ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 18 Οχτώβρη 2025 - Κυριακή 19 Οχτώβρη 2025
Σελ. /40
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΝΣΤΟΛΟΥΣ
Ενίσχυση του ΝΑΤΟ με το «φινλανδικό μοντέλο» στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις

Στο πλαίσιο της ολοένα και μεγαλύτερης όξυνσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, της εξέλιξης των πολεμικών μετώπων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, με τη γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού από το κράτος - δολοφόνο Ισραήλ, αλλά και του υπαρκτού κινδύνου γενίκευσης του πολέμου, τα ιμπεριαλιστικά κράτη και σχηματισμοί, στη λογική της πολεμικής οικονομίας, εξοπλίζονται με πρωτοφανείς, για τη σύγχρονη Ιστορία, ρυθμούς και ανασχηματίζουν διατάξεις του ανθρώπινου δυναμικού των ενόπλων τους δυνάμεων.

Οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις (ΕΔ), που ανήκουν στον ιμπεριαλιστικό σχηματισμό του ΝΑΤΟ, ακολουθούν ένα μοντέλο σαφώς επηρεασμένο από την αμερικανική πολιτική στην Ελλάδα, εδώ και σχεδόν 80 χρόνια. Ο επηρεασμός αυτός σηματοδοτείται από ένα κομβικό γεγονός: Την επίσημη απόσυρση της Μεγάλης Βρετανίας από την ελληνική σφαίρα επιρροής, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η Βρετανία, που παραδοσιακά λόγω των συμφερόντων της υποστήριζε την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση οικονομικά και στρατιωτικά και την ελληνική αστική τάξη, στις 24 Φεβρουαρίου 1947, διά του Βρετανού πρέσβη στις ΗΠΑ γνωστοποίησε στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Τζορτζ Μάρσαλ, την αδυναμία της χώρας του να συνεχίσει αυτή την παρέμβαση στην Ελλάδα.

Αυτό το γεγονός αποτέλεσε τον καταλύτη που ώθησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να εγκαταλείψουν την παραδοσιακή πολιτική απομονωτισμού, η οποία είχε τις ρίζες της στο Δόγμα Μονρόε του 1823. Η βρετανική επιλογή δημιούργησε ένα γεωπολιτικό κενό στην Ανατολική Μεσόγειο, το οποίο οι ΗΠΑ έσπευσαν να καλύψουν άμεσα για να αποτραπεί η πιθανή νίκη του ελληνικού λαού και του αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ).

Η επίσημη έναρξη της αμερικανικής εμπλοκής και της εφαρμογής της αμερικανικής επήρειας προσδιορίζεται με ακρίβεια στις 12 Μαρτίου 1947, ημέρα που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν διακήρυξε στο Κογκρέσο το Δόγμα που έφερε το όνομά του, δηλώνοντας πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστήριζαν οικονομικά και στρατιωτικά την Ελλάδα και την Τουρκία για να αποτρέψουν τη νίκη των λαών, τις χώρες που επεδίωκαν την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και την ΕΣΣΔ. Το Δόγμα Τρούμαν δεν ήταν απλώς ένα πακέτο βοήθειας στην αστική τάξη, αλλά η επίσημη έναρξη της πολιτικής της αντιμετώπισης του σοσιαλισμού, του αισχρού αντικομμουνισμού, με φυλακές, εξορίες, εκτελέσεις αγωνιστών και των κομμουνιστών, με το ΚΚΕ διωκόμενο και εκτός νόμου. Το Δόγμα Τρούμαν αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής κατά τη διάρκεια του λεγόμενου Ψυχρού Πολέμου.

Ορόσημο της ενσωμάτωσης στοιχείων της αμερικανικής πολιτικής στις ελληνικές ΕΔ ήταν η άφιξη της Αμερικανικής Αποστολής (American Mission for Aid to Greece - AMAG) στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1947.

Η είσοδος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ το 1952 επισφράγισε την υιοθέτηση του αμερικανικού στρατιωτικού μοντέλου, ενσωματώνοντας πλήρως τις ελληνικές ΕΔ σε έναν κοινό ιμπεριαλιστικό συνασπισμό, με βάση τον αντικομμουνισμό, στραμμένο προς βορρά, ενάντια στις σοσιαλιστικές χώρες και τη Σοβιετική Ενωση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Φυσικά αποδείχτηκε και ιστορικά ότι αυτή η πολιτική ήταν ένα γελοίο ψέμα. Ποτέ δεν υπήρξε κίνδυνος για τη χώρα μας από τις σοσιαλιστικές χώρες. Αυτή η θεωρία ήταν κατασκεύασμα των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και των αντικομμουνιστικών μηχανισμών.

Μετά την ανατροπή των σοσιαλιστικών χωρών κατέληξαν οι αστικές κυβερνήσεις και σήμερα ακόμη περισσότερο να συνδιαμορφώνουν, να στηρίζουν αλλά και βέβαια να κάνουν ό,τι πει το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, προετοιμαζόμενοι με ασκήσεις και συμμετέχοντας στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους.

Ηδη με διάφορους νόμους και αποφάσεις ακολουθούν την πασίγνωστη γραμμή, της εναρμόνισης του Εθνικού Αμυντικού Σχεδιασμού με τον αντίστοιχο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, με σκοπό την υψηλή ετοιμότητα, τις σύγχρονες δυνατότητες και την αποτρεπτική ισχύ. Αυτός ο στρατηγικός στόχος επιδιώκει να απορροφήσει τις ΝΑΤΟικές διαδικασίες σύνθεσης δυνάμεων και δυνατοτήτων, με σκοπό να διατηρούνται δυνάμεις με μεγάλη επιχειρησιακή αξία, κατάλληλες για εθνικές και ΝΑΤΟικές αποστολές σε ένα ενιαίο σύνολο δυνάμεων.

Το «φινλανδικό μοντέλο»

Το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Αμυνας, υπό τον υπουργό Νίκο Δένδια, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του, έχει εκφράσει την πρόθεσή του να υιοθετήσει στοιχεία του «φινλανδικού μοντέλου», διευκρινίζοντας ότι η εφαρμογή του θα προσαρμοστεί στα ελληνικά δεδομένα και δεν θα επηρεάσει τη συνολική διάρκεια της θητείας. Η επικείμενη μεταρρύθμιση εστιάζει στον συνδυασμό της «εντατικής εκπαίδευσης με μετεκπαίδευση στην εφεδρεία». Ο επίσημος λόγος που προβάλλεται για αυτή την προσαρμογή «είναι η ανάγκη για ενίσχυση της εφεδρείας, μέσα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ».

Μία προσεκτική ανάλυση αποκαλύπτει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν υιοθετεί το «φινλανδικό μοντέλο» ως ένα ενιαίο σύστημα, αλλά επιλεκτικά συγκεκριμένα στοιχεία.

Ποιο όμως είναι αυτό το «φινλανδικό μοντέλο»;

Το αμυντικό δόγμα της Φινλανδίας βασίζεται στη θεμελιώδη αρχή της «συνολικής άμυνας» (total defence), μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που επιστρατεύει όλους τους πόρους της κοινωνίας για τη λεγόμενη εθνική ασφάλεια. Το σύστημα στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες:

Την καθολική στράτευση και τη δημιουργία μιας τεράστιας, εκπαιδευμένης και διαρκώς εκπαιδευόμενης εφεδρείας.

Το Σύστημα Στράτευσης: Δομή, Λειτουργία και Κοινωνική Ενσωμάτωση

Το φινλανδικό σύστημα στράτευσης είναι ένας θεσμός με βαθιές ιστορικές ρίζες, που χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν η Φινλανδία ήταν ακόμη Μεγάλο Δουκάτο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η υποχρέωση συμμετοχής στον στρατό είναι ρητά κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα της χώρας. Η στράτευση είναι υποχρεωτική για όλους τους άρρενες πολίτες ηλικίας 18 έως 60 ετών, ενώ οι γυναίκες μπορούν να μετέχουν στις Ενοπλες Δυνάμεις με μία απλή αίτηση σε εθελοντική βάση. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, ο αριθμός των γυναικών που αιτούνται εθελοντική υπηρεσία παρουσιάζει σταθερή αύξηση.

Η Δύναμη της Εφεδρείας: Ποσοτική και Ποιοτική Ανάλυση

Ο κεντρικός πυλώνας του φινλανδικού στρατού είναι η τεράστια και άρτια εκπαιδευμένη εφεδρική δύναμη. Με τη διαρκή στράτευση η Φινλανδία διαθέτει τη «μεγαλύτερη δύναμη εφεδρείας στο ΝΑΤΟ». Η δεξαμενή των εκπαιδευμένων πολιτών ανέρχεται σε περίπου 900.000 άτομα, από τα οποία περίπου 280.000 μπορούν να κινητοποιηθούν άμεσα ως δύναμη εν καιρώ πολέμου. Αυτό το μέγεθος θεωρείται στρατηγικά επαρκές για την υπεράσπιση ολόκληρης της χώρας, ακόμη και απέναντι σε έναν υπέρτερο αντίπαλο.

Δύναμη Εφεδρείας των Φινλανδικών Ενόπλων Δυνάμεων

Κατηγορία Δύναμης: Αριθμητική Δύναμη

Ενεργό προσωπικό (περίπου): 22.000-24.000

Δύναμη εν καιρώ πολέμου: 280.000

Συνολική δεξαμενή εφέδρων: 900.000

Η αποτελεσματικότητα αυτής της δύναμης δεν είναι απλώς αριθμητική, αλλά το αποτέλεσμα μιας καλά οργανωμένης και διαρκώς ανανεούμενης διαδικασίας διατήρησης ικανοτήτων. Η ικανότητα των εφέδρων συντηρείται μέσω υποχρεωτικών «ασκήσεων επανεκπαίδευσης». Οι απλοί στρατιώτες επανεκπαιδεύονται για έως και 80 ή 150 ημέρες, ενώ οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί για έως και 200 ημέρες κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην εφεδρεία. Η κλήση για αυτές τις ασκήσεις είναι υποχρεωτική και νομικά κατοχυρωμένη, με τους συμμετέχοντες να δικαιούνται αποζημίωση και μισθό εφέδρου. Ολα αυτά αυξάνουν τον χρόνο της θητείας.

Πρόσφατα η φινλανδική κυβέρνηση έχει υποβάλει πρόταση για αύξηση του ανώτατου ορίου ηλικίας των εφέδρων από τα 60 στα 65 έτη, με την αλλαγή να αναμένεται να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2026. Ο σκοπός της πρότασης είναι η «διασφάλιση της πρόσβασης σε έμπειρους εφέδρους» και η διατήρηση της ετοιμότητας εν μέσω ενός εξελισσόμενου περιβάλλοντος ασφαλείας. Οι έφεδροι υποστηρίζονται διοικητικά από ένα δίκτυο Περιφερειακών Γραφείων και την ηλεκτρονική υπηρεσία OmaIntti, όπου μπορούν να ενημερώνονται για τον ρόλο τους, τις προαγωγές και τον εξοπλισμό τους.

Η ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, η οποία ολοκληρώθηκε στις 4 Απριλίου 2023, θεωρήθηκε από την αστική τάξη η καλύτερη επιλογή για την προώθηση των συμφερόντων της σε βάρος του φινλανδικού και των γειτονικών λαών.

Παρατηρώντας το «φινλανδικό μοντέλο» των Ενόπλων Δυνάμεων, τις συνεχείς αναφορές του κ. Δένδια σε αυτό, τα διάφορα δημοσιεύματα για αυτό, τις αποφάσεις του υπουργού για τη στρατιωτική θητεία από 1/1/2026 μόνο στον Στρατό Ξηράς, αναμένεται σύντομα νομοσχέδιο στη Βουλή, που θα καθορίζει, μεταξύ των άλλων:

  • Τη θητεία για όσους κατατάσσονται στον Στρατό αμέσως μετά το Λύκειο.
  • Πώς θα κρίνονται οι Ι-5 και τα νέα ηλικιακά όρια για όσους θέλουν να πάρουν αναβολή.
  • Πόσες ΕΣΣΟ θα παρουσιάζονται κάθε χρόνο και πόσο θα κοστίζει η εξαγορά της θητείας ανά μήνα.
  • Πόσο θα διαρκεί η βασική εκπαίδευση.

Διαπιστώνεται από τα παραπάνω ότι η στρατιωτική θητεία πρόκειται να «δανειστεί» ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του φινλανδικού συστήματος, ώστε οι οπλίτες να αποκτούν εξειδίκευση και δεξιότητες, υπηρετώντας το δόγμα «θητεία - ευκαιρία».

Οι αλλαγές που θα φέρει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, στηρίζονται στο τρίπτυχο: Τεχνικές δεξιότητες, επαγγελματική κατάρτιση και τακτική εκπαίδευση. Στόχος είναι οι κληρωτοί να μην αντιμετωπίζουν τη στρατιωτική θητεία ως αγγαρεία, αλλά ως μία παραγωγική περίοδο της ζωής τους κατά την οποία αποκτούν δεξιότητες που είναι πιθανό να αξιοποιήσουν στην επαγγελματική τους ζωή.

Με την προσαρμογή πλευρών του «φινλανδικού μοντέλου» στην ελληνική στρατιωτική πραγματικότητα επιδιώκεται η ενίσχυση και αποτελεσματικότητα της εφεδρείας, στην οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό και η στελέχωση του φινλανδικού στρατού. Οι κληρωτοί θα «ενσωματώνονται» στη μονάδα που υπηρετούν και θα ειδικεύονται στη χρήση συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων.

Η σημαντική αλλαγή που φέρνει το νέο μοντέλο είναι ότι οι οπλίτες θητείας, αφού απολυθούν, ως έφεδροι πλέον, θα καλούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα για επανεκπαίδευση, για να διατηρούν τις δεξιότητές τους, ακολουθώντας παράλληλα και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Εφόσον απαιτηθεί η στελέχωση της μονάδας τους, οι έφεδροι δεν θα περιορίζονται στη φύλαξη υποδομών και σε διοικητικά καθήκοντα, αλλά θα μπορούν να στελεχώσουν κρίσιμα πόστα αφού θα διατηρούν επαφή με το δόγμα και τα συστήματα της μονάδας τους, για όσο χρονικό διάστημα είναι υπόχρεοι.

Αυτή είναι η νέα πραγματικότητα, που θέλει να εφαρμόσει η κυβέρνηση στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, επικαλούμενη πως με το σημερινό μοντέλο η επάνδρωση των μονάδων δεν ξεπερνά το 25%-30%. Μάλιστα, ήδη, με διαδικασίες fast track από το τέλος του προηγούμενου έτους έκλεισε αριθμό στρατοπέδων, αποστράτευσε πάνω από 500 ανώτερους αξιωματικούς, αποστράτευσε μεγάλο αριθμό στρατιωτικών γιατρών με μεγάλη εμπειρία, προχωρώντας στην υλοποίηση του σχεδίου.

Επιδιώκεται μάλιστα η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή της κοινωνίας στις Ενοπλες Δυνάμεις, που δεν αποσκοπεί στη διαφύλαξη της εθνικής κυριαρχίας, αν και αυτή θα είναι η επίφαση, αλλά στην όλο και μεγαλύτερη, σε αριθμό, συμμετοχή στρατευμένων σε αποστολές των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ. Στην εξυπηρέτηση του ΝΑΤΟ και της ΕΕ θα ενσωματώνονται φαίνεται και πλευρές, από πρότυπα τύπου Φινλανδίας που εξίσου υπηρετούν το ΝΑΤΟ.

Ολες οι πρόσφατες προμήθειες οπλικών συστημάτων, η συμμετοχή της χώρας στα προγράμματα της ΕΕ, «ReArmEurope» και SAFE, η στροφή στην πολεμική οικονομία, η συμμετοχή της αστικής τάξης με κάθε μέσο σε όλο αυτό αποτελούν στήριξη στα «γεράκια του πολέμου», που βλέπουν ευκαιρίες σε Ουκρανία, Παλαιστίνη και άλλες χώρες.

Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας επιδιώκει τη λεγόμενη ενίσχυση της εφεδρείας. Ο πραγματικός λόγος είναι η εξυπηρέτηση των ΝΑΤΟικών συμφερόντων. Αυτό που προωθεί το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, δεν είναι παρά μια προσπάθεια να αυξηθεί η ικανότητα του στρατού με το μικρότερο δυνατό κόστος για το κεφάλαιο, μετατρέποντας τον πληθυσμό σε εφεδρικούς στρατιώτες για τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης και των ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Στη γειτονιά μας και στην αυλή μας οι φλόγες των ιμπεριαλιστικών πολέμων φουντώνουν. Πρέπει να ξεσηκωθούμε, καθώς θα είμαστε τα επόμενα θύματα αυτής της αγριότητας.

Να βροντοφωνάξουμε:

Εξω τώρα η Ελλάδα από τον πόλεμο.

Να μην είναι η χώρα ορμητήριο του ΝΑΤΟ και θύτης άλλων λαών.

Κάτω ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος.

Καμιά συμμετοχή της Ελλάδας στα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ. Να κλείσουν οι βάσεις του θανάτου.


Γιάννης ΑΓΓΕΛΟΥ
Σχης (ΜΧ) ε.α., Περιφερειακός σύμβουλος με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» Περιφέρειας Νότιου Αιγαίου



Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ