ' αποκοπή ενισχύσεις που προβλέπονται για τους νέους αγρότες δεν αρκούν για να κλείσουν την «ψαλίδα» μεταξύ του κόστους παραγωγής και των χαμηλών τιμών παραγωγού.

Ο αναθεωρημένος Κανονισμός δεν ικανοποιεί κανένα από τα δίκαια αιτήματα επιβίωσης των αγροτών, όπως για μείωση του κόστους παραγωγής (αφορολόγητο πετρέλαιο, φθηνό ρεύμα και εφόδια), εγγυημένες τιμές πώλησης των προϊόντων, πλήρη κρατική αποζημίωση για ζημιές και ζωονόσους, αντιμετώπιση των ζωονόσων από το κράτος και με εμβολιασμούς, υλοποίηση απαραίτητων έργων υποδομής (άρδευση, αντιπλημμυρικά, αντιπυρικά) κ.λπ.

Τα υπόλοιπα κόμματα ψήφισαν και αυτήν την επικαιροποίηση του Κανονισμού της ΚΑΠ επικαλούμενα τις επιδοτήσεις, τις οποίες παρουσιάζουν ως δήθεν στήριξη στον αγρότη. Ομως, οι ίδιοι οι αγρότες πλέον καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι οι αγροτικές επιδοτήσεις χορηγούνται για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου στη μεταποίηση και το εμπόριο και εξασφαλίζουν φθηνές πρώτες ύλες για τους μεγάλους ομίλους (αγροτοβιομηχάνους, σουπερμαρκετάδες) - εις βάρος του αγρότη που εκτοπίζεται.

Η διέξοδος για τον βιοπαλαιστή της υπαίθρου δεν βρίσκεται εντός των πλαισίων της ΚΑΠ, η οποία υπηρετεί τα λόμπι των αγροτοβιομηχάνων. Η λύση απαιτεί κλιμάκωση του αγώνα ενάντια στην ΕΕ και το σύστημα της εκμετάλλευσης, με στόχο μια οικονομία όπου οι παραγωγοί θα καρπώνονται οι ίδιοι τον πλούτο που παράγουν.