ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 25 Οχτώβρη 2025 - Κυριακή 26 Οχτώβρη 2025
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Στο DNA του αστικού κράτους η καταστολή και η ένταση του αυταρχισμού

Eurokinissi

Την περασμένη βδομάδα, η κυβέρνηση έφερε και ψήφισε στη Βουλή την απαράδεκτη τροπολογία για το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, με αφορμή τις μεγάλες κινητοποιήσεις και την απεργία πείνας του Π. Ρούτσι.

Η ζώνη «καθολικής απαγόρευσης» γύρω από τη Βουλή είναι προφανές πως καμιά σχέση δεν έχει με την προστασία του μνημείου, που άλλωστε ποτέ δεν «κινδύνεψε» από τις εργατικές - λαϊκές κινητοποιήσεις. Αντίθετα, με την πρόφαση αυτή επιχειρείται να δοθεί ένα ακόμα χτύπημα στη λαϊκή διαμαρτυρία, να ενταθεί η καταστολή.

Η εξέλιξη αυτή δεν είναι «κεραυνός εν αιθρία», αλλά μέρος της πολιτικής που υλοποιείται διαχρονικά από όλες τις κυβερνήσεις. Σήμερα παίρνει ακόμα πιο σφοδρό χαρακτήρα, λόγω της κλιμακούμενης εμπλοκής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, της στροφής στην πολεμική οικονομία και της πιθανότητας που είναι πιο ισχυρή για μια γενικευμένη ανάφλεξη.

Η εκτόξευση των πολεμικών δαπανών, που πάει μαζί με τις αιματηρές περικοπές στο λαϊκό εισόδημα και την ένταση της εκμετάλλευσης, αποτελεί μονόδρομο για τη θωράκιση της κερδοφορίας. Γι' αυτό το αστικό κράτος εντείνει τα κατασταλτικά (και όχι μόνο) μέτρα, απέναντι στη λαϊκή δυσαρέσκεια που προκαλούν τα αδιέξοδα του συστήματος και η αντιλαϊκή πολιτική.

Με τη βούλα της ΕΕ

Για τους ίδιους λόγους, τα ίδια μέτρα παίρνουν οι κυβερνήσεις και στις άλλες χώρες της ΕΕ, διαψεύδοντας όσους μιλούν για κάποια ελληνική «ιδιαιτερότητα» ή παρέκκλιση από την ευρωπαϊκή κανονικότητα στην καταστολή, στην περιστολή δικαιωμάτων και τις διώξεις που βάζουν στο στόχαστρο το εργατικό λαϊκό κίνημα.

Σε έκθεση τον Γενάρη του 2020, η ΕΕ για πρώτη φορά επισήμαινε ως κίνδυνο για τη «δημόσια ασφάλεια» «την εμφάνιση (...) λαϊκών διαδηλώσεων διαμαρτυρίας», δίνοντας κατεύθυνση για περαιτέρω ποινικοποίηση της ριζοσπαστικής ιδεολογίας και δράσης, για ένταση της καταστολής.

Παράλληλα κλιμακώνεται ο αντικομμουνισμός, η αντιδραστική θεωρία των «δύο άκρων», οι απαγορεύσεις Κομμουνιστικών Κομμάτων και συμβόλων. Μαζί με την αντιμετώπιση της «ριζοσπαστικοποίησης», παίρνονται μέτρα σύγχρονης λογοκρισίας με προκάλυμμα τη «ρητορική μίσους» και την «αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης».

Με όχημα τα παραπάνω η εναντίωση στη γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού χαρακτηρίζεται ως «αντισημιτισμός», ανοίγοντας τον δρόμο για καταστολή, λογοκρισία στο διαδίκτυο κ.ά. Την ίδια κατεύθυνση υπηρετεί το νομικό οπλοστάσιο για την παρακολούθηση και το επίσημο φακέλωμα των λαών, αξιοποιώντας τα ψηφιακά δεδομένα.

Τέτοιες αντιδραστικές αλλαγές επιταχύνθηκαν με αφορμή την πανδημία και στη συνέχεια με το ξέσπασμα του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία. Στο όνομα των έκτακτων συνθηκών, βρίσκονται σε ισχύ πλήθος κατασταλτικών απαγορεύσεων και περιορισμών σε όλα τα κράτη μέλη, είτε κυβερνούν «δεξιές - νεοφιλελεύθερες», είτε «σοσιαλδημοκρατικές - προοδευτικές» πολιτικές δυνάμεις.

Στη Γαλλία για παράδειγμα - και ειδικά στο Παρίσι - η ενημέρωση για μια λαϊκή συγκέντρωση θα πρέπει να γίνεται στην αστυνομία 2 μήνες (3 σε περίπτωση μεγάλου πλήθους) νωρίτερα (!) ενώ στην Ισπανία, ήδη από το 2015 απαγορεύονται συγκεντρώσεις κοντά στη Βουλή και τη Γερουσία.

Οι αστικές κυβερνήσεις σφυρηλατούν την αλυσίδα στον «εχθρό λαό»

Η συμφωνία της κυβέρνησης και όλων των άλλων αστικών κομμάτων με τις παραπάνω κατευθύνσεις της ΕΕ είναι δεδομένη, παρά την προσπάθεια να σηκωθεί «κουρνιαχτός», όπως έγινε με αφορμή την τροπολογία. Η αλυσίδα γύρω από τον «εχθρό λαό» έχει πολλούς κρίκους, που πρόσθεσαν και προσθέτουν η τωρινή και οι παλιότερες κυβερνήσεις.

Η κυβέρνηση της ΝΔ ψήφισε μεταξύ άλλων τον εκτρωματικό νόμο 4703/2020 (ν. Χρυσοχοΐδη) για την παρεμπόδιση διαδηλώσεων και συγκεντρώσεων, τον οποίο αξιοποίησε και η νέα τροπολογία για το Μνημείο. Εφερε επίσης το νέο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων, προκειμένου να επιβάλει σιωπητήριο, να βάλει φραγμούς στη συνδικαλιστική δράση, όπως και το πειθαρχικό για τους φοιτητές, για πανεπιστήμια «αποστειρωμένα» από διεκδικήσεις. Επιχείρησε την ίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας, η οποία βέβαια έμεινε στα χαρτιά λόγω του αγώνα των φοιτητών.

Ενδεικτικές είναι και οι διώξεις πρωτοπόρων συνδικαλιστών, το σύρσιμο σε δίκες μελών και στελεχών του ΚΚΕ για αντιιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις, η πρόσφατη δίωξη του βουλευτή του Κόμματος Βασίλη Μεταξά ή σε βάρος του κομμουνιστή δημάρχου Καισαριανής, επειδή έβαλε εμπόδια στην απόλυση εργαζομένων, ή τα αγροτοδικεία.

Η σημερινή κυβέρνηση βρήκε το έδαφος στρωμένο από αντιδραστικά μέτρα που είχαν νομοθετήσει οι προκάτοχοί της, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ.

Υπενθυμίζεται ότι ήταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που πρωτοπόρησε στο χτύπημα του απεργιακού δικαιώματος με νόμο του 2017, τον οποίο χειροκρότησαν ο ΣΕΒ και στελέχη της ΝΔ. Την ίδια περίοδο κατέστησε «ιδιώνυμο» αδίκημα την πάλη ενάντια στους πλειστηριασμούς. Εφερε επίσης τον νέο Ποινικό Κώδικα (με ενίσχυση του τρομονόμου, αύξηση ποινών και ενίσχυση διατάξεων ενάντια στις εργατικές - λαϊκές κινητοποιήσεις).

Προχώρησε στην ένταξη στην εθνική νομοθεσία αντιδραστικών Οδηγιών της ΕΕ (για προσωπικά δεδομένα, μητρώο επιβατών αεροπλάνων κ.λπ.), αλλά και στη συμμετοχή σε αντιδραστικούς μηχανισμούς, όπως η Ευρωεισαγγελία. Εξίσου, στην ημερήσια διάταξη της κυβέρνησης Τσίπρα ήταν το ξύλο από τα ΜΑΤ σε νεολαίους, εργαζόμενους, ακόμα και συνταξιούχους.

Αλλά και οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ αποτέλεσαν τα «πρώτα βιολιά» στην ένταση του αυταρχισμού και της ποινικοποίησης της λαϊκής δράσης, εισάγοντας στο ελληνικό δίκαιο τους τρομονόμους στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Πάνω σε αυτές τις «καινοτομίες» «έχτισαν» οι επόμενες κυβερνήσεις, ενώ οι εργαζόμενοι και η νεολαία δοκίμασαν στο πετσί τους την άγρια καταστολή των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ: Από τα αγροτοδικεία και τα μαθητοδικεία της δεκαετίας του '90 στο άγριο χτύπημα των αντιιμπεριαλιστικών κινητοποιήσεων. Και από τις δεκάδες αιματηρές επιστρατεύσεις απεργών, όπως των ναυτεργατών στον Πειραιά κατ' εντολή του εφοπλιστικού κεφαλαίου μέχρι την Αθήνα - φρούριο στα χρόνια των μνημονίων, όταν η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έστηνε τα κάγκελα στον Αγνωστο Στρατιώτη σε μια πρώιμη εκδοχή της «υγειονομικής ζώνης» που φτιάχνει σήμερα η ΝΔ.

Οι ανησυχίες για την «κοινωνική συνοχή»...

Η ίδια η πείρα των εργαζομένων, του εργατικού - λαϊκού κινήματος επιβεβαιώνει ότι απέναντί τους έχουν ένα αντιδραστικό κράτος, που, με συνέχεια και από κυβέρνηση σε κυβέρνηση, θωρακίζει τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων. Για να το κάνει αυτό χρησιμοποιεί ταυτόχρονα την καταστολή και την προσπάθεια ενσωμάτωσης, ανάλογα με το τι κρίνεται ως πιο αποτελεσματικό κάθε φορά για την κερδοφορία του κεφαλαίου.

Γι' αυτό η κοκορομαχία που ξεδιπλώθηκε αυτές τις μέρες, με αφορμή την κατάπτυστη τροπολογία, ανάμεσα στα κόμματα του συστήματος δεν μπορεί να κρύψει την ουσία. Οτι δηλαδή, οι αντεγκλήσεις τους γύρω από το ποιος υπηρετεί το «κράτος δικαίου» και ποιος οδηγεί σε «εκτροπή», ποιος «διχάζει» και ποιος «ενώνει», ποιος είναι με την «κανονικότητα της ΕΕ» και ποιος με την «ιδεοληψία της καταστολής», είναι βολικές για όλο το αστικό πολιτικό σύστημα.

Γιατί το ίδιο το κεφάλαιο έχει ως δόγμα του το «τα κεφάλια μέσα», τη φίμωση των αγώνων. Η εργοδοσία, που για τα κέρδη της νομοθετήθηκε όλο το παραπάνω αντιδραστικό κατασταλτικό πλαίσιο, έχει λυμένα τα χέρια της για να απολύει πρωτοπόρους αγωνιστές στους χώρους δουλειάς, να χτυπάει τη συνδικαλιστική δράση.

Ειδικά οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, όταν κατηγορούν την κυβέρνηση για «χουντικές πρακτικές», δεν παύουν να υπερασπίζονται το ίδιο το σάπιο αστικό κράτος, τη δικτατορία του κεφαλαίου. Διαφημίζουν την ικανότητά τους να προωθούν τα αντεργατικά μέτρα εξουδετερώνοντας και ενσωματώνοντας τη λαϊκή αγανάκτηση.

Εξ ου και οι ανησυχίες που διατυπώνουν έχουν να κάνουν με την ικανότητα της σημερινής κυβέρνησης να διατηρεί την «κοινωνική συνοχή», με το κατά πόσο δηλαδή μπορεί να προωθεί τη στρατηγική του κεφαλαίου με λιγότερο «μαστίγιο» και περισσότερο «καρότο».

...και ο πραγματικός αντίπαλος

Στην αντίπερα όχθη είναι οι εργαζόμενοι, ο λαός και η νεολαία, που έχουν αποδείξει ότι με την οργάνωση, τη διεκδίκηση, την αλληλεγγύη, τη σύγκρουση με την πολιτική του κέρδους μπορούν να αναμετρηθούν με την πολύμορφη κρατική καταστολή, να αφήσουν, όπως έχουν ξανακάνει, αντιδραστικούς νόμους στα χαρτιά.

Σε αυτή τη μάχη το ΚΚΕ μπαίνει στην πρώτη γραμμή, αναδεικνύοντας την ανάγκη να μπει στο στόχαστρο ο πραγματικός αντίπαλος, δηλαδή η στρατηγική του κεφαλαίου και η εξουσία του. Πρωτοστατώντας για να μην εγκλωβιστεί η λαϊκή δυσαρέσκεια στην επιχείρηση ξεπλύματος του αστικού κράτους και των θεσμών του, αλλά να δυναμώσει η συνολική αμφισβήτησή τους.

Φωτίζοντας τον δρόμο της ανατροπής για τη σοσιαλιστική κοινωνία και το ριζικά διαφορετικό κράτος της, που σκοπός του είναι η ικανοποίηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών και όχι το καπιταλιστικό κέρδος. Ενα κράτος των εργαζομένων, που με όλες τις λειτουργίες και τους θεσμούς του θα διασφαλίζει την ενεργό καθημερινή συμμετοχή τους στη λήψη και τον έλεγχο των αποφάσεων, θα περιφρουρεί τη δική τους εξουσία.


Π. Κετσ.


Πατριδογνωμόνιο
Κόμματα Πορτρέτα

Η πολιτική σκηνή μετατρέπεται πλέον χύδην και απροκάλυπτα σε διαγωνισμό παλιού μπουζουξίδικου για τα ονόματα στην ταμπέλα. Κι ενώ αυτό ακούγεται σαν σαρκασμός και αστείο, είναι δυστυχώς, ακόμα και με αστικούς όρους, μια βαθιά εκπτωτική αποκήρυξη κάθε ιδεολογικής προσέγγισης της πολιτικής. Ηδη δύο κόμματα, η Ελληνική Λύση και η Πλεύση Ελευθερίας, έχουν βάλει τα ονοματεπώνυμα των αρχηγών τους και στο λογότυπο και στην ονομασία τους. Τώρα πιθανόν να 'ρχεται κι ένα τρίτο, ας πούμε Ιθάκη - Τσίπρας. Αυτή η αξιοπερίεργη «ιδιωτικοποίηση των κομμάτων» είναι πρωτοφανής σε μια χώρα όπου το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα παρέμεινε ΠΑΣΟΚ και μετά τον θάνατό του, και δεν κατάφερε να του κολλήσει ως υπότιτλος ούτε το ΚΙΝΑΛ. Υπάρχουν πολλές ερμηνείες, αν κάποιος θελήσει να εξετάσει σε βάθος αυτό το ...ελληνικό ονοματοδοτικό παράδοξο, που θυμίζει περισσότερο μια επικοινωνιακή ντρίμπλα των «ιδιοκτητών» κομμάτων στη μέχρι πρότινος χρωματολογική προσέγγιση. Γιατί δεν πάνε παρά δυο - τρεις δεκαετίες που μέσα στη μεταπολίτευση το τερμάτισε ο βυζαντινός ιππόδρομος της σύγχρονης εποχής, χωρίς Στάση (όχι των λεωφορείων) και χωρίς Νίκα (όχι της διαφήμισης για σαλάμια), μιλώντας για πράσινα και μπλε καφενεία, και ροζ ή κόκκινη αριστερά. Προφανώς η επικοινωνία και η διαφήμιση έφαγε την πολιτική και την έφερε στις πενήντα αποχρώσεις του γκρι. Αλλιώς δεν εξηγείται η επικυριαρχία του μάρκετινγκ, που κακοφόρμισε ως μοντερνιά, με αποτέλεσμα να συζητάμε στα σοβαρά την έννοια του rebranding, με όρους αναψυκτικών, που άμα είναι και ανθρακούχα ως γνωστόν βοηθούν την πέψη.

Δεν ξέρω αν χωνεύεται αυτό, αλλά έχει ρίξει τους πολίτες όχι σε μια προσωπολατρεία, αλλά σε κάτι βαθύτερα επικίνδυνο. Μεγάλες προσωπικότητες στην Ιστορία είχαν παρατσούκλια, που προέκυπταν από τις πράξεις και τη δράση τους, και συνήθως ξεφύτρωναν εκ του αποτελέσματος. Πατερούλης ο Στάλιν, Πατέρας της Νίκης ο Τσώρτσιλ, Σιδηρά Κυρία η Θάτσερ, Αλεπού της Ερήμου ο Ρόμελ... Στην ελληνική σύγχρονη πραγματικότητα, τα κόμματα είναι υποζύγια και τα ονόματα των ιδιοκτητών τους καθορίζουν τους ...μεγάλους καβαλάρηδες. Και είναι τόσο ισοπεδωτική η αντίληψη για το θεμιτό αυτής της πολιτικής επιβίωσης, που δεν έχει σημασία αν το κόμμα υποζύγιο είναι πόνυ, γαϊδούρι, μουλάρι ή κουτσό άλογο. Κι όμως ο λαός διατηρεί κάτι από την αριστοφανική του κληρονομιά, όταν καταφέρνει επί πράξεων και πολιτικών επιλογών να κάνει διάσημη εντός και εκτός συνόρων τη λέξη kolotumba. Λέξη άκρως περιγραφική της απο-ιδεολογικοποίησης αξιόβαρων πολιτικών εννοιών, ειλικρινών ή μη, όπως η ανατροπή και η αλλαγή. Και μπορεί τα κόμματα με ονοματεπώνυμο να κρίνονται ως ιστορικώς θνησιγενή, αφήνουν όμως ένα διαβρωτικό ίχνος επιβιωτικής απελπισίας στη θλιβερή πολτοποίηση αξιών, θυσιών, ιδεών και υψηλών φρονημάτων από τη λαίλαπα της κατ' ευφημισμόν κοινωνικής δικτύωσης. Και λέω κατ' ευφημισμόν, γιατί είθισται οι πληκτρολογημένοι πολίτες να δικτυώνονται κατά κόρον με τις ίδιες τους τις προτιμήσεις, και μόνο από περιέργεια και φυσική καταναλωτική αδυναμία κλικάρουν και τους ινφλουένσερς και τους πλουτίζουν.

Η ρευστοποίηση των ιδεών με ονόματα αρχηγών, που κόβουν το δικό τους διαφημιστικό νόμισμα, μπας και ανταγωνιστούν το πολιτικό κρυπτονόμισμα κολοσσών των αγορών, όπως Μασκ για παράδειγμα, μοιάζει και ίσως είναι η μετατροπή του αριστουργηματικού πορτρέτου του Ντόριαν Γκρέι σε άτεχνο καρτούν για κόμματα πορτρέτα...


Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ