ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 25 Οχτώβρη 2025 - Κυριακή 26 Οχτώβρη 2025
Σελ. /40
Ο ρόλος των Οργανώσεων του ΚΚΕ στο εξωτερικό υπό το πρίσμα των Θέσεων της ΚΕ για το 22ο Συνέδριο του Κόμματος

Στις Θέσεις της ΚΕ για το 22ο Συνέδριο του ΚΚΕ επισημαίνεται ότι: «Οι Κομματικές Οργανώσεις στο εξωτερικό έχουν μεγάλη προσφορά στη στήριξη και προώθηση της πολιτικής του ΚΚΕ στις χώρες που παλεύουν και σήμερα μπορούν να αναλάβουν πρόσθετες ευθύνες, να εντάξουν πιο ουσιαστικά στη δράση τους τον στόχο της επίδρασης για την ανάπτυξη του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος.

Αντικειμενική βάση μιας τέτοιας πολιτικής κατεύθυνσης αποτελεί το γεγονός ότι τα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στις χώρες του εξωτερικού αντιμετωπίζουν ίδια ή παρόμοια προβλήματα με τις υπόλοιπες εργατικές λαϊκές δυνάμεις στις χώρες όπου διαμένουν, εργάζονται, σπουδάζουν».

Οι Θέσεις της ΚΕ για το 22ο Συνέδριο του ΚΚΕ βοηθούν ώστε να κατανοηθούν σε μεγαλύτερο βάθος αυτές οι ιδιαίτερες απαιτήσεις για τη δουλειά των Κομματικών Οργανώσεων του ΚΚΕ στο εξωτερικό στις σημερινές συνθήκες, τα καθήκοντα με τα οποία καλούμαστε να αναμετρηθούμε.

Κωδικοποιούν και ενσωματώνουν την πλούσια και ουσιαστική συζήτηση που προηγήθηκε εδώ και έναν χρόνο περίπου στο Κόμμα και την ΚΝΕ, αλλά και ευρύτερα με τον περίγυρό μας, για τις Αποφάσεις της ΚΕ που αφορούσαν τις εξελίξεις στα μέτωπα του ιμπεριαλιστικού πολέμου και τα καθήκοντά μας, την πορεία της κομματικής οικοδόμησης του Κόμματος και της ΚΝΕ, την ιδεολογικοπολιτική δουλειά του Κόμματος, την πορεία του «Ριζοσπάστη», καθώς και τα συμπεράσματα από τη δράση μας στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα και τους αγώνες του λαού.


Οι Αποφάσεις αυτές της ΚΕ αποτέλεσαν στοιχεία ουσιαστικής συζήτησης μέσα στο Κόμμα και την ΚΝΕ, βοήθησαν ώστε να εστιάσουμε από την Κομματική Επιτροπή έως τις ΚΟΒ στην πολιτική παρέμβαση με το Πρόγραμμα του Κόμματος στους Ελληνες μετανάστες, στην ντόπια εργατική τάξη, στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, με επίκεντρο ότι η αποστολή των ΚΟ του Κόμματος στο εξωτερικό προσδιορίζεται από τον χαρακτήρα του Κόμματος ως επαναστατικού Κόμματος, που παλεύει και υποτάσσει όλη του τη δράση στον σκοπό της δημιουργίας επαναστατικής πρωτοπορίας, ικανής να συμβάλει:

  • Στη διάδοση των κομμουνιστικών ιδεών και του επαναστατικού Προγράμματος του Κόμματος.
  • Στη μελέτη και επεξεργασία, στην ικανότητα να διεξάγει ιδεολογική - πολιτική διαπάλη με την αστική τάξη, με τις κυβερνήσεις, με τα άλλα αστικά κόμματα, τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, του ρεφορμισμού, του οπορτουνισμού.
  • Στη δράση στις συνθήκες σε κάθε χώρα, πρωτοπόρα, για την οργάνωση της πάλης της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων ανεξάρτητα εθνικότητας.
  • Στη συστηματική παρακολούθηση και μελέτη των οικονομικών εξελίξεων και των πολιτικών που αφορούν την εκμετάλλευση και συνολικά τη θέση της εργατικής τάξης.
  • Στη συμβολή διαμόρφωσης συγκεκριμένου πλαισίου πάλης, με βάση τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων και την ικανότητα να το εξειδικεύει κατά κλάδο, επιχείρηση, ώστε να βοηθιούνται τα μέλη του Κόμματος, να δρουν ως πρωτοπορία στον χώρο εργασίας τους, στον χώρο σπουδών, να παρεμβαίνουν με περιεχόμενο πειστικό, που πατάει στις εμπειρίες των εργαζομένων σε κάθε χώρα, μέσα στους εργαζόμενους, στους φοιτητές, στα συνδικάτα και άλλους μαζικούς φορείς.
  • Στη συζήτηση για τα ζητήματα των σχέσεων με τα άλλα ΚΚ, το ντόπιο κομμουνιστικό κίνημα και την παρέμβαση της ΚΟ διαδίδοντας τις θέσεις του ΚΚΕ για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τον ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας, την πείρα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση και μια σειρά άλλων καθοριστικών ζητημάτων για τη συγκρότηση κομμουνιστικού πόλου.


Για τη συγκέντρωση δυνάμεων της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών δυνάμεων, για την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού, για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

  • Στα ζητήματα της κομματικής οικοδόμησης και στην ντόπια εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, στους άλλους μετανάστες.
  • Στην παρέμβασή μας στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα της κάθε χώρας.

Αρα δεν ξεκινάμε από το μηδέν, καθώς έχει ήδη συγκεντρωθεί πλούσια πείρα από τη δράση τα προηγούμενα χρόνια που επιβεβαιώνει ότι αυτή η στροφή στη δουλειά μας πατάει σε γερές βάσεις.

Προλεταριακός διεθνισμός και η επαναστατική ετοιμότητα του Κόμματος

Οι Θέσεις εστιάζουν στην ανάγκη να κατακτηθεί πιο ουσιαστική, υψηλότερου επιπέδου ετοιμότητα για εξελίξεις που αντικειμενικά θα οδηγήσουν σε όξυνση της ταξικής πάλης.

Αυτή η ανάγκη θέτει επιτακτικά στο επίκεντρο το ζήτημα του προσανατολισμού της δουλειάς του Κόμματος, σε όλα τα επίπεδα, στην ανάπτυξη της ικανότητας να υλοποιήσει τα προγραμματικά - στρατηγικά του καθήκοντα, για την ανατροπή του καπιταλιστικού εκμεταλλευτικού συστήματος, για τη νέα σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνία. Η ικανότητα αυτή δεν θα προκύψει ως διά μαγείας όταν χρειαστεί να δοκιμαστεί στην πράξη. Δεν μπορεί να διαμορφωθεί χωρίς την ανάλογη προετοιμασία.

Σε μεγάλο βαθμό, η ετοιμότητα του Κόμματος - και κατά προέκταση του εργατικού - λαϊκού κινήματος - να αξιοποιήσει τις αντιθέσεις και τους τριγμούς που μπορούν να αποσταθεροποιήσουν την αστική εξουσία κρίνεται ήδη από τη δράση του σήμερα. Δηλαδή, από το πόσο κατορθώνει να αναβαθμίσει τον ρόλο του στην οργάνωση της εργατικής - λαϊκής πάλης, συσπειρώνοντας νέες δυνάμεις σε αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση, εναρμονίζοντας την ιδεολογική - πολιτική και οργανωτική δουλειά με το επαναστατικό του Πρόγραμμα και το Καταστατικό του.

Αυτό το συμπέρασμα, ως καταστάλαγμα της μαρξιστικής - λενινιστικής επεξεργασίας της ιστορικής πείρας του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, έχει, προφανώς, γενικευμένη ισχύ. Δεν αφορά, δηλαδή, αποκλειστικά και μόνο την ανάπτυξη της επαναστατικής ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Εξάλλου, η αναγκαιότητα και ο στόχος του σοσιαλισμού - κομμουνισμού, όπως και ο δρόμος της επαναστατικής ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου, αφορούν κάθε καπιταλιστική χώρα, στις συνθήκες του μονοπωλιακού καπιταλισμού.

«Το κάθε ΚΚ βασίζεται στην αρχή του Προλεταριακού Διεθνισμού. Στηρίζει τον διεθνισμό του στα κοινά συμφέροντα της εργατικής τάξης, στην κοινή αναγκαιότητα και στόχο για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό σε κάθε καπιταλιστική χώρα. Διαπαιδαγωγεί τα μέλη του στο πνεύμα του Προλεταριακού Διεθνισμού, της διεθνούς αλληλεγγύης και συνεργασίας με τους εργαζόμενους όλου του κόσμου. Εκπληρώνει με συνέπεια τις διεθνιστικές του υποχρεώσεις, συμμετέχει στον αγώνα για την ανασυγκρότηση, την ιδεολογική και στρατηγική ενότητα και το δυνάμωμα του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Το ΚΚ αντιπαλεύει κάθε εκδήλωση φασισμού, εθνικισμού, σοβινισμού, ρατσισμού, ταυτίζει τον πατριωτισμό με τον ταξικό αγώνα» (Δ. Κουτσούμπας - Διεθνής Κομμουνιστική Επιθεώρηση: Το Κομμουνιστικό Κόμμα οργανωτής και καθοδηγητής της λαϊκής πάλης για την υπόθεση της εργατικής εξουσίας στον 21ο αιώνα).

Τα παραπάνω υπογραμμίζουν ως ουσιαστική πτυχή του Προλεταριακού Διεθνισμού - που αποτελεί απαραίτητο όρο για την επιτυχή και ανοδική πορεία του ΚΚΕ με βάση τους στρατηγικούς στόχους του Κόμματος - το ενιαίο διεθνές καθήκον της προετοιμασίας του υποκειμενικού παράγοντα για τη σοσιαλιστική επανάσταση, για την εργατική εξουσία, τη δικτατορία του προλεταριάτου.

Από τη σκοπιά αυτή, το Κόμμα μας οφείλει να συμβάλει συγκεκριμένα στη συσπείρωση και συντονισμό εργατικών - λαϊκών δυνάμεων σε επαναστατική βάση, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για την ενίσχυση όποιων δυνατοτήτων διαμορφώνονται σε κάθε χώρα όπου δρουν Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Το κρίσιμο εδώ δεν είναι αν σήμερα, στη φωτογραφία της στιγμής, αυτές οι δυνατότητες φαίνονται μικρές ή μεγάλες. Είναι ότι αυτές προκύπτουν αντικειμενικά και ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην ανάπτυξή τους.

Οι συνθήκες στις οποίες ζουν οι λαοί στις χώρες όπου δρουν οι Κομματικές Οργανώσεις του ΚΚΕ στο εξωτερικό είναι συνθήκες όξυνσης όλων των αντιθέσεων του συστήματος και όλων των λαϊκών προβλημάτων. Οπως ακριβώς, δηλαδή, ισχύει και στην Ελλάδα. Σε αυτό το έδαφος, αντικειμενικά, διαμορφώνονται προϋποθέσεις αμφισβήτησης συνολικά της κυρίαρχης πολιτικής και συνθήκες για μεγαλύτερη κίνηση εργατικών - λαϊκών μαζών, ακόμα και με εξεγερτικά χαρακτηριστικά, σε κάποιες χώρες.

Ταυτόχρονα, όμως, οι ίδιες συνθήκες εγκυμονούν και τον κίνδυνο μεγαλύτερης υποχώρησης, στον βαθμό που δεν βαθαίνουν ήδη από σήμερα το αντικαπιταλιστικό - αντιμονοπωλιακό περιεχόμενο της εργατικής - λαϊκής πάλης και ο επαναστατικός της προσανατολισμός, ώστε η εργατική τάξη να μπορεί να δώσει νικηφόρα τη μάχη για την εξουσία.

Οπωσδήποτε, είναι αδύνατο να προβλεφθεί εκ των προτέρων ο ακριβής χρόνος εκδήλωσης της επαναστατικής κατάστασης σε μια χώρα, όπως και η ακριβής διάταξη και ο συσχετισμός δυνάμεων στους δύο πόλους της ταξικής σύγκρουσης. Αλλωστε, η κατάσταση στην οποία θα βρεθούν τότε, διαμορφώνεται, έως έναν βαθμό, από την πορεία της ταξικής πάλης μέχρι τότε.

Η ιστορική πείρα και η επαναστατική θεωρία επιβεβαιώνουν ότι η κατάκτηση της εξουσίας σε μια χώρα ή ομάδα χωρών θα συμβάλει αντικειμενικά στην ανάπτυξη του διεθνούς επαναστατικού εργατικού κινήματος. Αρα, είναι κρίσιμο ζήτημα να έχει καλλιεργηθεί εκ των προτέρων το έδαφος σε κάθε χώρα, ώστε αυτή η δυνατότητα, που αντικειμενικά θα προκύψει, να μπορεί να δώσει και καρπούς.

Επιπρόσθετα, στις συνθήκες του μονοπωλιακού καπιταλισμού, το αδυνάτισμα του αντιπάλου σε μια χώρα, αντικειμενικά ενισχύει τις δυνατότητες νίκης στη χώρα ή τις χώρες όπου η εργατική τάξη θα δώσει πρώτα την αποφασιστική μάχη για την εξουσία.

Ως εκ τούτου, η επαναστατική δράση σε κάθε χώρα έχει διεθνή εμβέλεια και επίδραση τόσο σε επαναστατικές, όσο και σε μη επαναστατικές συνθήκες, όποιος κι αν αποδειχθεί τελικά ότι θα είναι ο αδύναμος κρίκος στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Γι' αυτό και η ανάπτυξη της επαναστατικής ταξικής πάλης στην κάθε χώρα ήδη από σήμερα, έχει μεγάλη σημασία και για το διεθνές επαναστατικό εργατικό κίνημα.

Σε αυτό το πλαίσιο, η δουλειά των Κομματικών Οργανώσεων του ΚΚΕ στο εξωτερικό αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τη συνολική προσπάθεια που καταβάλλει το Κόμμα για να συμβάλει στην επαναστατική ανασυγκρότηση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος.

Στις Θέσεις της ΚΕ αναλύεται η κατάσταση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Η καθυστέρηση στην ιδεολογική - πολιτική - οργανωτική ανασυγκρότησή του επιτείνει τις δυσκολίες με τις οποίες βρισκόμαστε αντιμέτωποι σήμερα, τόσο σε ό,τι αφορά την επαναστατική δράση του ΚΚΕ στην Ελλάδα, όσο και σε ό,τι αφορά το επίπεδο ανάπτυξης της επαναστατικής ταξικής πάλης διεθνώς.

Γι' αυτό και επιβάλλεται σήμερα, μέσα και από τη δράση των Κομματικών Οργανώσεων του ΚΚΕ στο εξωτερικό, να ενταθούν οι προσπάθειες για την προετοιμασία της εργατικής τάξης σε κάθε χώρα, με σκληρή ιδεολογικοπολιτική δουλειά και ταξική δράση, να ενισχυθούν τα βήματα που γίνονται για την ανασυγκρότηση του κομμουνιστικού κινήματος, να μπουν γερά θεμέλια σε κάθε χώρα.

Αυτό αποτελεί ουσιαστικό ζητούμενο τόσο για τις προοπτικές ανάπτυξης της επαναστατικής ταξικής πάλης στην Ελλάδα, όσο και στις χώρες όπου δρουν οι Οργανώσεις του ΚΚΕ στο εξωτερικό, με τις δύο αυτές πλευρές να είναι αλληλένδετες.

Η ευθύνη μας για την οργάνωση και διεξαγωγή της επαναστατικής ταξικής πάλης

Στην περίοδο που διανύουμε, η εξέλιξη του ιμπεριαλιστικού πολέμου καθορίζει αποφασιστικά το συνολικότερο πλαίσιο δράσης μας, το έδαφος πάνω στο οποίο αναπτύσσεται η ταξική πάλη, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς. Σε αυτήν τη βάση, η Απόφαση της ΚΕ για την κλιμάκωση του ιμπεριαλιστικού πολέμου, την όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και την προετοιμασία του Κόμματος στα τέλη του 2024, έδωσε συγκεκριμένες κατευθύνσεις για τη δράση των δυνάμεων του ΚΚΕ στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα στις χώρες του εξωτερικού.

Αποσαφηνίστηκε ότι χρειάζεται να δουλέψουμε με κατεύθυνση οργάνωσης των κομμουνιστών και των φίλων του Κόμματος στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα σε κάθε χώρα, με αυτοτελή δουλειά και επεξεργασμένο πλαίσιο δράσης με στόχο τη συγκρότηση πυρήνων, Επιτροπών Αγώνα, από Ελληνες και ντόπιους εργάτες. Να δουλέψουμε σε συντονισμό με τα ΚΚ με τα οποία συνεργάζεται το Κόμμα μας, διεκδικώντας την εκπροσώπηση στο συνδικαλιστικό κίνημα.

Να εντείνουμε τη διαπάλη με τις ηγεσίες και τους μηχανισμούς των συνδικάτων που ελέγχονται από την εργοδοσία, τους μηχανισμούς της σοσιαλδημοκρατίας, που δουλεύει μεθοδικά για τη χειραγώγηση των εργαζομένων, ελέγχει και έχει δέσει το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές στο άρμα του κεφαλαίου. Να εντείνουμε τη διαπάλη με τον οπορτουνισμό που λειτουργεί διαβρωτικά, τόσο μέσα από τα οργανωμένα σχήματά του σε κάθε χώρα και τις διεθνείς τους εκφράσεις και συμμαχίες, όσο και ως αντιλήψεις.

Στην κατεύθυνση αυτή, στο επίκεντρο της δουλειάς των Κομματικών Οργανώσεων στο εξωτερικό τίθεται η συμβολή των δυνάμεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στην οργάνωση και διεξαγωγή της ταξικής πάλης σε όλες τις μορφές της, ώστε να δυναμώνει η σύγκρουση με τον καπιταλισμό, την αστική τάξη, τους πολιτικούς και συνδικαλιστικούς της εκπροσώπους.

Να δυναμώνει η πάλη για τον σοσιαλισμό, με αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική γραμμή συσπείρωσης δυνάμεων, να μετρηθούν ουσιαστικά βήματα για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και την κοινωνική συμμαχία της εργατικής τάξης με τα καταπιεζόμενα λαϊκά στρώματα. Μέσα από αυτόν τον δρόμο μπορεί να αποκτήσει νέα δυναμική η προσπάθεια για τη διαμόρφωση αντικαπιταλιστικής συνείδησης, για να προετοιμαστούν κατάλληλα η εργατική τάξη σε κάθε χώρα και οι σύμμαχοί της για τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Από την άποψη αυτή, αναδεικνύεται ότι το δυνάμωμα της αυτοτελούς ιδεολογικοπολιτικής δουλειάς και της μαζικής δράσης των δυνάμεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε κάθε χώρα αποτελεί ουσιαστικό διεθνιστικό καθήκον, με άμεση επίδραση και στην ανάπτυξη των προοπτικών της επαναστατικής ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Για τις Κομματικές μας Οργανώσεις στο εξωτερικό, αυτό απαιτεί να εναρμονίσουμε τη δουλειά μας σε κάθε μεγάλη πόλη, σε μεγάλα εργοστάσια, επιχειρήσεις, σε χώρους Εκπαίδευσης και Υγείας με το επαναστατικό περιεχόμενο της στρατηγικής του ΚΚΕ, με το Πρόγραμμα του Κόμματος.

Η κατεύθυνση αυτή δεν μειώνει, αλλά αναβαθμίζει το περιεχόμενο της δουλειάς των Κομματικών Οργανώσεων του ΚΚΕ στο εξωτερικό σε ό,τι αφορά τα ζητήματα που αφορούν την κατάσταση και τον προσανατολισμό της πάλης των Ελλήνων μεταναστών.

Οι ΚΟ του ΚΚΕ στο εξωτερικό, όλο το προηγούμενο διάστημα, μπήκαν μπροστά και διεκδίκησαν λύσεις για τα προβλήματα που απασχολούν τους Ελληνες μετανάστες, στα ελληνόγλωσσα σχολεία, στους χώρους δουλειάς, στην Υγεία, στον Πολιτισμό. Πρωτοστάτησαν στις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις που έγιναν σε δεκάδες πόλεις όλου του κόσμου, για το έγκλημα των Τεμπών.

Αλλωστε, από όποιον δρόμο κι αν τους εντάσσουμε στον περίγυρό μας, είτε είναι γονείς ή εκπαιδευτικοί στην ελληνόγλωσση εκπαίδευση, είτε μέσα από τη δουλειά μας στις ελληνικές κοινότητες, σε πολιτιστικούς και επιστημονικούς συλλόγους κ.λπ., σε τελική ανάλυση έχουμε να κάνουμε με τμήμα του εργαζόμενου λαού της κάθε χώρας όπου δρουν οι Οργανώσεις μας.

Αρα, κάθε δίαυλος επαφής, κάθε μέσο που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για να ενισχύσουμε και να διευρύνουμε τους ιδεολογικοπολιτικούς μας δεσμούς, μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί για την ενίσχυση του βασικού προσανατολισμού που θέτουμε.

Οι Θέσεις της ΚΕ βοηθούν να εξετάσουμε σε μεγαλύτερο βάθος το πώς κάθε Κομματική Οργάνωση του ΚΚΕ στο εξωτερικό δουλεύει στον χώρο ευθύνης της για τη συσπείρωση δυνάμεων στη δράση γύρω από το επαναστατικό περιεχόμενο της σύγχρονης στρατηγικής του Κόμματος.

Το πώς δένονται στην πράξη, ως ενιαίο καθήκον, οι στόχοι της οργανωτικής ισχυροποίησης με τους στόχους της ιδεολογικής ισχυροποίησης του Κόμματος. Το πώς διαμορφώνουμε προϋποθέσεις, ώστε τα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στο εξωτερικό να είναι σε θέση να αναμετρηθούν με όλα τα σύνθετα καθήκοντα που βάζει μπροστά μας η ταξική πάλη, ενισχύοντας την ακλόνητη και συνειδητοποιημένη στράτευση στον δρόμο της επαναστατικής ανατροπής του συστήματος των πολέμων, της εκμετάλλευσης, της φτώχειας και της ξενιτιάς, για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

Αναμφίβολα, πρόκειται για δύσκολο κι απαιτητικό καθήκον. Κάνοντας αποφασιστικά βήματα για την ανάπτυξη όλων των σύγχρονων επαναστατικών χαρακτηριστικών των Κομματικών Οργανώσεων του ΚΚΕ στο εξωτερικό, είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε.


Του
Ζήση ΛΥΜΠΕΡΙΔΗ*
*Ο Ζ. Λυμπερίδης είναι μέλος της Γραμματείας της ΚΕ, επικεφαλής της Κομματικής Επιτροπής Εξωτερικού


22ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΚΕ ΕΡΩΤΗΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Τι εννοεί το κείμενο όταν αναφέρεται σε «αντικατάσταση κεφαλαίου που αφορά στην αλλαγή των εργασιακών σχέσεων, ειδικά όσον αφορά την ψηφιακή κάρτα εργασίας και την υποτιθέμενη καταπολέμηση της υποδηλωμένης ή αδήλωτης εργασίας»;

Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί, σε πολλούς κλάδους - πρακτικά σε όλους - και επιχειρήσεις, σημαντικές επενδύσεις κεφαλαίου σε λογισμικό, πληροφοριακά συστήματα, συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, σε συστήματα δικτύωσης, γενικότερα επενδύσεων «ψηφιοποίησης» και «ψηφιακής οικονομίας». Η ψηφιοποίηση της παραγωγής μπορεί να οδηγήσει τόσο σε αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας - αύξηση της παραγωγής με ίδιο ρυθμό και ένταση εργασίας - ή/και σε αύξηση της εντατικότητας της εργασίας - αύξηση της παραγωγής που προέρχεται από παραπάνω ρυθμό και ένταση εργασίας.

Οι Θέσεις αναφέρονται σε «αντικατάσταση κεφαλαίου» καθώς η ψηφιοποίηση και οι σχετικές επενδύσεις γίνονται τόσο με αντικατάσταση σταθερού κεφαλαίου και με νέες επενδύσεις σε μηχανήματα, όσο και με αντικατάσταση μεταβλητού κεφαλαίου - μισθούς - με σταθερό κεφάλαιο.

Οι επενδύσεις τέτοιου τύπου - ψηφιοποίησης - μπορούν να έχουν γενικά σημαντική επίδραση σε πολλές πλευρές της παραγωγικής διαδικασίας, αυξάνοντας - ορισμένες φορές δραστικά - την παραγωγικότητα της εργασίας (π.χ. συστήματα σχεδιασμού με υπολογιστές, συστήματα ψηφιακής παρακολούθησης της παραγωγικής διαδικασίας, αυτοματοποίηση εργοστασίων κ.ά.).

Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, αστικές αναλύσεις κάνουν λόγο για «4η βιομηχανική επανάσταση» όταν αναφέρονται στη σύνδεση και στις επιπτώσεις των επενδύσεων αυτών στην παραγωγή. Επισημαίνεται φυσικά εδώ πως στον καπιταλισμό, την όποια αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας δεν την καρπώνεται η εργατική τάξη, αλλά, τελικά, μέσα από διάφορους τρόπους, το κεφάλαιο.

Η ψηφιοποίηση επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την άμεση αύξηση της εντατικότητας της εργασίας, μέσα από την παρακολούθηση της εργασίας, τον περιορισμό του «χαμένου χρόνου για το κεφάλαιο» και τη ρύθμιση του ρυθμού της - που στον καπιταλισμό γίνεται γενικά προς όφελος του κεφαλαίου.

Το κείμενο των Θέσεων υπογραμμίζει την εκτίμηση πως σημαντικό τμήμα ψηφιακών επενδύσεων στην Ελλάδα αφορά μηχανήματα, εξοπλισμό και λογισμικό που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για να προωθήσουν την εντατικοποίηση της εργασίας, την άμεση πίεση για να αυξήσει τον ρυθμό εργασίας ο εργαζόμενος, μέσα από την ελαστικοποίηση της εργασίας και τις νέες εργασιακές σχέσεις.

Ειδικότερα, στην Ελλάδα, πολλές επενδύσεις πραγματοποιήθηκαν σε ψηφιακό εξοπλισμό παρακολούθησης των εργαζομένων στον χώρο δουλειάς (π.χ. με την ψηφιακή κάρτα), σε συστήματα καταγραφής του χρόνου για να υλοποιηθεί ένα καθήκον (π.χ. καφετέριες που μετρά ο χρόνος για την υλοποίηση μιας παραγγελίας), σε επενδύσεις προώθησης της τηλεργασίας, σε εξοπλισμούς γεωεντοπισμού, GPS, που μετράνε τον χρόνο που χρειάζεται ο οδηγός για να μεταφέρει το εμπόρευμα κ.ά.

Αναφέρεται ειδικά η ψηφιακή κάρτα εργασίας, για να υπογραμμίσει τον αντιδραστικό της ρόλο και περιεχόμενο, αφού αξιοποιείται από το κεφάλαιο ως εργαλείο καταγραφής της εργασίας και προώθησης αντιδραστικών αλλαγών με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, ενώ την ίδια στιγμή «πλασάρεται» από το αστικό κράτος ως εργαλείο καταπολέμησης της ανεργίας και της αδήλωτης εργασίας.

Για παράδειγμα, για να εφαρμοστεί γενικευμένα - σε ένα επόμενο στάδιο της διευθέτησης - το «σπάσιμο» του χρόνου εργασίας σε «ενεργό» και «ανενεργό», είναι αναγκαίο να υπάρχουν σε κάθε επιχείρηση ψηφιακά μέσα ακριβούς καταγραφής του χρόνου εργασίας. Τέτοια ζητήματα έρχεται να λύσει η επένδυση στην ψηφιακή κάρτα εργασίας (γι' αυτό λέμε ότι «αφορά την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων») και όχι να προστατέψει τον εργαζόμενο από απλήρωτες υπερωρίες, «αυθαίρετη» επέκταση του εργάσιμου χρόνου κ.τ.λ.

Τα παραπάνω δεν αναιρούν ούτε τις επενδύσεις στην αύξηση της παραγωγικότητας (π.χ. εξοπλισμός ψηφιακού ελέγχου μεταποιητικών μονάδων κ.λπ.), ούτε το γεγονός πως στον καπιταλισμό η διάκριση αυτή είναι περισσότερο διάκριση μορφής και τρόπου αύξησης του βαθμού εκμετάλλευσης - αφού και την αύξηση της παραγωγικότητας την καρπώνεται το κεφάλαιο - σε σημείο που για τον καπιταλισμό η παραγωγικότητα γενικά μετριέται με όρους αξίας/κέρδους, συσκοτίζοντας τη διάκριση στην οποία αναφερόμαστε.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ