Με κόντρα Ευρωπαίων - ΗΠΑ για τη μοιρασιά στην «πίτα» της «ανοικοδόμησης», των επενδύσεων και του πλούτου της Ουκρανίας, αλλά και για το «πάνω χέρι» στον ανταγωνισμό για τον συσχετισμό δυνάμεων στην Ευρώπη, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα εξελίσσονται μεταξύ «συμμάχων» και μεταξύ αντιπάλων τα παζάρια γύρω από το αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων για την Ουκρανία, ενώ στην πραγματικότητα όλα τα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα προετοιμάζονται ήδη για την επόμενη ακόμα πιο γενικευμένη σύγκρουση.

ΗΠΑ και Ουκρανία δήλωσαν ότι κατέληξαν σε ένα «ενημερωμένο και βελτιωμένο ειρηνευτικό πλαίσιο» για τον «τερματισμό» του πολέμου ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας σε συνομιλίες που είχαν την Κυριακή στη Γενεύη, λίγες ώρες αφότου ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη - Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, οι λεγόμενοι Ε3 - παρουσίασαν το δικό τους σχέδιο, ως εναλλακτικό σε αυτό των ΗΠΑ. Επίσης συμμετείχε εκπρόσωπος της Ιταλίας.

Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μ. Ρούμπιο, μετά τις διαπραγματεύσεις με την ουκρανική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον σύμβουλο του Ουκρανού Προέδρου, Αντρίι Γερμάκ, δήλωσε «πολύ αισιόδοξος» πως μια συμφωνία μπορεί να συναφθεί «πολύ γρήγορα».

Σύμφωνα με την κοινή δήλωση, οποιαδήποτε ενδεχόμενη συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία «πρέπει να σέβεται απόλυτα την εθνική κυριαρχία» της Ουκρανίας - την ώρα που όλες οι παραλλαγές των σχεδίων που συζητούνται αναγνωρίζουν ντε φάκτο τις «πραγματικότητες στο πεδίο» και παραπέμπουν σε μοιρασιά της λείας, πάνω στην οποία οξύνεται η ιμπεριαλιστική κόντρα.

Αντίστοιχα, ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι δήλωσε ότι η νεότερη εκδοχή του «ειρηνευτικού» πλαισίου «αντανακλά πλέον την πλειονότητα των προτεραιοτήτων - κλειδιών» της Ουκρανίας και ότι υπάρχουν «σήματα πως η ομάδα Τραμπ μας ακούει».

Χθες βράδυ δήλωσε ότι μετά τις συνομιλίες στη Γενεύη «υπάρχουν λιγότερα σημεία, όχι πλέον 28, και πολλά σωστά στοιχεία έχουν ενσωματωθεί σε αυτό το πλαίσιο», ενώ πρόσθεσε ότι «τα πιο ευαίσθητα σημεία θα τα συζητήσω με τον Πρόεδρο Τραμπ».

Σε μια προσπάθεια των Ευρωπαίων να «χωθούν» στις διαπραγματεύσεις, στη Γενεύη παραβρέθηκαν σύμβουλοι Εθνικής Ασφαλείας της Ε3, όπου συναντήθηκαν με τον υπουργό Στρατού των ΗΠΑ Ντ. Ντρίσκολ, αξιωματούχους της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Ουκρανίας.

Στο μεταξύ το Σάββατο η ομάδα του G7 και Ευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν στο περιθώριο της Συνόδου του G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ προκειμένου να συζητήσουν το αμερικανικό σχέδιο για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ εμφανίστηκε ανοιχτός σε ένα «κοινό σχέδιο ειρήνης» για την Ουκρανία, δήλωσε χθες ο Γερμανός καγκελάριος Φρ. Μερτς, αναφερόμενος στην τηλεφωνική επαφή που είχαν την περασμένη εβδομάδα οι δύο ηγέτες. «Και αυτό ακριβώς πέτυχαν στη Γενεύη οι εκπρόσωποι της Ουκρανίας, των ΗΠΑ και των κρατών - μελών της ΕΕ», είπε.

Για «ουσιαστική πρόοδο» στις συζητήσεις της Γενεύης σχετικά με τις ειρηνευτικές προσπάθειες για την Ουκρανία, έκαναν λόγο οι πρόεδροι της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντ. Κόστα, λίγο μετά την άτυπη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών στη Λουάντα, στο περιθώριο της Συνόδου ΕΕ - Αφρικής.

Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν δημιουργήθηκε μια «σταθερή βάση για την προώθηση των ειρηνευτικών συνομιλιών».

Αλλά και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, χαιρέτισε τη «σημαντική πρόοδο» στις συνομιλίες του Σαββατοκύριακου για την Ουκρανία.

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν, κατά τη διάρκεια συνομιλίας με τον Ρώσο ηγέτη Βλ. Πούτιν, δήλωσε ότι η Αγκυρα θα συνεχίσει να «διευκολύνει μια διευθέτηση του ουκρανικού ζητήματος» και πρότεινε την Κωνσταντινούπολη ως πλατφόρμα για διαπραγματεύσεις.

Γερμανία, Γαλλία και Βρετανία ετοίμασαν δικό τους «προσχέδιο ειρηνευτικής πρότασης» που βασίζεται στην αμερικανική πρόταση και το έστειλαν σε Κίεβο και Ουάσιγκτον.

Σε αυτό, οι συνομιλίες για εδαφική διευθέτηση θα ξεκινούσαν μόνο μετά την επίτευξη εκεχειρίας - κάτι που απορρίπτει η Μόσχα - και θα βασίζονταν στη σημερινή γραμμή του μετώπου. Το σχέδιο δεν απαιτεί από την Ουκρανία να εγκαταλείψει όσα εδάφη ελέγχει ακόμη στο Ντονμπάς.

Το εδαφικό παραμένει ανοιχτό και εκρηκτικό ζήτημα. Το σχέδιο των ΗΠΑ προβλέπει ότι περιοχές του Ντονμπάς που η Ρωσία δεν ελέγχει ακόμα στρατιωτικά θα μετατραπούν σε ρωσική αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη και ο ουκρανικός στρατός θα αποχωρήσει.

Πρόκειται για κρίσιμα εδάφη, κυρίως στην περιφέρεια Ντονέτσκ, μεγάλης στρατιωτικής σημασίας για την Ουκρανία και συνολικά την Ανατολική Ευρώπη. Πρόκειται για τη λεγόμενη «ζώνη - φρούριο», με καλά οχυρωμένες πόλεις, στην οποία τα ρωσικά στρατεύματα προωθούνται με αρκετά αργούς ρυθμούς από την έναρξη της εισβολής τον Φλεβάρη του 2022.

Επιπλέον, αναλυτές επισημαίνουν στη «Wall Street Journal» ότι οποιαδήποτε εντολή αποχώρησης από τις οχυρωμένες πόλεις της περιοχής θα προκαλούσε κρίση στις σχέσεις πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.

Το Κίεβο προβάλλει «τρεις κόκκινες γραμμές»: Καμία νομική αναγνώριση της ρωσικής κατοχής των ουκρανικών εδαφών, όχι περιορισμοί στον αριθμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, καθώς και στις μελλοντικές ιμπεριαλιστικές συμμαχίες στις οποίες θα μπορεί να συμμετέχει η Ουκρανία.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατηγόρησαν το αμερικανικό σχέδιο ότι «υποσκάπτει το ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας», αποκλείει γαλλο-βρετανική στρατιωτική «ειρηνευτική» αποστολή και περιορίζει την ανάπτυξη ΝΑΤΟικών αεροσκαφών, εξυπηρετώντας ουσιαστικά τις ρωσικές θέσεις.

Για το μέγεθος του ουκρανικού στρατού σε καιρό ειρήνης οι Ευρωπαίοι αναφέρουν να περιοριστεί σε 800.000, από 600.000 που πρότειναν οι ΗΠΑ.

Το σχέδιο των Ε3 δεν αποκλείει πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, αν και αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει ακόμη συναίνεση. Το αμερικανικό σχέδιο καλεί την Ουκρανία να κατοχυρώσει συνταγματικά μη ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην τοποθετήσει μόνιμα στρατεύματα υπό τις διαταγές του στην Ουκρανία σε καιρό ειρήνης, αναφέρει το ευρωπαϊκό σχέδιο, αν και δεν ξεκαθαρίζεται αν χώρες μέλη του ΝΑΤΟ - π.χ. ο «Συνασπισμός των Προθύμων» - προτίθενται ή «επιτρέπεται» να αναπτύξουν στρατεύματα σε ουκρανικό έδαφος.

Τα μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα σταθμεύουν στην Πολωνία.

Οι Ευρωπαίοι ζητούν πιο ισχυρές «εγγυήσεις ασφαλείας» από τις ΗΠΑ στην Ουκρανία, που να αντικατοπτρίζουν το Αρθρο 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ.

Ως προς τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, που τελεί υπό ρωσικό έλεγχο, οι Ευρωπαίοι ζητούν να μεταβιβαστεί στη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, με διαμοιρασμό λειτουργίας 50-50 μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Καλούν να συσταθεί μια «κοινή ομάδα εργασίας για την ασφάλεια» με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της Ουκρανίας, της Ρωσίας και των Ευρωπαίων για την προώθηση και την επιβολή όλων των διατάξεων αυτής της συμφωνίας.

Θα υπάρξει μια συνολική και πλήρης συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας και του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία θα κατοχυρώσει νομοθετικά μια πολιτική μη επίθεσης προς την Ευρώπη και την Ουκρανία.

Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κ. Κάλας, η ΕΕ έχει ένα απλό «σχέδιο δύο σημείων»: Την αποδυνάμωση της Ρωσίας και την υποστήριξη της Ουκρανίας.

Από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε πως «δεν πρέπει να επιβληθούν περιορισμοί στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας που θα άφηναν τη χώρα ευάλωτη σε μελλοντική επίθεση και επομένως θα υπονόμευαν και την ευρωπαϊκή ασφάλεια».

Τόνισε δε τον αυξημένο γεωπολιτικό ρόλο της ΕΕ, που θα πρέπει να «αντικατοπτρίζεται πλήρως» σε μια συμφωνία, δηλαδή τα ευρωπαϊκά κεφάλαια να έχουν πρώτο λόγο: Η Ουκρανία «επέλεξε την ευρωπαϊκή πορεία. Αυτό ξεκινά με την ανοικοδόμηση της χώρας, την ένταξή της στην Ενιαία Αγορά και τη βιομηχανική αμυντική βάση μας, και τελικά, την ένταξή της στην Ενωσή μας».

Στο μεταξύ το σχέδιο των Ε3 αναφέρει αξιοποίηση «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αποκλειστικά για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, αντί για μερική μεταβίβασή τους σε Αμερικανούς επενδυτές, θέμα που έχει αναζωπυρώσει τις αντιθέσεις μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα.

Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρ. Μερτς, χαρακτήρισε «απαράδεκτο» το σχέδιο των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν ρωσικά κεφάλαια που έχουν «παγώσει» εντός ΕΕ.

Συγκεκριμένα η Ουάσιγκτον πρότεινε στο σχέδιό της 100 δισ. δολάρια από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν «παγώσει» στην Ευρώπη να διοχετευθούν στις προσπάθειες ανοικοδόμησης και επενδύσεων στην Ουκρανία υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ, οι οποίες κατόπιν θα λάβουν το 50% πιθανών κερδών.

Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει ακόμη ότι η ΕΕ θα συνεισφέρει επιπλέον 100 δισ. δολάρια στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

Πρόκειται για σημεία του σχεδίου τα οποία «σίγουρα δεν μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς την έγκρισή μας», επισήμανε ο Μερτς και ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή οι συζητήσεις επικεντρώνονται στη χρήση περιουσιακών στοιχείων ως δάνειο.

«Αν χορηγηθεί αυτό το δάνειο, θα παρασχεθεί από την ΕΕ και στη συνέχεια θα δοθεί στην Ουκρανία, ως ασφάλεια, ώστε να μπορεί να συνεχίσει να αγοράζει (σ.σ. ευρωπαϊκά) όπλα. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι που επηρεάζει άμεσα τους Αμερικανούς. Επομένως, φυσικά, οι Αμερικανοί δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό το ποσό», δήλωσε, για να προσθέσει ότι «και η απαίτηση να προστεθούν άλλα 100 δισ. από την Ευρώπη δεν είναι κάτι που μπορούμε να δεχτούμε».

Από την πλευρά της Ρωσίας πάντως, ο σύμβουλος του Κρεμλίνου για θέματα εξωτερικής πολιτικής Γ. Ουσακόφ δήλωσε ότι «το ευρωπαϊκό σχέδιο, με την πρώτη ματιά... είναι εντελώς μη εποικοδομητικό και δεν λειτουργεί για εμάς».

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «όχι όλες, αλλά πολλές θέσεις αυτού του (αμερικανικού) σχεδίου μας φαίνονται αρκετά αποδεκτές», ωστόσο ορισμένες θα έπρεπε να συζητηθούν πιο λεπτομερώς.

Το θέμα της σύγκρουσης στην Ουκρανία συζητήθηκε και στη χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού Προέδρου Ντ. Τραμπ με τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ.

Σύμφωνα με την κινεζική κρατική τηλεόραση, ο Σι εξέφρασε την ελπίδα όλες οι πλευρές να συνεχίσουν να περιορίζουν τις διαφορές τους και να φτάσουν σε μία «δίκαιη, διαρκή και εφαρμόσιμη» συμφωνία το συντομότερο δυνατό, η οποία θα απαντά στις βαθύτερες αιτίες της κρίσης - διατύπωση που χρησιμοποιεί πάγια και η Μόσχα.

Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις συνεχίζουν την αργή προέλασή τους στην περιφέρεια Ντονέτσκ και εκτιμάται ότι ελέγχουν σήμερα το 19% της ουκρανικής επικράτειας.

Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε ότι ο στρατός κατέλαβε τέσσερις κοινότητες στην περιφέρεια Ντονέτσκ, συμπεριλαμβανομένου του χωριού Γιάμπιλ, ανατολικά της Σλοβιάνσκ, πόλης που παραμένει στα χέρια του ουκρανικού στρατού.

Εξάλλου οι ρωσικές δυνάμεις ισχυρίζονται πως κατέλαβαν την σχεδόν ολοσχερώς κατεστραμμένη πόλη Κούπιανσκ στην περιφέρεια του Χαρκόβου.

Στη χθεσινή ενημέρωσή του το ουκρανικό γενικό επιτελείο ανέφερε ότι οι κοινότητες Στάφκι και Νοβοσελίφκα υφίστανται ρωσικές επιθέσεις, αλλά δεν αναφέρθηκε σε εδαφικές απώλειες.

Στο μεταξύ ο αρχηγός του ρωσικού γενικού επιτελείου Β. Γκεράσιμοφ διαβεβαίωνε προ ημερών πως οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν πλέον το 70% της πόλης Ποκρόφσκ, σημαντικού επιμελητειακού κέντρου του ουκρανικού στρατού.

Οι ρωσικές δυνάμεις λένε επίσης πως σημείωσαν εδαφικά κέρδη νοτιότερα, στην περιφέρεια Ζαπορίζια.